مسئول قانون‌گذاری بر هوش‌مصنوعی در ایران کیست؟

به گزارش راهبرد معاصر. هوش مصنوعی این روزها با سرعت بسیار زیادی در حال پیشرفت بوده و توسعه دهندگان آن اعلام کردند اگر برای توسعه و استفاده از این فناوری قانون گذاری نشود، ممکن است از کنترل خارج شود. علاوه بر این احتمال سو استفاده از داده هایی که کاربران با هوش های مصنوعی به اشتراک می گذارند یکی دیگر از موارد نگران کننده درباره استفاده در کشورهای مختلف است.

جایگاه هوش مصنوعی در آمریکا

چند روز پیش بود که کنگره آمریکا اعلام کرد حتی برای استفاده از هوش مصنوعی ChatGPT در دفاتر این کنگره محدودیت اعمال خواهد کرد. بر اساس اعلام این کنگره کارکنان آن صرفا امکان استفاده از خدمات پولی چت جی پی تی را خواهند داشت چرا که روی حریم خصوصی بخش پولی این هوش مصنوعی کنترل بیشتری انجام می شود.

علاوه بر این دفتر سیاست علم و فناوری کاخ سفید طرحی را برای کنترل هوش های مصنوعی ارائه کرده است که هدف از ارائه آن به حداقل رساندن آسیب های احتمالی این فناوری است.

قوانین اتحادیه اروپا درباره هوش مصنوعی

اتحادیه اروپا از مدت ها پیش در زمینه قانون گذاری برای هوش مصنوعی پیشگام بود و به طور دائم برای کنترل و نطارت بر این فناوری برنامه ریزی می کرد. دو هفته پیش بود که اولین پیش نویس از قانون هوش مصنوعی از سوی این اتحادیه منتشر شد که AI Act نام داشت.

بر اساس اعلام اتحادیه اروپا استفاده از اسکنرهای تشخیص چهره و سیستم های تشخیص هویت لحظه ای از راه دور ممنوع خواهد شد.

علاوه بر این فناوری های خطرناک نظیر هوش های مصنوعی نیز برای استفاده از شناسایی کننده های بیومتریک باید در پایگاه داده اتحادیه اروپا متصل شوند. گفتنی است که در پی انتشار پیش نویس این قانون مدیران ۱۵۰ کسب و کار فناورانه نسبت به قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا واکنش نشان دادند و اعلام کردند که این قوانین می تواند توانایی های شرکت های اروپایی برای رقابت و توسعه در این حوزه را تحت تاثیر قرار دهد.

اقدامات چین برای مواجهه با هوش مصنوعی

چین در سال ۲۰۲۲ دو قانون با عناوین مدیریت توصیه های الگوریتمی و مدیریت عمیق خدمات اطلاعات اینترنتی را معرفی کرد. این مقررات شامل نکاتی در مورد مدیریت محتوا، برچسب‌گذاری، شفافیت، حفاظت از داده‌ها و شیوه‌های منصفانه هستند. علاوه بر این چین در می سال ۲۰۲۳ پیش نویس اقدامات ادارای برای خدمات هوش مصنوعی را منتشر کرد که بر اساس آن تمامی محصولات جدید در این حوزه پیش از انتشار عمومی باید در اختیار ارزیاب ایمنی قرار بگیرند.

علاوه بر این مقررات چین از ارائه دهندگان خدمات هوش مصنوعی می خواهد از تولید محتوای نادرست جلوگیری کنند و در صورت تولید محتوای نامناسب ارائه دهندگان خدمات باید با بروزرسانی فناوری خود از تولید محتوای مشابه جلوگیری کنند.

موضع ایران برای قانون گذاری هوش مصنوعی

با وجود تمهیداتی که کشورهای مختلف برای کنترل هوش مصنوعی و نظارت بر استفاده از این فناوری اندیشیده اند، در کشور ما هنوز هیچ قانون یا حتی پیش نویسی در این رابطه منتشر نشده است.

به طور کلی قانون گذاری بر کلیه فعالیت های سایبری در فضای مجازی بر عهده شورای عالی فضای مجازی است که رهبر انقلاب دستور تشکیل آن را داده است.

شاید جدا از نبود قانون مشخص نبودن مرجع قانون گذاری برای هوش مصنوعی دیگر معضل بزرگ ایران در این حوزه باشد. اما شورای عالی فضای مجازی هنوز اقدامی برای ایجاد مصوبه درباره این فناوری نداده و پیگیری های خبرنگار فارس درباره هوش مصنوعی با این پاسخ مواجه شد: در حال حاضر معاونت حقوقی سازمان ریاست جمهوری و مرکز پژوهش های مجلس روی قانون گذاری برای هوش مصنوعی تمرکز کرده اند و ما پس از اعلام نظر این دو مرجع مصوبه یا نظر خود را اعلام خواهیم کرد.

توسعه هوش مصنوعی و خطرات این فناوری منتظر پاسکاری نهادهای کشور ما برای قانون گذاری نخواهد ماند و در صورتی که این فناوری مانند مدیریت اینترنت در کشور در ابتدای راه خود رها شود، نتیجه نامطلوبی را برای کشور به دنبال خواهد داشت./ فارس