رئیس جمهور آینده ایران با چه چالش های اساسی روبروست؟-راهبرد معاصر
مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف لاوروف: سران ارمنستان به دنبال برهم زدن روابط با روسیه هستند انگشت اتهام روسیه در حمله تروریستی اخیر به سوی اوکراین آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم معاریو: نتانیاهو همانند یک کودک پرخاشگر رفتار می‌کند دیدار امیرعبداللهیان با همتای ترکمنستانی طالبان: برخی افراد داعش را تبلیغ می‌‌کنند لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ تشکیل کارگروه مشترک دولت و انبوه‌سازان برای رفع مشکل مسکن قیمت بیت‌کوین سقوط کرد بارش باران و برف در برخی استان های کشور پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت تأکید آیت الله رئیسی بر فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی وزرایی که در سال ۱۴۰۲ از مجلس کارت زرد گرفتند دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

رئیس جمهور آینده ایران با چه چالش های اساسی روبروست؟

بیشتر کارشناسان اقتصادی و ناظران سیاسی براین باورند که رئیس جمهور آینده ایران با چالش های بسیار سنگین سروکار دارد که رویارویی با آن ها آسان نخواهد بود .
تاریخ انتشار: ۱۸:۳۱ - ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۰ - 2021 May 19
کد خبر: ۸۸۵۸۶

به گزارش راهبرد معاصر یادداشت میهمان مجتبی انوری نویسنده کتاب « اگر رئیس جمهور باشم»: آقای حسن روحانی در شرایطی پست ریاست جمهوری ایران را تحویل می دهد که کشور در وضعیت بسیار بداقتصادی و شرایط حساسی قرار دارد و بی اعتمادی مردم به وعده های اقتصادی دولت ها به یک چالش اساسی تبدیل شده است . بیشتر کارشناسان اقتصادی و ناظران سیاسی براین باورند که رئیس جمهور آینده ایران با چالش های بسیار سنگین سروکار دارد که رویارویی با آن ها آسان نخواهد بود . برقرار عدالت اجتماعی آمال و آرزوی هر شهروند ایرانی است که در حد شعارهای انتخاباتی باقیمانده است .

 

تورم حاد، کاهش ارزش پول ملی  ، بیکاری پنهان و آشکار ، رشد منفی اقتصادی ، گرانی مسکن و اجاره بها ، ناکارآیی و ساختار فساد برانگیز نظام بانکی ، تاراج منابع ارزی کشور ، بحران های زیست محیطی ، تنش های بین المللی ، تحریم ها و برجام،  انحصار و رانت، فساد گسترده مالی مدیران اجرایی، اعتراضات صنفی و مال باختگان، سوء مدیریت های دولتی و بحران کرونا از جمله چالش های اساسی رئیس جمهور آینده برشمرده می شود.

 

کارنامه اقتصادی کابینه آقای حسن روحانی از دیدگاه افکار عمومی با ناامیدی و حتی انتقادهای شدید روبروست و آمارهای امیدوارکننده دولت دوازدهم با واقعیت های کنونی جامعه همخوانی ندارد . دولت روحانی در آغاز کار با بزرگنمایی برجام ، سیاست داخلی و اقتصاد کشور را با سیاست خارجی پیوند زد . ارزیابی ها حاکی از آن است که نزدیک به ۷۵ درصد وعده های دولت محقق نشده یا پیگیری و متوقف شده است.

بسیاری از وعده های انتخاباتی آقای حسن روحانی از جمله : مهار تورم و رساندن آن به زیر ۲۵ درصد ، فقرزدایی، جلوگیری از تحریم ها ، رشد اقتصادی ۸ درصدی، بیکاری ۷ درصدی ، مسکن ارزان قیمت ، تقویت پول ملی در برابر ارز خارجی ، لایحه حفاظت خاک و تالاب ها ، مهار ریزگردها ، تدوین گزارش ملی آب ، توجه به سازمان های غیر دولتی محیط زیستی ؛ نه تنها محقق نشده بلکه در زمینه اقتصادی شاهد رشد منفی اقتصادی ، تورم حاد ، کاهش ارزش پول ملی ، کاهش شدید درآمدهای ارزی ، کسری بودجه ، سوء مدیریت دولتی ، پایین افتادن سطح تولید کارخانه ها و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی ، خام فروشی  ( تکمیل نبودن زنجیره تولید بویژه در بخش صنایع و معادن ) ، کاهش رشد شدید بخش کشاورزی ،  بیکاری پنهان و آشکار ، گرانی مسکن و اجاره بها و افزایش ۱۲۰ درصدی مسکن طی دو سال گذشته، افزایش ۱۰۰۰ درصدی هزینه های ساخت و ساز مسکن ، دغدغه های شدید معیشتی مردم ، شکاف طبقاتی ، کاهش شدید قدرت خرید مردم، کسادی بازار، رکود اقتصادی ، معلول شدن بسیاری از مشاغل و صنوف، ناکارایی سیستم بانکی و رشد قارچ گونه انواع بانک ها و موسسات مالی و اعتباری ، رشد منفی بخش صنعت و معدن و تراز تجاری منفی بخش کشاورزی هستیم .

