مذاکرات برجامی در وین به کجا می انجامد؟

به گزارش راهبرد معاصر، پس از روی کار آمدن "جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا و موضع گیری های مختلف او مبنی بر ضرورت احیای توافق برجام، اولین و دومین نشست مشترک کمیسیون برجام در وین برگزار شد که به نظر می رسد با نتایج سازنده ای همراه بوده است. در این راستا، رضا میرطاهر تحلیلگر مسائل بین المللی براین باور است: "آمریکا این آمادگی را دارد که تحریم های مرتبط با بحث برجام را رفع کند. ظاهراً این موضوع از سوی آمریکایی ها جدی است و با توجه به ابراز خوشبینی که پایان مذاکرات جاری در وین صورت گرفته، این احتمال بیش از پیش تقویت می شود".

وی می گوید: "نشست های تخصصی کمیسیون مشترک برجام که آخرین جلسه آن در روز جمعه(20 فروردین ماه) برگزار شد و جلسه قبل از آن هم روز سه شنبه(17 فروردین ماه) برگزار شده بود، ظاهراً با نتایج مثبتی همراه بوده و با توجه به تشکیل دو کمیسیون کارشناسی در مورد لغو و رفع تحریم ها و اجرای برجام، به منظور اجرای تعهدات برجامی از جانب ایران، در سطح کارشناسان به نتایج مشخصی رسیده و بعد از برگزاری جلسه روز جمعه شاهد بیانیه اتحادیه اروپا بودیم که در این مورد ابراز رضایت کرده بود و ظاهراً قرار است مجدداً جلسه نشست مشترک برجام روز سه شنبه یا چهارشنبه هفته آینده برگزار شود و این نشان می دهد ظاهراً پیشرفت هایی در این زمینه صورت گرفته است".

این کارشناس مسائل بین الملل،  ادامه داد: "طبق برخی اخبار غیررسمی پیشنهادی که ایران ارائه داده بود این است که باید تحریم ها به طور کامل علیه این کشور برچیده شوند و پس از آن، ایران هم طی اعلامیه ای اعلام کند بطور کامل به اجرای تعهدات برجامی خود بازمی گردد و این خبری است که خبرگزاری ژاپنی کیودو مخابره کرده است ولی به هر حال شواهد نشان می دهد پیشرفت هایی در این زمینه در نشست مشترک کمیسیون برجام انجام شده و این امیدواری وجود دارد که با میانجی‌گری اعضای گروه 4+1 ایران و آمریکا، هر یک به اجرای مجدد تعهدات برجامی خود بازگردند".

میرطاهر در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط موجود، بازگشت جو بایدن به برجام تا چه حد ایده ای عملی است؟ گفت: "ظاهراً با توجه به این که سخنگوی وزارت خارجه امریکا نِد پرایس اعلام کرده بود که آمریکا این آمادگی را دارد که تحریم های مرتبط با بحث برجام را رفع کند، این موضوع از سوی آمریکایی ها جدی است و با توجه به ابراز خوشبینی که در پایان نشست صورت گرفته، این احتمال بصورت قوی وجود دارد که به هر حال توافقی درباره لغو تحریم‌ها از جانب آمریکا و بازگشت مجدد به اجرای تعهدات برجامی توسط ایران صورت گیرد".

وی با اشاره به راهبرد ایران در این زمینه افزود: "تاکتیکی که ایران در این زمینه در پیش گرفته تاکنون مشخص است و عباس عراقچی هم در پایان نشست روز جمعه بار دیگری موضع اصولی ایران را اعلام کردند که بر اساس آن باید آمریکا تمامی تحریم های مرتبط با برجام یعنی تحریم هایی که در خود برجام مدنظر بوده و همچنین تحریم هایی که در دوره ترامپ علیه ایران وضع شده را لغو کند و بعد از راستی آزمایی آن ها توسط ایران، تهران هم آماده بازگشت مجدد و کامل به تعهدات برجامی خود خواهد بود".

میرطاهر درباره موضع و سیاست جمهوریخواهان در این باره نیز گفت: "به هر حال در کنگره آمریکا نظرات موافق و مخالف با این مسئله وجود دارد. بویژه جمهوری خواهان که شمار زیادی از ان ها در مجلس نمایندگان و در مجلس سنا وجود دارند و مخالفِ بازگشت به برجام هستند. اما باید کلیت حاکمیت آمریکا را در نظر گرفت و با توجه به خط مشی که دولت بایدن در پیش گرفته، آن ها نه به خاطر ایران بلکه به خاطر منافع آمریکا و متحدان خود مایل هستند هر چه زودتر تکلیف برجام مخصوصاً اجرای مجدد تعهدات برجامی توسط ایران روشن شود و در این مسیر این احتمال بصورت قوی وجود دارد که دولت بایدن شروط ایران را بپذیرد".

وی با اشاره به میانجیگری کشورهای اروپایی برای برگزاری جلسه مشترک گفت: "کشورهای اروپایی عضو برجام که به آنها تروئیکای اروپایی گفته می شود، بعلاوه اتحادیه اروپا نقش مهمی در به ثمر رساندن توافق هسته ای برجام در سال 2015 داشتند و بعد از خروج آمریکا از این توافق متعهد شدند که در چهارچوب اقداماتی مثل اجرایی کردن اینستکس یعنی سازوکار ویژه تبادلات مالی با ایران، درصدد رفع آثار منفی تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران برآیند که توفیقی هم در این زمینه نداشتند. اما آنها همواره خواهان حفظ برجام بودند و با روی کار آمدن بایدن، موضع آمریکا و اروپا در این زمینه یکسان شده و هر چند اروپایی ها برخی موارد زیاده خواهانه را مطرح کردند اما آنها بصورت اصولی و آن هم در راستای منافع امنیتی خود خواهان این هستند که برجام احیا شود و در این مسیر به هر حال از هر گونه تلاش میانجی گرایانه بین ایران و آمریکا حمایت می کنند".