تاثیر مواد غذایی بر خلقیات و حالت‌های روانی
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: کمبود ید روی خلق‌وخوی انسان تأثیر می‌گذارد. کمبود ید باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود و کسانی که کم‌کاری تیروئید دارند بسیار انسان‌های بی‌حوصله و بی‌حال هستند و مرتب تمایل دارند که بخوابند.
به گزارش راهبرد معاصر، زهرا عبداللهی،مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در «سلام تهران» با اشاره به تعریف افسردگی، گفت: افسردگی یکی از اختلالاتی است که در سلامت روان ما ایجاد می‌شود و معمولاً کسی که افسرده است همیشه احساس غم و اندوه دارد و هیچ موقع خوشحال نیست، نسبت به محیط خود بی‌تفاوت است و حوصله ندارد. برای عملکرد سلامت روان به دلایل مختلف که یکی از مهم‌ترین دلایل آن کمبودهای تغذیه است احتمال دارد این حالت رخ دهد.
وی با اشاره به تأثیر تغذیه بر حالات روحی، ابراز داشت: همان‌طور که سلامت جسمی بسیار اهمیت دارد و باید به تغذیه خود اهمیت دهیم همین مسئله در رابطه با روان نیز صادق است. سلول‌های مغزی و سلول‌های عصبی برای اینکه به‌خوبی کار خود را انجام دهند و ما بتوانیم به لحاظ روانی حالت عادی داشته باشیم به یک سری ویتامین‌ها و املاح معدنی نیاز داریم که با یک برنامه غذای مناسب باید تأمین شود. معمولاً ویتامین‌های گروه B مانند B۱۲ ,B۶ و غیره بسیار مهم است و روی سیستم عصبی مؤثر هستند و به حالت خوب و شاداب به انسان کمک می‌کنند و اینکه دچار افسردگی نشویم.
عبداللهی درباره مواد غذایی دارای ویتامین B، مطرح کرد: در انواع سبزی‌ها و سبزی‌هایی که برگ سبز دارند و انواع نان و غلات مخصوصاً سبوس‌دار مقدار زیادی ویتامین B وجود دارد. در حبوبات، شیر و لبنیات ویتامین‌های گروه B موجود است ولی اگر ما طبق اصلی که همیشه از آن صحبت می‌کنیم که برنامه غذایی متنوع داشته باشیم و یکنواخت نباشد و از همه‌چیز به‌اندازه کافی استفاده نماییم ویتامین B تأمین خواهد شد.
وی با بیان اینکه ویتامین C نیز بسیار مهم است، گفت: در همه سبزی‌ها و میوه‌ها ویتامین C موجود است بنابراین اگر ما حداقل ۵ وعده سبزی و میوه مثلاً ۲ وعده میوه صبح، ظهر و شب و انواع سبزی و سالاد را داشته باشیم ویتامین C بدن ما هم تأمین خواهد شد.
کارشناس تغذیه با بیان اینکه ویتامین دیگری که بسیار برای بدن ما اهمیت دارد ویتامین D می‌باشد، ابراز داشت: این ویتامین نیز در انواع میوه و سبزی‌ها موجود است اما برای اینکه ویتامین D کامل بدن تأمین شود مطابق با بخشنامه‌های وزارت بهداشت توصیه این است که همه افراد ۱۲ سال به بالا در ماه ۱ عدد قرص ۵۰ هزار واحدی ویتامین D باید مصرف کنند برای اینکه ویتامین D از طریق غذا وارد بدن ما نمی‌شود و با توجه به اینکه کمبود ویتامین دی بسیار شایع است باید حتماً این قرص مصرف شود.
عبداللهی درباره اهمیت تغذیه مناسب، بیان کرد: در کل اگر ما یک تغذیه مناسب داشته باشیم و از گروه‌های غذایی که همیشه از آن‌ها صحبت می‌کنیم مانند سبزی‌ها، میوه‌ها، شیر، لبنیات، ماست و پنیر مصرف کنیم مثلاً 2 واحد یا معادل آن مثلاً ۲ لیوان شیر یا یک پیاله ماست و اندکی پنیر بخوریم یا مثلاً در شب یک لیوان شیر یا 2 لیوان دوغ بخوریم یا برعکس با سلیقه خود هرکدام از این گروه شیر و لبنیات را مصرف کنیم ویتامین B2و B12 که برای سلامت بدن ما و برای سیستم عصبی لازم است را تأمین می‌شود.
وی با اشاره به نقش آهن در خلقیات، عنوان داشت: آهن یک ریزمغذی می‌باشد که کمبود آن باعث کم‌خونی می‌شود. آهن بر روی عملکرد سیستم عصبی بسیار اهمیت دارد. شخصی که دچار کمبود آهن و کم‌خونی می‌شود بسیار انسانی کم‌حوصله، افسرده، ساکت و گوشه‌نشین خواهد شد مثلاً بچه‌ای که کم‌خونی دارد خیلی حوصله بازی کردن ندارد، معمولاً ساکت می‌نشیند و منزوی می‌باشد. خیلی اوقات تحریک‌پذیر است و بسیار زود از کوره در می‌رود و حوصله ندارد و این از علائم فقر آهن و کم‌خونی می‌باشد. آهن هم در حبوبات موجود است و هم در انواع گوشت‌ها و زرده تخم‌مرغ و همچنین در انواع خشکبار نیز موجود می‌باشد.