 

براساس گزارش مرکز آمار، " شاخص فلاکت " ( Misery Index ) یا مجموع نرخ بیکاری و تورم در زمستان ۱۳۹۵ حدود ۱۹ درصد بوده ولی در سال ۹۸ حدود ۴۰ درصد و در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد رسیده است . طی ۸ سال گذشته شاخص فلاکت به این سو به شدت افزایش یافته است و گویای آن است که مردم در تنگنای شدید اقتصادی و افت بسیار شدید سطح رفاه خانوار به سر می برند . ایران پس از ونزوئلا ( با حدود ۸۰ درصد شاخص فلاکت ) بدترین شرایط را در رتبه بندی شاخص فلاکت در جهان تجربه کرده است.

علیرغم اینکه ایران کشوری ثروتمند است و حدود 16 درصد کل ذخایر گاز جهان و ۸ درصد از مجموع ذخایر نفت دنیا را به خود اختصاص داده است ؛ ولی اقتصاد دولتی ایران شکننده و مبتنی بر مزیت های نسبی و منابع طبیعی و خام فروشی است نه مبتنی بر خلق مزیت و تولید ثروت !!!!

در حال حاضر اگر آمارهای رسمی دولت را ملاک قرار دهیم ؛ ایران در سطح جهانی ششمین نرخ تورم بالای جهان قرار بعد از ونزوئلا ، زیمباوه ، سودان ، آرژانتین و سودان جنوبی قرار دارد . طی چهار دهه گذشته قیمت دلار امریکا در برابر پول ملی ایران ۲۷۰۰ برابر شده و ریال در گروه ضعیف ترین پول های جهان قرار گرفته است . رئیس مرکز آمار ایران ( اول اردیبهشت ۱۴۰۰ ) اعلام کرد که نرخ تورم نقطه به نقطه در فروردین امسال به حدود ۵۰ درصد رسیده و مواد خوراکی نیز بیش از ۴۳ درصد افزایش داشته است . همچنین بررسی سبد خوراکی ها شامل۱۶۴ قلم کالای مصرفی نشان می دهد نرخ این اقلام نزدیک به ۴۴ درصد رشد کرده است . اقتصاددانان تورم بین ۲ تا ۳ درصدی را " تورم معتدل " ولی تورم ۵۰ درصدی مانند اقتصاد ایران را  " بیماری اقتصادی " توصیف می کنند . اقتصاد ایران بنا به گفته خود دولتمردان بسیار شکننده است . تورم حاد شکل گرفته منجر به سقوط ارزش ریال در ایران شد . یک دلار امریکا از ۹۰۰ تومان در سال ۱۳۸۴ به ۳۲۰۰ تومان در مرداد ۱۳۹۲ افزایش یافت و در سال ۹۹ به مرز ۳۰ هزار تومان رسید و در حال حاضر حدود ۲۴ هزار تومان است . بسیاری از کارشناسان اقتصادی براین باورند که ، نحوه تعیین نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی در دولت آقای روحانی و چگونگی تخصیص آن موجبات سوء استفاده گروه بسیاری از رانت خوران وابسته به دولت را فراهم نمود .

