«فرآیند گزیر» چگونه بانک‌های ناسالم را نجات می‌دهد؟
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ رئیس مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی تلویزیونی گفت: یکی از بخش‌های مهم در حوزه بانک‌ها «فرایند گزیر» است. اگر مؤسسه‌ای از دهه ۷۰ خطا کرده یا مسیر درستی را طی نکرده باشد، همچنان در مسیر تسویه حساب است، زیرا قانون بانک مرکزی در این رابطه ضعف داشت.
به طور کلی مهم‌ترین اهداف اجرای فرآیند گزیر برای بانک‌های ناسالم تضمین تداوم عملکردهای حیاتی بانک‌ها و در عین حال حفظ ثبات مالی است. در این فرایند از ابزارهای متعددی استفاده می‌شود، اما با توجه به تجارب اتحادیه اروپا، ابزار «نجات از درون» به‌عنوان سنگ‌بنای برنامه‌ریزی برای فرایند گزیر به‌ویژه برای بانک‌های بزرگ به شمار می رود.
فرآیند گزیر ابزارهای مختلفی مانند تملک بانک ناسالم به وسیله بانک سالم دارد
کامران ندری، کارشناس پولی و بانکی درباره اهمیت استفاده از ابزارهای فرآیند گزیر برای نجات بانک های ناسالم به «راهبرد معاصر» گفت: مهم ترین اهداف اجرای فرآیند گزیر را می توان در حوزه تضمین و تداوم عملکردهای حیاتی بانک ها و در عین حال ثبات مالی دانست، بنابراین برای نجات بانک ها باید ابزارهای مختلف را شناخت و بهترین آنها را در دستور کار قرار داد.
وی افزود: فرآیند گزیر ابزارهای مختلفی مانند تملک بانک ناسالم به وسیله بانک سالم دارد. در این روش بانک سالم که وضعیت مالی و مدیریتی مطلوب تری دارد، به عنوان بانک پذیرنده بانک ناسالم را خریداری می کند.
کارشناس پولی و بانکی درباره سایر ابزارهای فرآیند گزیر عنوان کرد: روش دیگر ادغام بانک هاست که معمولاً در ایران انجام می شود، مانند ادغام مؤسسات مالی و بانک ها که در سال های گذشته شاهد بودیم.
ندری گفت: روش دیگر فرآیند گزیر اینکه معمولاً دارایی های نامطلوب بانک را بیرون می کشند و شرکتی به نام مدیریت دارایی سعی می کند دارایی های بنجل بانک را خریداری کند و به تدریج به فروش برساند، زیرا اگر دارایی های بانک در اسرع وقت فروخته شود، با نرخ پایین تری به فروش می رسد.
وی افزود: در این روش تلاش می شود دارایی بانک های ناتراز در میان مدت فروخته شود، بنابراین شرکت واسطه میان بانک ناسالم و عامل تبدیل دارایی ها، با حمایت مالی مانع انحلال بانک می شود.
کارشناس اقتصادی یادآور شد: روش دیگر نجات از درون است؛ یعنی سپرده گذارانی که در بانک ناتراز سپرده گذاری کردند و بانک نمی تواند از عهده پرداخت بدهی های سپرده گذار برآید، جزو سهامداران و مالکان بانک می شوند. اصولاً این روش یکی از بهترین ابزارهای فرآیند گزیر برای نجات بانک های ناسالم است.
عضو پژوهشکده پولی و بانکی گفت: در این روش سپرده گذار مالک بانک می شود، اما در روش دیگری که آخرین روش به شمار می رود، وزارت امور اقتصادی و دارایی تعهدات و بدهی های بانک را قبول می کند.
ندری تصریح کرد: روش ها و شیوه های مفصلی به لحاظ فنی و تکنیکی برای اجرای فرآیند گزیر وجود دارد، اما در ایران تاکنون این روش ها کامل اجرا نشده، بلکه ناقص اجرا شده است و بیشتر در موضوع ادغام بانک ها مطرح می شود؛ ادغام هایی که برخی موفق بودند و برخی تجربه های ناموفقی به شمار می روند.
وی درپاسخ به این پرسش که بهترین روش فرآیند گزیر برای نجات بانک های ناتراز ایرانی چیست، گفت: بستگی به مشکل و میزان پیشرفت ناترازی بانک دارد. در بعضی بانک ها هیچ کدام از روش ها ممکن است جواب ندهد، بنابراین مسئولان قبل از اینکه یکی از روش های فرآیند گزیر را برای کمک به بانک های ناسالم در دستور کار قرار دهند، لازم است درباره اثرات آن مطالعات اولیه داشته باشند.
کارشناس پولی و بانکی عنوان کرد: با ارزیابی های انجام شده و بررسی کیفیت دارایی بانک ها کارشناسان متوجه می شوند برای حل مشکل بانک اجرای کدام روش مناسب است؛ در صورتی که هیچکدام از روش ها مناسب نباشد، بانک منحل می شود.