۳ اتفاق ژئوپلتیک که تهدیدها از ایران را دور می‌کند

به گزارش راهبرد معاصر؛ محمد حسین ادیب که به عنوان یک پژوهشگر ریسک فعالیت دارد معتقد است که به زودی قدرت مانور آمریکا در مقابل ایران کمتر خواهد شد .

او براین باور است که تنها قدرتی که می تواند در مقابل داعش ، القاعده و پدر معنوی آنها عربستان ، توازن ایجاد کند ایران است . وی تأکید دارد که تحریم ایران تا آن حد پیش نمی رود که به قدرت بازدارندگی در خاورمیانه آسیب برساند.

وی همچنین از سه اتفاق ژئوپلیتیک در منطقه خبر می دهد که باعث دور شدن تهدید از مرزهای ایران می شود. او نسخه ای برای موفقیت ایران در شرایط فعلی و درون یک مثلث سه وجهی ارائه می کند. مشروح این بحثها را که ماحصل گفت وگو با ادیب است، در ادامه می خوانید. گفت وگویی که در آن به تحلیل وضعیت اقتصادی و سیاسی در آمریکا، ایران و جهان پرداخته شده است.

دنیا به گونه ای اداره میشود که مقصد نهایی پس انداز مردم دنیا، آمریکاست
دیدگاه های اقتصادی ترامپ در حوزه اقتصاد داخلی آمریکا چه تفاوتی با اوباما دارد ؟

ادیب : آمریکا یک عمر است که وارداتش به جهان چیزی حدود 600 میلیارد دلار در سال بیش از صادراتش به جهان است، در دوران اوباما این طور بود الان هم همان طور است.

این 600 میلیارد دلار کسری از چه طریقی تامین می شود؟

ادیب : بخشی از آن را دلار چاپ می کرد ، اسکناس چاپ می کرد و از دنیا کالا وارد می کرد ، اما از سال 2014 این روند متوقف شده است، الان پنج سال است که دلار بدون پشتوانه برای واردات چاپ نمی شود.

پس از چه طریقی تامین می شود ؟ آمریکا 600 میلیارد دلار از دنیا کالا وارد می کند و در ازای آن به دنیا چه می دهد ؟

ادیب : استیگلیز برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد می نویسد: دنیا به گونه ای اداره می شود که مقصد نهایی پس انداز مردم دنیا، آمریکاست. پول خارجیان برای پس انداز وارد آمریکا می شود و بعد آمریکا این پول را صرف واردات می کند. بخشی از این 600 میلیارد دلار کسری از این طریق تامین می شود.

پس تفاوت اوباما با ترامپ در چه حوزه ای است ؟

ادیب : تا سال 2014 آمریکا بخشی از کسری حدود 600 میلیارد دلاری را دلار چاپ می کرد و بخشی دیگر را از طریق ورود پس انداز خارجی ها تامین می کرد ولی از سال 2014 همه آن باید از طریق پس انداز خارجی ها و یا سود شرکتهای آمریکایی در خارج که به داخل منتقل می شود تامین می کردند. شرکتهای امریکایی در ١٢ ماه گذشته 200 میلیارد دلار سود به داخل آمریکا منتقل کرده اند، ولی 400 میلیارد دلار از طریق پس انداز خارجی ها باید تامین شود.

آمریکا پس اندازهای خارجی ها را صرف جبران کسری تجارت خارجی خود می کند
خارجی ها چگونه در داخل آمریکا پس انداز می کنند ؟

ادیب : ایران در سال 1394، بالغ بر 55 میلیارد دلار سپرده ارزی داشت ، معمولا ٢ تا ٣ میلیارد دلار آن را در داخل به صورت اسکناس دلار نگهداری می کرد و بقیه را در بانکهای اروپا و شرق آسیا نگهداری می کرد ، بانکهای اروپایی و شرق آسیا نیز حدود ٢ تا ٣ میلیارد آن را در کشورهای خود به صورت اسکناس نگهداری می کنند و بقیه را به بانکهای آمریکا و انگلیس منتقل می کنند . یعنی از 55 میلیارد دلار پس انداز ارزی ایران ، حدود 49 میلیارد دلار در بانکهای آمریکا و انگلیس نگهداری می شود، بقیه دنیا هم همین است ، آمریکا این پس اندازها را صرف جبران کسری تجارت خارجی خود می کند.

