اجلاس خزر و فرصت‌های پیش روی دیپلماسی منطقه‌ای ایران-راهبرد معاصر
خبرگزاری رسمی سوریه از حمله اسرائیل به مناطقی در حلب خبر داد قدردانی کنعانی از اقدام انسان‌دوستانه نیروی دریایی پاکستان در نجات ۸ ماهیگیر ایرانی تحویل کارت سوخت در ۱ هفته تا آخر اردیبهشت هواشناسی امروز 10 فروردین 1403/پیش‌بینی آسمان صاف تهران طی ۲ روز آینده آیت الله رئیسی: ایستادگی غزه تفوق گفتمان مقاومت را اثبات کرد اسماعیل هنیه با سرلشکر باقری دیدار کرد علت گرفتگی و سفتی دست‌ها در هنگام صبح‌ چیست؟ انصارالله: تا کنون به ۸۶ کشتی مرتبط با اسرائیل حمله کرده‌ایم جزئیات روند سرمایه گذاری خارجی در یک دهه اخیر آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف لاوروف: سران ارمنستان به دنبال برهم زدن روابط با روسیه هستند انگشت اتهام روسیه در حمله تروریستی اخیر به سوی اوکراین آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با «راهبرد معاصر» مطرح کرد:

اجلاس خزر و فرصت‌های پیش روی دیپلماسی منطقه‌ای ایران

مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا با بیان اینکه منطقه خزر بسیار حائز اهمیت است و راهبردی به شمار می‌رود، گفت: سفرهای متعدد میان مقام‌های ارشد تهران و مسکو نشان از این دارد که راهبرد ایران در نگاه به همسایگان اولویت یافته است و پاسخ حسن نیت خود را از سمت همسایگان شمالی دریافت کرده‌ایم. دیپلماسی منطقه‌ای ایران به سمت روابط اقتصادی با همسایگان حرکت کرده و در این فضا می‌توانیم منافع خود را حداکثری کنیم.
مهدی خورسند؛ کارشناس مسائل اوراسیا
تاریخ انتشار: ۱۴:۲۶ - ۱۰ تير ۱۴۰۱ - 2022 July 01
کد خبر: ۱۴۰۵۲۹

اجلاس خزر و فرصت‌های پیش روی دیپلماسی منطقه‌ای ایران

 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان و با پهنه ای متغیر از ۲۲۰ تا ۵۵۰ کیلومتر میان پنج کشور حاشیه آن مشترک است. پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی تدوین رژیم حقوقی جدید برای دریای خزر یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین چالش های پنج کشور همسایه این دریا بوده است.


نخستین بار صفر مراد نیازف، رئیس جمهور وقت ترکمنستان برگزاری نشست سران کشورهای ساحلی خزر یا نشست سران کشورهای ساحلی کاسپین را پیشنهاد کرد و هدف از آن تعیین رژیم حقوقی دریای خزر عنوان شد. پس از آن رؤسای جمهور وقت ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در اردیبهشت ۱۳۸۱  گرد هم آمدند.

 

کریدورهایی که از سمت قزاقستان به سمت مرز شمال شرقی ایران آمد، از آنجا به تبریز و بعد ترکیه رفت و در ادامه، اصرار گرجستان برای راه افتادن کریدور دریای سیاه به خلیج فارس باعث شده است ایران نقش محوری در منطقه داشته باشد

سران کشورهای حاشیه خزر تاکنون 6 بار گرد هم آمده و بیش از ۵۰ نشست گروه کاری تدوین رژیم حقوقی دریای خزر میان این کشورها برگزار شده است. در مهر ماه ۱۳۹۳ کشورهای حاشیه خزر در آستاراخان روسیه با هم دیدار کردند که نتیجه آن امضای سند مشترک ۱۹ ماده‌ای حاوی اصول کلی برای تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی این دریا بود.


البته همسایگان خزر علاوه بر رژیم حقوقی این دریا، اموری از جمله حمل و نقل دریایی، منابع دریای خزر و حفاظت از منابع بیولوژیکی این دریا را با هم به اشتراک دارند که باید برای حل و فصل آن به تبادل نظر بپردارند.


«راهبرد معاصر» به بهانه برگزاری نشست خزر به سراغ مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا رفته و با وی درباره اهمیت این نشست گفت وگو کرده است که مشروح آن بیان می شود.


راهبرد معاصر: لطفاً پیشینه ای از نحوه شکل گیری نشست خزر بیان کنید.

خورسند: نشست خزر بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کمی جنبه جدی تر به خود گرفت. پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در خصوص نحوه مدیریت دریای خزر دوران های مختلفی، دست کم از حیث حاکمیت ایران بر دریاچه خزر وجود داشت؛ چه در زمان اتحاد جماهیر شوروی و چه بعد از فروپاشی آن. سهم ما در زمان روسیه تزاری به دلیل شرایطی که وجود داشت و نیز جنگ بزرگی که با بریتانیا داشت، حداقلی بود. در زمان اتحاد جماهیر شوروی سهم 50 درصدی  میان ایران و جماهیر شوروی برای استفاده از دریای خزر و کشتیرانی در این دریا تقسیم شد، زیرا کلاً دو کشور بودند که بر پهنه خزر حکمرانی داشتند.


بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دوره های مختلف سهم های متفاوتی مطرح شد. بعد از فروپاشی شوروی دریای خزر در میان پنج کشور همسایه قرار گرفت. این تصور پیش آمد که قاعدتا باید سهم استفاده هر کشور  به یک پنجم یا 20 درصد تقسیم شود؛ اما در دوره های مختلف که موضوع رژیم دریای خزر مطرح شد، شاهد سهم های مختلف گاهی به میزان جغرافیایی که هر کشور بر دریای خزر احاطه دارد، بودیم.

 

ایران همواره بر سهم 20 درصدی خود تأکید کرده است، اما خیلی از موضوعات در ادوار برگزاری اجلاس خزر گام به گام رو به جلو رفته و بخش هایی از رژیم حقوقی دریای خزر حل شده است.


راهبرد معاصر: در زمینه بهره برداری از منابع دریای خزر رویکرد کشورهای همسایه چگونه است؟
خورسند: در سال 2018 موضوع بهره برداری از منابع دریای خزر مطرح شد و اعضای نشست خزر به جمع بندی رسیدند. موضوع کشتیرانی در دریای خزر نیز مطرح بود؛ اینکه هیچیک از کشورها حق ندارند با پرچم کشور دیگری در دریای خزر بدون اجازه دیگر اعضا کشتیرانی کنند. در اینجا بحث مشاعات نظامی و کشتیرانی نظامی در دریای خزر نیز مطرح است که مورد بررسی اعضا نشست خزر قرار خواهد گرفت.


در زمینه رقابت و نگاه ژئواکونومیکی، سه بازیگر مهم منطقه ای یعنی ایران، روسیه و ترکیه نسبت به دریای خزر چالش هایی با هم دارند. شاید گفته شود ترکیه همسایه اولیه خزر نیست، اما منافع بسیار زیادی در دریای خزر دارد و حتی جنگ قره باغ در سال2020 را نیز ترکیه بر همین مبنا به راه انداخت تا بتواند کریدور یا دالان ترک زبان ایجاد کند. در حال حاضر نیز ترکیه به دنبال ایجاد  کریدوری در جنوب ارمنستان است و به شدت به دنبال این بود که با اشغال منطقه ای در ارمنستان فضایی را برای اجرای طرح های ژئوپولیتیکی خود در منطقه ایجاد کند؛ اما این موضوع با هوشمندی ایران و روسیه منتفی شد.


راهبرد معاصر: نقش جمهوری اسلامی ایران را در توازن بخشی به معادلات حوزه خزر چگونه ارزیابی می کنید؟

خورسند: ترکیه به دنبال این است که طرح های منطقه از ایران و روسیه منحرف شود و به سمت آسیای مرکزی، یعنی کشورهای ترک زبان و از آنجا به سمت دریای خزر و جمهوری آذربایجان و سپس به سمت ترکیه تغییر مسیر یابد تا ترکیه به هاب ترانزیتی منطقه و انرژی دریای خزر به سمت اروپا تبدیل شود. نکته ای که حائز اهمیت است، درباره کریدورهای مختلفی است که در ماه های اخیر حول دریای خزر ایجاد شد. روسیه با ارسال نخستین محموله خود به سمت بندر آستاراخان و از آنجا به بندر انزلی و در ادامه به سمت بندرعباس در عمل کریدور شمال به جنوب را راه انداخت.


علاوه بر این، کریدورهایی که از سمت قزاقستان به سمت مرز شمال شرقی ایران آمد، از آنجا به تبریز و بعد ترکیه رفت و در ادامه، اصرار گرجستان برای راه افتادن کریدور دریای سیاه به خلیج فارس باعث شده است ایران نقش محوری در منطقه داشته باشد و قاعدتاً حل شدن رژیم حقوقی دریای خزر سهم بیشتری را برای ایران در نظر خواهد گرفت و جایگاه جمهوری اسلامی را تثبیت خواهد کرد.


آنکارا این را نمی خواهد و عملاً با اجلاسیه قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکیه (که چندی پیش برگزار شد) به دنبال این بود سهم ایران و روسیه در این کریدورها به  کمترین میزان ممکن برسد. البته ترکیه در این مسیر با موانعی هم مواجه است؛ قزاقستان خیلی تمایلی ندارد در تحریم های بین المللی علیه روسیه همراه شود و به طور رسمی اعلام کرد کریدوری که ایجاد شده از قزاقستان به سمت شمال شرقی ایران و از آنجا به تبریز و بعد ترکیه مسیر جدید و ابداعی و پیشنهاد ایران است که از انحصار روسیه درخواهد آمد.

 
راهبرد معاصر: در زمینه ابرپروژه یک کمربند یک راه چین گزارش هایی وجود دارد که نشان دهنده نقش منفی ترکیه است. تحلیل شما از این موضوع چیست؟

خورسند: بله، ترکیه به دنبال منحرف کردن ابرپروژه یک کمربند یک راه چین است و در اجلاسیه ای که قبل از نشست خزر برگزار کرد در تلاش بود احیای کریدوری که پس از جنگ قره باغ ایجاد کرده بود و از بندر باکو به سمت بندری در قزاقستان و از آنجا به سمت چین می رفت را پیگیری کند. برای آنکارا این موضوع خیلی مهم است که بتوانند کریدورهای پروژه چین را به سمت خود منحرف کنند و مسیرها از ایران و روسیه نگذرد یا به کمترین اهمیت ممکن برسد. برگزاری اجلاسیه سه جانبه ترکیه پیش از اجلاس خزر نشان از برنامه های ترکیه برای انحراف مسیرهای تراتزیتی حوزه خزر و اوراسیا دارد.

 

اگر ایران بتواند از چنین ظرفیت بالایی به درستی بهره بگیرد، وزن سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه و جهان افزایش می یابد و تحریم ایران در فضای بین المللی با چالش مواجه می شود

به همین دلیل نشست خزر به نظر من خیلی مهم است و می تواند نقش بسزایی در خنثی کردن نقشه های ترکیه داشته باشد. ایران و روسیه باید در این فضا نگاه راهبردی و عمیق تری نسبت به تحرکات ترکیه داشته باشند تا سهم آنها در این فضا کاهش نیابد. خزر از لحاظ ژئواکونومیک بسیار حائز اهمیت است و منطقه ای راهبردی به شمار می رود. امروز هم این منطقه به صحنه رقابت میان قدرت ها تبدیل شده است؛ از سویی روسیه، از سویی چین و از سوی دیگر ایران حضور دارند و سه بازیگر مهم ضد نظام استکباری در حوزه پیرامونی خزر هستند. قدرتهای بزرگ نگاه ویژه ای به منطقه خزر دارند و معتقدم بازیگری ایران و روسیه در کسب منافع بسیار مهم است.


راهبرد معاصر: حضور ایران چه تأثیر و عامل محرکی بر نشست خزر دارد؟

خورسند: جمهوری اسلامی ایران همواره به عنوان یکی از پنج کشور عضو نشست در جلسات آن حضور داشته است. در برخی دوره ها حضور جمهوری اسلامی کمرنگ بود، اما این دوره حضور ما به این دلیل پراهمیت است که در دولت سیزدهم نگاه ویژه ای به همسایگان و راهبرد تعامل با همسایگان وجود دارد و این خود باعث شده است اقبال بیشتری از سمت بازیگران دیگر منطقه به سمت ایران شکل بگیرد. تصور کنید این روزها مقام های ترکمنستان به تهران آمدند و با مقام های ایرانی دیدار کردند. در زمینه قرقیزستان و قزاقستان نیز همین اتفاق رخ داد و تاجیکستان و ازبکستان هم دیگر همسایه های ایران هستند که روابط آنها با تهران باید ارتقا یابد تا بتوانیم با همسایگان بیشتری در منطقه تعامل داشته باشیم.

 

راهبرد معاصر: در زمینه راهبرد دیپلماسی منطقه ای ایران، نشست خزر چه ظرفیتهایی را برای کشورمان شکوفا خواهد کرد؟

خورسند: سفرهای متعدد میان مقام های اشد تهران و مسکو برقرار شده است و ظاهراً ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به زودی به تهران خواهد آمد. این نشان می دهد راهبرد ایران در نگاه به همسایگان اولویت پیدا کرده و ما پاسخ این حسن نیت را از سوی همسایگان شمالی دریافت کرده ایم که سفرهای متعدد انجام شده در هفته های اخیر در این راستاست. دیپلماسی ایران به سمت دیپلماسی اقتصادی با همسایگان حرکت کرده است و دراین فضا می توانیم منافع خود را به حداکثر برسانیم.

 

بی تردید گسترش دیپلماسی اقتصادی در محیط پیرامونی ایران موجبات گره خوردن منافع اقتصادی همسایگان به ژئوپولیتیک کشورمان را فراهم می کند. ایران امن ترین، کوتاه ترین و به صرفه ترین مسیر ژئوپولیتیک برای همسایگان ما برای دسترسی به شرق و غرب جهان است و باید جمهوری اسلامی ظرفیت های بالقوه خود را به ظرفیت های بالفعل تبدیل کند تا بتواند از این فضا برای منافع حداکثری خود بهره ببرد.


اگر ایران بتواند از چنین ظرفیت بالایی به درستی بهره بگیرد، وزن سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه و جهان افزایش می یابد و تحریم ایران در فضای بین المللی با چالش مواجه می شود و ایران هزینه حضور در صحنه بین الملل را به تنهایی پرداخت نخواهد کرد.

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار