منطقه «گورکات» در شهرستان تنگستان از توابع استان بوشهر یکی از نقاطی است که احداث بی‌رویه باغ ویلاها و خانه باغ‌های چند هزار متری با استخرهای وسیع و درختان سر به فلک کشیده این منطقه را از جهاتی شبیه به باستی هیلز لواسان کرده است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ «باستی هیلز» نامی که اگر تا چندی پیش برای تهرانی‌ها نام آشنا بود امروز آوازه آن فراتر رفته است.
باستی هیلز منطقه‌ای حفاظت شده با دیوارهای بلند و تیم امنیتی و خانه‌های اشرافی وجه تمایزی از عرش تا فرش را میان طبقه مرفه و ثروتمند جامعه با اقشار متوسط و ضیعف را تداعی کرد. این شهرک پس از جنجال‌های به پا شده، سرانجام با دستور قضایی گیت امنیتی و حفاظت آن که از ورود مردم جلوگیری می‌کرد، برداشته شد.
«گورکات هیلز» چیزی شبیه «باستی هیلز»
منطقه «گورکات» در شهرستان تنگستان از توابع استان بوشهر یکی از نقاطی است که احداث بی‌رویه باغ ویلاها و خانه باغ‌های چند هزار متری با استخرهای وسیع و درختان سر به فلک کشیده این منطقه را از جهاتی شبیه به باستی هیلز لواسان کرده است.
وجود دیوارهای مرتفع اطراف این باغ ویلاها و گیت نگهبانی سرکوچه‌های آن، این سؤال را در ذهن تداعی می‌کند که چه کسانی مالک این املاک لاکچری هستند؟ آیا پای آقازاده‌ها و مسؤولان در میان است؟ این تنها وجه تفاوت گورکات نیست، سیراب بودن باغ ویلاهای آن در کنار تشنگی بسیاری از روستاهای اطراف آن شاید مهمترین وجه تمایز منطقه گورکات باشد.
منطقه‌ای در حدود 20 کیلومتری بندر بوشهر که امروز رشد قارچ‌گونه باغ ویلاها و ساخت و سازهای غیرقانونی و انشعابات غیر مجاز آب آن دردسرهای زیادی برای مردم اطراف این منطقه به وجود آورده تا جایی که معیشت 10 روستا با حدود 13 هزار نفر روستایی را با مشکل مواجه کرده است.
بیش از دوهزار واحد باغ ویلا در تنگستان
به گفته عبدالحسن رفیعی پور فرماندار تنگستان در نشست شورای حفاظت از منابع آب و کارگروه آب، خاک و کشاورزی شهرستان، بیش از دو هزار واحد باغ ویلا در شهرستان تنگستان احداث شده که مقدار آب زیادی را در طول روز برای این تعداد مصرف می‌شود. وی عنوان کرده: بعضا در طول روز چندین تانکر برای فقط یک واحد خریداری می شود؛ این آبها از خط انتقال گرفته می‌شود و می‌بایست با آنها برخورد شود.
طاهریان پور مدیرکل آب و فاضلاب روستایی استان بوشهر نیز اخیراً در مصاحبه‌‌ای درباره تعداد باغ ویلاهای استان بوشهر اعلام کرده: پیش‌بینی می‌کنیم بین دو هزار تا سه هزار باغ ویلا در استان وجود دارد، احتمال می‌دهیم که حدود هزار و 500 عدد از آن در تنگستان باشد، حدود هزار تا هزار و 500 باغ ویلا در شهرستان گناوه باشد و 500 تا 600 باغ ویلای دیگرهم به صورت پراکنده در شهرستان دشتستان احداث شده است که در صورتی که انشعاب غیرمجاز آنها قطع شود، آمارهای رسمی ما می‌گوید چیزی بین 300 تا 400 مترمکعب در هر روز کاهش مصرف خواهیم داشت و این 300 مترمکعب قطعا به‌راحتی دو تا سه روستای انتهایی را که کل مصرفشان در روز 60 تا 70 مترمکعب است، راحت پوشش می‌دهد.
