سناتور آمریکایی: نباید برای حل بحرانمان در زمینه انرژی تحریم‌های ایران را برداریم

به گزارش راهبرد معاصر یک قانونگذار جمهوری‌خواه آمریکایی با ارسال نامه‌ای به «جو بلینکن»، وزیر امور خارجه این کشور از رویکرد واشنگتن در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین ابراز نگرانی کرده است.

«جو مانچین» در ابتدای این نامه نوشته است: «من همچنان درباره مذاکرات ادامه‌دار شما با ایران در خصوص بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نگرانم و خواستار یک جلسه توجیهی مفصل در خصوص وضعیت آن گفت‌وگوها هستم. با آنکه من با موضع رئیس‌جمهور بایدن برای تعامل دوباره با دولت ایران  موافقم، اما ما نباید قبل از تلاش‌های ایران در جهت کنار گذاشتن نفوذ مخربش به آن کشور با رفع تحریم‌ها پاداش بدهیم.»

سناتور آمریکایی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های اصطلاحاً تروریستی وزارت خارجه آمریکا ابراز نگرانی کرده است. او به ویژه مدعی شده که هدف دولت بایدن از این اقدام، مرتفع کردن چالش‌های انرژی پیش روی آمریکا در نتیجه تحولات اوکراین است. 

مانچین نوشته است: «من به ویژه از گزارش‌هایی نگرانم که می‌گویند شما ممکن است خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سازمان‌های تروریستی خارجی وزارت خارجه آمریکا را در دست بررسی داشته باشید به این امید که روابط تجاری با ایران از سر گرفته شده و به بحران انرژی‌مان کمک شود.»

این سناتور آمریکایی اضافه کرده است: «ما نباید کوته‌بین باشیم و از رفع تحریم‌ها برای مرتفع کردن چالش‌های فعلی‌مان در زمینه انرژی استفاده کنیم. تحریم‌ها اصلی‌ترین تکیه‌گاه ما برای رسیدن به توافقاتی جهت متوقف کردن اقدامات مخرب ایران هستند و نباید از آنها برای رسیدن به اهداف غیرراهبردی استفاده کرد.»

اقدام جنجالی علیه سپاه

دولت آمریکا فروردین‌ماه سال ۱۳۹۸ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» (FTO) قرار داده بود. این نخستین بار بود که کاخ سفید نیروهای مسلح رسمی یک کشور خارجی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار می‌داد. پس از این تصمیم، شورای عالی امنیت ملی ایران مقر مرکزی فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد.

پیش از اقدام دولت ترامپ در این راستا کارشناسان در خود آمریکا هم درباره تبعات این اقدام هشدار داده‌ و تلاش کرده‌ بودند کاخ سفید را از آن برحذر دارند. روزنامه نیویورک‌تایمز، به عنوان اولین رسانه‌ای که اسفندماه ۱۳۹۷ مقاصد دولت آمریکا در این باره را گزارش کرد نوشت این طرح هنگام ارائه با مخالفت مقام‌های پنتاگون و «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا» (سیا) رو به رو شده است.

در آن زمان ارزیابی پنتاگون و سیا این بود که چنین اقدامی نظامیان ایالات متحده و مأموران اطلاعاتی آن را در معرض خطر اقدامات متقابل توسط دولت‌های خارجی قرار می‌دهد. 

کارشناسان مسائل حقوقی در آن زمان عنوان کردند چنانچه طرف‌های کنوانسیون‌های ژنو در بدعتی جدید نیروهای مسلح یکدیگر را «سازمان تروریستی» بنامند و این رویه رواج پیدا کند، اعضای نیروهای مسلح آمریکا نیز، در صورت دستگیری در یک کشور ثالث، ممکن است متقابلاً «تروریست» تلقی شده و محاکمه شوند.

اقدام دولت آمریکا علیه سپاه در ادامه سیاست‌های تنبیهی واشنگتن علیه کشورها و گروه‌هایی تصور می‌شود که واشنگتن را در پیشبرد اهدافش در منطقه ناکام گذاشته‌اند.

آمریکا، ایران و بحران انرژی

مانچین در بخش دیگری از آن نامه نوشته کنگره آمریکا بایستی با تصویب لایحه‌ای به واشنگتن جهت مرتفع کردن نیازهای انرژی آمریکا و متحدانش کمک کند. او بار دیگر تأکید کرده آمریکا نباید برای حل مشکلات خود در زمینه انرژی چشم به ایران داشته باشد.

او نوشته است: «کنگره از این فرصت برخوردار است تا با تصویب یک قانون دو حزبی در زمینه انرژی، توانایی آمریکا برای تأمین انرژی مورد نیاز شریکان و متحدانش را افزایش دهد. ما نمی‌توانیم برای حل مشکلاتمان در زمینه انرژی چشم به ایران داشته باشیم و نباید این کار را انجام دهیم.»

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز ۱۷ اسفندماه در واکنش به حمله روسیه به اوکراین واردات نفت و گاز از روسیه را ممنوع کرد. بایدن در یک سخنرانی در همان روز گفت که ایالات متحده «شریان اصلی اقتصاد روسیه» را هدف قرار داده است.

