ماجرای نامه مجلس به رئیس جمهور درباره آلودگی هوا

به گزارش راهبرد معاصر، هر ساله در نیمه دوم سال با سرد شدن هوا، آلودگی هوا به سراغ تهرانی ها می آید و شهروندان را دچار مشکل می کند. تغییرات اقلیمی و وارونگی دما و ...از دلایل اصلی آلودگی هوا هستند.

قانون هوای پاک حدود 5 سال پیش تصویب شد. در این قانون وظایف همه دستگاه ها مشخص شد اما قانون به طور کامل اجرا نشد و همچنان تهرانی ها با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند. در قانون هوا ی پاک  تکالیف برای دستگاه‌های اجرایی در این زمینه مشخص شد.

 با سرد شدن و سکون هوا، آسمان پایتخت غبارآلود و نفس کشیدن برای تهرانی ها سخت شده است. در کلانشهر تهران که جمعیت قابل توجهی در آن ساکن هستند ، ترددها و ترافیک‌ها همگی موجب افزایش آلودگی هوا در زمان وارونگی دما می‌شوند.

در پاییز امسال بارندگی چندان زیادی نداشته‌ایم و از میزان آن‌ها بسیار کاسته شد که این موضوع نیز در افزایش آلودگی هوا بسیار تاثیر گذار بود. تغییرات اقلیمی یک پدیده جهانی است.قانون هوای پاک در صورت اجرا می توانند بسیار کمک کننده باشد و ترک فعل هایی دراین زمینه صورت گرفته است.

بر اساس دستورالعمل آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک تنها درصورتی که شاخص کیفیت هوا بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ باشد، ادارات تعطیل می‌شوند.

بر اساس این گزارش، همچنین  کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود که بر اساس آن از عدد صفر تا ۵۰ در محدوده هوای پاک تعریف می‌شود، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا در محدوده قابل قبول، سالم یا متوسط بوده و از محدوده ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس است. در بازه ۱۵۱ تا ۲۰۰ نیز هوا در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها و از محدوده ۲۰۱ تا ۳۰۰ نیز هوا در محدوده بسیار ناسالم قرار می‌گیرد. بر اساس این دسته‌بندی در محدوده ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

توسعه حمل ونقل عمومی می توانند بخش عمده ای از مشکل تهرانی ها را برطرف کنند اما دولت ها در این زمینه به وظایف قانونی خود به درستی عمل نکردند هرچند شهرداری تهران امسال بودجه خوبی برای توسعه حمل ونقل عمومی در نظر گرفت اما باید دولت هم ورود کند و شهرداری به تنهایی نمی تواند این مشکل را برطرف کند و باید دستگاه های مسوول در این زمینه پای کار بیاند . رفع آلودگی هوا نیازمند یک اراده ملی است.

برف و باران بارید و تا حدودی آلودگی هوا را کم کرد. اما همیشه که نمی توان منتظر باد و باران بود و باید دستگاه های مسوول در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند تا بتوان به صورت اساسی این مشکل را برطرف کرد.

در خصوص توسعه حمل ونقل عمومی، آلودگی هوا، توسعه زیر ساخت ها، قانون هوای پاک؛ تحریم ها بودجه دولتی، ترک فعل ها و ... با محسن پیرهادی ،رئیس فراکسیون شوراها ومدیریت شهری مجلس به گفت و گو نشستیم.

یکی از مشکلات اساسی در کلان شهر تهران آلودگی هواست. سال هاست که شهروندان با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. قانون هوای پاک تصویب شد اما سال هاست که دستگاه های متولی به وظایف خود در زمینه رفع آلودگی به درستی عمل نکردند. یکی از راه های رفع مشکل آلودگی توسعه حمل ونقل عمومی با رویکرد مترو است که دولت بر اساس قانون وظایفی دراین زمینه دارد که در ادوار گذشته به درستی به آن عمل نشده است. البته برخی علت عقب ماندگی ها را تحریم عنوان کرده اند . با توجه به اینکه شما یک زمان هم عضو شورا بودید چه راه کاری باید برای رفع آلودگی هوا در نظر گرفت؟ 

تحریم‌های داخلی و خارجی ،توسعه حمل و نقل درون شهری را متوقف کرد/‎دولت سهمی از برداشت صندوق توسعه را به حمل نقل عمومی اختصاص دهد/ترک فعل برخی مسئولان در حوزه آلودگی هوا/تحریم داخلی باعث عدم اختصاص بودجه مناسب برای تعمیر،بهسازی و توسعه ناوگان شد
 رفع معضل آلودگی هوا به عنوان مسئله ملی،اقدامی فوری و عملی طلب می‌کند، علل بروز آلودگی هوا در کلانشهرها پرشمارند و دامنه آن ،از بی توجهی به سیاست گذاریهای محیط زیستی گرفته تا تعلل در اجرای قانون هوای پاک و بعضا ترک فعل برخی مسئولان این حوزه، را در بر می گیرد.

 یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا ، عدم توسعه حمل و نقل درون شهری است، توسعه ناوگان حمل و نقل درون شهری ‌سال‌هاست به دلیل تحریم‌های داخلی و خارجی متوقف شده و تحریم داخلی باعث عدم اختصاص بودجه مناسب برای تعمیر،بهسازی و توسعه ناوگان ، آسیب جدی به این حوزه وارد کرده است.

اصل ضروری برای رفع این معضل ،تخصیص بودجه برای نوسازی ناوگان حمل و نقل درون شهری است که باید بدون درنگ مورد توجه دولت قرار گیرد.

‏‎بودجه ای که دولت برای توسعه حمل ونقل عمومی در نظر گرفته بود بسیار کم بود و اعضای شورای شهر تهران در این باره گلایه مند بودند. رایزنی ها صورت گرفت اما به نتیجه نرسید بفرمایید چه برنامه ای برای افزایش بودجه حمل و نقل در مجلس شورای اسلامی دارید؟

ضرورت توجه به توسعه و عمران شهرها /درنامه ای به رئیس جمهوری و رئیس کمیسیون تلفیق نسبت به تبعات کاهش ۷.۵ درصدی سهم بودجه هشدار دادیم اما توجه ای نشد/پرداختن به بحث توسعه و عمران شهرها ضرورتی دو چندان یافته است /دولت ‌‌و مجلس باید به صورت یک موضوع فوریتی به بحث آلودگی ورود کنند/فشار تحریمهای به مانعی مقابل برنامه توسعه شهرها،زیرساخت های عمرانی بدل شد
سال گذشته درنامه ای به رئیس جمهوری و رئیس کمیسیون تلفیق نسبت به تبعات کاهش ۷.۵ درصدی سهم بودجه توسعه شهرها درلایحه بودجه ۱۴۰۱،هشدار دادم اما متاسفانه بر غم عیان بودن ضرورت موضوع ، این هشدار آنچنان که باید مورد توجه دولت و کمیسیون تلفیق قرار نگرفت.

با توجه به استمرار و فراگیری آلودگی هوای کلانشهرها در روزهای اخیر، پرداختن به بحث توسعه و عمران شهرها ضرورتی دو چندان یافته است و دولت ‌‌و مجلس باید به صورت یک موضوع فوریتی به این حوزه ورود کنند.

فشار تحریم ها به مانعی مقابل برنامه توسعه شهرها،زیرساخت های عمرانی بدل شد
کاهش سهم بودجه عمرانی وتوسعه ای شهرها- آن هم در شرایطی که فشار تحریمهای به مانعی مقابل برنامه توسعه شهرها، زیرساخت های عمرانی و ناوگان حمل و نقل عمومی بدل شد، -رویکرد پر آسیبی بود که اثراتش طی سه سال اخیر در کلانشهرها عیان شد.

‏‎غفلت کارشناسان بودجه از موضوعات شهری زیان بار است/ اگر مسیر تخصیص اعتبارات همان جداول مرسوم گذشته باشد به تعبیری در بر همان پاشنه می چرخد/ آلودگی هوا روزهای اخیر زندگی روزمره مردم را با اختلال روبرو کرد
به نظرمی‌رسد عدم داشتن آگاهی دقیق از اهمیت توسعه عمرانی شهرها یا دست کم غفلت کارشناسان تدوین لایحه بودجه از این مهم ،مانع اولیه بر سر راه توسعه شهرهاست و اگرمسیر تخصیص اعتبارات به مباحث توسعه‌ای شهری همان روش و همان جداول مرسوم گذشته باشد و به تعبیری در بر همان پاشنه بچرخد،حوزه مدیریت شهری بیش از پیش دچار بحران وعقب ماندگی خواهد شد،ضعفی که مانند روزهای اخیر زندگی روزمره مردم را با اختلال روبرو خواهد کرد.

تخصیص کم اعتبارات چه ضررهای برای شهر به همراه دارد؟ در این باره توضیح دهید.

اغماض یا کم توجهی دولت ها در قبال مباحث توسعه شهری و حقوق شهروندان در بودجه درحالی است که عمران شهری و روستایی یکی از مولفه های مهم و تاثیرگذار در توسعه ملی به شمار می‌رود و حوزه های بسیاری همچون حمل و نقل عمومی، شبکه های آب و فاضلاب، سکونتگاههای غیررسمی،افزایش ایمنی و امداد ونجات و ... را در برمی گیرد.