کارشناسان اقتصادی ، بانک مرکزی را به دلیل عملکرد بد اقتصادی بعنوان مرکز اصلی تاراج منابع ارزی ایران می دانند . در این جا این پرسش مطرح می شود که بانک مرکزی برای چه شکل گرفته است ؟ فصل دوم قانون پولی و بانکی کشور مصوب ۱۳۵۱ که با چند تغییر همچنان اعتبار دارد به این پرسش پاسخ می‌دهد : « رسالت اصلی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برآن است که با اجرای سیاست های پولی و اعتباری شرایط مساعد برای پیشرفت اقتصادی کشور فراهم سازد » .

 

محاکمه متهمان پرونده ارزی شامل : رئیس کل و معاون ارزی بانک مرکزی ، رئیس حراست ، صرافان و دلالان مرتبط با این بانک در دادگاه ویژه مفسدان اقتصادی و متواری شدن چندین متهم اصلی ، خود گویای آن است که ساختاربانک مرکزی فسادبرانگیز است .

موضوع هدایت منابع بانکی به سمت تولید تنها به یک شعار در دولت یازدهم و دوازدهم تبدیل شده است  بانک ها خود باعث تعطیلی و حتی ورشکستگی واحدهای تولیدی در کشور شده اند و در مواردی چوب حراج به اموال واحدهای تولیدی زده اند .  نگاه بانک ها در عقد قراردادها یکطرفه و در نهایت محکومیت و نابودی واحدهای تولیدی است.

تخریب جنگل ها و قطع درختان افزایش و فرسایش خاک وتنش های آبی در حد بحران و فرسایش خاک جنگل های شمال کشور به ۱۰ برابر استاندارد جهانی رسیده است و ایران رتبه اول فرسایش خاک را  در جهان کسب نموده و سرقت خاک ایران به یک تجارت پرسود تبدیل شده است.

 

۲۴ استان کشور در گیر ریزگردها و اهواز و زابل رتیه اول آلایندگی به ریزگرد در جهان و شهر قم در مرکز ایران در رتبه هفدهم و از سال ۹۳ شهر قم به کانون ریزگرد داخلی تبدیل شده است. طبق قانون اساسی وظیفه اصلی سازمان منابع طبیعی کشور جلوگیری از فرسایش خاک می باشد و از طرفی در تاریخ ۵ آبان ۹۸  معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و جنگل های کشور به جرم فساد مالی بازداشت می شود.

 

ایران از نظر شاخص زیست محیطی در بین ۱۲۶ کشور جهان رتبه ۱۲۲ را کسب و همردیف آنگولا ، لیبی ، چاد و بورکینوفاسو قرار گرفته است . جنگل های شمال کشور زیرزباله ، جاده سازی و ویلاسازی کمر خم کرده اند . تهران رتبه دوم آلوده ترین شهر جهان را به خود اختصاص می دهد و از طرفی در منشور حقوق شهروندی ریاست جمهوری که در آذرماه ۹۲ منتشر شده است ، « هوای پاک و سالم حق هر شهروند ایرانی » برشمرده می شود.

 

اقتصاد ایران از نظر ایجاد شغل بسیار ناتوان است . از بیکاری به مثابه بیماری ساختاری نام برده  می شود و یک دلیل مهم آن غیررقابتی بودن اقتصاد و ظرفیت پایین کارآفرینی است. دولتمردان و مسئولان کشور از بیکاری بعنوان « ابر چالش بیکاری » یاد می کنند . دولت یازدهم و دوازدهم در حل معضل بیکاری ناتوان بوده است. ادعای دولت مبنی بر ایجاد یک میلیون شغل در ( قبل از کرونا ) سال مبنای کارشناسی ندارد و حال آنکه اقتصادهای پیشرفته جهان هم قادر نیستند که یک میلیون خالص شغل پایدار در سال ایجاد کنند.

 

نرخ رشد اقتصادی زمانی می تواند بیکاری را کاهش دهد که به شکل فراگیر  بخش های کوچک اقتصادی را فعال کند و پایدار باشد و ظرفیت های جدیدی ایجاد کند .غالب مشاغلی که در دولت یازدهم و دوازدهم ایجاد شد در بخش خدمات بوده که عمدتا ناپایدار بودند و ایجاد شغل ناقص شکل گرفته است ولی در آمارهای رسمی به آن اشاره و به نمایش گذاشته شده است . بسیاری از صنایع کارخانه ای ایران در انحصار و فرسوده و ناکارآمد هستند و توان کارآفرینی خود را از دست داده اند.

