هشدار جدی/ معضلات هفتگانه صنعت گاز در ایران-راهبرد معاصر
کنعانی: گزارشگر سازمان ملل جنایات اسرائیل را تایید کرد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها انفجار مهیب در حیفا آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال سازمان ملل: ۲۴ بیمارستان غزه غیرفعال هستند آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ بازنشر پیام مهم «محمد الضیف» برای آزادی فلسطین تشکیل کارگروه مشترک دولت و انبوه‌سازان برای رفع مشکل مسکن قیمت بیت‌کوین سقوط کرد بارش باران و برف در برخی استان های کشور پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری ٨ کیلو کاهش وزن با خوردن روزانه این نوع سرکه درخواست آمریکا برای مشارکت ژنرال‌هایش در طراحی حمله به رفح فروش بلیت قطارهای مسافری برای نیمه دوم فروردین ردیابی گوشی سرقتی با چند ترفند ساده قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۹ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۹ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳+ جدول عسل را برای افطار انتخاب کنیم یا شکر؟ ماجرای عجیب بازیکنی که مجبور شد در استقلال بماند! این مادران می‌توانند یک روز در میان روزه بگیرند واکنش معاون حقوقی استقلال به بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالاتی: جای نگرانی نیست تحریم‌های جدید انگلیس و آمریکا علیه دو فرد مرتبط با شبکه‌های رسانه‌ای حامی حماس نتانیاهو: هدفم از لغو سفر هیئتی به واشنگتن ارسال پیام به حماس بود گالانت: نتایج جنگ غزه آینده اسرائیل را مشخص خواهد کرد ماجرای رشوه به داور معروف‌ ایران؛ پیشنهاد پرادو و سکه داشتم! ۲ سال و ۶ ماه زندان به خاطر شادی جنجالی! بلومبرگ: ماکرون آمریکا را خشمگین کرد امیرعبداللهیان در راه عشق‌آباد روسیه: فرانسه مبارزه با تروریسم را از اوکراین شروع کند رایزنی باقری با نماینده ویژه صدراعظم اتریش در امور سیاست خارجی وال‌استریت‌ژورنال: آمریکا در پشت‌پرده با عملیات اسرائیل در رفح موافق است ترکیه: باروت و مواد منفجره صادراتی به اسرائیل کاربرد نظامی ندارد تمدید قرارداد صادرات گاز ایران به عراق ستاره خارجی جدید لیگ برتر ایران هپاتیت دارد دستیار نکونام استقلال را تهدید کرد! ادعای فیلیپین: ایران ۱۸ خدمه نفتکش سنت‌نیکلاس را آزاد کرد اعلام محدودیت‌های ترافیکی جاده‌ها در نیمه دوم تعطیلات نوروزی استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ امیرمنصور آریا در تور مالیات افتاد توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت تأکید آیت الله رئیسی بر فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی وزرایی که در سال ۱۴۰۲ از مجلس کارت زرد گرفتند دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ آیت الله رئیسی: شکست‌های طوفان‌الاقصی برای رژیم صهیونیستی غیرقابل جبران است قالیباف: محفل قرآنی امام حسنی‌ها عشق مردم به شعائر دینی را نشان داد وزیر کشور: همه کارت‌های ملی که از تعهدهای قبل بوده صادر شده است بهادری: مبالغ جرایم راهنمایی و رانندگی بروزرسانی شد تبعات تعطیلی شبکه منو‌تو به اینترنشنال هم رسید بیانیه بسیج اساتید در محکومیت جنایات اخیر در عزه رهبر انقلاب: جمهوری اسلامی ایران در حمایت از فلسطین و غزه تردید نخواهد کرد مطهری: جبران جنایات غیر انسانی اسرائیل، نابودی آن است واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال علت قطعی آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی اعلام شد اعلام زمان نتایج آزمون دکتری «Ph.D» سال ۱۴۰۳ آتش سوزی عمدی در لواسانات؛ شرور عربده‌کش دستگیر شد آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته ۱۴۰۳ آغاز شد آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

هشدار جدی/ معضلات هفتگانه صنعت گاز در ایران

مصرف گاز طبیعی در کشور در بخش‌های خانگی، تجاری، نیروگاه‌ها و صنایع اصلی، رشد ناموزون و نامتعارفی دارد و پیش بینی می شود تراز گاز کشور از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ منفی خواهد شد.
تاریخ انتشار: ۱۱:۲۰ - ۱۰ خرداد ۱۴۰۰ - 2021 May 31
کد خبر: ۹۰۰۴۴

