طرح ممنوعیت اقدام نظامی علیه ایران به کنگره آمریکا رفت

به گزارش راهبرد معاصر ، «تام یودال» سناتور دموکرات ایالت نیومکزیکو آمریکا که چندی قبل از تدوین طرحی برای ممنوعیت اقدام نظامی بدون مجوز علیه ایران خبر داده بود، آخر هفته گذشته رسما این طرح را به کمیته روابط خارجی سنای آمریکا ارائه کرده است.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در وبسایت کنگره آمریکا، این طرح به شماره «اس. ۱۰۳۹» تاکنون از سوی ۱۰ سناتور دموکرات از جمله «دایان فینشتین»، «برنی سندرز» و «ریچارد دوربین» مورد حمایت قرار گرفته است. «رند پال» هم تنها سناتور جمهوری‌خواهی است که تا این لحظه پای این طرح را به عنوان حامی مشترک امضا کرده است. سنای آمریکا ۱۰۰ عضو دارد و تصویب هر طرح به دستکم نصف به علاوه یک رأی نیاز دارد.

یودال در مورد دلیل ارائه این طرح به سنا، در توییتر نوشته است: «درخواست جنگ با ایران، برگی از همان دفتری است که ما را به تهاجم شکست‌خورده به عراق کشاند. و کنگره باید اختیارات قانونی‌اش را برای توقف حرکت به سمت جنگ اعمال کند. به همین دلیل است که من امروز "قانون پیشگیری از جنگ غیرقانونی با ایران" را ارائه کردم.»

این طرح مهر ماه سال گذشته برای اولین بار در سنا ارائه شد، اما به واسطه آنکه تنها چند ماه تا پایان دوره سنا باقی مانده بود و دولت و کنگره آمریکا نیز در مورد بودجه با یکدیگر درگیر بودند، این طرح در نوبت بررسی قرار نگرفت. مشابه این طرح در مجلس نمایندگان آمریکا نیز مطرح شده بود، که آن طرح نیز به دلایل مشابه، بررسی نشد. بر اساس، قوانین آمریکا، در صورتی که با پایان یک دوره کنگره طرحی تصویب نشود، آن طرح در دوره بعد کنگره از دستور کار خارج می‌شود، اما حامیان آن می‌توانند آن را مجددا به کنگره ارائه کنند.

هنوز متن پیش‌نویس طرح تازه این دو سناتور آمریکایی منتشر نشده، اما متنی که به دوره پیشین سنا ارائه شده بود، تأکید داشت که بر اساس قانون اساسی ایالات متحده کنگره تنها مرجعی است که می‌تواند علیه کشوری اعلام جنگ کند و قوه مجریه برای چنین اقدامی ابتدا باید از کنگره مجوز دریافت کند.

در بخش یافته‌های آن طرح هرچند اتهاماتی علیه برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران مطرح شده، اما در عین حال اشاره شده بود که بر اساس تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای پایبند بوده است. این طرح می‌افزاید: «جنگ با ایران، دارایی‌ها، نفرات و اهداف سیاست خارجی ایالات متحده در سرتاسر آن منطقه از جمله در عراق، افغانستان و اسرائیل را در معرض خطر قرار می‌دهد.»

این طرح سپس با بیان اینکه مواضع جنگ‌طلبانه «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند به «خطای محاسباتی» هریک از دو طرف منجر شود، استفاده از منابع مالی برای انجام اقدام نظامی علیه ایران را ممنوع می‌کند.

در بخش الزامات این طرح، آمده است: «هیچ منابعی نباید برای عملیات‌های نظامی در و علیه ایران مورد استفاده قرار گیرد، مگر آنکه قانون یا قطعنامه مشترکی در کنگره تصویب شده و به صورت مشخص مجوز چنین اقدامی را بعد از تصویب این قانون، صادر کند.»

در این طرح البته اقدام نظامی در صورت «وجود تهدید قریب‌الوقوع علیه ایالات متحده» و با کسب مجوز لازم از کنگره، از ممنوعیت تخصیص بودجه مستثنی شده است. اقدام نظامی در تلاش برای «دفع یک حمله ناگهانی به ایالات متحده، اراضی یا دارایی‌ها یا نیروهای نظامی» و «نجات شهروندان یا نفرات ایالات متحده» دو استثنای دیگر این طرح هستند.

پیش از این گزارش‌هایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه ممکن است افرادی از جمله «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید و «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا با طرح ادعای ارتباط ایران با القاعده به مجوز جنگی که در سال ۲۰۰۱ برای مبارزه با این گروه صادر شد استناد کرده و اقداماتی را علیه ایران انجام دهند. در صورت تصویب طرح یودال این مسیر مسدود می‌شود.

ادعای احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه ایران در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان در عملی بودن چنین ایده‌ای ابراز تردید می‌کنند. «ان رایت» از افسران سابق ارتش و از مقام‌های پیشین وزارت خارجه آمریکا اسفند ماه پارسال در یادداشتی در این مورد گفت: «ایران ۸۰ میلیون جمعیت و یک ارتش قدرتمند دارد که به اندازه ارتش آمریکا تجربه رزمی دارد. اگر به کشورهایی که آمریکا به آنها حمله کرده باشد نگاه کنید متوجه می‌شوید که آمریکا به کشوری که نیروی نظامی قدرتمندی داشته باشد حمله نمی‌کند.»