دستمزد بیت کوینی، بازی جدید برخی سلبریتی ها

در یادداشتی در عصر ایران آمده است: «دو روز قبل به مناسبت روز سینما جمعی از سینماگران با محمدباقر قالیباف - رییس مجلس - دیداری داشتند. در این دیدار مباحثی مطرح شده است که همایون اسعدیان (فیلمساز) در مصاحبه‌ای با ایسنا درباره مسائل مطرح شده توضیحات مفصلی را ارائه کرده است. چند نکته در این سخنان اسعدیان قابل توجه است.

اسعدیان گفته است: «تعداد محدودی که دستمزد بالا می‌گیرند به دلیل مشکلات و ایرادهایی که در سیستم مالیاتی وجود دارد به راحتی فرار مالیاتی هم انجام می‌دهند که مثلا ممکن است بگویند دستمزدشان به دلار باشد یا به حسابی در خارج از کشور واریز شود یا این که با بیت‌کوین دستمزد می‌گیرند، به هر حال راه آن را پیدا می‌کنند.»

این شایعه مدتی است در بین اهالی سینما شنیده می‌شود که برخی از سلبریتی‌ها دستمزدشان را با بیت‌کوین می‌خواهند یا می‌گیرند. ساده‌ترین راه برای فرار از پرداخت هر گونه مالیات یا هر گونه نظارت مالی. وقتی که سیستم شفافی برای ارائه و ثبت قراردادهای سینمایی وجود نداشته باشد، طبیعتا چنین اتفاقاتی به راحتی رخ می‌دهد.

حال از طرف دیگر حدود یک ماه قبل خبر بالاترین دستمزد بازیگران هالیوود به شکلی کاملا شفاف در تمام رسانه‌های دنیا اعلام شد. مبلغ، اسم پروژه، کمپانی طرف قرارداد و ... به شکلی کاملا شفاف معلوم است، مثلا دنیل کریگ امسال به خاطر حضور در فیلم‌های «چاقوکشی ۲» و «چاقوکشی ۳» دستمزد بسیار بالای ۱۰۰ میلیون دلاری را از نتفلیکس دریافت کرده و به پردرآمدترین بازیگر سال ۲۰۲۱ تبدیل شده است. پس از او ستاره‌ پول‌ساز چند سال اخیرِ فیلم‌های کمدی و خانوادگی، دوئین جانسون، با دریافت دستمزد ۵۰ میلیون دلاری به خاطر بازی در فیلم «رِد وان» و ویل اسمیت به خاطر نقش‌آفرینی در فیلم «شاه ریچارد» با دستمزد ۴۰ میلیون دلاری در جایگاه‌های دوم و سوم فهرست پردرآمدترین بازیگران سال حکمرانی کرونا بر گیشه قرار گرفته‌اند.

اما در کشور ما واقعا نه چنین سازوکاری وجود دارد و نه چنین شفافیتی. حتی شاید جالب توجه باشد که اگر خود بازیگران یا سلبریتی‌ها هم هیچ مشکلی با اعلام رقم دستمزد دریافتی نداشته باشند، احتمالا سرمایه‌گذاران و تهیه‌کنندگان از مطرح‌شدن آن جلوگیری می‌کنند! به دلیل این که در این صورت حال باید آنها حداقل در نزد افکار عمومی و رسانه‌ها پاسخگوی چنین پرداخت‌هایی باشند؛ برای فیلم‌هایی که گاهی اوقات حتی اکران نمی‌شوند!

از نظر دور نداریم که این اتفاق برای تعداد معدودی از سلبریتی‌ها رخ می‌دهد و بیشتر فعالان سینمایی اصلا با چنین مناسبات مالی ارتباط ندارند.

اسعدیان در بخشی دیگر از همین مصاحبه اشاره می‌کند که «متاسفانه سینما ظاهری پر زرق و برق دارد و ممکن است چند بازیگر یا کارگردان خاص دستمزدهای خیلی بالا بگیرند؛ در حالی که بدنه پنج، شش هزار نفری صنعت تصویر که دیگر فقط شامل سینما نیست و vodها و حتی تلویزیون را نیز دربرمی‌گیرد از جهت معیشت در شرایط بسیار بدی زندگی را می‌گذرانند. مثلا انجمن بازیگران بیش از ۵۰۰ نفر عضو دارد و از بین این‌ها و نیز بازیگران زیادی که عضو انجمن نیستند، فقط چند نفر دستمزدهای میلیاردی می‌گیرند که شاید به تعداد انگشتان دو دست ما باشند، بقیه افراد از آنجا که چهره‌های شناخته‌شده‌ای هم هستند بایستی آبروداری کنند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه دارند. مشکل ما همین جاست که این بدنه عظیم با مشکلات فراوان اقتصادی دست به گریبان است و به شدت از جهت مالیات تحت فشار قرار می‌گیرد.»

این قضیه نکته بسیار درستی است و واقعا بخشی عظیمی از بدنه سینما با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند و شاید در کل سال یک ماه کار داشته یا نداشته باشند ولی متاسفانه این بخش مشمول بیشترین فشار برای پرداخت مالیات یا بیمه و ... قرار می‌گیرند. یا اگر کارگردانی بعد از چند سال فیلمی بسازد که مثلا دستمزد او در قرارداد ۲۰۰ میلیون تومان باشد به دلیل بالابودن رقم باید مالیات آن هم با ضریب مالیاتی بالا بدهد و این رقم ملاک بالابودن درآمدش می‌شود اما محاسبه نمی‌کنند که این کارگردان ممکن است چهار سال کار نکرده باشد و این ۲۰۰ میلیون تومان دستمزد چهار سال اوست که اگر در طول این مدت سرشکن شود از حقوق پایه یک کارمند هم کمتر است.

به هر جهت انگار همیشه یک تعداد معدودی وجود دارند که بیشترین منفعت را می‌برند و مورد کمترین بازخواست قانونی قرار می‌گیرند اما تعداد کثیری از هم‌صنفی‌های آنها با اعمال قانون مواجه می‌شوند که مثلا اگر به هر دلیلی یک ماه پرداخت بیمه‌اش دیرتر شود، بهره‌مندی از آن قطع می‌شود. متاسفانه!

پردرآمدترین بازیگران مشهور هالیوود در سال ۲۰۲۱

دنیل کریگ: ۱۰۰ میلیون دلار به خاطر بازی در دنباله‌های فیلم چاقوکشی

دوئین جانسون: ۵۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم رِد وان (Red One)

ویل اسمیت: ۴۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم شاه ریچارد

دنزل واشنگتن: ۴۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم چیزهای کوچک

لئوناردو دی‌کاپریو: ۳۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم بالا رو نگاه نکن

مارک والبرگ: ۳۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم محرمانه اسپنسر

جنیفر لارنس: ۲۵ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم بالا رو نگاه نکن

جولیا رابرتس: ۲۵ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم جهان را پشت سر بگذاریم

ساندرا بولاک: ۲۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم شهر گمشده دی

رایان گاسلینگ: ۲۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم مرد خاکستری

کریس همسورث: ۲۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم ثور: عشق و تندر

برد پیت: ۲۰ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم قطار سریع‌السیر

مایکل بی. جردن: ۱۵ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم بدون پشیمانی

تام کروز: ۱۳ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم تاپ گان ۲

کیانو ریوز: ۱۲ تا ۱۴ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم ماتریکس ۴

کریس پاین: ۱۱.۵ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم سیاهچال‌ها و اژدهایان

رابرت پتینسون: ۳ میلیون دلار به خاطر بازی در فیلم بتمن