بی ثباتی در برخی کشورهای جهان، سبب خروج پس انداز مردم از این کشورها می شود
بخشی از کسری 600 میلیارد دلاری از طریق انتقال سود سرمایه گذاری خارجی تامین می شود ، بخشی از طریق نظام بانکی به صورتی که گفتید شارژ می شود ، بقیه چگونه تامین می شود؟

ادیب : جمله استیگلیز است که جهان به گونه ای اداره می شود که مقصد نهایی عمده پس انداز های جهان آمریکاست، همیشه در بخشی از جهان، بی ثباتی است در کشورهای بی ثبات، مردم پس انداز خود را خارج می کنند، نا امنی در هر گوشه جهان، به خروج سرمایه از آن کشور انجامیده و دلار وارد آمریکا می کند. بعداً این دلار های وارداتی به منبع تامین ارز برای واردات تبدیل می شود.

نحوه اداره تراز بانک مرکزی آمریکا در دوره ترامپ متفاوت از دوره اوباماست
پس آمریکا در دوران اوباما همان طور اداره می شود که دوران ترامپ ؟

ادیب : نه تفاوت دارد نحوه اداره تراز بانک مرکزی آمریکا تغییر کرده است.

در خصوص تراز بانک مرکزی آمریکا بیشتر توضیح دهید ؟

ادیب : تراز بانک مرکزی آمریکا نشان می دهد چقدر دلار کاغذی در جهان وجود دارد ، نکته غیر قابل باور اینکه دلار کاغذی در جهان طی یکسال گذشته از 4400 میلیارد دلار به ٣٨١٢ میلیارد دلار کاهش یافته است. طی یکسال فقط نزدیک به 580 میلیارد دلار پول از اقتصاد خارج شده است و این یعنی انقباضی ترین سیاست پولی در جهان، برای اهل فن بهت آور است.

چرا بهت آور ؟

ادیب : از یکسو به سبب کسری واردات نسبت به صادرات ، معادل 600 میلیارد دلار ، پول از آمریکا خارج میشود و از سوی دیگر فدرال رزرو یا بانک مرکزی آمریکا ، 580 میلیارد دلار از اسکناس دلار موجود در امریکا را از دور خارج کرده است یا از اقتصاد خارج کرده است. تغییر تراز بانک مرکزی امریکا از 4400 به ٣٨١٢ یعنی خارج کردن پول از اقتصاد ، جمع این دو می شود 1180 میلیارد دلار ، خیلی سنگین است.

خروج این مقدار از پول از اقتصاد آمریکا باید چه واکنشی در بازار آمریکا ایجاد می کرد ؟

ادیب : اگر دهه قبل بود باید بازار با کمبود وجه نقد مواجه می شد، نرخ بهره بالا می رفت و بخش مسکن و بورس به شدت نزولی می شد ولی عکس آن اتفاق افتاد. روزی که ترامپ در انتخابات برنده شد شاخص داوجونز 18500 بود و دیروز از ٢٧ هزار عبور کرد، داوجونز وقتی طی مدتی کوتاه 50 درصد افزایش می یابد این افزایش به سبب افزایش سطح بهره وری نبوده است از جایی پول به اقتصاد تزریق شده است.

تزریق پول به اقتصاد آمریکا از محلی به غیر از فدرال رزرو
فراهم شدن امکان خرید سهام بورس آمریکا به وسیله خارجی ها از سراسر جهان بدون ورود به خاک آمریکا
در حالی که شما می گوئید در این مدت دلار بدون پشتوانه چاپ نشده و حتی 580 میلیارد دلار از دلار های بدون پشتوانه قبلی از اقتصاد خارج شده یعنی با وجود انقباضی ترین سیاست پولی ، بورس رشد 50 درصدی داشته است ؟

ادیب : این کاملا نشان می دهد از جای دیگری به غیر از فدرال رزرو ، پول به اقتصاد آمریکا تزریق شده است ، پال کروگمن برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد که به صورت هفتگی معمولا در نیویورک تایمز مقاله می نویسد ، علت را به کمک آمار توضیح می دهد. پال کروگمن ، علت رشد 50 درصدی بورس آمریکا را فراهم بودن امکان خرید سهام بورس آمریکا بوسیله خارجیان بدون ورود به خاک آمریکا می داند شرایطی فراهم شده که هر کس در هر نقطه دنیا و در منزل خود می تواند سهام بورس امریکا را خریداری کند، البته این امکان در کنار رشد نااطمینانی نسبت در آینده در جهان ، زمینه ورود سنگین پول به بازار آمریکا را فراهم کرده است.

