هدف وزیر امور خارجه عربستان از سفر به اوکراین چه بود؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ حدود یک هفته پیش جو بایدن، رئیس جمهور آمريکا از کی‌یف، پایتخت اوکراین بازدید کرد و این در حالی است که خبرهای رسیده نشان می‌دهد فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان نیز در کمال تعجب از آنجا بازدید و با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین دیدار کرد. 

آمریکا نتوانست خوشحالی خود را از سفر وزیر امور خارجه عربستان به اوکراین پنهان کند و ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: از سفر وزیر امور خارجه عربستان سعودی به همراه هیئت بلندپایه سعودی از مسئولان امور انسانی و انرژی به کی یف استقبال می کنیم. همچنین از اختصاص بیش از 400 میلیون دلار کمک عربستان به اوکراین که شامل بخش انرژی و دیگر کمک های اساسی می شود که انتظار می رود که به زودی به اوکراین تحویل داده شود، استقبال می کنیم.

برخی تحلیلگران بر این باورند، این سفر می تواند به تقویت روابط آمریکا و عربستان که به دلیل تن ندادن ریاض به افزایش تولید نفت رو به سردی گراییده بود، کمک کند

بن فرحان در این سفر و از کی‌یف از کمک 410 میلیون دلاری به اوکراین خبر داد و گفت: در حال گفت‌وگو با همه طرف‌ها برای حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران اوکراین هستیم. 

برخی تحلیلگران بر این باورند، این سفر می تواند به تقویت روابط آمریکا و عربستان که به دلیل تن ندادن ریاض به افزایش تولید نفت رو به سردی گراییده بود، کمک کند. اکنون این سؤال مطرح می شود، آیا ریاض در این سفر همان راه واشنگتن را دنبال می‌کند؟ چرا سفر اکنون انجام شد و وزیر امور خارجه عربستان چه اهدافی مد نظر داشت؟

پاسخ ناظران بین‌المللی نمی‌تواند چندان قطعی باشد، عربستان از آغاز بحران اوکراین مسیر بی طرفی را انتخاب و حتی به درخواست واشنگتن برای افزایش تولید نفت بی‌اعتنایی کرد. مسکو که روابطش با عربستان به صورت تصاعدی و مثبت تقویت شده، ممکن است قدردان دیدار وزیر سعودی بابت سفر به کی یف نباشد، به ویژه پس از آنکه میان فیصل بن فرحان، نخستین وزیر سعودی که به اوکراین سفر می‌کند و کی‌یف توافقاتی امضا شد. 

عربستان از آغاز بحران اوکراین حتی برخی اوقات با انتخاب روسیه، اقدام به تشدید تنش و برهم زدن تعادل کرد، حال ریاض از دروازه ایجاد تعادل به کی‌یف باز می‌گردد و پس از آنکه جنگ اوکراین به سال دوم خود وارد می‌شود، کمک‌های قابل توجهی بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار به اوکراین ارائه می‌کند.

اهمیت این سفر از آن جهت است که ریاض با وجود فشارها، حمایتش را از توافق اوپک پلاس برنداشت و با این اوصاف، سفر به مسکو با وجود اعلام نشدن از قبل، تعجب آور نیست؛ اما سفر به کی‌یف غیرمنتظره می‌نماید، زیرا بن فرحان نخستین مقام سعودی است که پس از 30 سال به اوکراین سفر می‌کند. همه نیروهای داخلی و خارجی اوکراین می‌دانند، سفرهایی این‌چنین با هماهنگی امنیتی انجام می‌شود و در هنگام حضور این مقام‌ها در اوکراین، حملات هوایی و نظامی سوریه متوقف می‌شود. بایدن نیز اعلام کرد، مسکو از سفرش به کی‌یف اطلاع داشت.

کشورهایی مانند مصر، اردن و سایر کشورها به کمک‌های مالی عربستان سعودی وابسته هستند و مسکو قطعاً میان آن‌ها نیست،لذا این سؤال برای این کشورها به وجود می‌آورد چگونه ریاض آن‌ها را به عنوان «کشورهای دوست و خواهر» نادیده می‌گیرد و کمک به آن‌ها را مشروط می‌کند، اما اکنون به کمک ۴۰۰ میلیون دلاری در قابل کمک‌های بشردوستانه و نفتی به کی‌یف اقدام می‌کند.

رسانه‌های غربی سفر وزیر امور خارجه عربستان به کی‌یف را «سفر صلح» توصیف کردند و تاکنون مسکو مواضع قابل توجهی نسبت به آن صادر نکرده است. هرچند تشکر مقام‌های اوکراینی از عربستان و سفر حمایتی آن طبیعی و قابل انتظار است. مهم‌ترین چیز این است که بن فرحان، وزیر امور خارجه سعودی به عنوان نخستین مقام نه تنها عربستان، بلکه جهان عرب از کی‌یف بازدید می‌کند. 

رسانه‌های غربی سفر وزیر امور خارجه عربستان به کی‌یف را «سفر صلح» توصیف کردند و تاکنون مسکو مواضع قابل توجهی نسبت به آن صادر نکرده است

عامل انسانی در فصل زمستان بسیار اهمیت دارد و عربستان می داند چگونه این پول به عنوان کمک در اوکراین خرج شود، همان‌گونه که محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان تأیید کرد دوران اعطای کمک بدون قید و شرط تغییر کرده است. وزیر امور خارجه عربستان، کی‌یف را با قطار ریاست جمهوری که او را به لهستان برد، اوکراین را ترک کرد، همان‌گونه که بایدن کی‌یف را به سمت ورشو ترک کرد، جایی که نخستین کمک بشردوستانه 400 میلیون دلاری سعودی به اوکراین ارائه شد و بایدن دومین کمک نظامی را به ارزش 500 میلیون دلار ارائه کرد.

عربستان یکی از 141 کشوری بود که هفته پیش به نفع قطعنامه غیرالزام‌آور سازمان ملل متحد مبنی بر خروج مسکو از اوکراین رأی مثبت داد، سپس بن فرحان به کی‌یف رفت  و این موضوع سؤالات زیادی را برای مقام‌های روسیه درباره موضع ریاض در قبال جنگ اوکراین به وجود آورده است. هرچند که این قطعنامه غیرالزام‌آور است، اما عربستان پیش‌تر در عملیات تبادل اسیران نقش داشت و این به آن معناست شاید سفر بن فرحان به کی‌یف در همین راستا و تقویت نقش میانجی‌گری در جنگ اوکراین باشد.