وزیر خارجه فرانسه چه اهدافی را از سفر به ایران دنبال می کند؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ «ژان ایو لودریان» شب گذشته در حالی وارد تهران شد که او و مقامات کشورش در طی این مدت‌ به کرات رویکردی منفی در قبال ایران پیشه گرفته‌اند و در اظهارنظراتی مداخله جویانه درباره برنامه دفاع موشکی ایران سخن گفته‌اند و مدعی نگرانی از این وضعیت شده‌اند.

نکته مهم اینکه چند ساعت پیش از این سفر، وزارت خارجه فرانسه بیانیه‌ای تند علیه ایران صادر کرد که بازتاب های زیادی را به همراه داشت.

در این بیانیه آمده است: «لودریان روز پنجم ماه مارس (14 اسفند) به تهران می‌ رود و مورد استقبال «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران قرار خواهد گرفت. وی همچنین با «محمدجواد ظریف» همتای ایرانی خود دیدار می‌کند. دیدار با «علی لاریجانی» رئیس مجلس ایران و «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی این کشور هم در دستور کار قرار دارد.با توجه به توافق هسته‌ای که 14 جولای 2015 به دست آمد، فرانسه تاکید دارد که همچنان به سیاست روشن خود ادامه دهد و خواستار مذاکره با ایران است. آقای لودریان با طرف‌های خود در 3 محور گفت‌وگو خواهد داشت:

توافق هسته‌ای- فرانسه معتقد است که این توافق خوب است و تاکید دارد که همه طرف‌های توافق هم به تعهد خود پایبند باشند. برنامه جامع اقدام مشترک تضمینی بود برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای ایران در راستای اهداف نظامی. با توجه به این موضوع ایران باید به اجرای دقیق تعهدات خود ادامه دهد و همزمان برای ما اهمیت دارد که بهبود سرمایه‌گذاری و فعالیت بازرگانی اروپا در ایران ادامه داشته باشد.

برنامه موشکی-فرانسه بارها اعلام کرده است که برنامه موشکی ایران عاملی برای نگرانی‌های فراوان فرانسه و شرکایش است. این اقدام در راستای قطعنامه 2231 شورای امنیت نیست و عاملی برای بی‌ثباتی در منطقه محسوب می‌شود. ما همچنین مراتب نگرانی خود را در زمینه انتقال موشک به دیگران و کمک به گروهایی در منطقه اعلام کرده‌ایم. به همین دلیل ما امیدواریم که بتوانیم در مسیری درست با ایران مذاکره کنیم.

نقش منطقه‌ای ایران- نقشی که ایران در منطقه ایفا می‌کند، پیامدهای بی‌ثبات‌کننده‌ای برای این ناحیه دارد. ما امیدواریم که ایران نقش مثبتی برای حل بحران در خاورمیانه داشته باشد و به حاکمیت کشورها احترام بگذارد. به همین دلیل در کنار دیگر موارد مانند یمن، لبنان و عراق، بحران سوریه و اقدامات بشردوستانه مورد توجه قرار خواهد گرفت.

در بخش پایان این بیانیه آمده است: "سفر لودریان به ایران با هدف گسترش روابط میان دو کشور و بر طبق چاچوب سفر روحانی به پاریس در سال 2016 صورت می‌گیرد. ما امیدواریم که که به مذاکره با ایران در همه موارد ادامه دهیم که شامل مسایل فرهنگی، علمی و تبادل افراد میان جامعه ایران و فرانسه می‌شود.این موضوع با توجه به افتتاح نمایشگاه لوور در تهران نشانگر روابط درازمدت روابط فرهنگی ایران و فرانسه است. این نمایشگاه تاریخچه موزه لوور را به نمایش می‌گذارد."

فرانسه به دنبال چیست؟

حال سوال این است که اهداف فرانسه از صدور این بیانیه تند علیه ایران در آستانه سفر وزیر خارجه این کشور چه بوده؟

دو پاسخ عمده برای این پرسش مطرح است: نخست آنکه فرانسه با صدور این بیانیه تند درصدد مرعوب ساختن مقامات ایرانی و در ادامه به دست آوردن امتیازاتی از سفر لودریان به تهران است. شاید مهم ترین آن ها را باید امتیازات اقتصادی ویژه به فرانسوی ها برای سرمایه گذاری در ایران باشد.

پاسخ دوم اینکه دولت فرانسه قصد داشته با صدور این بیانیه آمادگی ذهنی لازم را در نزد مقامات ایرانی برای مذاکره با لودریان در زمینه موشکی و فعالیت های منطقه ای فراهم سازد. در واقع، وزیر خارجه این کشور قبل از آغاز سفر قصد داشته بگوید اگر ایران در مورد این مسائل حاضر به مذاکره نشود، سفرش در تهران بدون نتیجه خواهد ماند و تهران باید منتظر اقدامات تنبیهی و تحریمی جدی باشد.

در همین زمینه، الشرق الاوسط به نقل از منابع رسمی فرانسوی مدعی شد که پیام لودریان به مقامات ایرانی اینگونه خواهد بود: «ما نیاز شما به امنیت را درک می‌کنیم، اما در اینکه شما موشک‌هایی با برد ۵۰۰۰ کیلومتر داشته باشید، معنایی نمی‌بینیم. در نتیجه، پیشرفت‌هایی در برنامه بالستیکی شما وجود دارد که با نیاز‌های دفاعی شما، سازگار نیست.»