وی افزود: یعنی ما می‌توانیم با این کار بحران دو تا روستا را حل کنیم، ولی قطعا مقادیری که در شهرستان گناوه، مجموعه بخش حیات داوود وجود دارد، چون آنجا هم فشار بهتری دارند هم حجم آب بیشتری در اختیارشان قرار می‌گیرد حتماً خیلی بیشتر از این عدد خواهد شد و به نظر می‌رسد ما یک صرفه‌جویی دو سه هزار مترمکعبی سر جمع بتوانیم از محل قطع اینها داشته باشیم.
بخش دلوار که در نزدیکی و چند کیلومتری گورکات در شهرستان تنگستان قرار دارد، یکی از مکان‌هایی است که لب‌های مردم آن خشکیده و زمین‌های آن تشنه آب است. این وضعیت به طوری است که در برخی از روستاهای این بخش، مردم آن بین دو تا سه ساعت در هفته آب دارند و همین موضوع باعث شده تا ابتدایی‌ترین مساله برای زندگی و حیات انسان دغدغه مردمی از خطه دلیران تنگستانی باشد که نگاهی به قدمت و تاریخ سرزمینشان سراسر عزت و سربلندی را در دفتر تاریخ ایران اسلامی ثبت کرده است.
اضافه شدن برداشت غیرمجاز آب برای استخرها و درختان این خانه باغ‌ها و ویلاهای اطراف روستاهای دلوار مشکلی است که افزون بر بحران کم‌آبی چندین ساله، زندگی را برای مردم این روستاها سخت و دشوارتر کرده است تا جایی که به اذعان برخی از اهالی روستا، عده‌ای برای حمام به روستاهای دیگر مراجعه می‌کنند و یا در برخی مواقع از آب دریا برای مصارف روزانه استفاده و یا به روستایی دیگر مهاجرت می‌کنند.
طنین صدای لب‌های تشنه مردم دلوار از تریبون نماز جمعه
صدای لب‌های تشنه مردم دلوار بارها از تریبون نماز جمعه و رسانه‌ها شنیده شده اما همچنان این معضل در جامعه و زندگی مردم رخ نمایی می‌کند، تا جایی که فرماندار تنگستان از بحران کم‌آبی در روستاهای دلوار سخن می‌گوید و عنوان می‌کند: روستاهای جنوبی بخش دلوار در هفته دو ساعت آب آشامیدنی دارند و این مشکل هر چه سریع‌تر باید رفع شود.
حجت‌الاسلام زاهددوست امام جمعه دلوار هم وضعیت روستاهای دلوار در تامین آب شرب را بسیار اسفبار توصیف می‌کند و می‌گوید: هیچ روستایی در این بخش از مشکل کمبود آب در امان نیست و عمده روستاهای ما با مشکل بحران آب روبه‌رو هستند.
وی بارها از کمبود جدی آب در روستاهای بخش دلوار گفته و عنوان کرده است: درصد بالایی از آب شرب مردم در باغ ویلاها و فضای سبز و فضاهای تفریحی برخی آقایان مصرف می‌شود، آن وقت جهت تأمین آب شرب مردم که مطالبه دائمی آنهاست مشکل جدی داریم.
با این حال عبدالحسن رفیعی‌پور فرماندار تنگستان خرداد ماه امسال از قطع انشعاب آب ۵۵۰ باغ ویلا در این شهرستان با آغاز فصل گرما خبر می‌دهد اما در حالیکه انتظار می‌رفت با قطع این تعداد انشعاب تغییری در روند زندگی مردم و اهالی روستاهای دلوار به وجود آید اما گزارش میدانی گروه خبری خبرگزاری فارس از مناطق روستایی در روستاهای جنوب بخش دلوار حاکی از آن است که این مشکل به طور جدی همچنان پابرجاست.
قطع انشعاب آب ۵۵۰ باغ ویلا هم تاثیری در زندگی مردم نداشت
اما در آن سوی شهرستان استخرهای چند صد متری و درختان سر به فلک کشیده و زمین‌هایی دیده می‌شوند که بدون توجه به روستاهای کم‌آب دلوار، از این نعمت سیراب هستند و جالب اینکه حتی در کوچه پس کوچه‌های منطقه گورکات سیستم آبیاری درختان که به صورت قطره‌ای و برای بهینه سازی مصرف طراحی شده، بیش از اینکه باعث صرفه جوی شود باعث هدر رفت آب شده است.
