یادداشت اختصاصی حنیف غفاری، کارشناس مسائل بین‌الملل؛
لزوم اتخاذ موضع قاطع در برابر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون متغیری مستقل در مذاکرات هسته‌ای با غرب نبوده و بالعکس، حکم متغیری وابسته به سه ضلع پنهان و آشکار بازی یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم اشغالگر قدس را ایفا کرده است. این روند در دوران مدیریت گروسی بر آژانس به‌شدت افزایش یافت و در چنین شرایطی نباید گارد خود را در برابر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیرکل آن باز کنیم.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با اعلام اینکه ضروری است خیلی زود به تهران سفر کند گفت، آژانس به دنبال ازسرگیری روند بازرسی‌ها در ایران است. با وجود این، وی عنوان کرد، نمی‌داند توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام، آیا می‌تواند ازسر گرفته شود یا خیر.
طبق گزارش نشریه گاردین، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی است برخی تغییرات رخ داده در نیروگاه فردو، از سوی این نهاد نظارتی مشکوک است و باید هر چه سریع تر از سوی تهران دسترسی های لازم به آژانس برای بازرسی از این فعالیت ها داده شود.
گروسی معتقد است، ایران باید بازرسی های فراپادمانی خود با آژانس را ادامه دهد، بدون آنکه از مزایای رفع تحریم های برجام بهره مند شود
گروسی درصدد القای چندین گزاره همزمان به افکار عمومی جهان است که عبارتند از؛ مخفی کاری ایران در مقابل آژانس، اضطراری بودن ورود آژانس به ایران، تفکیک مذاکرات برجام از بازرسی های آژانس و فقدان ابزارهای نظارتی آژانس بر ایران.
بهتر است گروسی بداند از دید جمهوری اسلامی ایران هر چهار گزاره فوق ابطال پذیر است و به لحاظ حقوقی نیز اصالت و موضوعیت ندارند. در این زمینه سه نکته مهم وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد؛
نخست، اینکه گروسی از ابتدا تلاش کرد میان مذاکرات بر سر پایان دادن به پرونده های ادعایی آژانس و مذاکرات رفع تحریم ها نوعی تفکیک هدفمند و غیرحقوقی قائل شود. نقشه آژانس بین المللی انرژی اتمی باز نگاه داشتن این پرونده ها برای حفظ و گسترش سطح بازرسی های اصلی و فرعی در زمینه فعالیت های هسته ای ایران است.
گروسی معتقد است، ایران باید بازرسی های فراپادمانی خود با آژانس را ادامه دهد، بدون آنکه از مزایای رفع تحریم های برجام بهره مند شود. این همان نگاه یک جانبه به توافق هسته ای و بر مبنای حفظ تعهدات ایران در مقابل رفع نشدن تحریم ها شکل گرفته است.
دوم، اینکه گویا مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی فراموش کرده است برچیده شده دوربین های آژانس، محدودسازی بازرسی ها و موارد بازدارنده دیگر معلول چه عوامل مهمی بوده و اساساً چرا این تصمیمات از سوی تهران اتخاذ شده است؟
بهتر است گروسی کمی به حافظه کوتاه مدت خود مراجعه کند و تب و تاب خود برای تصویب دو قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس با حمایت و هدایت تل آویو، واشنگتن و تروییکای اروپایی را به خاطر بیاورد. فراتر از آن، بهتر است گروسی به یاد آورد چگونه پس از سفر سال گذشته خود (اسفندماه 1400) به تهران، به سادگی تعهدات خود مبنی بر تسریع در نمونه برداری های محدود (درباره پرونده های ادعایی) و پایان دادن به پرونده های ادعایی را نادیده انگاشت و با ارائه چندین گزارش و ادعای مغرضانه، یک جانبه تعهدات سفر سال گذشته خود را نقض کرد. بنابراین گروسی درچنین شرایطی بدهکار است نه طلبکار.
سوم، اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی از سال 1381 تاکنون متغیری مستقل در مذاکرات هسته ای با غرب نبوده است و بالعکس، حکم متغیری وابسته به سه ضلع پنهان و آشکار بازی یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم اشغالگر قدس را ایفا کرده است. این روند در دوران مدیریت گروسی بر آژانس به شدت افزایش یافته است، زیرا وی حضور خود در این مسند (پس از مرگ مشکوک یوکیو آمانو) را مرهون رایزنی های نتانیاهو و دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا می داند.
فراموش نکنیم، یکی از علت های اقبال خاص تل آویو و واشنگتن به گروسی، حمایت های قبلی وی از ایده غنی سازی صفر درصدی در ایران بوده است. در چنین شرایطی نباید گارد خود را در برابر آژانس بین المللی انرژی اتمی و مدیرکل آن باز کنیم.