به گزارش راهبرد معاصر؛ صنعت گاز در ایران، از جمله صنایع مظلوم و «سوء استفاده شده»ای است که به دلیل وفور و ارزانی منابع، تا کنون چندان که باید، به آن توجه نشده و اکنون با افت تولید در مخازن گازی همچون پارس جنوبی، کشور به شرایط بحرانی و وخیمی گام می‌گذارد. مدیریت گاز در ایران، توازن ناموزون و غیراقتصادی را رقم زده، به طوری که که از مجموع تولید گاز متان، حدود 75 درصد آن در بخش خانگی و تجاری، حدود 12 درصد در نیروگاه‌ها و حدود 13 درصد در صنایع اصلی و برای تزریق به میدان‌های نفتی و صادرات، مصرف می‌شود؛ این در حالی است که اُفت فشار تولیدی، سهم صنایع اصلی و نیروگاه‌ها را کمتر می‌کند تا مصارف خانگی با مشکل روبه‌رو نشود. برای حل این معضل نیاز است تا مشکلات و موانع موجود برای حل این نقصان را مرور کرد.

 

مطابق اصول سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، توسعه و افزایش صادرات گاز یکی از راهکارهای مقابله با آسیب‌پذیری درآمدهای نفتی به شمار می‌رود، اما تا کنون آنچنان که شایسته است، دیپلماسی انرژی مؤثر و راهبردهای کارآمدی در این بخش به کار گرفته نشده است.

 

بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی شرکت ملی گاز ایران، هم‌اکنون مجموع (ظرفیت) تولید گاز غنی در ایران 930 میلیون مترمکعب در روز بوده که از این مقدار 830 میلیون مترمکعب (معادل پنج میلیون بشکه نفت خام)، گاز متان است که به شبکه خطوط لوله گاز طبیعی تزریق می‌شود. به‌طور میانگین روزانه 615 میلیون مترمکعب گاز در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود. حدود 90 تا 100 میلیون مترمکعب گاز نیز روزانه در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود و مابقی گاز در صنایعی همچون سیمان، فولاد، پتروشیمی و… به مصرف می‌رسد و بخشی هم برای تزریق به میدان‌های نفتی و همچنین به صادرات، اختصاص دارد.

 

معضلات هفتگانه صنعت گاز در ایران

با وجود این شرایط، صنعت گاز هم‌اکنون با معضل‌ها و گلوگاه‌های متعددی روبه‌رو است که مهم‌ترین این مشکلات عبارت هستند از: عدم اهتمام به تکمیل زنجیره ارزش افزوده در صنعت گاز، فقدان اهتمام به ذخیره‌سازی گاز برای مصرف در مواقع اضطرار، عدم تحقق افزایش حجم صادراتی گاز با وجود تصریح سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سند چشم‌انداز، فقدان سیاست‌گذاری مناسب در حوزه تولید و به‌ویژه مصرف، عدم اهتمام به جایگزینی گاز طبیعی به جای سایر سوخت‌های فسیلی و فرآورده‌هایی همچون بنزین، قیمت‌گذاری نامناسب نرخ خوراک واحدهای صنعتی و پتروشیمی و به زبان بهتر ارزان‌فروشی گاز (که رانت ایجاد می‌کند)، عدم توسعه جایگاه‌های عرضه گاز طبیعی فشرده شده در کشور، نبود برنامه عملیاتی برای افزایش تزریق گاز به میدان‌های نفتی به‌منظور حفظ و نگهداشت تولید و افزایش بهره‌وری است.

 

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و نگرانی‌هایی که در سال‌های آینده پیش روی صنعت گاز قرار دارد، منفی شدن تراز (تولید و مصرف) گاز طبیعی کشور است؛ در حالی که حتی با بکارگیری راهبردهای عملیاتی و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و نگهداشت تولید مناسب برای میدان‌های گازی، باز هم مسئله رشد تقاضا و مصرف بی‌رویه این حامل انرژی در بخش‌های غیرمولد کماکان پابرجاست.

 

مصرف گاز طبیعی در کشور در بخش‌های خانگی، تجاری، نیروگاه‌ها و صنایع اصلی، رشد ناموزون و نامتعارفی دارد، به طوری که بر پایه پیش‌بینی‌های انجام شده، با فرض اعمال سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف گاز، تراز گاز کشور از نیمه دوم سال 1400 منفی خواهد شد؛ این به آن معنی است که مصرف گاز از تولید آن پیشی می‌گیرد؛ بر این اساس، در سال جاری میزان تولید و عرضه گاز 812.5 میلیون مترمکعب در روز پیش‌بینی می‌شود، در حالی که میزان مصرف گاز 834.1 میلیون مترمکعب برآورد شده است؛ یعنی در سال 1400 تراز گازی کشور 21.5 میلیون مترمکعب در روز و طبق جدول پیش رو، تراز گاز کشور در چهار ماه سرد امسال منفی خواهد بود و به 29.9 میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. به بیان دیگر، در سال جاری نیز همچون سال گذشته پدیده‌هایی همچون قطعی گاز، قطعی برق یا حتی آلودگی هوا ناشی از سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها تشدید خواهد شد؛ به ویژه اینکه در این شرایط، برای مدیریت توزیع و مصرف گاز در شمال شرقی کشور از محل قرارداد منقضی شده واردات گاز از ترکمنستان هم حسابی نیست.