این تصمیم، در کنار عوامل دیگر یکی از دلایل افزایش تورم و قیمت سوخت در آمریکا بوده است. وزارت کار آمریکا چند روز پیش اعلام کرد شاخص قیمت مصرف کننده در ماه مارس نسبت به ۱۲ ماه پیش از آن ۸.۵ درصد افزایش یافته است که بیشترین رقم از سال ۱۹۸۱ به شمار می‌رود.

این افزایش ناشی از مشکلات مربوط به زنجیره تامین، افزایش تقاضا و  بالا رفتن هزینه‌های انرژی بوده است. آمارها نشان می‌دهد، افزایش ماهانه ۱۰۲ درصد بوده که سریع‌ترین افزایش از سپتامبر ۲۰۰۵ را به خود اختصاص داده است.

مقامات آمریکا افزایش قیمت‌ها را به درگیری روسیه و اوکراین ربط می‌دهند و جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه گفت: «من هر کاری با توان اجرایی خود انجام می‌دهم تا افزایش قیمت پوتین را پایین بیاورم.»

شاخص بنزین در آمریکا در ماه مارس ۱۸.۳ درصد افزایش یافته و بیش از نیمی از افزایش ماهانه اقلام را به خود اختصاص داد. قیمت بنزین در دوازده ماه گذشته ۴۸ درصد رشد داشته است. قیمت خودروهای دست دوم نیز ۳۵ درصد رشد کرده است.

آمارها نشان می‌دهد، شاخص مواد غذایی نیز در این ماه نسبت به ماه فوریه یک درصد رشد کرده کرد و نسبت به سال گذشته ۹ درصد افزایش یافته است. قیمت مواد غذایی نیز ۱۰ درصد بالا رفته است.

تأکید بر ارائه توافق به کنگره

جو مانچین در بخش دیگری از این نامه نسبت به گسترش توانمندی‌های موشکی ایران هشدار داده و بر ضرورت پیشگیری از آن به عنوان بخشی از مذاکرات با ایران تأکید کرده است. او ضمن تکرار ادعاهای اثبات‌نشده علیه ایران نوشته است: «من موافقم که ما بایستی پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنیم، اما بایستی مذاکراتی هم برای متوقف کردن توسل ایران به تروریسم دولتی، پیشبرد برنامه موشکی این کشور و ادامه اشاعه فناوری‌های دارای کاربست دوگانه داشته باشیم.»

این سناتور آمریکایی همچنین از بلینکن خواسته است دولت بایدن هر گونه توافق حاصل‌شده با ایران را طبق مفاد قانون موسوم به «بررسی توافق هسته‌ای ایران» به کنگره ارائه دهد. 

قانون موسوم به «بررسی توافق هسته‌ای با ایران، 2015» (اینارا) در ماه مه سال 2015 در بحبوحه اختلافات داخلی قانونگذاران آمریکایی با دولت «باراک اوباما» بر سر مفاد توافق هسته‌ای برجام به تصویب نهاد قانونگذار این کشور رسید. این قانون، در کل، به کنگره اجازه می‌دهد توافقات حاصل‌شده میان ایران و گروه 1+5 را مورد بررسی قرار دهد.  

با آنکه در متن «اینارا» زمینه‌سازی‌هایی برای رد برجام و جلوگیری از رفع تحریم‌ها در صورت عدم پایبندی ادعایی تهران به مفاد توافق هسته‌ای بر اساس ارزیابی‌های کنگره در نظر گرفته شده این قانون فاقد مفادی است که حصول توافق را منحصراً به تأیید کنگره منوط کرده و بتواند به راحتی مانع شکل‌گیری آن شود.

با این حال قانون «اینارا» در بردارنده مفادی است که علاوه بر آنکه می‌تواند ورود دولت بایدن به برجام را با مشکلاتی مواجه کند دست قانونگذاران کنگره را هم برای سنگ‌اندازی در مراحل بعدی اجرای این توافق و رفع تحریم‌ها باز می‌گذارد.

به عنوان مثال مطابق قانون اینارا دولت آمریکا تا ۳۰ روز بعد از حصول توافق هسته‌ای با ایران که کنگره مفاد توافق را مورد بررسی قرار می‌دهد از اختیار کاهش تحریم‌ها برخوردار نخواهد بود. کنگره همچنین در این دوره می‌تواند توافقات را به صحن هر دو مجلس سنا و نمایندگان آورده و رد یا تأیید آن را به رأی بگذارد. در اینجا چنانچه کنگره به رد توافق رأی بدهد، بایدن می‌تواند مصوبه کنگره را وتو کند اما باید اطمینان حاصل کند که کنگره از دو سوم آرای لازم برای شکستن این وتو برخوردار نیست.

اینارا بعد از اجرایی شدن هر توافق هسته‌ای با ایران هم زمینه‌های لازم را برای اظهارنظر درباره روند توافق فراهم می‌کند. مطابق این قانون، رئیس‌جمهور آمریکا باید هر ۹۰ روز یکبار روند پایبندی ایران به توافق را به کنگره گزارش داده و با تأیید اینکه ایران تعهداتش را اجرا کرده خواستار تمدید رفع تحریم‌ها از سوی نهاد قانونگذار شود./فارس