استقرار جهانی سازی مالی در دنیا از سال 2014 به این سو
قبلا بورس آمریکا متاثر از سیاست های بانک مرکزی آمریکا بود اما حالا نیست
این را چگونه تفسیر می کنید ؟ قبلا بورس هر کشوری متاثر از سیاست های بانک مرکزی کشور خود بود اما حالا می گوئید که نیست ، چه چیزی تغییر کرده است ؟

ادیب : از سال 2008 جهانی سازی مالی رو به رشد است اما از سال 2014 جهانی سازی مالی در دنیا مستقر شده است. از آثار جهانی سازی مالی یکی این است که بدون اینکه فرد به آمریکا مهاجرت کند می تواند از منزل خود وارد خرید و فروش سهام در آمریکا شود. یعنی اگر هر کس در هر نقطه جهان پس اندازی داشت می تواند پس انداز خود را وارد بورس آمریکا کند و این باعث شده با وجودی که بانک مرکزی آمریکا فقط طی یکسال ، 580 میلیارد دلار را از اقتصاد خارج کرده است ، بورس امریکا طی دوران ترامپ رشد 50 درصدی داشته باشد، می تواند تراز بانک مرکزی منفی باشد و بورس رشد نجومی کند. این برای اولین بار است که اتفاق می افتد من 30 سال است که اقتصاد آمریکا تدریس می کنم این پدیده نوظهور است البته قبلا هم بود اما در این حجم از ورود سرمایه خارجی به بورس آمریکا ، کاملا جدید است. قبلا بورس آمریکا متاثر از سیاست های بانک مرکزی آمریکا بود اما حالا نیست.

در دوران اوباما تراز بانک مرکزی آمریکا چگونه بود ؟

ادیب : اوباما تراز را با 850 تحویل گرفت و 4400 تحویل داد که به معنای انبساطی ترین سیاست پولی در تاریخ آمریکا بود.

چرا اوباما انبساطی ترین سیاست پولی را در پیش گرفت ؟

ادیب : اوباما در اوج فروپاشی مالی اقتصاد آمریکا را تحویل گرفت، شاخص سهام دادجونز از 14000 شده بود 6500 و قیمت مسکن در مناطق پررونق به یک سوم کاهش یافته بود، همه چیز مفت شده بود و بدهکاران ورشکست.

اوباما چه کرد ؟

ادیب : اوباما پول چاپ کرد، منتهی پول بدون پشتوانه ، پول بدون پشتوانه تورم درست کرد و شاخص سهام داوجونز از 6500 شد 18500 و قیمت خانه برگشت به قبل از فروپاشی.

اگر تراز بانک مرکزی آمریکا به 3500 میلیارد لار برسد، چراغ خطر سقوط اقتصاد جهان روشن می شود
رسیدن تراز بانک مرکزی آمریکا به 3500 میلیارد دلار یعنی اقتصاد جهانی آماده سکته مالی است
ارزش پول ملی اکثر کشورهای نوظاهر جهان متأثر از سیاستهای آمریکا سقوط کرده است
ترامپ چه کرد ؟

ادیب : ترامپ تراز را 4400 میلیارد تحویل گرفت و آن را رساند به ٣٨١٢ ، یعنی 600 میلیارد دلار پول را از اقتصاد خارج کرد. اگر اقتصاد با همین فرمان پیش رود، به زودی می شود 3500. من بر اساس فهم ریسکی ام می گویم رسیدن تراز به 3500 به واکنش بازار ها می انجامد، اگر تراز به 3500 برسد چراغ خطر سقوط اقتصاد جهانی روشن می شود. 3500 به معنای آن است اقتصاد جهانی آماده سکته مالی است ، اینکه تراز از 4400 شده ٣٨١٢ و اقتصاد واکنشی نشان نداد عبارت دقیقی نیست. قیمت مواد خام حداقلی شده است. نفت 105 دلاری بین 55 تا 65 دلار نوسان می کند و علت آن تراز بانک مرکزی آمریکاست، اگر تراز بانک مرکزی آمریکا ، 580 میلیارد دلار کاهش نیافته بود قیمت نفت اکنون این نبود. اگر تراز اکنون همان 4400 بود نفت نباید کمتر از 80 دلار بود. ببینید آثار کسری تراز به صورت پائین ماندن قیمت نفت، سقوط ارزش لیر ترکیه ، سقوط ارزش روپیه هند و در سطح وسیع تر سقوط ارزش پول ملی اکثر کشورهای نوظهور ظاهر شده اما در آمریکا ظاهر نشده است.

