آفت کرونایی بر پیکره آموزشی/ سال 1400 هم غیر حضوری است؟!

به گزارش راهبرد معاصر؛ زمانه، زمانه‌ی آموزش‌های غیرحضوری و آنلاین است و دیگر بوی ماه مدرسه از کوچه و خیابان‌ها نمی‌‎آید بلکه کلاس درس به تبلت و گوشی معلم و دانش آموز محدود شده است و نهایت آزمون‌های کلاسی به پاسخ صوتی محدود می‌شود که معلوم نیست دانش‌آموز از روی کتاب پاسخ می‌دهد یا واقعا خود را برای آن آماده کرده ودرس را مطالعه کرده و فراگرفته است؟! آزمون‌های پایان ترم هم شرایط متفاوتی با آزمون‌های کلاسی ندارد.

آموزش و پرورش هم همچون دیگر بخش‌های جامعه 19 ماه است با کرونا دست به گریبان است و شاید آسیبی که کرونا ویروس به بخش آموزشی کشورها وارد آورده از تمام بخش‌های دیگر همچون، اقتصادی و اجتماعی جبران ناپذیرتر باشد چرا که این سبک آموزشی به ویژه در ایران اسلامی با وجود تلاش سخت و شبانه‌روزی معلمان، مدیران و مسئولان آموزشی به دلیل آماده نبودن زیر ساخت‌های لازم آنچنان که باید نتوانست مطلوب عمل کند. براساس یک پژوهش در حوزه آموزش و پرورش تنها 42 درصد آموزش‌های غیر حضوری و مجازی قابل قبول ارزیابی شده است و این بدان معناست که 58 درصد از آموزش‌ها مطلوب و اثرگذار نبوده یا درصد اثرگذاری آن برای همه دانش‌آموزان قابل قبول نبوده است.

انتخابی جز آموزش مجازی نبود

اما مسئله اینجاست که کرونا ویروس با جهش‌های گاه و بیگاه و خطرناک و سرایت شدید و پاندمی که ایجاد کرد و هر روز جان تعداد زیادی از مبتلایان خود را می‌گرفت و پیر و جوان و کوچک و بزرگ هم نمی‌شناخت، چاره‌ای جز این برای مسئولان آموزشی و اجرایی کشور باقی نگذاشت تا برای نجات دانش‌آموزان و دانشجویان، معلمان و اساتید که آینده‌سازان این مرز و بوم هستند مسیر آموزش‌های غیر مجازی را انتخاب کنند.

 حالا این آموزش ها اثرگذاری مثبت یا منفی داشت! مهمترین مسئله درامان ماندن محصلان و دانشجویان، معلمان و اساتید و به عبارتی نخبگان کشور بود. اما مسئله اینجاست تعلیم و تربیت تنها وظیفه آموزش و پرورش و آموزش عالی نیست و دانش آموزان و والدین نیز باید با حضور به هنگام خود در کلاس‌های آنلاین و مطالعه سطح سواد خود را برای آمادگی به منظور ورود به کلاس بالاتر ارتقا دهند.

آموزش‌های مجازی غیرقابل قبول و افت تحصیلی

اما دکتر «سید جواد حسینی»، معاون وزیر آموزش و پرورش چندی پیش با اشاره به مطالعاتی که نشان از حضور کافی و فعال تنها 35 درصد از دانش آموزان در آموزش‌های مجازی داشته، گفته است: بر اساس این مطالعات ۲۲ درصد دانش‌آموزان فقط حضور کمی در آموزش‌های مجازی داشته‌اند و ۳۳ درصد از دانش‌آموزان کمتر از ۵ ساعت در این فضا حضور یافته‌اند.

به گفته وی در مجموع ۲۴ درصد آموزش‌های مجازی از منظر دانش‌آموزان، کیفیتی همانند حضوری داشته است، ۴۲ درصد آموزش‌ها قابل قبول ارزیابی شده است و ۲۳ درصد آموزش‌ها فاقد کیفیت ارزیابی شده است.

حسینی تاکید داشته است: بر اساس این مطالعات آموزش‌های مجازی منجر به افت کیفیت آموزش شده است و از هر ۴ دانش‌آموز ۳ دانش‌آموز به صورت کامل از آموزش‌های مجازی بهره نبرده‌اند ‌و از این آموزش‌ها رضایت ندارند.

در هر صورت سال تحصیلی 99 با همه فراز و فرودها گاهی حضوری و گاهی غیر حضوری ادامه یافت اما سرنوشت سال تحصیلی 1400 که چیزی تا بازگشایی مدارس و آغاز مهر نمانده چه خواهد بود؟

سرنوشت سال تحصیلی 1400 به کجا خواهد رسید؟

«علیرضا منادی سفیدان» رئیس کمیسیون آموزش مجلس پس از جلسه ای که با حضور وزیر بهداشت، وزیر علوم و سرپرست آموزش و پرورش در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس برگزار شده بود، گفته است: با توجه به توضیحات ارائه شده از جانب وزرای مربوطه اول مهرماه مدارس و دانشگاه‌ها به صورت غیرحضوری بازگشایی خواهد شد و تنها دانشجویان مقطع دکتری و کارشناسی ارشد می توانند برای تکمیل طرح های پژوهشی خود در دانشگاه ها حضور داشته باشند.

اما نکته مهم دیگری هم در پس تمام این اما و اگرهاو اظهارنظرات  و اثرگذاری‌های مثبت و منفی به وجود می‌آید.  نقش عدالت آموزشی در آموزش‌های غیر حضوری است؛ عدالتی که شاید در مناطق شهری و خانواده‌های با شرایط متوسط به بالا تامین باشد اما قطعا اوضاع را برای مناطق کم برخوردار با وجود عدم دسترسی به امکانات و تجهیزات سخت می‌کند.

به اعتقاد دکتر حسینی آموزش‌های مجازی منجر به افت کیفیت در جریان یاددهی و یادگیری شده است و این مسئله سبب می شود بحث حضوری شدن به عنوان موضوعی جدی پیگیری شود. وی لطمه به عدالت به ویژه عدالت آموزشی را از دیگر دلایل شروع مجدد آموزش‌های حضوری دانسته و گفته است: یکی از ارکان اصلی عدالت، عدالت آموزشی است و کوچ نظام تعلیم و تربیت به فضای مجازی موجب لطمه خوردن به گسترش عدالت به ویژه عدالت آموزشی در مناطق کم‌برخوردار شده است.

آموزش های حضوری از چه زمانی؟

حال با توجه به این نکته، تا کی باید منتظر حضور دانش آموزان در مدارس و مساعد شدن شرایط آموزشی در کشور باشیم؟ آیا تا ریشه کن شدن کامل کرونا، حوزه تعلیم و تربیت باید متاثر از آموزش‌هایی باشد که تنها 42 درصد قابل قبول ارزیابی شده است یا قرار است شرایط با پیگیری و ارتقای آموزش‌های مجازی و برطرف کردن نقاط تاریک به شکل متفاوتی ارزیابی شود؟

منادی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس با اشاره به برنامه وزارت بهداشت برای تزریق ۷۰ میلیون دوز واکسن تا آبان ماه گفته است: امیدواریم با تکمیل فرآیند واکسیناسیون بتوانیم آموزش حضوری را پیگیری کنیم تا افت تحصیلی ناشی از آموزش مجازی جبران شود. وی عنوان کرده است: آموزش حضوری دانش آموزان به صورت تدریجی خواهد بود و امیدواریم با برنامه وزارت بهداشت واکسیناسیون ۱۵ میلیون دانش آموز، یک میلیون معلم، 3.5 میلیون دانشجو، ۸۰ هزار استاد دانشگاه و ۱۸۰ هزار دانشجوی دانشگاه های علوم پزشکی تکمیل شود و حوزه آموزش بار دیگر به صورت کاملا حضوری تداوم داشته باشد.

