به گزارش راهبرد معاصر عبدالناصر همتی نامزد انتخابات ریاست جمهوری در برنامه «دستخط» با طرح این ادعا که من جلوی بیشتر شدن نرخ ارز را گرفتم، گفت: نرخ ارز را من افزایش ندادم بلکه تلاش کردم نرخ ارز بیشتر از این افزایش پیدا نکند.
مشروح گفتگوی عبدالناصر همتی به شرح زیر است:
*آقای همتی چه شد در این شرایط حساس و تاریخی پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشت؟
من همیشه در مقاطع حساس پا به میدان اجرایی میگذارم. اگر به یاد داشته باشید در بانک مرکزی هم موقعی وارد شدم که شرایط بسیار حساس و خطیر شده بود، الان هم فکر میکنم شرایط جامعه ما و وضعیت معیشتی جامعه، روند متغیرهای اقتصادی در مسیری است که نیاز است حتماً به طور جدی با یک بینش اقتصادی وارد شویم و این مسائل را متوقف کنیم. فکر میکنم فرصتها از بین میرود و ما زمان نداریم. فکر کردم دورهای است که باید وارد شوم و با اطلاعی که از دانش اقتصادی و همچنین مشکلات کشور دارم، امیدوارم بتوانم برای بهبود زندگی مردم، رفاه و آسایش مردم، رفاه و آسایش فرزندان آنها مفید باشم.
*به برخی از قابلیتهایتان اشاره کردید و روی اقتصاد تاکید داشتید. آیا فقط همین قابلیت موثر بود؟ یا قابلیتهای دیگر نیز بود که تصمیم گرفتید به این عرصه وارد شوید؟
ببینید اگر قابلیتها را نداشتم، وارد این عرصه نمیشدم. بالاخره در خودم این توانائی را احساس میکنم که به میدان بیایم ولی آنچه بیان کردم اولویت کشور است. ما مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی بسیار زیادی داریم که باید بدان برسیم.
مردم عزیز ما در شرایطی هستند که حتماً باید به مسائل اساسیشان توجه کنند و در زمینه انسداد داخلی نظراتی مهمی دارم که باید به آنها توجه شود. در مورد روابط بینالملل و روابط خارجی مسائل مهمی دارم که برای آن ایده و نظر دارم و اعتقاداتی دارم که میتوان خیلی از مسائل را حل کرد، ولی الان معتقدم مهمترین مسئله مردم اقتصاد است و من در خودم این توانائی را میبینم که بتوانم برای مردم عزیزمان کاری بکنم. مردم در سختی هستند، مردم در گرفتاری هستند، مردم تحت فشار هستند. عوامل مختلفی این وضعیت را به وجود آورده است، به نظر من قابل حل است و مردم ما واقعاً مردم بسیار خوبی هستند، مردم صمیمی و صبور و تلاشگری هستند، حق مردم این زندگی نیست. با این همه امکانات وسیعی که کشور دارد این حق مردم نیست. انشاءالله به طور جدی مسائل را برمیگردانیم.
*آیا اختیارات رئیس جمهور را بر اساس قانون اساسی کافی میدانید که بتوانید مشکلات مردم را به صورت جامع حل کنید یا مثل برخی که ابتدا به میدان آمدند و گفتند اختیارات وجود دارد و در مسیری که رفتند گفتند اختیارات کافی نیست و رئیس جمهور تدارکاتچی است، خواهید گفت؟
اختیارات رئیس جمهور کافی است. به نظر من، اگر بر اساس قانون اساسی کار کنیم اختیارات رئیس جمهور کافی است. اگر بخواهیم قانون اساسی را نقض کنیم رئیس جمهور در اجرای اختیاراتش با گرفتاری مواجه میشود. من با این اطلاع آمدم و با این وضعیت آمدهام تا نشان دهم از طریق تعامل با قوای مختلف و نهادهای مختلف در کشور میتوانم قانون اساسی را در جهت اجرای دقیقتر آن حرکت دهم. موانعی در مقابل اجرای قانون اساسی در کشور وجود دارد، نهادهای مختلفی وجود دارند که به نظر من بیخودی در امور رئیس جمهور دخالت میکنند، محدودیتهایی برای اقدامات رئیس جمهور ایجاد میکنند ولی این رئیس جمهور است که باید بر این محدودیتها غلبه کند. من برای همه اینها برنامه دارم و معتقدم میتواند و قدرت اجرایی کافی دارد که کشور را از این وضعیت بیرون ببرد.
*به نظر میرسد دو نوع نگاه متفاوت در مورد حل مشکلات اقتصادی در کشور وجود دارد. یک نگاه تاکید بر استفاده از توانمندیهای داخلی و نگاه به درون دارد و بعدش استفاده از ارتباطات بین المللی که بوجود میآید. یک نگاه هم اولویت نخستی که دارد استفاده از ارتباطات بین المللی و نگاه به بیرون است. شما کدام نگاه را ترجیح میدهید؟
به نظر من این عین همان بحث میدان و دیپلماسی است که مطرح میکنند. من میگویم میدان و دیپلماسی هر دو باید باشند و هر دو باید در جهت توسعه اقتصادی کشور باشند و نهایتاً در جیب مردم برود.
ما میگوییم هدف ما از آمدن به عنوان رئیس جمهور، هدف ما از تصدی مسئولیت ریاست جمهوری چیست؟ ما میخواهیم به زندگی مردم برسیم. در واقع سفره مردم را غنی کنیم. برا یاین کار باید توسعه اتفاق بیفتد. برای اینکه توسعه اتفاق افتد ما چه ابزارهایی در اختیار داریم؟ من معتقد به درونزایی و بروننگری هستم. باید برون نگری را داشته باشید والا در یک فضای بسته و انزوا کشور توسعه پیدا نمیکند. اگر فکر میکنید بدون ارتباط با خارج و بدون تعامل با دنیا بتوانیم توسعه اقتصادی و رشد مداوم اقتصادی داشته باشیم این اشتباه است.
کشورهایی که در طول ۵ – ۶ دهه گذشته این مسیر را رفتند، نتیجه عمل خود را دیدند. مثالهای زیادی وجود دارد که کشورهایی که مسیر فقط دروننگری را رفتند و خواستند از درون مشکلات را حل کنند، به نتیجه نرسیدند. کشورهایی موفق بودند که به قدرت، توانائیها، امکانات و منابع داخلی تکیه کردند و نگاه آنها و توجه به داخل بود ولی از برونگرایی غافل نشدند. ما صادرات میخواهیم، باید بتوانیم صادرات داشته باشیم. ما نیاز به تکنولوژی داریم، ما نیاز به سرمایه جهانی و بین المللی داریم، ما نیاز به فاینانس داریم. همه اینها نیازمند یک تعامل جدی با خارج از کشور است اما این به معنای این نیست که از داخل کشور، امکانات و توانائیهای ملی غفلت کنیم، حتماً تولید داخلی را در اولویت قرار میدهیم. این نکاتی است که در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی آمده و من بر آنها پایبند خواهم بود.
*آقای همتی سهم تحریمها و سوءمدیریت ها را در مشکلات اقتصادی الان چقدر میبیند؟
من فکر میکنم سهم تحریمها بالای ۵۰ درصد است. برخی افراد دانسته یا نادانسته تلاش میکنند نقش تحریم را کم اهمیت نشان دهند. این واقعاً جفا به مردم است؛ تحریم موجب انزوای اقتصادی ما شده است.
کاری که ترامپ و مدیریت کاخ سفید با جمهوری اسلامی ظرف سه سال گذشته کردند و با این فشار حداکثری و جنگ اقتصادی که راه انداختند خیلی از منابع ما را دچار مشکل کردند، تمام ذخایر خارجی ما را مسدود کردند، منابع درآمدی ما را از بین بردند. منابع ارزی ما تقریباً به یک ششم و یکپنجم کاهش یافت. مگر میتوان گفت این امر در اقتصاد اثرگذار نبوده است؟ اینهایی که میگویند تورم و نرخ دلار این میزان شد، اگر خودشان بودند میتوانستند بهتر از این اداره کنند؟
ما نمیخواهیم بگوییم خیلی موفق بودیم ولی ما میگوییم در شکستن توطئه دشمنان موفق بودیم. ما تلاش خود را کردیم، الان هم تلاش میکنیم و در آینده هم خواهیم کرد که بتوانیم این تحریمها را برداریم. این تحریمها در شان ملت ایران نیست. حداقل ۸۰-۷۰ میلیارد دلار حجم تجارت خارجی ما در سال است. چرا باید ۲۰ درصد هزینه اضافه بابت تحریم و نبودن در FATF بپردازیم؟ این هزینه را پرداخت میکنیم و دو درصد ۸۰ میلیارد دلار حدود ۱۶ میلیارد دلار سالانه هزینه تحریم پرداخت میکنیم، هزینه نبودن در سیستم بانکی بین المللی را پرداخت میکنیم. چرا باید این را پرداخت کنیم؟ چرا باید ملت ایران این هزینه را پرداخت کند؟
من واقعاً فکر میکنم اینها مسئله اساسی کشور است ولی ضعف مدیریت را هم قبول دارم. در خیلی از بخشها مشکلات جدی در مدیریت داشتیم. کارآمدی ما به حداقل رسیده است. من فکر میکنم اگر دولتی بر مبنای عقلانیت تصمیم بگیرد و بر مبنای کارآمدی مسائل اجرایی را پیش ببرد، مشکلاتی که در گذشته داشتیم تحقق پیدا نخواهد کرد و ما میتوانیم با غلبه بر تحریم و خارج شدن از انزوای اقتصادی و از بین بردن انسداد داخلی، به مراحل خوبی از توسعه برسیم و نهایت این است که میگویم توسعه باید در جیب مردم برود.
یک روزی از گورباچف پرسیده بودند برداشت شما از انقلاب سوسیالیستی شوروی چیست؟ گفته بود برداشت مردم از انقلاب کمونیستی وقتی عصر به خانه میروند سکههای ته جیب آنهاست. اگر سکهها ته جیب آنها زیاد باشد میگویند انقلاب کمونیستی خوب بود ولی الان میبینند چنین چیزی وجود ندارد. من میگویم اگر سیاستهایی اجرا کردیم که شب هنگام مردم وقتی به خانه میروند ته جیبشان پولی نداشته باشند، بدین مفهوم است که سیاست شما شکست خورده است.
*برخی از سوءمدیریت ها به عنوان خودتحریمی نام میبرند. اگر شما قبول دارید مصادیقی دارید که درباره آن صحبت کنید؟
خودتحریمی چه چیزی میتواند باشد؟ فرض کنید موانعی که بر سر تولید قرار دادهایم. تولیدکننده ما مشکلات جدی دارد. آن قدر مقررات دست و پاگیر برای دادن مجوز و شروع فعالیت اقتصادی داریم، آنقدر مقررات دست و پاگیر برای روند کسب درآمد از بیمه، مالیات، بانک و هر جای دیگر داریم، هر جایی را بگویید مزاحمتهایی برای تولیدکنندهها ایجاد میکنند یا در صادرات یا در گمرکات، چه در صادر کردن و چه در وارد کردن، آنقدر مقررات ایذایی داریم که به نظر من اینها را میتوان جزو خودتحریمی گذاشت.
من معتقد هستم فضای کسب و کار ما خیلی بهتر از این میتواند باشد. این دست ماست. فضای کسب و کار در ایران جزء ردههای خیلی پائین نسبت به دنیاست. این را میتوان اصلاح کرد. کارآمدی اجرایی مدیران دولتی همین بحث است. یعنی ما ساخته نشدهایم که در مقابل فعالیتهای اقتصادی بخش خصوصی و مردم مانع قرار دهیم و هی بگوییم ما قیمت تعیین میکنیم و ما مقررات تعیین میکنیم، ما مقررات وضع می کنیم… ما باید قدری به مردم توجه کنیم و بگوییم مردم عزیز شما آماده تولید و فعالیت اقتصادی شوید و من زمینه را به عنوان دولت برای شما فراهم میکنم. دولت باید کالای عمومی فراهم کند، نه خودش کالا تولید کند. من همیشه گفتهام دولت نباید خودش را درگیر دانه مرغ و واردات لاستیک و روغن و توزیع روغن کند؛ اینها مصادیق خودتحریمی است. اگر اینها را به مردم و بخش خصوصی بدهیم و خودمان نظارت درست کنیم به نظر من این بخشی از خودتحریمی را رفع میکند.
*در خانوادهتان بیکار دارید؟
من در خانوادهام بخاطر اینکه تنها پسرم هست که میتواند کار کند...
*تنها خانواده خودتان منظور نیست، خانواده بزرگتر منظور است.
بله، بیکار داریم.
*وقتی با شما مواجه میشوند و درخواست شغل از شما به عنوان مسئول جمهوری اسلامی دارند چه حسی به شما دست میدهد؟
حس خیلی بدی است. مهمترین نیاز جوان شغل است، چون شغل پایه ازدواج، زندگی و تشکیل خانواده است و اگر این کار را نکنید امنیت روانی جامعه بهم میخورد. الان واقعاً امنیت روانی جامعه ما دچار مشکل شده است. الان خیلی از این اتفاقات و جرمها و جنایتهایی که در جامعه وجود دارد را ریشهیابی کنید به این برمیگردد که امنیت شغلی ندارند، یا شغل ثابتی یا درآمد ثابتی ندارند.
*راهکار آقای همتی اگر رئیس جمهور شوید چیست و اولویت اول شما برای اشتغال چیست؟
اگر بخواهیم اشتغال ایجاد شود، باید سرمایهگذاری و رشد اقتصادی را افزایش دهیم. تولید اگر راه نیفتد اشتغال ایجاد نمیشود. در تولید، لازمه کار این است که موانعی که منجر به رشد تولید میشود را برداریم، باید به کارگاههای کوچک و متوسط اهمیت بدهیم. یعنی ثروت ایجادکننده همین نوع فعالیتها هستند، اینها اشتغالزا هستند، از نظر اصطلاحات اقتصادی کاربر هستند و اگر توجه جدی به اینها کنیم حجم زیادی اشتغال ایجاد میشود.
بخش خدمات الان برای کشور مهم است. ۵۵ درصد ارزش افزوده ما در بخش خدمات است. باید کاری کنیم که بخش خدمات ما بخصوص بر اساس روند جدید و بر اساس شکل جدید که بیشتر در فضای مجازی و با استفاده از نرم افزارها شکل میگیرد، استارت آپ ها و فین تک ها، فعالیتهای تجاری از طریق بسترهای فضای مجازی به اینستاگرام، تلگرام و بقیه بسترها؛ به نظر من باید کاری کنیم که مردم در این زمینه راحت بتوانند وارد فضای فعالیتهای خدماتی شوند. این خدمات مولد هستند، مثل خدمات غیرمولد نیستند که تنها منجر به واسطهگری میشوند و میوه را از این بخرید و به آن بفروشید و قیمت را ۱۰ برابر کنید. کاری که اواخر سال گذشته انجام دادند. منظور من از خدمات اینها نیست. خدمات مفید و پشتیبانی کننده تولید منظور است.
*میدانید سن ازدواج الان چقدر است؟
خیلی بالاست؛ متاسفانه خیلی بالا رفته است.
*آقای همتی فکر میکند سن ازدواج باید چقدر باشد؟
سن ازدواج باید حدود ۲۰ سال باشد خوب است.
*نخستین اولویت شما برای ازدواج جوانان که اثرگذار باشد چیست؟
اولین کاری که میتوان کرد در واقع تامین مالی برای کسانی است که میخواهند ازدواج کنند که این، امکان خرید کالای مورد نظر برای تشکیل خانواده از طریق کارت اعتباری خرید کالاست. برنامهای داریم که در آن کار میکنیم و بزودی نهایی خواهیم کرد که بتوان از طریق کارت اعتباری خرید کالا قدرت خرید برای جوانان ایجاد کنیم.
در ادبیات اقتصادی همواره مطرح است که بانکها به جوانان وام نمیدهند چون میگویند اعتبار بازپرداخت ندارند ولی سیستمی را طراحی کردیم که بتوان این را به صورت جدی برقرار کرد و من مطمئن هستم جوانان عزیز با این طرحهایی که برای تامین مالی داریم، هم برای ازدواج و هم برای تامین نیازهای اولیه تشکیل خانواده...
مشکل اساسی جوانان ما مسکن است. ما به طور جدی باید ساخت مسکن را در کشور که متاسفانه در چند سال گذشته کوتاهی شد، شروع کنیم. حداقل باید سالی ۶۰۰ هزار واحد مسکونی بسازیم. به نظر من یکی از کارهای مهمی که میتوان انجام داد این است که شهرداریها مسکن بسازند و به صورت اجاره در اختیار جوانان قرار دهند. در خیلی از کشورهای دنیا این به عنوان رسم کمک به جوانان وجود دارد. میتوانند واحدهای مسکونی را با امکاناتی و زمینی که در اختیار دارند بسازند و برای آن دیگر هزینههای اضافه تحمیل نمیکنند و به صورت موقت در اختیار جوانان قرار دهند. جوانی که ازدواج کرده دو سال اول را بتواند شکل بدهد، قطعاً بعدش میتواند خانه بخرد و آن واحدها در اختیار جوانان دیگر قرار میگیرد. به نظر من ساختن مسکنهای استیجاری از طرف دولت و شهرداری یکی از کارهایی است که به صورت جدی برای پیشبرد رفع مشکل جوانان در ازدواج در برنامه خود خواهم داشت.
*دختر و پسرهای شما ازدواج کردند؟
من یک دخترم ازدواج کرده است و یک دختر دیگر و پسرم هنوز ازدواج نکردهاند.
*مهریه را چقدر در نظر گرفتید؟
مهریه را فکر کنم نزدیک ۱۲۰ سکه طلا بود.
* جهیزیه به چه صورت بود؟ آمار هزینههای تامین جهیزیه را دارید؟
هزینهها بسیار بالاست. سال ۹۲ ازدواج کردند و در آن زمان هزینهها خیلی کم بود.
*الان خبر دارید چقدر شده است؟
وحشتناک است! من از اینها خبر دارم ولی باید این مسائل را به آنهایی که برای تحریم هیزم ریختند بگویید؛ همین را باعث شدند. کسانی که الان شعار میدهند و میگویند شما باعث شدید، من میگویم کاسبان تحریم باعث شدند. ۲۰ درصد هزینه مبادله را چه کسی میگیرد؟ چه کسانی هستند که الان وارد شدهاند و کالا وارد و صادر میکنند و حق حساب در این میان میگیرند. بله، آنها پولدار شدند و جوانان ما بدبخت شدند.
تحریم عامل اصلی همه مشکلات است. پدر کشور را درآورده است. ۱۰ سال است که درگیر این تحریم هستیم. از زمان دولت آقای دکتر احمدی نژاد این تحریم برقرار شد و نوسانات در کشور ایجاد شد. همه مشکلات اقتصادی ما عمده در این ۱۰ تا ۱۲ سال اتفاق افتاده است. از سال ۹۰ تاکنون بوده است. چرا این اتفاق افتاده است؟ ما که داشتیم زندگی میکردیم. من میخواهم بگویم این مشکلات و این نوسانات باید اینجا دیده شود. جوان است، میخواهد ازدواج کند، میخواهد زندگی کند میگوید منابع ندارم، امکانات ندارم، قیمتها افزایش یافته است. ارز را چه کسی افزایش داد؟ ارز چرا بالا رفت؟ ارز را که همتی افزایش نداد، همتی تلاش کرد بیشتر از این افزایش نیابد. چه کسی ارز را افزایش داد؟ چه کسانی باعث شدند به جای اینکه سالی ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی داشته باشیم الان ۵ میلیارد دلار درآمد ارزی داریم؟ چرا باید این میزان ذخایر عظیم نفتی داشته باشیم و نتوانیم نفت را بفروشیم؟ چرا باید اینطور باشد؟ به نظر من اینها سیاستهای اشتباه است. این سیاستها باید اصلاح شود.
من این قول را میدهم تحریم برداشته شود که بحول و قوه الهی برداشته خواهد شد، من جزو اولین اقدامات خود قرار میدهم اگر در دولت فعلی اتفاق نیفتد، بعد از آن بلافاصله درآمدی که ایجاد میشود مهمترین هدفگیریام اشتغال و رسیدگی به وضعیت جوانان و معیشت طبقات پائین به خصوص سه دهک پائین جامعه است که زیر فشارهای اقتصادی له میشوند.
*آقای همتی از فضای مجازی خبر دارد؟
بله. خبر دارم.
*فرزند که دارید، نوه هم دارید؟
بله.
*فرزند و یا نوه شما بخواهد به فضای مجازی مراجعه کند، خیالتان راحت هست یا دغدغه دارید؟
من یک سوال از شما میکنم، شما به من بگویید فضای مجازی چیست؟ آیا جز این است که تبلوری از فضای حقیقی ماست؟ همین فضای حقیقی ما در آنجا فضای مجازی را شکل میدهد، مسائل را در فضای مجازی تبیین میکند. در فضای حقیقی ظاهرسازی میکنیم برای اینکه طوری جامعه را درست کردهایم که همگی برای حفظ ظاهر یعنی اینجور راه بروید، اینجوری پوشش داشته باشید، اینطور حرکت کنید، این حرف را بیان نکنید یا بیان بکنید، است و در فضای مجازی چون راحت تر و آزادتر هستند همین چیزی که در فضای حقیقی داریم آنجا منعکس میکنیم.
*خب چه باید کرد؟
فضای حقیقی را باید درست کرد. قبل از اینکه فضای مجازی را درست کنیم باید فضای حقیقی را درست کنیم. تعامل را در جامعه راه بیندازیم. بگوییم مشکلات جوانان چیست، چرا جوانان میخواهند به خارج از کشور بروند. خیلی از دانشجویان خوب من دارند میروند و علت را میپرسیم، میگویند ما نمیتوانیم اینجا زندگی کنیم، میگویند عرصه بر ما تنگ شده است. چرا باید عرصه را برای جوانان تنگ کنیم؟ مگر اینها جزئی از کشور نیستند؟ چرا عرصه را برای دخترخانمها تنگ میکنیم؟ مگر آنها حق در این زندگی ندارند؟ من چه کاره هستم که درباره آنها تصمیم بگیرم؟ به نظر من، از این حالت و انسداد داخلی که ایجاد کردیم خارج شویم، همه مشکلات حل میشود.
*چون سوال مصوب شده نمیتوانم سوالی دیگری بپرسم مگر خود نامزد به من اجازه دهد. اجازه میدهید من سوالی بپرسم؟
بفرمائید.
*آقای همتی پس به نوعی میگوید راهکار، درست کردن فضای حقیقی است. یعنی برای فضای مجازی و ساماندهی آن نباید فکری کرد؟
نه، من چنین حرفی بیان نکردم. من میگویم فضای مجازی باید ساماندهی شود ولی ساماندهی به معنای فیلتر کردن نیست؛ این اشتباه است. برخی گمان میکنند ساماندهی به معنای قطع کردن است. من به صداوسیما هم ایراد میگیرم. فکر میکنید اگر صبح تا شب فقط سخنرانی پخش کنید، مردم کیف میکنند و اینجا دانشگاه عمومی میشود. شما با این کار باعث شدهاید همگی به شبکههای ایرانی خارج از کشور رفتهاند. چرا این کار را میکنید؟ تلویزیون اینترتیمنت در دنیا است. من ۱۳ سال در صداوسیما بودم، بهترین سریالها و بهترین برنامهها و بهترین موسیقیها در دوره ما تهیه و پخش میشد. الان چرا این کار کردید که کسی تلویزیون نگاه نمیکند؟ فقط اخبار را نگاه میکنند. در دنیا اینترتیمنت اصل است و میگویند اینترتیمنت را میگذاریم و مردم تفریح کنند و لابلای آن اخبار هم پخش میکنیم و آنچه میخواهیم به مردم میگوییم. ما برعکس کردیم و اصل را بر خبر و اطلاع رسانی و سخنرانی گذاشتیم و اگر میان آن فرصت کردیم موسیقی هم پخش میکنیم، نمایش و تفریحی هم پخش میکنیم.
من چون اقتصاددان هستم، گفتهام میخواهم در دولتم حکمرانی اقتصادی، ریلگذاری که برای اقتصاد شده و اشتباهات آن را اصلاح کنم. من صاحبنظر مسائل فرهنگی هم هستم، کسی نمیتواند بگوید شما فرهنگ را نمیدانید. من ۱۳ سال در خدمت بقیه عزیزان صداوسیما را اداره کردم. من ۱۳ سال مسئول اطلاعات سیاسی و خبری و پخش اطلاعات اخبار کشور بودم. من میدانم جامعه چطور است.
آن زمان به یاد دارم زمانی که معاون سیاسی بودم دوستان رپورتاژ را برای گزارشی از یک مدرسه کلاس اولیها فرستادم. گفتم از این بچهها بپرسید که چه رنگی دوست دارید کفش بپوشید و چه رنگی دوست دارید لباس بپوشید. این گزارش یک ربعی را پخش کردم. نمیدانم الان در آرشیو وجود دارد یا خیر. اینها همه بر اساس ذات خودشان رنگهای مختلف اعم از لیمویی، زرد، صورتی و غیره را انتخاب کردند. هیچ کسی نگفت من میخواهم سیاه بپوشم. هیچ کسی نگفت من میخواهم تیره بپوشم. چرا ما جامعه را به این سمت میبریم که به زور برخلاف فطرت مردم کار میکنیم؟
معتقد هستم همه این موارد را میتوان اصلاح کرد. من قدرت تعامل را دارم تا این را اصلاح کنم و میتوان اصلاح کرد. اگر اصلاح نکنیم این انسداد داخلی و این دستور به مردم که اینطور که ما میگوییم زندگی کنید، کشور را در یک جایی به بن بست میرساند. من آمدهام این بنبست را بشکنم.
**بخش دوم برنامه
*آقای همتی متولد ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ است.
من متولد ۱۳۳۷ هستم، در شناسنامه ۱۳۳۶ نوشته شده چون پدرم میخواست زودتر به مدرسه بروم و تحصیل علم را زودتر شروع کنم یک سال بزرگتر گرفتهاند.
*پدر و مادر در قید حیات هستند؟
نه. به رحمت ایزدی پیوستند.
*خدا رحمتشان کند. پدر چه کاره بودند؟
پدرم کاسب بودند. مغازه در کبودرآهنگ داشتند.
*و مادر چطور؟
مادرم خانه دار بودند.
*چند برادر و خواهر بودید؟ در بین برادرها و خواهر شما به لحاظ مسئولیت اجتماعی اوج گرفتید یا کسان دیگری هم بودند؟
هر یک مسئولیتهایی دارند و تخصصهای مختلف دارند. ما ۷ نفر، یعنی ۴ برادر و ۳ خواهر هستیم. خواهرها خانه دار هستند. هر یک از برادرها هم دکترای برق و مسئولیت مالی و مدیریت مختلف در بنگاههای مالی داشتند البته سیاسی و اجرایی دولتی من هستم.
*زمانی که مدرسه میرفتید و موضوع انشاء به شما میدادند که دوست دارید چه کاره شوید، آیا به فکر شما خطور میکرد یک زمانی نامزد ریاست جمهوری شوید؟
نه. ولی من همیشه دوست داشتم در مسندی باشم که به مردم خدمت بیشتری کنم. در خودم این را میدیدم که هر جایی بروم کار اساسی کنم. در بیمه رفتم، مهمترین مشکل را خصوصی نبودن بیمه دیدم و طراحی کردم و بیمه خصوصی را راه انداختم یا فرض کنید اوایل ریاست جمهوری آقای خاتمی، خدمت ایشان رسیدم و گفتم نوسان نرخ نفت به دولت آسیب میرساند و اجازه دهید طرحی برای صندوق ذخیره ارزی بدهم که اسم آن قبلاً حساب ذخیره ارزی بود که الان صندوق توسعه ملی شده است. ایشان گفت چه طرحی دارید و من طرح را ارائه کردم و همان مبنایی برای تشکیل صندوق توسعه ملی شد. یا مثلاً من احساس کردم در بانک مرکزی میتوانم کمک کنم با اینکه به چین رفته بودم ولی آقای رئیس جمهور هنوز ۱۰ روز نگذشته بود من را خواستند و گفتند به بانک مرکزی بروید و من با طیب خاطر قبول کردم. با اینکه خیلی از دوستان من را منع میکردند که الان عاقلانه نیست شما بروید. گفتم برای وطن کار کردن عقل لازم نیست، عشق هم باید داشت.
*قبل از اینکه سوالات را ادامه دهم، چون آقای همتی دومین بار از صداوسیما گفتند، چون من هم از مجری تلویزیون هستم و مسئولیت دارم، خیلی از پاسخها وجود دارد، ولی ما در چارچوب برنامه باید پیش برویم و در همین مسیر باید ادامه دهیم که اینجوری میکنیم.
چه سالی ازدواج کردید؟ با همسر چطور آشنا شدید؟
در سال ۱۳۶۳ ازدواج کردم. پدربزرگ و مادربزرگ همسرم همسایه ما بودند. در خیابان پیروزی تهران بودند و در آنجا آشنا شدیم. خانواده ایشان در کرمان زندگی میکردند. به محض اینکه تصمیم گرفتیم به کرمان رفتیم و خیلی سریع به توافق رسیدیم و همان سال ازدواج کردیم.
*مهریه چقدر بود؟
مهریه را نگوییم چون خانمها شاید راضی نباشند.
*دوست ندارید بیان نکنید. مشکلی ندارد.
خیلی کم است. من از خانمم خجالت می کشم بیان کنم. البته بعداً گفتهام هر چه در زندگی دارم برای خانمم است.
*خطبه عقد را چه کسی خواند؟
معمولی بود. محضر رفتیم و خطبه را خواندند.
*خاطرهای از روز عقد دارید؟
بله. خاطره داریم.
*خاطره گفتنی ندارید؟
چیز قابل توجهی که برای مردم جذابیت داشته باشد ندارم.
*تحصیلات خانم چیست؟
دکترای مدیریت استراتژیک دارند.
*کار اجتماعی دارند؟
یک مدتی حدود ۸ سال مسئولیت در آموزش و مدرسه داشتند و به دانش آموزان تدریس و مدیریت میکردند ولی بخاطر گرفتاریها و حجم سنگین کارهای من و بخصوص نوه کوچکمان ۳-۲ سالی است که خانه هستند و به کارهای خانه می رسند.
*در بخشی اشاره کردید دو دختر خانم و یک پسر دارید.
بله.
*چه میکنند و تحصیلات فرزندان شما چیست؟
دخترم متخصص کودکان است و الان هم تحصیلش را تمام کرده و منتظر است طرحش را شروع کند. در بخش پزشکی فعالیت میکند. پسرم آرشیتکت است و الان هم در دانشگاه استاد است و تدریس در رشته معماری و هنر و سینما میکند. دختر دیگرم دانشجوی سال سوم معماری است.
*همه ایران هستند؟
بله، ایران هستند. من چون تکرار کردم و باز نمیگویم؛ هر روز در فضای مجازی تخریبهایی میکنند که دختر من خارج از کشور است، عکسهای دیگران را به اسم من قالب و مطرح میکنند، قدری این مسائل زشت است و من بهترین چیزی که گفتم این بیدینی مدرن است. بی دینی مدرن است که در فضای مجازی میلیونها نفر میبینند اتهام بزنید. یک روزی باید این افراد به خداوند متعال پاسخگو باشند.
*آقای همتی اگر رئیس جمهور شود دایره دخالت فرزندان و خانواده را در امور اجرایی چطور تعریف میکند و آیا ممکن است شاهد آقازادگی و این چیزها باشیم؟
من فکر میکنم بانک مرکزی آنقدر قدرت مالی و پولی داشت که اگر فرزندان ما میخواستند آقازادگی کنند، میکردند. پسر من الان در خدمت ایشان هستیم در طول دو سال و نیمی که در بانک مرکزی هستم، یکباره بیشتر بانک مرکزی نیامده و آن هم من کار داشتم که موضوعی غیرکاری را انجام دهند یعنی یک چیزی را باید به ایشان میدادم.
*در کار خانه به خانم کمک میکنید؟
بله، هر زمان فرصت کنم. من ساعت ۸ صبح میروم و ۱۲-۱۰ به خانه می آیم و حتی جمعهها هم درگیر هستم، یا پیگیر کارها هستم. برخی پشت پرده را نمیدانند، برخی میگویند واکسن آمد، به موقع آمد و یا نیامد، کالای اساسی آمد یا نیامد. من روزهای جمعه خیلی از این مسائل را پیگیری میکنم. من نمیتوانم هر روز به مردم این را بگویم. البته پیگیری میکردم چون الان که رئیس کل بانک مرکزی نیستم، ما را برکنار کردند.
چند روز پیش دیدم که یکی از روزنامهها نوشته است این هم بازی همتی با دولت است. واقعاً نمیدانم چرا هر کاری در این کشور میکنیم بازی محسوب میشود. همتی اهل بازی نیست. همتی سیاسیکار نیست. مردم عزیز بدانند که صادقانه با آنها صحبت میکنم و اجازه نمیدهم کسی با من سیاسیبازی کند. برای اینکه من مایل نیستم با مردم سیاسی کاری کنم.
*غذا بلد هستید درست کنید؟
بله، البته غذاهای ساده همچون تخم مرغ و نیمرو تمریه را میتوانم انجام دهم.
*در کار خانه کمک میکنید؟
بیشتر در جمع و جور کردن و در ظرف شستن کمک میکنم. هر زمانی احساس کنم فرصت دارم به خانمم کمک میکنم. ایشان هم درک میکند و میداند وقتی کمک نکردم یعنی میداند که اعصاب ندارم! چون در سه سال گذشته تحت فشار و استرس بودم، اگر اعصاب داشته باشم کار را خودم انجام میدهم.
*تفریح آقای همتی چیست؟ سفر داخل یا خارج و یا… ا.؟
سفر بیشتر به شمال میرویم. شمال طبیعت زیبایی دارد و من شمال کشور را دوست دارم البته بیشتر ورزش و پیاده روی را ترجیح میدهم.
*پس اهل ورزش هستید؟
بله، قبلاً کاراته کار میکردم و ورزش اصلی من کاراته است. من در دوره دانشجویی به بعد همیشه در کاراته بودم و مسلط به این ورزش هستم. ولی واقعاً فرصت نمیکنم این ورزش را انجام دهم. البته کار بدی میکنم.
*یعنی اگر رئیس جمهور شوید وزرا باید مراقب باشند. (میخندد)
وزرا نه، ولی کسانی که تخلف میکنند باید مراقب باشند. (میخندد). من تا مقاطع بالایی از کاراته را آمدهام. ورزش خوبی است و به نظرم اعتماد به نفس به آدم میدهد. برخی میگویند همتی اعتماد به نفس بالایی دارد، درست است. من هیچگاه از شکست نگران نیستم و هیچ موقع پیروزی من را غره نمیکند. برای اینکه هدف من چیز دیگری است. هدف من این است که کار مثبت در کشور انجام دهم. نخواستند خداحافظی میکنم.
در دولتهای مختلف بودم. این نشان میدهد تعامل دارم. در دولت احمدی نژاد بودم و تا زمانی که ایشان نخواستند که بروم، ماندم. در دولت آقای خاتمی بودم و افتخار هم میکنم. تمام دوره من رئیس بیمه مرکزی بودم. در دولت آقای هاشمی بودم. با ایشان هم روابط خوبی داشتم و همیشه حمایت میکردند. خدا ایشان را رحمت کند. در دولت آقای روحانی هم بودم. تعامل من خوب است و کار خود را پیش می برم. خود رئیس جمهورها میدانند، هم آقای روحانی، هم آقای خاتمی، هم آقای هاشمی میدانند که در کارم اصولگرا هستم. اصولگرا درستش این است… برخی مواقع اصطلاحات را اشتباه استفاده میکنیم. اصولگرا یعنی در کار خود اصولی باشید. هیچ زمان آن چیزی که تشخیص میدهم درست است عدول نمیکنم. چه رئیس جمهور به من دستور بدهد و چه هر شخصیت دیگری باشد. احساس میکنم کار من درست نیست و غیرکارشناسی است، یا انجام نمیدهم و مقابله میکنم یا خداحافظی میکنم.
*اهل سینما و تلویزیون هستید؟
بله.
*آخرین فیلم و سریالی که دیدید چه بود؟
من آخرین سریالی که دیدم به یاد ندارم. اسم آن را فراموش کردم.
*در ماه رمضان؟
بله.
*حتماً یا احضار، یا بچه مهندس یا یاور بود.
سریال احضار بود. همان سریال ترسناک! (میخندد). دو قسمتی از این سریال را دیدم. سینما فرصت نمیکنم بروم. آخرین فیلمی که دیدم «خورشید» بود که در جشنواره رفتم و دیدم. در تلویزیون هم بیشتر شبکههای دیگر که فیلمهای تاریخی و اکشن پخش میکنند را تماشا میکنم.
*تا الان به اطراف شهرهای بزرگ سر زدهاید که ببینید چه خبر است یا کسانی برای شما خبر آوردهاند؟
من خودم میروم؛ وحشتناک است! با یکسری از دوستان که خیریه دارند، یکی دو بار سر زدهایم. اخیراً هم رفتهام و واقعاً نگرانکننده است. مردم به شدت ضعف مالی دارند و در سختی زندگی میکنند.
*برای این معضل باید چه کار کرد؟
راهش همین است؛ باز توزیع یارانههایی که پرداخت میشود و هدفمند کردن این برای ما بسیار مهم است و این کار را در اولویت اصلی قرار میدهم. همانطور که بیان کردم شکستن تحریم اولویت اول است، این هم اولویت کمی نسبت به آن ندارد و حتماً به آن توجه خواهیم کرد.
*اگر آقای همتی رئیس جمهور شود قانون واقعی هدفمندی یارانهها را اجرا میکند؟ یعنی آن کسانی که پولدار هستند را مستحق میدانید یارانه دریافت کنند یا خیر؟
کسانی که مستحق نیستند نباید دریافت کنند؛ اصلاً معنا ندارد. الان باید متمرکز روی دهکهای پائین جامعه شویم. شک در این نکنید که من این را اصلاح خواهم کرد.
*و پول حاصل از این امر را صرف چه کاری میکنید؟
باید بخشی را مستقیم پرداخت کرد، من اعتقاد به پرداخت نقدی یارانه دارم. اینکه روشهای غیرمستقیم باشد، ممکن است به دست افراد نرسد. الان در مضیقه هستند. حداقل با ۴۰-۳۰ خانمهای سرپرست خانوار در حاشیه شهر تهران صحبت کردهام، شما بگویید درآمد آن در ماه چقدر است شب خوابتان نمیبرد. من در دولت گزارش دادم و گفتم خصوصی جمعه رفته بودم و این افراد را ملاقات کردم، خواهشاً فکری برای این افراد بکنید. این طور مسائل را مطرح میکنیم و همه میگویند خیلی بد است و دو روز دیگر همه فراموش میکنند.
حتماً یک معاون مخصوص قرار میدهم که معاون رسیدگی به وضعیت دهکهای پائین و کسانی که مشکل جدی معیشتی دارند، باید باشد. باید متمرکز بشود و این افراد را شناسایی کند و دنبال حل مشکلات آنها برود. ما نمیتوانیم چنین وضعیتی را تحمل کنیم که در حاشیه شهرها و حتی در شهرهای کوچک در استانهای حاشیهای کشور باشد. استان خوزستان، استان کردستان، استان سیستان و بلوچستان مشکلات جدی دارند. در اشتغال مشکلات جدی دارند. اینها را ببینید و من خیلی از اینها را دیدهام. الان خوزستان در روی دریای عظیم نفت است ولی زندگی مردم را ببینید! معلوم است بی عرضه بودیم.
چرا استاندار ما نباید با اختیار این مسائل را در آنجا حل کند؟ سیستان و بلوچستان هنوز در حال گازکشی هستیم. درست است که زحمت کشیده شد ولی هنوز توانستند گار را به خانههای مردم برسانند. این درست است؟ سالانه این میزان صادرات نفت و گاز داریم و جاهایی که نفت و گاز دارند، مثلاً ایلام که مرکز گاز و نفت است وضع زندگی مردم را ببیند، کردستان همین طور. چرا در کردستان کولبری اتفاق میافتد؟ چون اشتغال پایدار نیست. وضعیت طبقات پائین ما زیاد است و ما درگیر سیاسی بازی شدهایم. صبح تا شب کار سیاسی میکنیم، کار رسیدگی به مردم و اشتغال و اقتصاد مردم را باید اولویت قرار داد.
*آقای همتی یکی از پایههای ازدواج که اشاره کردید، بحث مسکن است. مسکن یا به صورت اجارهای یا خرید که در سالهای اخیر دیگر کسی به فکر خرید نیست، چقدر رشد قیمت داشته است و چرا این اتفاق افتاده است؟
بله، یک بخشی به دلیل کمبود مسکن است و بخشی هم به دلیل این است انتظارات تورمی که در کشور ایجاد شد و نرخ ارز افزایش یافت و بورس تا حدی بالا رفت و بعد متاسفانه آمد پایین، این انتظارات خودش را منتقل میکند. مسکن هم به عنوان یک دارایی برای حفظ ارزش پول خود مردم سرمایه گذاری میکنند. واقعیت این است ما در مسکن ناموفق بودهایم. در طول چند سال گذشته به طور جدی کمبودهای مسکن تامین نشد. این به طور جدی در برنامه دولت وجود دارد که حداقل باید ۶۰۰ هزار واحد ساخته شود که به عنوان طرح مسکن ملی است.
*یعنی اولویت اولتان هم همین ۶۰۰ هزار واحد است؟
بله. این باید حتماً تحقق یابد. البته مجلس محترم مصوبهای دارد و حتماً کمک میکنیم این مصوبه اجرایی شود. نکته دوم همانطور که بیان کردم ساخت مسکنهای استیجاری توسط نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداریها است. این نهادها باید منابعشان را بیاورند، از زمین ارزان قیمت دولتی یا مجانی دولتی استفاده شود. خانه ساخته شود و برای جوانان اجاره دهند تا جوانان بتوانند تشکیل خانواده دهند.
*رئیس جمهور جایگاهی است که همواره تصمیمات آن از سوی بخشی مورد انتقاد است. برخورد شما با انتقاد چگونه است؟ چه پیشنهادی به منتقدین دارید که چگونه نقد کنند؟
ببینید، من در صحنه انتخابات آمدم بیان کردم به عنوان فرد مستقل وارد شدم. در صحبتها بیان کردم به عنوان صدای سوم در صحنه آمدم و معتقد هستم که میتوانم دولت هم اصلاح طلب و هم اصولگرا تشکیل دهم و هر دو میتوانند در دولت من باشند و دولت تشکیل دهیم. اگر این تعامل را بتوان ایجاد کرد، انتقاد را میتوان پذیرفت.
انتقاد برای سازندگی باشد، نه برای تخریب! اگر کسی انتقاد را بر مبنای اهداف سیاسی، گروهی خود قرار دهد پاسخ را باید متناسب با او بدهید ولی اگر نخبه و کارشناسی به شما انتقاد کند که این روش شما اشکال دارد باید با دست باز و آغوش باز بپذیرید و صحبت کنید و ببینید چه میگویند. من روحیه انتقادپذیری خوبی دارم. در عمل هم دیدهاید. الان ۴۰ سال است مدیر هستم و ۴۰ سال است با مردم ارتباط دارم، با رسانهها ارتباط دارم. بیشترین ارتباط را با رسانهها دارم، بیشترین دوستان من در رسانهها هستند. همیشه نظرات را بیان میکنند و نظرات را اعمال میکنم. بنابراین امیدوارم در مسند ریاست جمهوری هم انتقادپذیر خوبی باشم.
*در صحبتهایتان گفته بودید در شرایط فشار و تحریم اقتصادی، صحبتهای مسئولان باید در چهارچوب استراژی باشد. این به معنای محدودیت نقد است یا معنای دیگری دارد؟
نه، تهدید نقد نیست. من میگویم اگر کسی میداند فرض کنید ذخایر ارزی ما این میزان است، به برخی بیان کردیم و برای اینکه به مردم بگوید خیلی خوب هستم در تلویزیون بگویید که اینها نمیتوانند اداره کنند، اینها نمیتوانند به موقع کالا بیاورند، ارز به موقع تحویل نمیدهند. مشخص است الکی بیان میکند.
من گزارش محرمانه ارزی و گزارش محرمانه وضعیت بودجه، گزارش محرمانه پرداختها را بدهم و در روز روشن برعکس آن را بیان کنند؛ این سیاسی است، این اغراض سیاسی است تا خودشان حاکم شوند. باید در کشور از این مرحله عبور کنیم که رسیدن به قدرت با هر روش نمایشی و سیاسیبازی را کنار بگذاریم و با مردم صادق باشیم. به برخی از دوستان بیان میکنم که کار نمایشی نکنید. کار نمایشی چه چیزی میتواند باشد؟ اینکه بگویید من اینجا را درست کردم و اگر من نبودم این از بین رفته بود. ۵ کارخانه را بخواهید اصلاح کنید این میزان شو نیاز ندارد. من میگویم اگر میخواهید برای مردم کار کنیم، برویم کار کنیم، چرا بیان میکنیم؟ برویم و موانع را برداریم. خیلی از کارهایی که انجام میدهم را اطلاعرسانی نمیکنم. من خیلی از کارها و رنجنامه هایم را خدمت مقام معظم رهبری نوشتم و گفتم چدر تحت فشار هستم ولی من چون تعهدی به کشور کردم بر اساس آن علیرغم این ناملایمتی ها کار خودم را میکنم و کار خودم را ادامه میدهم. باید قدرت تحمل خود را بالا ببریم. مخالفین عزیز هم بپذیرند شوآف نکنند؛ شوآف بد است.