‏‎ آسیب دیده ترین حوزه خدمات شهری در سال‌های اخیر ناوگان حمل و نقل عمومی است/ دولت از مجوز اخیر رهبری سهمی را برای توسعه و عمران شهرها اختصاص دهد/ظرفیت خدمات رسانی در حوزه ریلی وغیرریلی به کمتر از ۵۰ درصد نیاز شهرها تقلیل یافته است/ضرورت ساماندهی و توسعه ناوگان حمل و نقل شهری/دولت می تواند به مهجوریت حوزه شهری و خدمات شهری توجه کند
 آسیب دیده ترین حوزه خدمات شهری در سال‌های اخیر ناوگان حمل و نقل عمومی است که متاسفانه به دلیل عدم تامین ،بهسازی، نوسازی و توسعه آن براساس برنامه ششم توسعه و حتی برنامه های پیش از آن، ظرفیت خدمات رسانی اش در حوزه ریلی وغیرریلی به کمتر از ۵۰ درصد نیاز شهرها تقلیل یافته، روندی که حاصلش افزون شدن گره‌های ترافیکی در معابر شهری و گسترش چتر آلودگی هوا بر سرکلانشهرهاست.

 اخیر مقام معظم رهبری به دولت برای برداشت ۱۱هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی و موافقت ایشان با تهاتر نفت جهت توسعه حمل ونقل ریلی و ترانزیت کشور مجوز داده است. با توجه به ضرورت ساماندهی و توسعه ناوگان حمل و نقل شهری وعدم به تعویق انداختن بیش ازپیش این مهم، دولت می تواند به مهجوریت حوزه شهری و خدمات شهری توجه کند ودر کنار مباحث توسعه حمل و نقل ریلی وترانزیتی کشور به داد وضعیت شهرها و به ویژه کلانشهرها برسد و در رایزنی هایش سهمی را برای توسعه و عمران شهرها اختصاص دهد.

به دلیل عدم توسعه کامل حمل ونقل عمومی میزان استفاده شهروندان از وسایل نقلیه شخصی بیشتر است و همین امر ترافیک و آلودگی هوا را تشدید می کند. در صورت تخصیص اعتبارات از سوی دولت می توان حمل ونقل عمومی را توسعه و جذابیت سفر ایجاد کرد در این زمینه توضیح دهید.

میزان استفاده شهروندان از خودروهای شخصی زیاد است/سال گذشته حدود ۲۰ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند /ظرفیت خودروها چندین برابر معابر شهر است
در سال های اخیر رقابت شهرهای پیشرفته دنیا بر سر تشویق مردم به عدم استفاده از خودروهای موتوری است. تا زمانی که میزان استفاده شهروندان خودروهای شخصی بیشتر می شود و تنها به افزایش ترافیک شهری و در پی آن آلودگی هوا و دیگر موضوعات را به همراه دارد.

بر اساس آماری که وزارت بهداشت اعلام کرده است . سال گذشته حدود ۲۰ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند در تهران تعداد خودروها چندین برابر ظرفیت معابر است حتی اگر همه خودروهای شهر برقی و هیبریدی تبدیل شوند هم نمی توان آلودگی هوا را به صورت مطلق حل کرد چون عمده ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون ناشی از اصطکاک سطح لاستیک با آسفالت است. اما با توسعه حمل ونقل عمومی بخشی از مشکلات برطرف خواهد شد.

حدود ۸۰ درصد آلودگی هوا در کلانشهرها به ویژه تهران از وسایل حمل و نقل موتوری متحرک است/باید میزان استفاده از وسایل حمل و نقل موتوری را در ترددهای درون شهری کاهش دهیم
ببینید راهکارهای کوتاه مدت، معضل آلودگی هوای کلان شهر تهران را حل نمی کند و باید راهکارهای اساسی و بلند مدت داشته باشیم، بخش عمده ای آلودگی هوا برای منابع متحرک است ،حدود ۸۰ درصد آلودگی هوا در کلانشهرها به ویژه تهران از وسایل حمل و نقل موتوری متحرک است و ۲۰ درصد باقی مانده به فعالیت های معدنی و ... باز می گردد.باید میزان استفاده از وسایل حمل و نقل موتوری را در ترددهای درون شهری کاهش دهیم.

قانون هوای نزدیک به ۵ سال پیش در ۳۴ ماده تصویب شد/ مجلس و دولت برای اختصاص بودجه بیشتر برای حمل ونقل عمومی ورود کنند /در صورت استفاده کمتر از خودروی شخصی ترافیک هم کم تر می شود/ دستگاه های مسوول در این زمینه رفع آلودگی هوا به خروجی مناسبی نرسیدند
با گسترش حمل ونقل ریلی در کلان شهر تهران و ایجاد مسیرهای ایمن و جذاب برای دوچرخه سواری و پیاده روی و ... می توان شرایط را به گونه ای رقم زد که شهروندان به جای استفاده از خودوری شخصی به این سمت حرکت کنند و در صورتی که شهروندان کمتر از خودوری شخصی استفاده کنند به تناسب آن میزان ترافیک هم در شهر کاهش می یابد . باید مجلس و دولت برای اختصاص بودجه بیشتر برای حمل ونقل عمومی ورود کنند تا بتوان این معضل چندین ساله را برطرف کرد.

ببینید قانون هوای نزدیک به ۵ سال پیش در ۳۴ ماده تصویب شد که هدف از این قانون کاهش تدریجی آلودگی هوا بود اما دستگاه های مسوول در این زمینه به خروجی مناسبی نرسیدند. / فارس