از سوی دیگر، به نظر می رسد فرانسوی ها قصد دارند با نشان دادن موضع محکم خود در مقابل ایران، زمینه های نفوذ بیشتر خود در خاورمیانه با توسعه روابط اقتصادی خود با عربستان و اسرائیل که دشمنان منطقه ای ایران محسوب می شوند را فراهم آوردند.

ایران: نرمش یا سرسختی؟

برخی از منابع خبری نوشته اند که با توجه به هشدار اروپا و به ویژه فرانسه، ممکن است ایران خود را برای مذاکرات با غرب بر سر خطوط قرمز اش از جمله مسئله موشکی آماده کند.

اما از سوی دیگر، برخی از منابع خبری و کارشناسان بر این باورند که ایران همچنان به سرسختی خود در برابر خواسته های غرب برای مذاکره بر سر برنامه موشکی اش ادامه خواهد داد و نباید از تهران انتظار نرمش و امتیاز دادن به غرب بر سر موضوعات بسیار مهمی همچون مسئله موشکی را داشت.

در همین راستا، الشرق الاوسط با بیان اینکه امکان امتیازدهی ایران بسیار دشوار است، مدعی شد که مقامات ایران تاکید می‌کنند که آن‌ها آماده بررسی مسئله موشک‌های بالستیک هستند.

الشرق الاوسط ادامه داد: «تهران خواستار در نظر گرفته شدن نگرانی‌هایش است. اما از دیدگاه پاریس، تهران باید تضمین‌هایی به همسایگانش که از برنامه (موشکی آن) نگران هستند، بدهد.»

به طور کلی، برخی گزارش های خبری مدعی شده اند که ایران ممکن است نرمش هایی برای مذاکره بر سر مسائل هسته ای را از خود بروز دهد؛ اما بعید به نظر می رسد بخواهد امتیازات ملموسی از جمله محدود کردن برنامه موشکی خود را به غرب و شرکای منطقه ای آن بدهد.

پیش شرط مکرون برای سفر به ایران!

ذکر این نکته لازم است که در 6 ماه اخیر ریاست جمهوری مکرون از یک طرف همراه شد با جان گرفتن مجدد نیروهای آتلانتیک گرایی که در ۶ ماه اول قدرت مانور خود را از دست داده بودند و از طرف دیگر تقویت پیوند نامبارک منافقین و عربستان سعودی برای سمپاشی علیه جمهوری اسلامی ایران در افکار عمومی فرانسه با صرف هزینه‌های سنگین و نیز فعال‌تر شدن عوامل رژیم صهیونیستی که از لابی قوی در فرانسه برخوردارند، علیه ایران و تشدید تهدیدها و فشارهای ترامپ روی اروپا و فرانسه و باج خواهی او بر سر برجام را شاهد بودیم تا از این طریق و با هزینه اروپا، متحدان خود در منطقه را یاری دهد.

لذا، طی ماه‌های اخیر و تحت تأثیر مواردی که به آنها اشاره شد، دولت فرانسه با بازی در زمین ترامپ و اتخاذ برخی مواضع همسو با ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران، امید ایجاد شده با آمدن مکرون تا حدودی کمرنگ شده و به فضای مثبت عمومی ایجاد شده در افکار عمومی ایران لطمه وارد کرده است.

لازم به ذکر است آنگونه که از قبل عنوان شده سفر لودریان به تهران پیش درآمدی برای سفر امانوئل ماکرون به تهران است و قرار است وزیر خارجه فرانسه در این سفر علاوه بر رایزنی با مقامات ایرانی، زمینه سفر آتی ماکرون را فراهم کند. در همین راستا اظهارنظرات و اخبار متعددی منتشر شد از جمله اینکه ماکرون برای سفرش به تهران شروطی را مطرح کرده است.

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه 16 دی بهمن ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره شروط ماکرون برای سفر به ایران از جمله دیدار با مقام معظم رهبری گفت: "ایران در چهار دهه گذشته نشان داده که از چه منش و روشی در سیاست خارجی و ارتباط با دول خارجی پیروی می کند، ما شرط پذیر نیستیم و فشار را قبول نداریم و درباره سیاست‌هایمان خودمان تصمیم می‌گیریم. اینکه مطرح شده ماکرون شروطی را برای سفر به ایران مطرح کرده، سخنی است غلط، نابه جا و کاملا اشتباه و در مقوله و چارچوب سیاست‌های ایران و جایگاه کشورمان نمی‌گنجد. "

بهره سخن

اگرچه مدتی است فرانسه به نیابت از اتحادیه اروپا تلاش می کند باب مذاکرات موشکی با ایران را باز کند ولی با توجه به موضع گیری و واکنش صریح مقامات ایرانی در مقابل این خواسته، در شرایطی که غرب به توافق هسته ای هم پایبند نبوده است، بحث درباره این موضوع را کاملا منتفی می کند. در مجموع باید گفت این ایران نیست که باید انتخاب کند بلکه مقامات فرانسوی هستند که باید میان پیروی از سیایت های ترامپ و بازار پرسود ایران یکی را انتخاب کنند.