 

این منفی بودن تراز گاز کشور تا پس از سال 1404 نیز ادامه خواهد یافت تا اینکه در سال 1410 به دلیل به ثمر رسیدن پروژه‌های افزایش تولید گاز از میدان‌های جدید گازی، دوباره مثبت شود. طبق برآورد شورای عالی انرژی برای افزایش تولید گاز از میدان‌های جدید به سرمایه‌ای معادل 50 میلیارد دلار نیاز است که تنها در صورت جذب این سرمایه، اهداف تولیدی محقق خواهد شد؛ این در حالی است که افزایش تولید از میدان‌های گازی کشور با ابهام‌ها و چالش‌هایی روبه‌رو است؛ از جمله اینکه این افزایش تولید از محل توسعه کدام میدان‌های گازی محقق خواهد شد؟

 

از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود تراز گاز کشور دوباره در سال 1420 منفی شود و مصرف گاز به اندازه 111 میلیون مترمکعب در روز از تولید آن سبقت بگیرد؛ این موضوع حاکی از آن است که هرچند با اجرای پروژه‌های افزایش تولید برای مدت 10 سال (1410 تا 1420) می‌توان تولید را با میزان مصرف برابر کرد، اما در صورت تداوم روند کنونی مصرف و عدم اجرای پروژه‌های عملیاتی در حوزه بهینه‌سازی مصرف، سرانجام تولید از مصرف گاز عقب خواهد ماند.

 

جدول زیر که برگرفته از سند «تراز تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور تا افق 1420 » مصوبه شورای عالی انرژی کشور و از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ شده است، از مشکلات چشمگیر و نگران‌کننده‌ای پیش روی صنعت گاز کشور حکایت دارد.

جدول عرضه و تقاضای گاز طبیعی (تراز گازی کشور):

هشدار جدی چالش گازی در دولت آینده/معضلات هفتگانه صنعت گاز در ایران

این جدول به روشنی وضعیت تراز گازی کشور را نمایش می‌دهد و حاوی نکته‌های قابل تأملی است که باید در سیاست‌گذاری‌های کلان در بخش انرژی کشور به آنها توجه شود:

 

نخست اینکه برنامه‌ریزی افزایش تولید از محل میدان‌های گازی لازم است تبیین شود. بزرگترین میدان گازی جهان (پارس جنوبی) و پتانسیل اصلی تولید گاز کشور کم‌وبیش توسعه یافته و هم‌ اکنون به مرحله اُفت فشار و کاهش تولید رسیده است، از این رو، افزایش تولید گاز این محل، غیرمنطقی و غیرعملیاتی به نظر می‌رسد.

 

دوم انکه عدم برنامه‌ریزی برای افزایش تزریق گاز به میدان‌های نفتی، به طوری که افزایش ضریب بازیافت از این میدان‌ها، در برنامه مهم‌ترین سیاست‌های کلان صنعت نفت باید قرار بگیرد. همچنین افزایش چشمگیر سهم خانگی از مصرف گاز طبیعِ نیز پِش‌بینی شده است، در حالی که مصرف بخش صنایع اصلی و غیرعمده، کشاورزی و مشابه آنها که نقش اساسی در افزایش تولید ناخالص داخلی و متعاقب آن، افزایش زنجیره ارزش افزوده دارند، کم‌وبیش رشدی نخواهند داشت. به بیان دیگر، پیش‌بینی‌های حاصل از برنامه‌ریزی‌های دولت نشان می‌دهد در سال‌های آینده و همچنین در دو دهه آتی، به جای اینکه گاز در مسیر حداکثرسازی ارزش افزوده و همچنین افزایش بهره‌وری قرار گیرد، به‌عنوان سوخت در بخش‌های خانگی، تجاری و بخش‌های کمتر مولد اقتصادی مصرف خواهد شد.

 

با روی کار آمدن دولت جدید، انتظار است با درک صحیح از شرایط ویژه‌ای که کشور در حوزه پر بسامد انرژی گرفتار آن است، با رویکردی متحولانه و راهبردی، واقع‌بینانه و عملیاتی به معضل‌های پیش روی صنعت نفت و به تبع آن صنعت گاز، به طور جدی و با اولویت بالا رسیدگی شود. پیش‌بینی می‌شود زمستان 1400، یکی از دشوارترین دوران کاری پیش روی وزارت نفت دولت آتی باشد که امید است از هم‌اکنون با بکارگیری روش‌های کارآمد و کارگشا درباره مدیریت بهینه تولید و مصرف، در زمستان شاهد بحران تأمین گاز نباشیم./تسنیم

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده