انعقاد بزرگترین قرارداد دفاعی تاریخ جمهوری ترکیه

به گزارش راهبرد معاصر؛ یکی از ابعاد جالب توجه سفر اردوغان به عربستان سعودی، توافق برای فروش هواپیمای بدون سرنشین بود.

یکی از اعضای مهم هیات همراه اردوغان در سفر به عربستان، خلوق بیرقدار بود. خلوق برادر سلجوق بیرقدار، طراح و مغز متفکر تولید پهپاد‌های مشهور کارخانه بایکار و داماد رئیس جمهور ترکیه است.

در سفر اردوغان به عربستان سعودی، دو قرارداد دفاعی بین ترکیه و عربستان امضا شد. طرح اجرایی همکاری بین وزارت دفاع جمهوری ترکیه و وزارت دفاع پادشاهی عربستان سعودی به امضای یاشار گولر وزیر دفاع و شاهزاده خالد سلمان آل سعود بن وزیر دفاع عربستان سعودی رسید. همچنین توافقنامه تسلیحاتی بین وزارت دفاع عربستان سعودی و شرکت بایکار توسط خلوق بیرقدار و خالد بن حسین البیاری معاون وزیر دفاع عربستان سعودی امضا شد.

یادداشت تفاهم همکاری در زمینه ترویج سرمایه گذاری مستقیم، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه ارتباطات و رسانه و همچنین یک یادداشت تفاهم در زمینه انرژی، از دیگر دستاورد‌های سفر اردوغان به عربستان بود.

شواهد نشان می‌دهد که فروش پهپاد، گل سر سبد امتیازات ترکیه در عربستان بوده و علاوه بر آن، زمینه فعالیت گسترده پیمانکاران و تکنیسین‌های ترک در آرامکو نیز فراهم شده است.

از صادرات تا تاسیس کارگاه تولید مشترک

ترکیه به جزئیات روشنی در مورد تعداد پهپاد‌های فروخته شده به عربستان و شرایط خاص آن اشاره نکرده، اما گفته می‌شود که گروهی از متخصصین شرکت ترکیه‌ای بایکار برای آموزش افسران سعودی در کاربری از پهپاد آکنجی به ریاض خواهند رفت. شرکت بایکار در سال ۲۰۲۲ میلادی، از محل صادرات پهپاد به درآمدی معادل ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار دست پیدا کرده است. تاکنون پهپاد آکنجی به ۶ کشور و نسل پیشرفته تی. بی.۲ نیز به ۲۵ کشور، فروخته شده است.

سایت خبری اقتصادی بلومبرگ ترکیه اعلام کرده که کارخانه پهپادسازی بایکار در سال ۲۰۲۲ میلادی توانسته است از محل صادرات محصولات خود به کویت ۳۷۰ میلیون دلار به جیب بزند.

پهپاد تهاجمی آکنجی (Bayraktar AKINCI TİHA) که از ۲۹ آگوست ۲۰۲۱ به نیرو‌های مسلح ترکیه تحویل داده شده، رکورد ارتفاع تاریخ هوانوردی ملی این کشور را در اختیار دارد و با صعود به ارتفاع ۴۵۱۱۸ فوتی (۱۳۷۱۶ متری) در محدوده آزمون‌های استقامت، ارتفاع بالا و سرعت بالا رکوردشکنی کرده است. این رکورد با حضور ریاست صنایع دفاعی و هیئت‌های فرماندهی نیروی هوایی در ۲۱ ژوئن شکست.

فعلاً در گام نخست، این محصول شرکت بایکار به عربستان فروخته شده، اما به زودی برای فروش پهپاد تی. بی.۲ هم اقدام خواهد شد.

خلوق بیرقدار گفته است: «ما در حال برداشتن گام مهمی هستیم که روابط عمیق بین دو کشور را تقویت می‌کند. توافقی که ما امضا کردیم، توانایی‌های ما را در زمینه فناوری هواپیما‌های بدون سرنشین افزایش می‌دهد و در عین حال به توسعه قابلیت توسعه فناوری پیشرفته عربستان سعودی کمک می‌کند. این با توافق جامع، همکاری در زمینه انتقال فناوری و تولید مشترک به منظور ارتقای توان توسعه فناوری بالای دو کشور در دوره آتی را محقق می‌کند و پهپاد‌های تاکتیکی آکینجی در نیروی هوایی و دریایی عربستان سعودی خدمت خواهند کرد».

مشخصات فنی پهپاد ترکیه‌ای فروخته شده به عربستان سعودی با نام AKINCI TİHA از این قرار است:

محدوده ارتباطی: LOS & BLOS

برخاست و فرود: باند (اتوماتیک)

حداکثر سرعت: ۱۳۰ – ۱۹۵ گره

حداکثر وزن برخاست: ۵۵۰۰ کیلوگرم (توان حمل مهمات)

حداکثر ارتفاع عملیاتی: ۴۰۰۰۰ فوت

میزان قابلیت هوابرد یا ماندن مداوم در آسمان: ۲۴ ساعت

ظرفیت بار: ۱۵۰۰ کیلوگرم

طول بالها: ۲۰ متر

ارتفاع: ۱ متر

تسلیحات و پرتاب شونده: مهمات هوشمند هدایت شونده لیزری، موشک‌ها و مهمات ایستاده دور برد

نوع پیشرانه: موتور توربوپراپ ۲×۷۵۰ اسب بخار یا ۲×۴۵۰ اسب بخار

توجه به اهمیت فروش پهپاد‌های ساخت ترکیه به عربستان سعودی و تاسیس کارگاه تولیدی آکنجی در خاک عربستان، از این نظر اهمیت دارد که این اقدام تیم اردوغان، در واقع تحقق یک رویای قدیمی ترکیه برای حضور مستمر در خلیج فارس و افزایش توان نظامی و سیاسی در منطقه است.

ترکیه قبلاً در تنظیم روابط خود با قطر، کویت و آن سو تر، تاسیس پایگاه نظامی در سومالی، تلاش کرده از حیث رصد هوایی و همچنین نفوذ دریایی، امتیازات بیشتری به دست آورد و از آنجایی که عربستان سعودی غالباً در حوزه دفاعی فقط با آمریکا، انگلیس و فرانسه کار کرده، توافق این کشور با ترکیه، نشان دهنده برخی رویکرد‌های نوین در سیاست دفاعی این کشور حاشیه خلیج فارس است.

ترکیه امیدوار است تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی با ۳ کشور دیگر نیز قرارداد فروش پهپاد امضا کند. اما منتقدین اردوغان بر این باورند که لازم است فضا برای فعالیت دیگر شرکت‌های پهپادساز ترکیه‌ای نیز به شکل رقابتی و بدون تبعیض ایجاد شود و این حوزه به شکل انحصاری در اختیار خانواده فامیل رئیس جمهور نباشد.

ترکیه انتظار داشت که عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ میلادی در بورس استانبول، سرمایه گذاری کلانی انجام دهد. اما این انتظار تاکنون برآورده نشده و سعودی ها، غالباً در حوزه خرید ملک در ترکیه حضور داشته اند. اما در مقابل، فضا برای فعالیت پیمانکاران ترک در آرامکو فراهم شده و احتمالاً در میان مدت، میزان درآمد آنان در این تاسیسات نفتی عظیم سعودی، به ۵۰ میلیارد دلار خواهد رسید.

در پایان باید گفت، روابط بین ترکیه و عربستان سعودی، پس از یک دوره پرتنش و دشوار، حالا وارد مقطع جدیدی شده است. در فصل جدیدی از روابط آنکارا – ریاض، شاهد این هستیم که بحران اقتصادی عمیق و فراگیر در ترکیه، نقش مهمی در تعدیل مواضع اردوغان در قبال ولیعهد عربستان داشته است. / تسنیم