علاوه بر این، ساخت و سازهای غیرقانونی با تغییر کاربری از غیر مسکونی به مسکونی و رشد قارچ‌گونه این خانه باغ‌های لاکچری عرصه زندگی را بر مردمی در خطه دیگر تنگستان تنگ و تلخ کند و مردمی که مجبورند آب زندگی خود را از تانکر تأمین کنند.
نامه اعتراضی جمعی از اهالی دلوار
وضعیت نامناسب معیشتی در این خطه، مردم را به حرکت وا می‌دارد تا با نوشتن نامه‌ای به حجت‌الاسلام اکبری جانشین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان بوشهر اعتراض و گلایه خود را به نسبت به برداشت غیرمجاز آب برای استخرها و درختان خونه باغ‌ها اعلام می‌دارند و با طرح این سؤال، می‌گویند: آیا شخصی که از آب شرب مردم که با هزینه بیت‌المال مسلمین تهیه شده به طور غیرقانونی و برای تفریح و خوشگذرانی استفاده نماید دزد محسوب می‌شود؟ آیا آب دزدی منکر و گناه نیست؟
در متن نوشته شده مردم دلوار خطاب به جانشین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان بوشهر آمده است: نزدیک به دو سال است که حدود 10 روستای نوار جنوبی بخش دلوار دچار مشکل شدید کم‌آبی و بعضاً بی‌آبی است و ما مردم از طریق اعضای شورای اسلامی روستا و دهیاران عزیز این مشکل را به گوش مسؤولان مربوطه از استاندار محترم تا فرماندار بخشدار و مسؤولان آب و فاضلاب روستایی استان رساندیم و اقداماتی هم برای رفع این مشکل انجام داده که نتیجه ملموسی نداشته است. از سال قبل تاکنون این مشکل شدت بیشتری پیدا کرده و تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی برای مردم به‌وجود آورده است، از جمله اینکه برخی از اهالی روستا برای حمام به روستاهای دیگر مراجعه می‌کنند و یا در برخی مواقع از آب دریا برای برخی مصارف استفاده می‌کنند و یا از روستا مهاجرت می‌کنند.
در ادامه این متن آمده است: مسؤولین محترم آب و فاضلاب روستایی تلاش خودشان را برای حل این مشکل انجام می‌دهند حتی قسمتی از لوله‌های فرسوده برخی از روستاها را هم تعویض کرده‌اند ولی باز هم مشکل سر جای خود باقی است، طبق برخی گزارش‌ها و مصاحبه‌های مسؤولین آب به میزانی که مورد نیاز است، تأمین می‌شود ولی در برخی نقاط به صورت غیرمجاز مورد برداشت قرار می‌گیرد که باعث ایجاد مشکل برای مردم می‌شود. مثلاً ظرف چند سال گذشته در اطراف گورکات و گناوه خانه باغ‌های ساخته شده است که اغلب مجوز ساخت هم ندارند و این ساخت و سازها ادامه دارد و چون در مسیر خط کوثر هستند اقدام به برداشت غیرمجاز آب برای استخرها و درختان خانه باغ‌هایشان می‌کنند و برخورد قاطعی هم با آنان از طرف نهادهای مسؤول صورت نمی‌گیرد حتی برخی از ادارات به آنان خدمات‌رسانی هم می‌کنند؛ حال برای ما سؤال است که آیا شخصی که از آب شرب مردم که با هزینه بیت‌المال مسلمین تهیه شده به طور غیرقانونی و برای تفریح و خوشگذرانی استفاده نماید دزد محسوب می‌شود؟ آیا آب دزدی منکر و گناه نیست؟
آیا عادلانه است که برخی از افراد پولدار و ... از این آب که از نیازهای حیاتی انسان است به طور غیرقانونی برای خوشگذرانی استفاده کنند ولی ما حتی برای شرب هم دچار مشکل باشیم و کسی هم برخورد جدی نکند. مگر اینها چقدر قدرت دارند که کسی جرأت مقابله با آنها را ندارد. لذا از شما درخواست داریم نسبت به مبارزه با این منکر اجتماعی اقدامی نمایید.
شرمندگی فرماندار تنگستان
خبرنگار فارس در جریان پیگیری این موضوع با فرماندار تنگستان گفتگو می‌کند که وی با ابراز شرمندگی نسبت به این وضعیت، درباره بحران آب در تنگستان می‌گوید: برای من قابل هضم نیست که برخی از روستاها در هفته یک یا دو ساعت آب داشته باشند، ما شرمنده مردم هستیم چرا که اگر آب نباشد زندگی معنا ندارد.
فرماندار تنگستان با بیان اینکه کلیپی که از مشکلات آب در روستای خورشهاب تنگستان منتشر شد، به دست وزیر نیز رسید و ایشان دستور رسیدگی دادند، افزود: با بازدیدهایی که توسط استاندار و معاون عمرانی استانداری و رؤسای آبفا و آبفار از روستاها داشتند، حدود 10 کیلومتر از شبکه نوسازی شد و از طرف دیگر استاندار نیز هزار متر مکعب به ورودی آب شهرستان از خط کوثر اضافه کردند که موجب شد تا حدودی تنش آبی فروکش کند.
وی با اشاره به اینکه شهرستان تنگستان عکس سایر مناطق استان دارای 70 درصد جمعیت روستایی و 30 درصد جمعیت شهری است، ادامه داد: گاهی اوقات خانه‌هایی که در ورودی روستاها هستند با استفاده از پمپ خوب آبگیری می‌کنند و ممکن است به افرادی که در انتهای روستا یا مناطق بالادستی هستند آب نرسد که دستور دادیم میزان ورودی آب به این روستاها افزایش یابد.
فرسوده بودن خط لوله آب در بخش دلوار
وی با اعلام اینکه اگر مدیریت خوبی صورت گیرد و هدررفت آب و آب‌دزدی نداشته باشیم به همه مردم سرانه آب 145 لیتر در شبانه‌روز به ازای هر نفر می‌رسد، افزود: یکی از مشکلات اساسی ما بحث فرسوده بودن خط لوله آب در بخش دلوار است که بالغ بر 45 درصد هدررفت آب داریم و از طرفی شکستگی‌های لوله آب است.
فرماندار شهرستان تنگستان ادامه داد: علاوه بر نصب کنتور در ورودی شهرستان در ورودی روستاهای دارای تنش آبی نیز کنتور نصب کردیم تا به میزانی که آب نیاز دارند آب‌دهی صورت گیرد و در این دوساعتی که مطرح می‌شود روستاها آب دارند؛ در واقع ما آب یک هفته آنها را در همین ساعات تأمین می‌کردیم و از طرفی پنج دستگاه تانکر به منظور آبرسانی در تابستان اجاره کردیم و هرجا که وضعیت بحرانی بود استفاده شود.
احداث بی‌رویه خانه‌باغ‌ها مشکل اصلی بحران آب
رفیعی‌پور یکی از معضلات اصلی که منجر به کم‌آبی در روستاها شده است را احداث بی‌رویه خانه‌باغ‌ها دانست و خاطرنشان کرد: بیشتر این خانه باغ‌ها به روستائیانی تعلق دارد که اکنون از روستا مهاجرت کرده‌اند و آخر هفته‌ها به روستا مراجعه می کنند که خارج از محدوده روستاها ساخته شده اند.
وی با تأکید بر اینکه طبق مصوبه شورای تأمین شهرستان هیچ دستگاهی حق ارائه خدمات به ساخت و سازهای خارج از محدوده شهرها و روستاها ندارد، افزود: آمار دقیقی از تعداد این خانه باغ‌ها در دست نیست و آمارها متفاوت است که طبق نقشه طرح هادی که به دستگاه‌ها اعلام شده به‌زودی آمار دقیق در اختیار ما قرار می‌گیرد.