به هیچ عنوان کلاس‌های حضوری نخواهیم داشت!

راهبرد معاصر برای بررسی و دقت نظر بیشتر پیرامون مباحث مطرح شده با «رضا حاجی پور»، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات  مجلس شورای اسلامی  گفتگویی داشته است.

 حاجی پور در خصوص سرنوشت تصمیمات برای بازگشایی مدارس و دانشگاه ها به صورت حضوری تا پایان سال تحصیلی 1400 به راهبرد معاصر اینچنین گفت: طبق جلسه‌ای که چند روز پیش با وزیر بهداشت و درمان، وزیر علوم و سرپرست آموزش و پرورش در کمیسیون آموزش و تحقیقات داشتیم امسال به هیچ عنوان کلاس‌های حضوری نخواهیم داشت جز در مناطق با وضعیت سفید که اختیارش با استان است؛ آن هم به شرط کم بودن دانش‌آموزان در حد ۱۰ نفر و مهیا بودن تمام شرایط برای حضور دانش‌آموزان برگزار خواهد شد.

وی ادامه داد: برای دیگر مناطق به هیچ عنوان کلاس حضوری نخواهیم داشت، برای دانشگاه‌ها هم همینطور است.

 حاجی پور در خصوص واکسن برای دانش‌آموزان، دانشجویان، اساتید دانشگاه‌ها ، معلمان و کارکنان این مراکز آموزشی نیز گفت: بنا به گفته وزیر بهداشت و درمان و قولی که در کمیسیون آموزش و تحقیقات دادند، قرار است واکسیناسیون کلیه دانشجویان، دانش آموزان، معلمان و اساتید را تا پایان آبان ماه انجام دهند ولی بازهم با این شرایط کلاس حضوری برای سال تحصیلی پیش رو نخواهیم داشت.

عدالت آموزشی در دستورکار

حاجی پور در خصوص مشکلات و آسیب‌های آموزش‌های مجازی و لزوم ارتقای سطح آموزش‌های مجازی هم گفت: برای بحث زیرساخت‌ها و امکانات  همچنین سطح آموزش‌ها هم صحبت‌هایی مطرح شد که مطابق آنها امکاناتی پیش از این محیا شده و قرار است  امکانات و زیر ساخت‌های بیشتری خصوصا در مناطق محروم در نظر گرفته شود.

وی در توضیح کارها و تصمیمات گرفته شده برای این منظور گفت: امکانات آموزشی به صورت ترکیبی، جزوات و بسته‌های آموزشی که وزارت  آموزش و پرورش در نظر گرفته برای این موضوع لحاظ و در اختیار مراکز آموزشی قرار می‌گیرد.

حاجی پور در پاسخ به دغدغه عدالت آموزشی در مناطق کم برخوردار نیز عنوان کرد: این امر در دستور کار قرار گرفته و قرار است برای در اختیار قرار دادن وسایل آموزشی، گوشی و تبلت برای دانش‌آموزان کم‌بضاعت  اقداماتی صورت گیرد. وی تاکید کرد: شناسایی و در اختیار قرار گذاشتن این امکانات  به مدیران مدارس واگذار شده‌است.

بهره سخن

کرونا ویروس تمام بخش‌های جامعه را به خود درگیر ساخته است و شاید مهمترین بخش، حوزه تعلیم و تربیت باشد، حوزه ای که از بحث آموزش‌های غیرحضوری تا لزوم فوری برای واکسینه شدن محصلان و دانشجویان و رعایت عدالت آموزشی باید مورد توجه قرار گیرد و امید است با تدابیر در نظر گرفته‌شده شرایط آموزشی در کشور در سال 1400 از سال 99 بهتر شود.

.