اگر تراز آمریکا تا قبل از انتخابات این کشور با همین سرعت کم شود، ترامپ انتخاب نخواهد شد
درگیری آمریکا به اتفاقات داخلی ناشی از فروپاشی مالی، سبب می شود که ایران را فراموش کند
چه اتفاق می افتد ؟

ادیب : اگر تراز با همین سرعت کم شود بازار بورس و مسکن در آمریکا می ریزد (قبل از انتخابات آمریکا ) و ترامپ انتخاب نمی شود و آمریکا هم آنقدر در گیر اتفاقات داخلی ناشی از فروپاشی می شود که ایران را فراموش می کند.

تلاش فدرال رزرو برای جلوگیری از حبابی شدن بیش از پیش بورس و مدیریت آن
جمع کردن پول از اقتصاد توسط فدرال رزرو در فصل انتخابات به واکنش بازار منجر می شود
بازی این مولفه یعنی انتخاب نشدن ترامپ
سناریو رقیب چیست ؟

ببینید شاخص داوجونز از 2700 عبور کرد ( 18500 شده 27000) ولی به نسبتی که سهام گران شده عایدی سهام یا سود شرکتها زیاد نشده ، اگر همین طوری سهام گران شود اما سود عملیاتی ناشی از فعالیت شرکتها زیاد نشود مردم فروشنده سهام شده و بورس را ترک می کنند و سهام به شدت سقوط می کند این روند به صورت خود به خودی و طبیعی اتفاق می افتد و نیازی به دخالت دولت یا فدرال رزرو نیست، اما فدرال رزرو نباید بگذارد بازار بورس آنقدر حبابی شود تا خودش سقوط کند. لذا با جمع کردن پول از اقتصاد ، بورس را مدیریت می کند. اینکه فدرال رزرو 580 میلیارد دلار پول را از اقتصاد خارج کرده، برای این است که بورس بیش از این حبابی نشود. اینکه شاخص شده ٢٧ هزار یعنی هنوز پول زیادی در اقتصاد وجود دارد و فدرال رزرو باید آن را جمع کند اما جمع کردن پول از اقتصاد، در فصل انتخابات به واکنش بازار منجر می شود بازی با این مولفه یعنی انتخاب نشدن ترامپ.

فدرال رزرو دست به کار می شود فقط به حسب ضر‌ورت های انتخاباتی دیرتر اقدام می کند
با این مقدمه سناریو رقیب چه می شود ؟

ادیب : می شود موقتا جمع کردن پول از اقتصاد را متوقف کرد تا انتخابات تمام شود و اصلاحات پولی را منتقل کرد به اول دوران ریاست جمهوری بعدی. یعنی ١٨ ماه دیگر تا شانس انتخاب ترامپ بیشتر شود، اصلاحات پولی را به جای 18 ماه آینده منتقل کرد به ١٨ ماه اول ریاست جمهوری بعدی ، البته ماهیتا فرقی ندارد . حتی اگر فدرال رزرو دست به کار نشود، نمیشود قیمت سهام 4 برابر شود. اما عایدی و سود سهام به این نسبت زیاد نشود خود مردم دست به کار می شوند و از بورس خارج می شوند. ولی من تا حال ندیدم فدرال رزرو اینقدر منفعل عمل کند. فدرال رزرو دست به کار می شود فقط به حسب ضر‌ورت های انتخاباتی دیرتر اقدام می کند.

نتیجه دیرهنگام فدرال رزور برای دخالت در بورس، پولدار شدن بیشتر کمپانی ها و فقیر تر شدن مردم عادی
دیرتر اقدام کردن فدرال رزرو چه تبعاتی دارد ؟

ادیب : بورس حبابی تر می شود و کمپانی ها سهام حبابی خود را به مردم بی اطلاع می فروشند و بعد هم با جمع کردن بیشتر پول از اقتصاد سهام مفت می شود، یعنی پولدار شدن بیشتر کمپانی ها و فقیر تر شدن مردم عادی.

