پیدا و پنهان ارز دارو در ایران

به گزارش راهبرد معاصر صابر نامی دبیر سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی در برنامه تلویزیونی «کشیک» با حضور مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو به وضعیت بازار دارویی کشور اشاره کرد و گفت: ما ۷۰ درصد مواد موثره برای تولید دارو را در کشور با ۱۴۰ تا ۱۶۰ میلیون دلار ارز تأمین می‌کنیم.

وی با طرح این سوال که اگر ۳ درصد داروی مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شد و ۹۷ درصد واردات داشتیم حجم مصرف ارزی چقدر می‌شد، توضیح داد: ما در یک دوره ۱۰ ساله در اوایل انقلاب بودیم و پس از آن سرانه مصرف در کشور به حدود ۵ برابر نرم جهانی دارو در کشورهای مشابه رسیده است و این به علت رفتن از نظام ژنریک به سمت داروهای تولیدشده چندملیتی است.

نامی افزود: شرکت‌های کوچک و متوسط داروسازی کشور در حال له شدن توسط چند شرکت بزرگ واردات و تولید در کشور شده‌اند. سندیکاها باید وارد شوند و نگاه کنند شرکت‌های کوچک و متوسط چه مشکلاتی دارند.

به گفته وی، یکی از مشکلات اساسی کشور امروز تولید تحت لیسانس است. ما به هیچ وجه با تولید تحت لیسانس طبق قوانین جهانی مشکلی نداریم، ولی در ایران داروها به صورت کامل وارد می‌شود بعضی وقت‌ها فقط داخل جعبه قرار می‌دهند و این یک پوشش برای مصرف ارز و دور زدن قانون در کشور است و یک دارو هم تا به امروز صادر نشده است.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی گفت: ما بررسی کردیم ۶ داروی تحت لیسانس برای کشور بیش از کل نیاز ارز مواد اولیه دارویی کشور ارزبری اضافه بر کشور تحمیل کرده است.

نامی افزود: داروی برند کلوپی دوگرل در ایران به اسم تحت لیسانس وارد می‌شود و قیمت این دارو همزمان با ارز نیمایی ۴ برابر کشور همسایه به فروش می‌رسد.

وی توضیح داد: داروهای تولیدی در کشور کاملاً منطبق با فارماکوپه‌های جهانی است و مطالعات دقیقی در نظارت داروها صورت می‌گیرد به جز داروهای بایوسیمیلار که گایدلاین بررسی آنها متفاوت است.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی در ادامه با عنوان این مطلب که توصیه پزشکان بنیه علمی ندارد، گفت: من به مردم می‌گویم که داروهای ژنریک و برند از طریق تست‌های تخصصی و پیشرفته منطبق بر فارماکوپه صورت می‌پذیرد و این داروها از طریق دستگاه‌های HPLC و GC بررسی می‌شود و اگر پزشکی مدعی است که داروی ایرانی بی‌کیفیت و گچ است ما دعوت می‌کنیم ادعای خود را ثابت کند و ما در سندیکا آماده دریافت مطالب علمی این دوستان هستم.

نامی ادامه داد: در تمام دنیا نرم تخصیص بودجه به بیماران خاص حدود ۴ درصد است این عدد در ایران ۳۴ درصد است.

وی با طرح این سوال که آیا صرف این هزینه شرایط بیماران خاص ما را بهبود بخشیده است، گفت: هدف در بخش بیماران خاص و صعب‌العلاج خالی کردن جیب مردم است و قیمت این داروها بعضاً در مقایسه با کشورهای همسایه حدود ۶ برابر است.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی توضیح داد: طبق بند پنجم سیاست‌های ابلاغی نظام سلامت که مورد تأیید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، تجویز داروی برند کاملاً ممنوع بوده و باید داروی ژنریک تجویز شود.

وی افزود: مطالعاتی که در حوزه ام‌اس داشتیم حدود ۰.۱ درصد به این بیماری مبتلا هستند و ما حدود ۴ برابر بودجه‌ای که آمریکا برای درمان این بیماری دارد در ایران هزینه می‌شود.

نامی ادامه داد: این هزینه آیا غیر از این است که صرف پروازهای فرست‌کلاس و هتل‌های لوکس پزشکان شود. در FDA از ۵۷۰ پرونده داروهای جدید فقط ۷۹ دارو تأیید شده که در ۱۷ سال حدود ۱۲ داروی مب وارد فهرست آمریکا شده است ولی در ایران ظرف ۲ سال ۲۲ قلم داروی «بایوسیمیلار» وارد فهرست دارویی کشور شده است. آیا نباید به مطالعات بالینی این داروها در کشور شک کرد.

وی افزود: ۶۹ درصد داروهای مونوکلونال آنتی بادی در FDA وارد «بلک باکس» شدند و دنیا هنوز از این داروها مطمئن نیست.

نامی گفت: هر کسی که طبق قوانین کشور بتواند با ۲۰ درصد کاهش قیمت، دارو را تولید کند باید مسیر را باز کنیم. ارز در حوزه دارو از آب هم حیاتی‌تر است، زیرا دارو مستقیماً با جان مردم سروکار دارد.

حیدر محمدی، مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو، گفت: جمع‌بندی رشد سهم تولید داخلی داروها، بخشی تلاش مدیران است و بخشی مشکلات تأمین ارز است.

وی افزود: امروز از لحاظ ریالی ۷۸ درصد داروها تولید داخل است و واردات به ۲۲ درصد رسیده است.

محمدی توضیح داد: برخی داروها چون حجم مصرف آنها در کشور اندک است توجیه اقتصادی تولید ندارند ولی امکان و تکنولوژی تولید وجود دارد که با تقویت صادرات می‌شود توجیه اقتصادی ایجاد کرد.

مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو گفت: ما ۱.۵ میلیارد دلار برای واردات دارو و مواد اولیه در نظر گرفته‌ایم که تا امروز حدود ۸۰۰ میلیون دلار تأمین شده است.

وی افزود: به علت مشکلات تأمین ارز ما نگران تأمین مواد اولیه و مواد حد واسط برای تولید داروها هستیم.

به گفته محمدی، میزان منابع ارزی در کشور بسیار محدود است، بنابراین اولویت در تخصیص ارز باید لحاظ شود.

مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو گفت: در حال حاضر اوضاع خوبی در تأمین ارز و انتقال پول نداریم و این تأمین دارو را مشکل کرده است.

وی افزود: داروهای ژنریک با امکان تأمین بسیار گسترده و هزینه‌های بسیار پایین‌تر در کشور صورت می‌پذیرد ولی متأسفانه شرکت‌های برند و خارجی داروها را توسط پزشکان جا انداخته اند.

محمدی گفت: در حال حاضر داروی کلوپی دوگرل ژنریک در کشور به وفور یافت می‌شود ولی متأسفانه پزشکان داروی برند را توصیه می‌کنند.

وی افزود: ما به پزشکان نمی‌توانیم بگوییم داروی برند تجویز نشود. در بین داروی برند و داروی ژنریک تفاوت هرچند اندک وجود دارد و نظر معاونت درمان این است که داروی برند حتماً وارد شود.

محمدی گفت: ما از پزشکان خواهش می‌کنیم که داروی برند در این شرایط تجویز نشود.