رتبه نخست ایران در تولید رادیو داروها

به گزارش راهبرد معاصر، نشست تیرماه سال ۱۴۰۲ مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی با حضور جمعی از دانشگاهیان دانشگاه‌های مختلف کشور از جمله تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، الزهرا، سمنان، کرمان، خوارزمی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، رازی و علوم و تحقیقات به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

در این جلسه ضمن گرامیداشت سالروز شهادت حضرت امام محمدباقر (ع) و شهید مصطفی چمران، با بررسی اهم اخبار ماه گذشته به رصد فضای مجازی پرداخته شده و موضوع نظرسنجی صورت یافته توسط مرکز تحلیل اجتماعی متا درخصوص تبعیض و ریشه‌های آن در جامعه پرداخته شد.

علیرضا رهایی استاد دانشگاه و مسؤول جلسه ضمن ضروری دانستن انتقال اطلاعات مربوط به تولیدات متعدد فناوری‌های هسته‌ای به جوانان و قشر دانشگاهی، تأکید کرد و گفت: نشر این دستاوردها می‌تواند امید بیشتری را در جامعه جوان دانشگاهی بوجود آورد و آموزش این علم با کمک دانشگاه‌ها توسعه یابد.

محمد قنادی یکی از متخصصان حوزه هسته‌ای کشور درخصوص پیشرفت‌های علمی و جلوه‌های مختلف فناوری هسته‌ای در زندگی مردم صحبت کرد.

معاون برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی با اشاره به یافته‌های علمی هسته‌ای و کاربرد آن در جهت بهبود فضای زندگی مردم با ارائه تحلیل مبسوطی از فناوری هسته‌ای در حوزه رادیوداروها و کاربرد اورانیوم در تولید داروهای مختلف، گفت: مسیر تغییرات اورانیوم موجود در طبیعت به سوی تولیدات ایزوتروپ‌های موثر در تولید داروهای خاص موثر است که با شکافت اورانیوم ۲۳۵ انرژی و نوترون‌های بسیار قابل ملاحظه در زمانی حدود ۱۰ به توان منفی هشت بوجود آمده لذا انرژی اتمی وابسته به اورانیوم است که نمونه‌ای از مصرف این رادیو ایزوتوپ‌ها در دستگاه پت است که توسط سازمان انرژی اتمی تولید و برای تشخیص بیماری‌های مغزی استفاده می‌شود.

وی افزود: این دستگاه بصورت سه بعدی مغز را نمایش داده و عوارضی همچون خونریزی، صرع، جنون و تومور را تشخیص و در قالب تصویر سه بعدی نمایش می‌دهد.

به گفته قنادی، در دستگاه پت رادیودارویی به اسم FDG استفاده می‌شود که در این رادیودارو به جای یک اتم هیدروژن، فلور ۱۸ یا همان FDG جایگزین می‌کند و این FDG از طریق تزریق وارد بدن شده و میلیاردها پرتوی گاما تولید شده که اسکن مغز را بوجود می‌آورد؛ این تصویر را با اسکن مغز سالم مقایسه کرده و عارضه‌یابی صورت می‌پذیرد.

وی با بیان اینکه این رادیودارو در مرکز کرج تولید می‌شود، خاطر نشان کرد: همچنین از سایر کاربردهای رادیوداروها می‌توان به سیکلوترون اشاره کرد.

قنادی گفت: یکی از ایزوتروپ‌های اکسیژن دارای سه ایزوتروپ اکسیژن ۱۶، ۱۷ و ۱۸ است، مقدار اکسیژن ۱۸، دو دهم درصد اکسیژن طبیعی را تشکیل می‌دهد که در برابر پروتون قرار گرفته و F18 تولید می شود که جایگزین با هیدروژن شده و FDG بوجود می‌آید. این F18 نیز در کشور تولید شده و شرکت‌های داخلی این فرآیند و چرخه بسیار عظیمی را در رابطه با شناسایی عوارض مغزی شکل می‌دهند.

معاون برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی گفت : همچنین برخی از مراکز بصورت آنلاین برخی از ایزوتروپ‌ها را همچون کربن 118 تولید می‌کنند که این موضوع نیز به نوبه خود دستاورد عظیمی بوده که بیماران را از مراجعه به مراکز درمانی خارج از کشور بی‌نیاز کرده است.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی از نظر تولید رادیودارو در منطقه مقام اول را کسب کردیم، گفت: اکنون در حال دستیابی به یک رادیو داروی دیگری هستیم که دستاورد بزرگی در این حوزه محسوب می‌شود؛ این دستاورد تولید مولیدن از شکافت هسته‌ای اورانیوم بوده که تحقیقات آن انجام شده است و کاربرد وسیعی برای رادیوایزوتروپ‌ها از ضخامت سنجی میکرونی تا چند سانتیمتری، استریلیزه کردن تجهیزات، کشاورزی مدرن، نگهداشت محصولات غذایی با پرتودهی در بناب و تهران و یزد در این حوزه وجود دارد.

قنادی ادامه داد: لذا در کاربرد فناوری هسته‌ای هر کشوری که بیشترین انرژی را تولید کند زیرساخت توسعه را فراهم خواهد آورد که تولید برق هسته‌ای نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

قنادی در ادامه بیان کرد: تولید UCF در اصفهان انقلابی را در صنعت هسته‌ای کشور رقم زد و تولید سوخت راکتورهای تحقیقاتی که از سال ۱۳۴۶ توسط آمریکا و سپس آرژانتین تامین می‌شد با تولید داخلی به خودکفایی رسید.

وی تأکید کرد: در سطح جهانی حدود ۲۲۰ راکتور تحقیقاتی وجود دارد که برای آموزش و پژوهش و تولید رادیو ایزوتروپ استفاده می‌شود که در حال توسعه راکتورها به IR۲۰ هستیم و در آینده نزدیک به بهره‌برداری خواهد رسید.

قنادی گفت: برای تولید برق هسته‌ای در حال حاضر راکتور بوشهر وجود دارد که شروع ساخت آن ابتدا توسط آلمانی‌ها بود و بعد از انقلاب متخصصان روسی راکتور ۱۰۰۰ مگاواتی را ساختند؛ این راکتور ۱۰ سال است تحت بهره‌برداری توسط متخصصین داخلی است و ۵۸ میلیون میلیون کیلووات ساعت برق در طول ۱۰ سال از این راکتور تولید شده است؛ این راکتور کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای را به همراه داشته و توانسته از مصرف ۱۴ میلیارد مترمکعب گاز صرفه جویی کند.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان گفت: در سطح دنیا ۴۴۰ راکتور قدرت وجود داشته که ۱۰ درصد برق مصرفی دنیا را تولید می‌کند؛ برای افق سال ۱۴۲۰ سند راهبردی الزام به تولید ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای را دارد که راکتور ۳۰۰ مگاوات در دارخوین اهواز در دست احداث بوده و راکتورهای تحقیقاتی نیز با اولویت بومی‌سازی در دست توسعه هستند.

وی با بیان اینکه راکتور جدید تحقیقاتی اصفهان تولید ۵ تا ۱۰ مگاوات برق هسته‌ای را در برنامه دارد، گفت: در شرایط کنونی نیروگاه بوشهر ۱.۱ درصد در تولید برق کشور را تأمین می‌کند که قرار است این تولید تا ۱۰۰۰۰ مگاوات پر شود.

به گفته وی، با تولید رادیوداروها مسئله تشخیص و درمان بیماری‌های سرطانی، پوکی استخوان و قلب پیشرفت قابل توجهی داشته و هم اکنون بیش از یک میلیون نفر از مردم ایران از آنها استفاده می‌کنند.

قنادی خاطر نشان کرد: رادیوایزوتوپرها با ضخامت سنجی و چگالی سنجی در تولید صنایع چوب، کاغذ، فولاد، شیشه نقش مهمی دارند.

وی با بیان اینکه یکی از خدمات مهم صنعت هسته‌ای با استفاده از پرتودهی نگهداری محصولات کشاورزی است که محصولات مورد استفاده را ۱۰ برابر می‌کند؛ به عنوان مثال در مناطق ساوه و عقدا که حدود ۸۰۰ هزار تن انار تولید می‌شود با پرتودهی خرابی از ۴۰ درصد به ۱۰ درصد می‌رسد./ فارس