صدور حکم قضایی برای تعدادی از خانه باغ‌ها
فرماندار شهرستان تنگستان با تأکید بر اینکه جلوی ساخت و سازهای جدید خارج از محدوده گرفته خواهد شد، بیان داشت: همچنین برای تعدادی از این خانه باغ‌ها حکم صادر شده است و منتظریم با هماهنگی دستگاه قضایی انجام شود.
رفیعی‌پور با بیان اینکه سمت گورکات خانه‌هایی ساخته شده و افرادی نیز ساکن شده‌اند که به دنبال این هستیم آنها را وارد محدوده روستا کنیم و حداقل ساماندهی صورت گیرد، یادآور شد: برنامه ما این است که جاهایی که می‌توانیم ساماندهی کنیم و مکان‌های خارج از محدوده برخورد کنیم بدون در نظر گرفتن اینکه این خانه باغ‌ها مربوط به چه کسانی است.
وی با تأکید بر اینکه ما نباید جمعیت زیادی که مشکلات بی‌آبی دارند را فدای افرادی که خانه باغ دارند کنیم، اضافه کرد: دستگاه قضایی محکم پای کار ایستاده است و جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و بنیاد مسکن هم پای کار هستند تا مدیریت لازم صورت گیرد.
وی بیان کرد: برخی جاها وضعیت حاد است و چون ساخت و سازها چسبیده به طرح هادی است یا یک طرح صنعتی در حال اجراست در حوزه برق با مشکل مواجه شده‌ایم که در این راستا ایستگاه 132 کیلو وات فوق توزیع جایینک با اعتبار 21 میلیارد تومان شروع کردیم.
هیچ وقت نمی‌توانیم هدررفت آب را به صفر برسانیم
وی با بیان اینکه هیچ وقت نمی‌توانیم هدررفت آب را به صفر برسانیم و حتی تا 20درصد هم طبیعی است، عنوان کرد: انشعابات غیرمجاز، شکستگی لوله‌ها، خانه باغ‌ها و آب دزدی از مشکلات پیش روی ماست که با بهترین اقدامات و مدیریت صحیح شاید بتوانیم هدررفت آب را به 25 درصد برسانیم.
رفیعی‌پور با اعلام اینکه ما نمی‌توانیم نارضایتی‌ها را به صفر برسانیم و همیشه نارضایتی است، ادامه داد: به طور مثال در قسمتی از روستای شورکی هر کاری کرده‌ایم، آب به آن بخش از روستا نمی‌رسد، حتی پمپ عوض کرده‌ایم و آب با فشار فرستاده‌ایم و شبکه را عوض کرده‌ایم، اما باز هم مشکل برطرف نشده است تاجایی که مدیرعامل آب استان حداقل پنج بار به این روستا رفته است.
وضعیت برخی روستاها از سال قبل بدتر شده
وی با بیان اینکه در برخی از روستاها تنش آبی را به حداقل رساندیم ولی در بعضی از روستاها امسال نسبت به سال گذشته وضعیت بدتر شده است، افزود: در روستاهای میانی و بخش مرکزی تنگستان تنش‌هایی ایجاد شده که مدیریت می‌کنیم تا وضعیت بهتر شود و در کل وضعیت آب نسبت به سال گذشته بهتر شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس مساله بحران آبی در روستاهای جنوبی دلوار را می‌توان در احداث بی رویه باغ ویلاها و خانه باغ ها و ساخت و سازهای غیر قانونی در شهرستان تنگستان، وجود انشعابات غیرمجاز و برداشت آب از آنها، فرسودگی شبکه آب رسانی و عدم احداث آب‌شیرین کن دانست. اما این سوال پیش می‌آید چرا مسؤولان و متولیان امر نسبت به آن سکوت اختیار کردند؟ چه کسانی مالک این املاک در گورکات هستند؟ سکوت مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی استان بوشهر در قبال ساخت و سازهای غیر مجاز چه توجیهی دارد؟ علت سکوت مسؤولان آب استان نسبت به انشعابات غیرمجاز آب چیست؟ اینها همه سوالاتی است که در گوشه ذهن مردم بی‌پاسخ مانده است.