تشکیل بلوک قدرتمند اقتصادی و سیاسی، رهاورد سفر پاشینیان به ایران

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان یک روز پس از توافق با جمهوری آذربایجان در نشستی در سوچی روسیه، راهی تهران شد تا با حجت الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان دیدار و گفت‌وگو کند. وی سه شنبه در رأس هیئتی سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد. این دومین سفر پاشینیان به تهران در دولت سیزدهم پس از شرکت در مراسم تحلیف ریاست جمهوری است.

رئیس جمهور کشورمان در نشست خبری مشترک با پاشینیان اعلام کرد، در چند ماه گذشته ۴۳ درصد رشد روابط تجاری با ارمنستان ثبت شده، اما هدف گذاری برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی میان دو کشور 3 میلیارد دلار است. همچنین در حاشیه سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران، دو کشور علاوه بر امضای یادداشت تفاهم همکاری اقتصادی در بخش انرژی، با تمدید تهاتر گاز و برق میان دو کشور تا سال 2031 میلادی موافقت کردند.

ملاحظات ژئوپلیتیکی و همسایگی موجب شد در یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان گفت وگوهای دیپلماتیک را با هدف گسترش روابط و همچنین تلاش برای برقراری صلح در قفقاز جنوبی در دستور کار قرار دهند. سفر هفته گذشته حسین امیرعبداللهیان ، وزیر امور خارجه ایران به ایروان و سفر روز گذشته نخست وزیر ارمنستان به ایران گواه تلاش های دیپلماتیک و تأکید بر توسعه مناسبات دوجانبه است.

جمهوری اسلامی و ارمنستان حدود 35 کیلومتر مرز مشترک دارند که می تواند مسیر ارتباطی ایران به منطقه اوراسیا و اروپا به شمار رود. علاوه بر این، دو کشور از موقعیت ویژه‌ای برای تقویت کریدورهای حمل و نقل برخوردار هستند؛ بنادر ایران در جنوب و به طور خاص بندر چابهار می تواند ظرفیت مناسبی برای انجام تبادلات تجاری ارمنستان با سایر کشورها فراهم کند و به همین دلیل مقام های ارمنستان خواهان بهره گیری از این ظرفیت برای مبادلات تجاری کشورشان هستند.

وجود ارمنستان در همسایگی مرزهای ایران موجب شده است احیای کریدور شمال –جنوب برای تبادل تجاری و نیز سواپ گازی و افزایش همکاری های اقتصادی میان کشورهای آسیای میانه در دستور کار این کشورها قرار گیرد

حسن هانی زاده، کارشناس مسائل بین الملل در گفت وگو با «راهبرد معاصر» درباره اهمیت سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران گفت: سفر نیکول پاشینیان به تهران و گفت و گوی وی با مقام های جمهوری اسلامی می تواند به شکل گیری بلوک قدرتمند اقتصادی، سیاسی وامنیتی میان شمال و جنوب آسیای میانه منجر شود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره نقش و جایگاه ارمنستان در سیاست خارجی ایران عنوان کرد: وجود ارمنستان در همسایگی مرزهای ایران موجب شده است احیای کریدور شمال –جنوب برای تبادل تجاری و نیز سواپ گازی و افزایش همکاری های اقتصادی میان کشورهای آسیای میانه در دستور کار این کشورها قرار گیرد.

این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: ارمنستان پس از خروج از چتر اتحاد جماهیر شووی سابق در سال 1990 میلادی و به دست آوردن استقلال کامل همواره تلاش کرد روابطی راهبردی با جمهوری اسلامی ایران تعریف کند؛ هرچند در سه دهه گذشته بنا به دلایل تاریخی، قومی و نژادی مورد حملات مکرر همسایه شمال شرقی خود، یعنی جمهوری آذربایجان قرار گرفت؛ به گونه ای که بخش زیادی از ظرفیت های اقتصادی این کشور به دلیل بروز جنگ های متعدد هدر رفته است.

هانی زاده درباره نقش ایران در کاهش تنش های سال های اخیر در منطقه قره باغ میان باکو و ایروان گفت: جمهوری اسلامی در سال های گذشته نقش تأثیرگذاری در کاهش تنش ها میان آذربایجان و ارمنستان ایفا کرد، اما ورود برخی کشورهای همجوار به مناقشات باکو- ایروان موجب شد تا منطقه همواره شاهد در گیری های پراکنده باشد.

وی به دلایل پشت پرده تنش های ادامه دار باکو و ایروان پرداخت و تصریح کرد: موضوع قره باغ به عنوان محور مناقشات جمهوری آذربایجان و ارمنستان راهبردی و هدف از آن قطع ارتباط زمینی ایران به شمال آسیای میانه و قفقاز از مسیر ارمنستان است که قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در تشدید آن نقش داشته اند.

این کارشناس سیاست خارجی درباره اهمیت سفر نخست وزیر ارمنستان به تهران از بُعد دیپلماسی منطقه ای دولت سیزدهم گفت: سفر نخست وزیر ارمنستان به تهران در شرایطی انجام می شود که ایران و ارمنستان برنامه ریزی همکاری پایداردر حوزه های امنیتی و اقتصادی تعریف کرده اند تا جایی که حجم مبادلات میان دو کشور قرار است در سال های آینده سالانه به 3 میلیارد دلار افزایش یابد.

هانی زاده ابعاد و ظرفیت های اقتصادی موجود در روابط میان ایران و ارمنستان را گسترده دانست و تأکید کرد: حفظ امنیت مرزهای زمینی میان ایران و ارمنستان برای ترانزیت کالاهای ایرانی به کشورهای جنوب قفقاز و آسیای میانه بخشی از مواردی است که در سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران بررسی شد.

سفر نخست وزیر ارمنستان به تهران در شرایطی انجام می شود که ایران و ارمنستان برنامه ریزی همکاری پایداردر حوزه های امنیتی و اقتصادی تعریف کرده اند

این کارشناس سیاست خارجی درباره تبعات تنش های موجود در قره باغ بر ایران متذکر شد: در جریان درگیری های اخیر میان آذربایجان و ارمنستان جاده گوریس- کاپان ارمنستان به منطقه قره باغ که مسیر ترانزیتی ایران تلقی می شود، نا امن وعبور و مرور کامیون های ایرانی با مشکل مواجه شد .در نتیجه این تحولات، جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان درصدد جایگزینی جاده ترانزیتی مطمئن هستند. هرچند این پروژه زمان بر است، اما اراده مقام های دو کشور بر این است جاده ای امن از بندر چابهار تا ارمنستان، گرجستان و درنهایت به بندر سوچی در دریای سیاه احداث شود.

این کارشناس مسائل بین الملل درباره سفر نخست وزیر ارمنستان به کشورمان گفت: در چنین فضایی در آینده نزدیک بلوک اقتصادی و تجاری مهمی با محوریت ایران میان شمال و جنوب شکل خواهد گرفت که در آن ظرفیت ایران برای صادرات کالاهای راهبردی به کشورهای آسیای میانه افزایش خواهد یافت.

هانی زاده با تأکید بر موضع جمهوری اسلامی ایران در زمینه لزوم کاهش تنش در قره باغ یادآور شد: رزمایش اخیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه عمومی ارس پیام بسیار مهمی برای کشورهای منطقه است و نشان می دهد ایران تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهد داد مرزهای زمینی و ژئوپلیتیک کشورهای همسایه دچار تغییرات جغرافیایی شود.