 

از ۱۱ میلیون نفری که شغلی ندارند حدود ۴ میلیون نفر فارغ التحصیل دانشگاهی هستند و این در صورتی است که طبق حقوق شهروندی رئیس جمهوری منتشر در آذرماه ۹۲ « جوانان باید شغلی فراخور و مرتبط با مدرک تحصیلی و شان خود داشته باشند » . نرخ بیکاری مصوب در برنامه ششم توسعه ۸ درصد پیش بینی شده است . در دو سناریو پیش بینی شده نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۰  در حالت خوشبیانه  ۱۶ درصد و در حالت بدبینانه ۲۶ درصد ارزیابی شده است . قرار بود در پایان برنامه پنجم توسعه اقتصادی یا به عبارتی در دولت آقای روحانی ( سال ۱۳۹۵ ) نرخ بیکاری به ۷ درصد برسد ولی براساس گزارش رسمی دولت  ۴۵/۱۲ درصد اعلام ولی صندوق بین المللی پول نرخ بیکاری ایران را ۱۶ درصد محاسبه کرده است . نرخ بیکاری کشورهای همسایه از جمله : عربستان سعودی ۶ درصد ، پاکستان حدود ۶ درصد و آذربایجان نزدیک ۵ درصد برآورد شده است.

 

ایران در سال ۹۵ رتبه شانزدهم  بیکاری در جهان را داشته است که متاسفانه در سال ۹۸ به رتبه نهم تنزل پیدا کرده است . بعضی از استان های کشور نرخ بیکاری بین ۶۰ تا ۸۰ درصد اعلام که مهاجرت های اجباری به کلان شهرها  و معضل حاشیه نشینی را تشدید نموده است . براساس تعریف مرکز آمار ایران تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در طول هفته حداقل یک ساعت کار کرده یا بطور موقت کار خود را ترک کنند ، شاغل محسوب می شوند . این تعریف با محاسبه سازمان بین المللی کار ( ۸ ساعت در روز و ۴۰ تا ۴۴ ساعت درهفته ) کاملا متفاوت است.

 

ارزیابی کارشناسی حاکی از ان است که تنها 16 درصد از کل خصوصی سازی ها واقعی انجام شده است و آمار دقیقی از اندازه شرکت های خصولتی وجود ندارد . آنچه قابل ذکر است اینکه خصوصی سازی ، دادو ستدهای شخصی و تجاری گروهی  از وابستگان دولت را پیش برده است و خصوصی سازی مانع توسعه اقتصادی و تولید ملی شده است .

یکی از برنامه های دولت دوازدهم در مراسم تنفیذ حکم رئیس جمهوری آقای روحانی « پایان دادن به فقر تا ایران ۱۴۰۰ » بوده است و این در صورتی است که فقرگسترده تر شده است. خرید مواد خوراکی برای بخش کم درآمد جامعه و حتی لایه های متوسط روبه پایین با مشکل روبروست. در تمام جوامع بشری تامین مواد غذایی در اولویت اول از سوی دولت ها قرار دارد بنا به گفته وزیر بهداشت و درمان در مرداد ۹۶ بیش از ۲۵ میلیون ایرانی نان برای خوردن ندارند و این آمار از سوی وزارت کار و رفاه نیز تایید شده است و رئیس اسبق کمیته امداد اعلام کرد که ۱۱ میلیون نفر در ایران زیر خط فقر هستند.

 

سازمان عریض و طویل برنامه و بودجه نه تنها فاقد برنامه های راهبردی و نظارت توسعه ای است ؛ بلکه بودجه کشور به بدترین شکل ممکن تنظیم و اداره امور کشور بسیار گران و شاهد اسراف منابع بودجه ای کشور هستیم.

به رغم ارائه برنامه وزیر کشور در جلسه رای اعتماد مجلس در آغاز کار دولت آقای روحانی که اعلام کرد « استانداران باید رویکرد اقتصادی و توسعه ای و برنامه محوری داشته باشند » ؛ ولی استانداران در مجموع سیاسی ، جناحی ، بی برنامه و با توصیه انتخاب شدند . در حال حاضر بسیاری از استان های کشور جزو استان های محروم و توسعه نیافته تقسیم می شوند . برای مثال : استان گلستان از لحاظ شاخصه های منابع و توسعه رتبه دهم را در کشور می تواند داشته باشد ولی در حال حاضر در رتبه 24 و استان های محروم طبقه بندی می شود . استانداری که در وقوع سیل مخرب در استان گلستان و بی خانمان شدن هزاران مردم شهرهای استان و روستاییان ، بجای حضور در مدیریت بحران برای انجام کار شخصی در خارج از کشور بسر می برد.