عبداللهی با بیان اینکه ید یکی از املاح معدنی می‌باشد، مطرح کرد: کمبود ید روی خلق‌وخوی انسان تأثیر می‌گذارد. کمبود ید باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود و کسانی که کم‌کاری تیروئید دارند بسیار انسان‌های بی‌حوصله و بی‌حال هستند و مرتب تمایل دارند که بخوابند بنابراین نتیجه می‌گیریم که ید کافی در بدن این افراد موجود نیست. ید در غذا موجود نمی‌باشد بنابراین همیشه توصیه می‌کنیم که از نمک یددار تصفیه‌شده استفاده کنیم البته به مقدار کم یعنی از همین نمک‌هایی که در بازار موجود است، استفاده شود.
وی با جمع‌بندی کمبود تمام موادی که باعث اختلالات خلقی می‌شود، ابراز داشت: ویتامین B12 در سیستم اعصاب بسیار مهم است. ویتامین B12 در شیر، لبنیات و تخم‌مرغ موجود است. کمبود ویتامین B12 باعث اختلال در حواس می‌شود و می‌تواند حالت تحریک‌پذیری ایجاد کند. فولاد، ویتامینی که در تمام سبزی‌هایی که رنگ سبز دارند موجود می‌باشد بنابراین کمبود فولاد، کمبود ویتامین، کمبود آهن و کمبود ید می‌تواند اختلالات خلقی را ایجاد کند.
کارشناس تغذیه درباره مواد مضر و ایجادکننده استرس، گفت: همان‌طور که مواد مغذی لازم است که استفاده شود تا ما احساس شادی بکنیم و احساس استرس و اضطراب در بدن ما کنترل شود بعضی از مواد غذایی هستند که می‌توانند حالت اضطراب و استرس را در بدن ما ایجاد کنند مثلاً کافئین که در چای و قهوه، نوشابه‌ها و شکلات موجود است اگر زیاد مصرف شود حالت اضطراب و استرس در بدن ایجاد خواهد شد.
وی در مذمت مصرف غذاهای خیلی چرب یا شیرین، عنوان کرد: غذاهایی که خیلی چرب هستند حالت اضطراب و استرس ایجاد می‌کنند. همیشه تأکید می‌کنیم که از غذای فوری و غذاهای چرب جلوگیری شود. یکی از دلایل استفاده نکردن این مواد این است که از چاقی جلوگیری شود و دیگر این است که حالت اضطراب و استرس به انسان دست ندهد. موادی که خیلی شیرین یا خیلی چرب هستند حالت التهاب در بدن ایجاد می‌کنند و این التهاب باعث اضطراب بیشتر در بدن می‌شود. حالت اعتدال در خوردن باید داشته باشیم؛ در تعادل و تنوع همه مواد غذایی و املاح برای بدن و سلول‌ها تأمین می‌شود.
عبداللهی با بیان اینکه سلول یک راز خلقت می‌باشد، گفت: همان‌طور که می‌بینید کهکشان‌ها چه نظمی دارند سلول‌ها هم در بدن بسیار منظم می‌باشند و برای اینکه منظم کار خود را انجام دهند باید از مواد غذایی به‌اندازه کافی در این سلول‌ها موجود و تناسبی در این سلول‌ها وجود داشته باشد. به‌محض اینکه این تناسب در سلول‌ها و بالانس بین ویتامین‌ها و املاح در آن‌ها به هم می‌خورد، سلول به‌خوبی کار خود را نمی‌تواند انجام دهد. این سلول یا در مغز است و باید حالت‌های خلقی را در بدن انجام دهد یا در قلب و قسمت‌های مختلف دیگر بدن می‌باشد که اختلال در آن چالشی در بدن ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به راه‌هایی برای رسیدن به آرامش، ابراز کرد: چای و قهوه کافئین دارند اگر به‌اندازه کافی استفاده شود مشکلی ایجاد نمی‌کند. برای آرامش بیشتر می‌توانیم از انواع دمنوش‌ها استفاده نماییم مثلاً دمنوش بابونه و اسطوخودوس برای کسانی که خواب خوبی ندارند مناسب است. استفاده یک فنجان از این دمنوش‌ها قبل از خواب بسیار مفید می‌باشد و احساس آرامش انسان دست می‌دهد و خواب خوبی می‌توانیم داشته باشیم.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه با بیان اینکه زعفران می‌تواند شادی‌بخش باشد، اظهار داشت: بسیاری از دمنوش‌ها حالت نشاط و شادی به انسان دست می‌دهد اما تأکید می‌کنیم که این دمنوش‌ها را با همدیگر مخلوط نکنید چراکه ممکن است اثر یکدیگر را خنثی کنند و اثر خوبی بر بدن نداشته باشند و درنهایت تأکید داریم که استفاده بی‌رویه از دمنوش‌ها نیز ممکن است مضر باشد./فارس