اصلاح پولی اجتناب ناپذیر است
با جمع کردن بیشتر پول از اقتصاد همه چیز فرومی پاشد
ایران باید با سوار شدن بر بازی مالی آمریکا ، برای خود قدرت مانور ایجاد کند
قدرت مانور آمریکا در مقابل ایران کمتر خواهد شد
اینجا جایگاه ترامپ چگونه تفسیر می شود ؟

ادیب : اصلاح پولی اجتناب ناپذیر است و با جمع کردن بیشتر پول از اقتصاد همه چیز فرو می پاشد و آمریکا آنقدر درگیر مشکلات ناشی از فروپاشی می شود که دست از سر ما بر می دارد. ایران باید با سوار شدن بر این بازی، برای خود ، قدرت مانور ایجاد کند.

چکیده کلام اینکه به نسبتی که تراز بانک مرکزی نسبت به ٣٨١٢ کاهشی تر شود، قدرت مانور آمریکا در مقابل ایران کمتر می شود و در صورت توقف این روند؛ قدرت مانور آمریکا بیشتر شده و ایران باید زمان بخرد، مدیریت زمان حرف اول را می زند، روی ترامپ نباید مانور داد مانور باید روی تراز بانک مرکزی آمریکا باشد.

ایران برای آمریکا چالش است نه تهدید
گفته بودید به روابط ایران و امریکا باید نگاهی مثلثی داشت از دید تراز و از دید ژئوپلیتیک و اقتصاد سیاسی ؟

ادیب : رئیس ستاد ارتش آمریکا در سنا گفت: «ما در بحبوحه یک جنگ بزرگ قدرت با روسیه و چین قرار داریم و هنوز با چالش‌هایی از سوی ایران، کره شمالی و سازمان‌های افراطی بین‌المللی مواجه هستیم.»

ایران از منظر آمریکا برای این کشور یک چالش است، نه یک منبع تهدید قدرت. منبع تهدید قدرت برای آمریکا فقط چین و روسیه هستند. بین تهدید با چالش باید تمایز قائل شد. عده ای در تفسیر روابط ایران و آمریکا این دو معنا را از هم تفکیک نمی کنند و این منجر به تفسیر های اشتباه می شود.

* تنها قدرتی که می تواند در مقابل داعش ، القاعده و پدر معنوی آنها عربستان ، توازن ایجاد کند ایران است

* تحریم ایران تا آن حد پیش نمی رود که به قدرت بازدارندگی در خاورمیانه آسیب برساند

بیشتر توضیح دهید ؟

ادیب : با خروج آمریکا از خاورمیانه ، این منطقه با خلأ قدرت مواجه می شود ، توازن بازدارندگی یا توازن تهدید در خاورمیانه باید برقرار باشد، تنها قدرتی که می تواند در مقابل داعش، القاعده و پدر معنوی آنها عربستان ، توازن ایجاد کند ایران است. لذا یک ایران ضعیف به نفع قدرت بازدارندگی در خاورمیانه نیست. تحریم ایران تا آن حد پیش نمی رود که به قدرت بازدارندگی در خاورمیانه آسیب برساند. عربستان تروریسم به سبک القاعده را مدام باز تولید می کند فقط لباس و لهجه اش را عوض می کند. عربستان اکنون در صدد بازتولید همین نوع تروریسم در افریقای شمالی است . مرکز ثقل پدر معنوی از افغانستان ، عراق و سوریه در حال انتقال به شمال افریقاست.

مرکز تروریسم سبک داعش در حال انتقال از عراق و سوریه به شمال آفریقاست
این تهدید تروریسم را به اروپا نزدیک تر می کند
در مجموع در توازن تهدید به سود ایران است و به زیان اروپا
پاکستان برای یک دوره ١5 ساله تمرکز سیاست خارجی اش متوجه هند می شود لذا در مرزهای غربی اش نیاز به آرامش دارد و این هم به سود ایران است

این باعث چه تغییراتی می شود؟

ادیب : دو تغییر در جهان در حال وقوع است از یک سو مرکز تروریسم سبک داعش در حال انتقال از عراق و سوریه به شمال افریقاست و این تهدید تروریسم را به اروپا نزدیک تر می کند و از ایران دور تر و این در مجموع در توازن تهدید به سود ایران است و به زیان اروپا.

از سوی دیگر ، احتمالا بزودی اختلافات بین هند و پاکستان عمده می شود و پاکستان تمرکز سیاست خارجی اش را از افغانستان به سمت هند می برد. پاکستان برای یک دوره ١5 ساله تمرکز سیاست خارجی اش متوجه هند می شود لذا در مرزهای غربی اش نیاز به آرامش دارد و این هم به سود ایران است.

