بازی دو سر باخت بایدن

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برای سفر به سرزمین‌های اشغالی و ریاض آماده می شود. بازتنظیم مناسبات واشنگتن با ریاض، تل آویو و اعضای شورای همکاری خلیج فارس اصلی ترین دستور کار بایدن در این ملاقات‌ها به‌شمار می‌رود، اما سؤال اصلی اینکه چه سناریوهایی در آینده  پژوهی سفر بایدن به منطقه قابل تصور است؟ آیا رئیس جمهور آمریکا در این سفرها و ملاقات‌ها می تواند نقش آمریکا را به عنوان متغیری مستقل (در قبال متحدان منطقه ای کاخ سفید) تقویت کند یا ناچار است تحت تأثیر شرایط جاری در نظام بین‌الملل به متغیری وابسته به ریاض و تل‌آویو تبدیل شود؟ در این زمینه دو نکته اساسی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد؛

 
نخست، اینکه متعاقب وقوع جنگ اوکراین، ناتوانی واشنگتن در بازتعریف معادلات انرژی جهان پس از جنگ اخیر و کاهش شدید محبوبیت دولت کنونی آمریکا، دست دموکرات‌ها در مدیریت تحولات بین المللی به‌شدت بسته است. فراتر از آن، با شکست سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران و ناکامی صهیونیست‌ها در هدایت جنگ ترکیبی علیه کشورمان، سردرگمی منطقه ای مثلث تل‌آویو-واشنگتن-ریاض به نقطه اوج خود رسیده است.

با شکست سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران و ناکامی صهیونیست‌ها در هدایت جنگ ترکیبی علیه کشورمان، سردرگمی منطقه ای مثلث تل‌آویو-واشنگتن-ریاض به نقطه اوج خود رسیده است

در چنین موقعیتی هر سناریویی که در جریان سفر بایدن به منطقه شکل گیرد، قطعاً آمریکا را به بازیگری قدرتمند در غرب آسیا تبدیل نخواهد کرد. از زمان آغاز نبرد اوکراین، مقام‌های آمریکایی تلاش زیادی کردند تا با تلفیقی از ابزارهای تنبیهی و اقناعی، سعودی‌ها را به ورود مؤثر به معادلات انرژی و جایگزین سازی نفت روس‌ها وادار کنند. این قاعده درباره امارات متحده عربی نیز صادق بود. با وجود این، ریاض و ابوظبی این همراهی با به امتیازدهی آمریکا منوط کرده اند.

 
یکی از این امتیازات به دیدار بایدن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و به رسمیت شناختن جایگاه وی به عنوان پادشاه بعدی سعودی‌ها منوط است. بنابراین، اکنون بایدن به‌عنوان بازیگری تعیین کننده و محوری وارد مذاکره با رژیم صهیونیستی و مهره های منطقه ای خود مانند عربستان نمی شود.

 
دوم، اینکه در صورت امتیازدهی بایدن به سعودی‌ها (در راستای بهره گیری از ظرفیت عربستان در معادلات انرژی جهان)، رئیس‌جمهور آمریکا قطعاً از سوی جمهوری‌خواهان و حتی بسیاری از دموکرات‌ها مورد انتقاد شدید قرار خواهد گرفت. به عبارت بهتر، بایدن در این معادله محکوم به «ضعف در حوزه سیاست خارجی» خواهد شد. این موضوع می تواند در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به جای برگ برنده، به پاشنه آشیل رئیس‌جمهور سردرگم آمریکا و دموکرات‌ها تبدیل شود. فراتر از آن، تأمین نشدن خواسته های ریاض و تل آویو نیز معنایی جز استمرار وضعیت موجود و تشدید سردرگمی ها در حوزه سیاست خارجی واشنگتن ندارد. بنابراین بایدن دست به هر انتخابی بزند، برای آمریکا و کاخ سفید هزینه ساز خواهد بود.

تأمین نشدن خواسته های ریاض و تل آویو معنایی جز استمرار وضعیت موجود و تشدید سردرگمی ها در حوزه سیاست خارجی واشنگتن ندارد. بنابراین بایدن دست به هر انتخابی بزند، برای آمریکا و کاخ سفید هزینه ساز خواهد بود

در روزهای اخیر بیشتر سناتورها و نمایندگان دموکرات در پیام‌های آشکار و غیر آشکار خود به وزارت امور خارجه دولت بایدن، مخالفت شدید خود را درباره دیدار بایدن و بن سلمان اعلام کردند. آن‌ها معتقدند به واسطه پیوندی که میان ولیعهد سعودی‌ها و خاندان ترامپ وجود دارد، بایدن باید مهره بازی آمریکا در ریاض را تغییر دهد. با این اوصاف، رئیس جمهور آمریکا در عمل قدرت تغییر مهره های بازی کشورش در منطقه را نیز از دست داده است. بنابراین هرگونه نتیجه ای که از سفر بایدن به منطقه حاصل شود، قطعاً به سود کاخ سفید و آمریکا نخواهد بود. موضوعی که بایدن و همراهانش مانند جیک سالیوان و آنتونی بلینکن نیز نسبت به آن اعتراف می‌کنند.