جشنواره تمام شد اما حواشی نه

به گزارش راهبرد معاصر؛  جشنواره فجر برگزار شد و با تمام حواشی و قصه‌هایش به پایان رسید. سازمانی سینمایی دولت روحانی در این سالیان قدم به قدم این جشنواره را نحیف و ضعیف کرده است. فرایند طی شده در این سالیان دلیل این نحیف سازی بحساب می آید. مدیریت فجر هر سال بخشی از این جشنواره را حذف کرد. یک سال بخش های جانبی را کم کرد، یک سال بخش بین الملل را جدا کرد، یک سال تعداد فیلم ها را کم کرد، یک سال جشنواره را که در برج میلاد سامان گرفته بود جا به جا کرد و سال بعدتر بخش جانبی دیگر به آن اضافه کرد و مخلص کلام که هر سال بازی ای با این جشنواره درآورد. نتیجه این نابسامانی نیز همین جشنواره نحیف و بی اهمیتی است که دیگر شوکت سابق را ندارد. شبیه دوره همی سینمایی شده که لا به لایش چند فیلم نمایش داده می شود و در آخر هم مثل سال گذشته به دست هر فیلم سیمرغی می دهند تا کسی ناراضی نباشد. مثل همین سیمرغی که به فیلم تحسین شده سرخپوست داده شد.

سیاست گذاری جشنواره فجر سی و هفتم این بود که فیلم های حاشیه دار وارد جشنواره نشوند. جشنواره بدون حواشی مرسوم برگزار شود و ماجرایی در این برگزاری رخ ندهد. حجم قابل توجه فیلم های اولی و چندمی که از فیلتر هیات انتخاب نگذشتند مزید این ماجراست.

اما با این فرایند چه فیلم هایی به جشنواره راه پیدا کرد و آیا این فیلم ها در حد و اندازه یک جشنواره بود؟

حجم فیلم های غیر قابل تماشا در جشنواره امسال نشان می دهد که با حذف فیلم های دیگر، دست هیات انتخاب خالی مانده که فیلم های گیشه ای که بودنشان در جشنواره جای تعجب دارند برای این جشنواره انتخاب شده اند. مثل فیلم «زهرمار» یا «پالتو شتری» یا «ایده اصلی» که در بهترین حالت می توانند فیلم های سوپرمارکتی خوبی باشند.

وقتی از بین حجم فیلم های جشنواره روی هم رفته چهار یا پنج فیلم قابلیت دوست داشتن دارند یعنی اتفاق ناخوشی در انتخاب فیلم ها رخ داده است و همین انتخاب ها نیز شده اند پیشتازان کاندیداتوری سیمرغ.

برخلاف سال گذشته ولی گویا هیات داوران تلاش کرده در میان همین چهار-پنج فیلم داوری عادلانه تری داشته باشد. در اصل هیات داوران نه از بین بیست و چند فیلم که از بین چند فیلم داوری کرده است.

نکته عجیب اما در داوری فیلم ها عدم تشخیص نقاط قوت و ضعف چند فیلم است. مثلا فیلم «طلا» پرویز شهبازی در فیلمنامه ضعف جدی داشت و در کارگردانی اصولی بود ولی دقیقا در فیلمنامه کاندیدا شد و در کارگردانی نه!

جشنواره فجر امسال باز هم نوید محمدزاده را ندید در حالی که برای فیلم «سرخپوست» بیش از هوتن شکیبا مستحق سیمرغ بود. یا ژاله صامتی به جرات به مراتب بهتر از بازی ضعیف شاکردوست بازی کرده بود ولی سیمرغ به الناز شاکردوست رسید.

سیل جایزه ها برای فیلم آخر نرگس آبیار نیز جای تعجب داشت. «شبی که ماه کامل شد» در فیلمنامه ضعف های جدی داشت و در کارگردانی هم. فیلمی متوسط بود با ضعف های جدی اما چطور می شود «قصر شیرین» میرکریمی یا «سرخپوست» نیما جاویدان را ندید و به آبیار سیمرغ بهترین فیلم را داد؟

در داوری همیشه سلیقه هایی رخ می دهد که باعث توجه می شود اما گاهی این سلیقه ها همخوانی ای با تخصص داوری سینما ندارد. نمونه اخیر جشنواره سی و هفتم، مصداق همین عدم همخوانی در بعضی از سیمرغ ها بود.

رفتارهای سلیقه ای اما نفس سینمای ایران را می گیرد و استعدادها را تحت تاثیر خوبی قرار نمی دهد. رفتار پسرک تازه از راه رسیده با فیلم «مسخره باز» ثمره همین رفتارهای سلیقه ای است و این نکته جشنواره گاهی با افرادی بد تا می کند و همزمان نمی داند که نباید سبب وهم تازه از را رسیده ها شود، مثل همایون غنی زاده.