*اگر رئیس جمهور شدید و از اطرافیان و نزدیکان شما مرتکب فساد اقتصادی شدند چه برخوردی میکنید؟
اولاً انشاءالله اطرافیان من این کار را نمیکنند، چون کسانی را انتخاب میکنم که روحیه مقابله با فساد را داشته باشند. کسانی را نمیگذارم که دنبال فساد باشند. ثانیاً حتماً برخورد میکنم. من با کسی رودربایستی ندارم. با هیچ کسی تاکنون رودربایستی نداشتم و کسانی که با من کار کردند میدانند. چون میدانند رودربایستی ندارم زیرمجموعه من هم هر کسی باشد و در هر موقعیتی باشم آن را رعایت میکند.
*گفته بودید امروز جایگاه اقتصاد کشور و رفاه و آرامش مردم متناسب با صبوری آنها و بزرگواری مردم نیست. آقای همتی چقدر در مدتی که به خصوص بانک مرکزی بودید تلاش کردید این اتفاق بیفتد و متناسب با صبوری مردم باشد؟
مردم صبور، تلاشگر، ایثارگر و بزرگ کشور ما این وضعیت اقتصادی در شأن آنها نیست. چرا که کشور ما کشور عظیم است، منابع عظیمی دارد، امکانات عظیمی دارد. از نظر نیروی انسانی نخبگان عظیمی داریم. چرا این کشور این گونه باید باشد که وضع تورم اینگونه باشد و وضع تولید این گونه باشد. ۱۰ سال است پشت سر هم رشد اقتصادی ما میانگین نیم درصد بوده است یعنی در طول ده سال کلاً ۵ درصد رشد کردیم. یعنی کشور فقیر شده است. چرا باید کشور فقیر شود؟ چرا نمیخواهیم ببینیم علت چیست؟ چرا سعی میکنیم فرافکنی کنیم؟ حکمرانی ما مشکل دارد و باید این را قبول کنیم. چرا باید این همه انزوا داشته باشیم؟ چرا باید در دنیا منزوی باشیم؟
گفته بودند همتی جزو بانیان وضع موجود است. گفتم، من جزو تغییردهندگان و اصلاحکنندگان وضع موجود هستم. از لحظهای که وارد بانک مرکزی شدم در این سه سال، کلاً یک میلیارد دلار از بازار جمع کردم، نه تنها یک دلار هم تزریق نکردم و ارزپاشی نکردم که در طول ۱۵ سال منتهی به ۱۳۹۷ حدود ۲۸۲ میلیارد دلار از این پول بیزبان و ارزشمند کشور را در بازار ریختند، برای اینکه نرخ ارز را ثابت نگه دارند و در نهایت هم نتوانستند، اگر این میزان را که سیاسیون هدر دادند برای مردم خرج کرده بودند این میزان شرمنده مردم نمیشدند.
من الان شرمنده مردم هستم چون آن روشها را اصلاح کردم و جلوی این را گرفتم. من اگر جلوی آن را نگرفته بودم که الان ذخایری در بانک مرکزی نبود. اینها را من بیان میکنم. وقتی میگویم در شأن مردم نیست این مشکلات است و ان شاءالله اینها را اصلاح میکنیم. شما همین الان تصور کنید ۲۸۲ میلیارد دلار در زیرساختهای کشور میآمد و برای توسعه کشور میآمد بهترین کشور منطقه بودیم.
*مهمترین ویژگی مثبتی که در سوابق خود میبینید که در جایگاه ریاست جمهوری به شما کمک کند چیست؟
من فکر میکنم الان رئیس جمهور بینش اقتصادی میخواهد. من فکر میکنم آن بینش اقتصادی لازم را دارم که مسائل اساسی کشور را درک کنم. بدین مفهوم نیست که سیاست خارجی نظر ندارم و بدین معنا نیست، در مسائل فرهنگی نظری ندارم. در این مسائل نظر دارم و اعمال خواهم کرد ولی الان فوریترین و اساسیترین مشکل کشور در ۴ سال آینده این است. اگر من وارد رقابت ناعادلانه یک نفر در مقابل ۵ نفر شدم، فقط به دلیل این است که این رویه را اصلاح کنم. اعلام کردم من فقط میخواهم ۴ سال رئیس جمهور شوم و دنبال پست و مقام گرفتن نیستم. احساس کردم مدتی لازم است اقتصاددانها بر بخش اجرایی کشور حاکم شوند. نشان میدهم کشور از این طریق اصلاح میشود. این قول را به مردم میدهم و امیدوارم مردم من را به عنوان صدای اعتراض خود بدانند و کمک کنند و حضور در صحنه انتخابات داشته باشند و ان شاءالله که حضور آنها و برداشتن قهر از صندوق رای، باعث شود به رقبای خود پیروز شوم.
*خیلی ممنون حاضر شدید در این برنامه حضور پیدا کنید. آرزو میکنیم ۲۸ خرداد یک حضور پرشور را پای صندوقهای رای داشته باشیم.
من خداحافظی میکنم طبق روال برنامه، برنامه با دستخطی که آقای عبدالناصر همتی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مینویسد به پایان میرسد.
«به نام خدا.
امروز در حالی به صحنه رقابت انتخابات ریاست جمهوری وارد شدم که زندگی اقتصادی مردم عزیز همتراز صبر، شکیبایی و صداقت و ایثار این عزیزان نیست.
من به عنوان یک اقتصاددان تحت عنوان صدای سوم تلاش خواهم کرد بیانگر بخش عظیم مردم خوبمان که خاموش هستند باشم. امیدوارم ملت بزرگ ایران قهر با صندوق رأی را کنار بگذارند و به اینجانب در یک نبرد ناعادلانه یک به پنج یاری کنند.
رقیب من سایر نامزدها نیستند، رقیب من قهر مردم با صندوق است. حماسه حضور مردم در صحنه انتخابات بهترین پشتوانه اینجانب خواهد بود. همه ما برای عظمت وطن خود، ایران، بکوشیم. خدا با ماست.