به بهانه تسریع خصوصی سازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس
سیاه و سفید واگذاری سرخابی ها
آنطور که از اخبار بر می آید در کارگروه واگذاری دارایی های دولتی بحث واگذاری استقلال و پرسپولیس خیلی جدی تر از قبل شده است، این واگذاری البته با فشار مجلس از واگذاری مزایده ای به سمت واگذاری در فرابورس ایران تغییر ماهیت داده است، در این میان البته چندین گمانه زنی اقتصادی را میتوان در این زمینه مطرح کرد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ آنطور که از اخبار بر می آید در کارگروه واگذاری دارایی های دولتی بحث واگذاری استقلال و پرسپولیس خیلی جدی تر از قبل شده است، این واگذاری البته با فشار مجلس از واگذاری مزایده ای به سمت واگذاری در فرابورس ایران تغییر ماهیت داده است، در این میان البته چندین گمانه زنی اقتصادی را میتوان در این زمینه مطرح کرد.
اما و اگرهای بی پایان واگذاری سرخابی ها
۲۵ آذرماه سال ۱۳۹۷ بود که مسعود سلطانی فر- وزیر ورزش و جوانان اعلام کرد که پیشنهاد این وزارتخانه مبنی بر واگذاری دو شرکت استقلال و پرسپولیس که به تایید رییس جمهور رسیده بود بعد از طی کردن مراحل کارشناسی در کمیسیون اقتصادی در هیات دولت به تصویب رسید و با توجه به این مصوبه هیات وزیران، سازمان خصوصی‌سازی وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی تمامی مراحل ارزیابی، قیمت‌گذاری، تعیین شرایط و نحوه واگذاری به متقاضیان را بر عهده خواهد داشت.
چند روزی بیشتر نمیگذرد که خبرهایی از واگذاری سرخابی ها به بورس در نیمه اول سال جاری منتشر شده است؛ در اولین جلسه هیات واگذاری شرکت‌های دولتی در سال ۱۳۹۹ که در وزارت امور اقتصاد و دارایی با حضور وزرای اقتصاد، ورزش و جوانان و دادگستری و رییس سازمان خصوصی‌سازی و نمایندگان اتاق بازرگانی و سازمان بورس اوراق بهادار برگزار شد برنامه اجرایی پیشنهادی سازمان خصوصی‌سازی برای واگذاری قطعی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سال ۱۳۹۹ مورد بحث و بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.
در این جلسه رییس سازمان خصوصی‌سازی و وزیر ورزش و جوانان گزارشی از اقدامات انجام شده در سال ۱۳۹۸ در این رابطه از جمله حسابرسی سالیان گذشته و برگزاری مجامع این دو باشگاه، شناسایی اموال و دارایی‌های مختلف آنها، واگذاری قطعی دو ورزشگاه درفشی‌فر و مرغوبکار به دو باشگاه و همچنین شفاف شدن بدهی مالیاتی آنها و حل کردن بسیاری از دعاوی حقوقی در سال ۱۳۹۸ ارائه کردند.
قرائنی که نسبت به واگذاری سرخابی ها هشدار میدهند
پیشتر در یادداشتی به بازیگران عمده غیرحاکمیتی یا شبه حاکمیتی اقتصاد ایران پرداخته بودیم، مجموعا آنچه در خصوصی سازی رخ داده است واهمه زیادی را نسبت به هر گونه واگذاری در کشور بر می انگیزد. از جمله آنها این است که به صورت مکرر چنین اتفاقی افتاده است که یک شرکت دولتی مشخص زیان ده اعلام میشود و پشت بند آن تبلیغاتی هم میشود که دولتی شدن اقتصاد بد است و فیلان است. ولی پشت بند این تبلیغات البته اتفاقات دیگری می افتد؛ مدیران مجموعه توسط دارایی های خود مجموعه پس از واگذاری و البته به صورت رانتی آن مجموعه را تصاحب کرده و مال خود میکنند.