 

بخش تولید صنعتی در ایران از رشد منفی برخوردار است . در حال حاضر بسیاری از واحدهای صنعتی کشور دچار رکود و حتی ورشکسته و با حداقل ظرفیت تولید کار می کنند . عوامل ساختاری بخش صنعت ، تحریم های بین المللی ، نبود رقابت صنعتی ، تولید سنتی ، تکنولوژی پایین ، سردرگمی در دریافت تسهیلات بانکی ، مدیریت ناکارآ ، قوانین دست و پا گیر ، حجم انبوه کالاهای وارداتی ، کمبود مواد اولیه ، اسراف منابع طبیعی و مالی در این رشد منفی دخیل بوده اند . براساس اطلاعات و آمارهای موجود ، ایران بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی و جزو ۱۵ کشور برتر جهان از نظر وجود ذخایر معدنی است . سهم نسبی تولیدات عمده معدنی ایران در جهان نزدیک ۲ درصد در سال ۱۳۸۴ برآورد شده بود که در حال حاضر به حدود یک درصد تنزل یافته است .  در دولت آقای روحانی شاهد تعطیلی بسیاری از معادن و خام فروشی گسترده مواد معدنی بوده ایم.

 

دولت از زمان شیوع کرونا در ایران بسیار بدعملکرده است . از شیوع ویروس کرونا شاهد آن هستیم که  « امنیت بهداشت و بیماری های واگیر » به یک بحران امنیتی بین المللی و تهدیدی برای انسان ها تبدیل شده است . ویروس کرونا در ایران ، قبل از اطلاع رسانی از سوی مراکز رسمی در بسیاری از شهرها شیوع پیدا کرده و حتی در بسیاری از مناطق پایتخت گزارش شده بود . پنهان کاری ، عدم شفافیت ، ناکارآیی در آموزش همگانی ، کمبود اقلام بهداشتی و امکانات دولتی باعث گسترش و افزایش کرونا شد . دولت آینده باید برنامه جامع برای مقابله با بیمارهای همه گیرتدوین نماید .

 

حل موضوع برگشت به برجام به این راحتی نیست و پیچیده است و نیاز به یک دیپلماسی قوی چند طرفه دارد . در فضای سیاسی ایران گروهی برجام را " خسارت محض " و گروهی دیگر آنرا یک " فرصت دستاورد ملی "  ارزیابی می کنند . در داخل ایران بحث در باره برجام عملا به بحث حامیان دولت روحانی و منتقدان او تبدیل شده است . در طول دوران چهار ساله ریاست جمهوری دونالد ترامپ روابط امریکا با جهان عمیقا تغییر کرد وبا افزایش  فشار تحریم ها اوضاع اقتصادی ایران بدتر شد . در دوران ریاست جمهوری ترامپ و خروج از برجام ، تحریم ها و سیاست فشار حداکثری اقتصاد ایران را با مشکل اساسی روبروساخت . بسیاری این پرسش را مطرح می کنند که برجام چه تاثیری براقتصاد و زندگی مردم گذاشته است ؟ در این میان دیدگاه های فراوان و مختلفی وجود دارد . بسیاری براین باورند که دولت روحانی در آغاز کار با بزرگنمایی برجام ، سیاست داخلی و اقتصاد کشور را با سیاست خارجی پیوند زد و انتظارات مردم بیش از اندازه بالا برد و به همین دلیل نه تنها تغییری در شرایط اقتصادی بوجود نیاورد ، بلکه اوضاع اقتصادی را به ورطه سقوط کشاند . گروهی برجام را یک فرصت ارزیابی می کنند و براین باورند نتایح برجام موجبات بازگشایی اقتصادی خواهد شد . بسیاری هم از برجام قطع امید کرده اند یا آن را امید کاذب می دانند. گروهی هم می گویند باید صبر کرد و موضوع را به تعویق انداخت تا شرایط لازم برای برادشتن تحریم ها فراهم گردد./فارس

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار