تاکید ایران بر حق غنی‌سازی و لغو کامل تحریم‌ها در مذاکرات استانبول
به گزارش راهبرد معاصر، مجید تخت روانچی معاون وزیر خارجه کشورمان در مصاحبه ای با تلویزیون «حابر ترک» به سوالات خبرنگار آن پاسخ داد.
در مذاکرات استانبول تاکید کردیم که غنی سازی در ایران بخش جدایی ناپذیر هر توافق است
وی در پاسخ به این سوال که نشست با 3 کشور اروپایی در استانبول چگونه بود گفت: ما دور دیگری از مذاکرات را با کشورهای اروپایی در سطح معاونان وزیر برگزار کردیم. این روند مدتی است که ادامه دارد. ما با یکدیگر ملاقات می‌کنیم و جنبه‌های مختلف موضوع هسته‌ای را مورد بحث قرار می‌دهیم. در جلسه امروز(جمعه)، هم در مورد جنبه‌های فنی موضوع هسته‌ای و هم در مورد لغو تحریم‌ها بحث کردیم. در مورد مذاکرات هسته‌ای، ما تأکید کردیم که غنی‌سازی در داخل ایران باید بخش جدایی‌ناپذیر هر توافقی باشد. این یک عنصر اساسی مذاکرات ما است. سایر مسائل مربوط به موضوع هسته‌ای نیز مطرح شد.
معاون وزیر خارجه افزود: در مورد لغو تحریم‌ها، ما همیشه بر این نکته تأکید کرده‌ایم: هر توافقی باید شامل لغو تحریم‌ها باشد. این یک عنصر اساسی و ضروری توافق است. لغو تحریم‌ها توسط آمریکا و اتحادیه اروپا ضروری است و این موضوع مهمی برای ماست. ما همچنین در جلسه امروز به تجاوز رژیم اسرائیل و آمریکا علیه ایران پرداختیم. ما به 3 کشور اروپایی گفتیم که این یک تجاوز آشکار و بی‌دلیل علیه مردم ایران است. بیش از هزار نفر از مردم ما، عمدتاً غیرنظامی، در این حملات شهید و تقریباً 6 هزار نفر زخمی شدند. هیچ چیز نمی‌تواند این تجاوز آشکار را توجیه کند. این تجاوز ناقض قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد است و باید توسط کل جامعه بین‌المللی محکوم شود.
تخت روانچی گفت: بسیاری از کشورها این تجاوز را محکوم کرده‌اند. ما باید هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم تا از وقوع مجدد چنین حوادثی جلوگیری کنیم. ما امروز این موضوع را مطرح کردیم.
هنوز تاریخ و محل مذاکرات بعدی مشخص نشده است
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آیا دور جدیدی از مذاکرات برگزار خواهد شد و اینکه نقش ترکیه را در اینجا چگونه توصیف می‌کنید؟ اظهار داشت: ما توافق کردیم که مذاکرات را با آنها ادامه دهیم. با این حال، هنوز تاریخی تعیین نشده و مشخص نیست که دور بعدی کجا برگزار خواهد شد. ما همیشه از میزبانی ترکیه راضی بوده‌ایم. جلسه امروز را در کنسولگری خود برگزار کردیم، اما به هر حال، آن ساختمان در داخل مرزهای ترکیه است. ما از نقش سازنده‌ای که ترکیه در ممکن ساختن چنین مذاکراتی ایفا کرده است، قدردانی می‌کنیم.
ترجیح ما و 3 کشور اروپایی استانبول است
تخت روانچی ادامه داد: ما در گذشته به پیشنهاد ایران، دور دیگری را در استانبول برگزار کردیم. زیرا در ترکیه احساس راحتی می‌کنیم. ما نمی‌دانیم دور بعدی چه زمانی یا کجا خواهد بود، اما ترکیه مقصد ترجیحی هم برای ایران و هم برای کشورهای اروپایی است.
پیامهایی بین ایران و آمریکا از طریق میانجیگران منتقل می شود
وی در پاسخ به این سوال که آیا به فکر نشستن پشت میز مذاکره با آمریکا هستید؟ نیز اظهار داشت: پیامهایی بین ایران و آمریکا از طریق برخی کشورهای میانجی منتقل می‌شود. برخی کشورها با ایران و آمریکا در تماس هستند. همانطور که می‌دانید، ما در حال مذاکره با میانجیگری عمان بودیم. با این حال، ابتدا با حملاتی از سوی رژیم اسرائیل و سپس از سوی آمریکا مواجه شدیم. بنابراین، این حملات درست در میانه روند مذاکره رخ داد. این خیانت به دیپلماسی بود. این حمله‌ای به دیپلماسی بود. بنابراین، قبل از شروع دور جدید مذاکرات با آمریکا، باید تضمین‌هایی دریافت کنیم که دیگر با حملات مشابهی روبرو نخواهیم شد. برای ما ضروری است که دوباره به دیپلماسی خیانت نشود. رژیم اسرائیل و آمریکا با حملات خود ما را غافلگیر کردند. ما نمی‌خواهیم همان بازی دوباره به صحنه بیاید. آمریکا باید ما را متقاعد کند که این بار چنین کاری نخواهد کرد.
هیچ تحمیلی را از سوی آمریکا نمی پذیریم
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه نتیجه مذاکرات باید مبتنی بر اصل برد-برد باشد و هر دو طرف باید احساس کنند که به چیزی دست یافته‌اند، اظهار داشت: ما نمی‌توانیم هیچ تحمیلی از سوی آمریکا را بپذیریم. بنابراین، نمی‌توانیم بدون اطمینان از ادامه مذاکرات، بدون اطمینان از اینکه آمریکا اراده خود را تحمیل نخواهد کرد، گفتگوی واقعی را آغاز کنیم. ما صرفاً به خاطر «گفتگو» به دنبال گفتگو نیستیم. گفتگو باید نتیجه‌ای داشته باشد که هر دو طرف را راضی کند. ما در حال حاضر این موضوع را بسیار جدی ارزیابی می‌کنیم. یک فرآیند مذاکره جدید با آمریکا تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مبتنی بر اصل برد-برد باشد. همانطور که گفتم، نباید دوباره از حملات نظامی در حالی که مذاکرات در حال انجام است، غافلگیر شویم.
تخت روانچی در پاسخ به این سوال که در حالی که شما سر میز مذاکره بودید، حملات اسرائیل به خاک شما انجام شد و دونالد ترامپ، می‌گوید که ظرفیت هسته‌ای ایران به طور کامل نابود شده است، آیا در این مورد ارزیابی‌هایی انجام داده‌اید؟ گفت: خسارت جدی است. من در موقعیتی نیستم که بگویم چقدر خسارت وارد شده است. اما می‌توانم بگویم که خسارت جدی و شدید است. سازمان انرژی اتمی ایران مسئول انجام ارزیابی است و آنها در حال حاضر این کار را انجام می‌دهند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا قبلاً اورانیوم غنی‌شده یا دارایی‌های هسته‌ای خود را به مکان دیگری منتقل کرده‌اید؟ گفت: همانطور که قبلاً گفتم، قبل از حمله، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) اطلاعاتی در مورد محل مواد هسته‌ای داشتند. سازمان انرژی اتمی ما پس از ارزیابی خسارت، بیانیه لازم را صادر خواهد کرد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آمریکا گفته نمی‌خواهد قبل از مذاکرات هیچ فعالیت هسته‌ای، هیچ غنی‌سازی، هیچ اورانیومی وجود داشته باشد و موضع شما در این مورد چیست؟ آیا تغییری در دکترین هسته‌ای شما، مانند فتوای آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر ممنوعیت سلاح‌های هسته‌ای، ایجاد شده است؟ اظهار داشت: نه، فتوا همچنان معتبر است. موضع ما تغییر نکرده است. ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. سلاح هسته‌ای جایی در دکترین دفاعی ما ندارد. کاری که ما انجام می‌دهیم غنی‌سازی اورانیوم برای اهداف صلح‌آمیز در خاک خودمان، مطابق با پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. غنی‌سازی صفر برای ما نه ممکن است و نه قابل قبول. ما بارها این را گفته‌ایم. ما می‌خواهیم در ایران غنی‌سازی کنیم زیرا در گذشته مجبور بوده‌ایم مواد هسته‌ای را برای اهداف صلح آمیز وارد کنیم. ما اکنون در موقعیتی هستیم که می‌توانیم این کار را در خاک خودمان انجام دهیم. چرا باید این حق اعطا شده توسط NPT به خود را انکار کنیم؟ برنامه ما صلح‌آمیز است و ما آماده‌ایم جامعه بین‌المللی را متقاعد کنیم که این برنامه صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
تخت روانچی در پاسخ به این سوال که شما قبل از اقدام تلافی‌جویانه علیه پایگاه‌های آمریکا در قطر، از قبل اطلاع دادید. آیا این هشدار قبلی نشانه ضعف بود؟ اظهار داشت: نه، نشانه ضعف نیست. ما مطلقاً اینطور نمی‌بینیم. ما مجبور بودیم تلافی کنیم و این کار را کردیم. این [حمله] متوجه برادران ما در قطر نبود. ما روابط بسیار خوبی با همه دوستانمان در منطقه خلیج فارس، به ویژه قطر، داریم. قطر یکی از نزدیکترین دوستان ما در منطقه است. کاری که ما انجام دادیم، واکنشی به حمله آمریکا به ایران بود. ما در این مورد با قطر در تماس بودیم. بنابراین، این اقدامی بود که در چارچوب حق دفاع ما انجام شد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شما به آتش‌بس خوشبین هستید؟ گفت: این واقعیت که آمریکا به رژیم اسرائیل فضا برای حمله به ایران داد و سپس خودش به آن حمله کرد، به ما اطمینان نمی‌دهد. آتش‌بس در حال حاضر برقرار است و این مثبت است. ما خواهان تشدید اوضاع نیستیم، اما در عین حال، هر کاری که لازم باشد برای محافظت از شهرها و غیرنظامیان خود انجام خواهیم داد. همانطور که می‌دانید، رژیم اسرائیل به بیمارستان‌ها، زندان‌ها و ساختمان رادیو و تلویزیون ایران حمله کرد. اینها جنایات علیه بشریت و مغایر با قوانین بین‌المللی هستند. بنابراین، نمی‌توانیم دوباره برای چنین حمله‌ای آماده نباشیم. در حالی که ما آتش‌بس را رعایت می‌کنیم، تمام اقدامات احتیاطی را برای محافظت از کشورمان انجام خواهیم داد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که بیمارستان‌ها، زیرساخت‌ها و ظرفیت موشکی شما مورد حمله قرار گرفتند. همچنین ترورهایی صورت گرفت. همه اینها چگونه بر ظرفیت نظامی و موشکی شما تأثیر گذاشت؟، گفت: ما مورد حمله قرار گرفتیم. سیستم موشکی و شهرهای ما هدف قرار گرفتند. اما ما همچنین توانایی خود را برای پاسخ نشان دادیم. من یک مقام نظامی نیستم، بنابراین نمی‌توانم در مورد وضعیت فعلی قابلیت‌های دفاعی خود صحبت کنم. اما می‌دانم که دفاع ما قوی است. دشمن این را می‌داند. به همین دلیل است که آنها در بازی با آتش مردد هستند. امیدواریم که آنها با عقل سلیم عمل کنند، زیرا می‌دانند که پاسخ ساده نخواهد بود.
تخت روانچی در پاسخ به این سوال که آیا از روسیه و چین درخواست حمایت کرده‌اید؟ و آیا حمایتی را که انتظار داشتید دریافت کرده‌اید؟ اظهار داشت: ما در سطوح مختلف با روسیه و چین در تماس هستیم. ما روابط اقتصادی خوبی داریم. ما همکاری نظامی و مشاوره‌های سیاسی در شورای امنیت داریم. ما همچنین در مورد فعالیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ارتباط نزدیک هستیم. طبیعتاً، وقتی حملاتی رخ می‌دهد، با این کشورها مشورت می‌کنیم. این موضوع در مورد مسائل سیاسی نیز صدق می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که نسل‌کشی اسرائیل در غزه را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: متأسفانه، رژیم اسرائیل همچنان به نسل‌کشی در غزه ادامه می‌دهد و سازمان‌های بین‌المللی، به ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد، برای جلوگیری از این نسل‌کشی ناکافی هستند. همه می‌دانند که آمریکا در شورای امنیت از رژیم اسرائیل محافظت می‌کند. همه می‌دانند که آمریکا سیستم‌های تسلیحاتی مختلفی را در اختیار رژیم اسرائیل قرار می‌دهد. رژیم اسرائیل احساس می‌کند که آزادی عمل نامحدودی دارد. آنها کودکان فلسطینی را از غذا، آب و دارو محروم می‌کنند. بنابراین، همه کشورها باید این حملات و نسل‌کشی را محکوم کنند. سازمان‌های بین‌المللی باید اقدام کنند. اگر این وحشیگری تحمل شود، حملات همچنان تشدید خواهد شد. احساس مصونیت رژیم اسرائیل باید پایان یابد. کشورهای مسلمان تقریباً به اتفاق آرا این حملات را محکوم می‌کنند و این موضع باید حفظ شود.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که هدف نهایی اسرائیل در منطقه چیست؟ گفت: این سوال خوبی است، اما پاسخ آن آسان نیست. اگر جامعه بین‌المللی، به ویژه کشورهای منطقه، در دفاع از فلسطین وحدت نشان ندهند و رژیم اسرائیل را محکوم نکنند، اسرائیل با خیال راحت این کار را انجام خواهد داد. این دقیقاً همان کاری است که ما باید انجام دهیم: متحد شویم، با یک صدا صحبت کنیم و به اسرائیل بگوییم: "دیگر بس است". ما همچنین باید به آمریکا فشار بیاوریم. زیرا آمریکا حامی اصلی رژیم اسرائیل است. کشورهای اسلامی و همه کشورهای منطقه باید به آمریکا فشار بیاورند تا حمایت تسلیحاتی خود از رژیم اسرائیل را متوقف کند و از آن در شورای امنیت محافظت نکند. در غیر این صورت، اسرائیل ممکن است حمله به کشورهای دیگر را در نظر بگیرد. این یک سناریوی بسیار خطرناک برای کل منطقه خواهد بود./تسنیم