رهبر بالذات اجتماعی!
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چه مانند ارسطو و افلاطون انسان را موجودی اجتماعی یا اصطلاحاً مدنی بالطبع بدانیم و چه نظیر آگوست کنت و همفکران او بعد اجتماعی انسان را ناشی از نیازهای او، به هر حال انسان امروز نمی تواند منفک از جامعه زندگی کند.
در عین حال همه می دانیم کم نیستند انسان هایی که قدرت تعامل با انسان های پیرامون خود را ندارند و یا اشتیاقی به این مسأله نشان نمی دهند.
اجتماعی بودن و داشتن قدرت تعامل با دیگران، اقتضائاتی دارد که هر کس از عهده تأمین آن بر نمی آید و به قول صاحب نظران روانشناسی اجتماعی، تحت تأثیر سه حوزه تفکر اجتماعی، تأثیر اجتماعی و رفتار اجتماعی است.
بطور مثال، نوع نگاه به دیگران، خوش اخلاق بودن، سعه صدر داشتن، توانمندی‌های خاص داشتن، جذاب بودن، فداکاری و امثال آن از جمله اقتضائات اجتماعی بودن است.
مردم در نگاه حضرت آیت الله خامنه ای، همواره جایگاه ویژه و غیرقابل انکاری داشته اند در حدی که عده‌ای از برخی بیانات ایشان، «مشروعیت» نظام را در گرو مشارکت و حضور و همراهی مردم برداشت کرده اند
نمی شود کسی بداخلاق، تنگ نظر، ناتوان در برقراری ارتباط، خودخواه و فاقد جذابیت باشد و توقع داشته باشد انسان اجتماعی مطلوبی ارزیابی شود.
از این مقدمه مختصر که بگذریم، به فرازی از دیدار اخیر رهبر فرزانه انقلاب با ائمّه جمعه سراسر کشور می پردازم.
ایشان در تبیین استثنایی بودن نماز جمعه، به موضوع «حیات طیّبه» اشاره کردند و فرمودند: «دو عامل اساسی حیات طیّبه را نماز جمعه به هم وصل کرده، گره زده؛ این دو عامل چیست؟ یکی ذکرالله، یکی حضور مردمی؛ «فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَة»(۲) این حیات طیّبه حالا ارکانی دارد لکن جزو مهم‌ترین ارکانش این دو رکن است.»
دقت کنید! ایشان حضور مردم را هم تراز ذکرالله، در تحقق حیات طیّبه، دخیل و مؤثر می دانند.
مردم در نگاه حضرت آیت الله خامنه ای، همواره جایگاه ویژه و غیرقابل انکاری داشته اند در حدی که عده‌ای از برخی بیانات ایشان، «مشروعیت» نظام را در گرو مشارکت و حضور و همراهی مردم برداشت کرده اند.
این بر می گردد به همان تفکر اجتماعی آیت الله خامنه ای و نقش و اعتباری که برای مردم قائل هستند.
این نگاه در ادامه همین دیدار، که البته قبلا" نیز بارها تکرار شده است، در توصیه به ارتباط مستمر ائمّه جمعه با مردم متبلور می شود.
ایشان حضور مردم را هم تراز ذکرالله، در تحقق حیات طیّبه، دخیل و مؤثر می دانند
«رفتار امام‌جمعه باید مردمی باشد؛ سلوک مردمی. «سلوک مردمی» چیست؟ این است که شما به عنوان یک فردی از مردم بروید بین مردم، با آنها حرف بزنید، از مردم فاصله نگیرید، فقط با یک جمع مخصوص و ممتازی نشست و برخاست نکنید و گاهی [اگر] لازم شد، خانه‌های مردم بروید، زیر سقفشان و روی فرششان بنشینید، با آنها احوالپرسی کنید. صِرف این رفتن میان مردم، خود این یک کار مهم است.»
ایشان در جای دیگری از همین بیانات توصیه می کنند: «با همه پدرانه رفتار کنید، همه را سر سفره‌ی دین و معنویّت و شریعت بنشانید.»
همین تفکر، در مقطع انتخابات به تأکید بر مشارکت و تقدم آن بر نوع انتخاب مردم و «حق الناس» دانستن رأی مردم و صیانت از این رأی تا آنجائیکه در فتنه ۸۸ شاهد بودیم، منجر می گردد.
در پایان این یادداشت بی مناسب ندیدم به تعبیر یکی از برجسته ترین فیلسوفان دوره معاصر که خوشبختانه در قید حیات هستند اشاره کنم.
این فیلسوف که چون نمی دانم رضایت دارند نامشان را ببرم یا نه، از ذکر نامش خودداری می کنم، در روزگار جوانی هم مدرسه ای حضرت آیت الله خامنه ای در حوزه علمیه قم بوده و رابطه خود را با ایشان چنین توصیف می کند که «از من به ایشان نزدیکتر و از ایشان به من نزدیکتر کسی نبود» این فیلسوف که هم اکنون از اساتید تراز اول دانشگاه است با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی آیت الله خامنه ای تصریح می‌کند که ایشان «بالذات اجتماعی» هستند!