سرخابی ها البته درآمدهای جالبی دارند، به عنوان مثال پرسپولیس در سال 97 برای حضور در لیگ باشگاهی آسیا مبالغ هنگفتی را از AFC کنفدراسیون فوتبال آسیا دریافت کرد که از قرار ذیل بود؛
مرحله گروهی
برد مقابل نسف قارشی: ۵۰ هزار دلار
برد مقابل الوصل: ۵۰ هزار دلار
برد مقابل الوصل: ۵۰ هزار دلار
تساوی مقابل نسف قارشی: ۱۰ هزار دلار
برد مقابل السد قطر ۵۰ هزار دلار
ضمن این که این تیم ۱۰۰ هزار دلار به خاطرصدرنشینی و ۱۰۰ هزاردلار هم به خاطر صعود به مرحله یک هشتم نهایی گرفت.
مرحله حذفی
پرسپولیس با صعود به مرحله بعد ۱۵۰ هزار دلار پاداش دریافت کرد.
مرحله یک چهارم نهایی
پرسپولیس با برد برابر الدحیل و صعود به مرحله بعد نیز ۳۰۰ هزار دلار از این مرحله به دست آورد.
مرحله نیمه نهایی
پرسپولیس با برتری برابر السد و صعود به دیدار نهایی ۲ میلیون دلار دیگر به جیب زد. ۹۰ هزار دلار به خاطر برد در بازی رفت از این دیدار نصیب سرخ‌ها شد و صعود سرخ‌ها نیز حداقل ۲ میلیون دلار برای قرمزها پاداش داشت.
پس آنطور که میگویند این تیم ها بدون درآمد نیستند، این جدای از آن است که این تیم ها مانند بسیاری تیم های حرفه ای دنیا قادرند درآمدهای جانبی زیادی داشته باشند ولی مدیران فعلی از آنها چشم میپوشند، آیا این زیان ده نمایی تیم ها با اهداف آینده برخی ارتباط دارد؟!
آیا اهداف شومی در این واگذاری نهفته است؟
در رابطه با سرخابی ها نیز چنین گمانه هایی میتوان زد؛ با توجه به درآمدزایی بالای این تیم ها و میزان بالای دارایی های ارزشمند این تیم ها بعید نیست که چنین اهداف شومی وجود داشته باشد، این احتمال را برخی اطلاعات از هیئت مدیره های این تیم ها میتوان دریافت که ظاهرا افرادی تاجرمسلک هستند.
اهرم های شفاف سازی مدیران باشگاهها را از واگذاری می هراساند
گویا دیگر قرار نیست بر سر استقلال و پرسپولیس واگذاری به صورت مزایده منتفی است و قرار است تا این واگذاری ها به صورت واگذاری در فرابورس خواهد بود، جایی که طرفداران حالا میتوانند سهامدار تیم های محبوب خود نیز باشند.
اما ورود به فرابورس مقدماتی دارد که از سوی شرکت هایی که متقاضی ورود به بورس هستند باید آنها را رعایت کنند، استانداردهایی که به راحتی اخذ نمیشوند، همین موارد البته گمانه ها را نسبت به واگذار نشدن این باشگاهها قوی میکنند، چراکه ممکن است با شفاف سازی دارایی ها و صورت مخارج این تیم ها بسیاری از مفاسد صورت گرفته در این تیم ها مشخص گردد. رییس سازمان خصوصی سازی در این زمینه گفته است: «تا ابهام در بدهی و سازوکار این دو باشگاه وجود دارد، نمی‌توان آنها را واگذار کرد»
از جمله مواردی که باید در مقدمه ورود به فرابورس باید مورد ارزیابی قرار گیرد حسابداری سالیان گذشته باشگاه، برگزاری مجامع، شناسایی اموال و دارایی‌های مختلف، واگذاری قطعی ورزشگاه خانگی (در خصوص پرسپولیس ورزشگاه درفشی فر)، شفاف شدن بدهی مالیاتی باشگاه، حل کردن دعاوی حقوقی است.
البته پرواضح است که اگر فسادی رخ داده است مدیران این تیم ها از قوانین نتوانسته اند استفاده لازم را ببرند، شرکت فولاد مبارکه در سالی که گذشت با لطایفی توانسته بود قسمت هایی از ورزشگاه نقش جهان را به ارزانترین وجه از آن تیم مطبوع خود یعنی سپاهان کند. این شرکت برای تمیز درآوردن این اقدام خود حتی چند ماه قبلتر از واگذاری مجموعه ورزشی اساسنامه شرکت را «اصلاح» کرده بود.