سه اتفاق ژئوپلیتیک در منطقه که باعث دور شدن تهدید از مرزهای ایران می شود
یعنی اتفاقات ژئوپلیتیک جدیدی در راه است ؟

ادیب : سه اتفاق ژئوپلیتیک در منطقه در حال وقوع است که باعث دور شدن تهدید ها از مرز های ایران می شود، اولی استراتژی امنیتی جدید آمریکا برای انتقال مرکز ثقل سیاست خارجی از خاورمیانه به شرق آسیا ، دومی انتقال تحریکات عربستان برای بازتولید داعش از زیر گوش ایران به زیر گوش اروپا ( در آفریقای شمالی ) و سوم تغییر تمرکز سیاست خارجی پاکستان از جهان اسلام به اختلافات بین مسلمانان با هندوها، این سه رویداد در مجموع فشار ژئوپلیتیک به ایران را کاهش می دهد.

همه در حال رها کردن عربستان در جنگ به حال خود هستند
ژئوپلیتیک یمن چه جایگاهی دارد؟

ادیب : در ارتباط با جنگ یمن، من پیش بینی محمد حسین هیکل سردبیر روزنامه الاهرام مصر 20 سال قبل را هننوز قوی ترین آینده نگری می دانم. هیکل نوشت دیر یا زود عربستان درگیر یک جنگ در یمن می شود (توجه شود بیست سال قبل ) و در این جنگ شکست می خورد. در ابتدا به نظر می رسید عربستان در جنگ یمن پیروز است اما اکنون با مصوبات کنگره آمریکا، رای دادگاه در انگلیس و تغییر استراتژی امارات در یمن ، هیچ کس جنگ یمن را جنگ خود تلقی نمی کند. آمریکا به همان اندازه که نشان می دهد از ایران دور شده است سعی می کند نشان دهد از حمایت از جنگ یمن نیز دور می شود. آمریکا تلاش می کند نشان دهد با یک سرعت از ایران و عربستان ( در ارتباط با جنگ یمن ) دور می شود. جنگ یمن با شکست عربستان تمام می شود لذا تا شکست عربستان هنوز فاصله هست ، اکنون استراتژی حوثی ها در جنگ تهاجمی شده است و همه در حال رها کردن عربستان در جنگ به حال خود هستند ، اندکی صبر.

خروج آمریکا از برجام و تضعیف ایران بخشی از پروسه بی ثبات کردن اروپا بود
تحریم های ایران را چگونه تفسیر می کنید ؟

ادیب : تضعیف بیش از حد ایران ، به قدرت بازدارنگی در خاورمیانه آسیب می زند و این امنیت اروپا را تهدید می کند ، بر هم خوردن توازن بازدارندگی در خاورمیانه ، امنیت اروپا را تهدید می کند اما تهدیدی برای آمریکا نیست.

رئیس جمهور آلمان گفت آمریکا ، چین و روسیه در یک چیز به وحدت رسیده اند و آن بی ثبات کردن اروپاست.

خروج آمریکا از برجام و تضعیف ایران ، با تضعیف امنیت اروپا ، باید بخشی از پروسه بی ثبات کردن اروپا ، تفسیر شود که آمریکا از آن خوشحال می شود.

ایران باید به مانور در داخل یک مثل سه وجهی بپردازد: مثلث تراز بانک مرکزی آمریکا ، تلاش آمریکا برای بی ثبات کردن اروپا و قدرت گرفتن بیش از حد داعش با لباس و لهجه جدید به وسیله پدر معنوی داعش
حرف آخر ؟

ادیب : بین تلاش آمریکا برای بی ثبات کردن اروپا که در مواردی به موضع گیری تندتر علیه ایران منجر می شود و مخالفت آمریکا با برجام باید تفکیک قائل شد. در ضمن تحریم اگر از حد معینی بیشتر شود به پروسه بازدارندگی قدرت در خاورمیانه آسیب می رساند و این اروپا را در مقابل رادیکال های تندرو شبه داعش که بوسیله عربستان در حال بازتولید در شمال افریقاست تنها می گذارد. ایران باید به مانور در داخل مثلث بپردازد . مانور در داخل مثلث شامل سه وجه مشود ، تراز بانک مرکزی آمریکا ، تلاش آمریکا برای بی ثبات کردن اروپا و قدرت گرفتن بیش از حد داعش با لباس و لهجه جدید به وسیله پدر معنوی داعش.

منبع: تسنیم