نقش وزارت نیروی دولت روحانی در کاهش تراز دریاچه ارومیه

به گزارش راهبرد معاصر؛ دریاچه ارومیه هنوز هم شرایط خوبی ندارد و به دلیل بدقولی برای پرداخت حق آبه و دریافت فقط 32 درصد یعنی حدود 200 میلیون متر مکعب از 640 میلیون متر مکعبی که بر اساس توافق با وزارت نیرو باید برای آن پرداخت می‌شد، به انتظار پُر شدن با پروژه سد کانی سیب و انتقال آب از این سد نشسته است.

مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفتگو با «راهبرد معاصر» درباره آخرین وضعیت این دریاچه گفت: معمولا تا اردیبهشت ماه ورودی آب رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه زیاد است و اردیبهشت ماه این میزان کم شده تا ماه مهر و آبان که انتظار می‌رود با وجود بارش‌ها این میزان افزایش پیدا کند که متاسفانه امسال میزان بارش‌ها در حد انتظار نبود.

تجریشی این را هم گفت که در پایان سال آبی 1400 - 1399 حجم آب موجود در این دریاچه به دو میلیارد و ۷۳۰ میلیون متر مکعب رسیده که این رقم در مقایسه با پایان سال آبی ۹۹-۹۸، حدود دو میلیارد متر مکعب و نسبت به میانگین بلندمدت ۱۳ میلیارد و ۶۵۹ میلیون متر مکعب کاهش را نشان می‌دهد. تراز سطح آب این دریاچه با کاهش ۶۲ صدم متری نسبت به سال آبی گذشته (۹۹-۹۸) به رقم ۱۲۷۰ متر و ۶۵ سانتی‌متر رسیده است. بر اساس این آمار، تغییرات تراز سطح آب دریاچه ارومیه در پایان سال آبی 1400 - 1399 نسبت به میانگین بلندمدت بیانگر کاهش ۳۰۶۵  متری است.

وی ادامه داد: امسال علاوه بر کمبود بارش‌ها، حق آبه دریاچه هم پرداخت نشد. علی رغم اینکه توافق با وزارت نیرو بر این اساس بود که 640 میلیون متر مکعب از سدهای حوزه آبریز به دریاچه جاری شود، اما با بدقولی وزارت نیرو، این اتفاق نیفتاد.

تجریشی گفت:  متاسفانه وزارت نیرو در یک اقدام غیرقانونی حق آبه‌ای که مربوط به دریاچه ارومیه بود را به بخش کشاوزی اختصاص داد و نزدیک به 90 درصد از آبی که قرار بود به دریاچه ارومیه تعلق بگیرد را صرف امور کشاورزی کرد. میزان آبی که به دریاچه جاری شد، فقط 32 درصد از توافق 640 میلیون متر مکعبی بود و باعث شد تا تزار دریاچه تا حد زیادی کاهش پیدا کند.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین اظهار داشت: همانطور که وزارت نیرو برای تامین آب موظف است، برای تامین نیازهای زیست محیطی هم وظیفه دارد که عدم رهاسازی آب خلاف وظیفه این سازمان است.

وی در خصوص آخرین وضعیت پروژه انتقال آب کانی سیب هم می‌گوید: از 36 کیلومتر تونلی که برای رهاسازی آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه در دست اقدام است، فقط 200 متر مانده است. پشت سد کانی سیب حجم بالایی از آب وجود دارد که با توجه روند فعالیت مجموعه این پروژه انتظار می‌رود تا دو ماه آینده این پروژه آغاز به کار کند و در ابتدا 400 میلیون متر مکعبی که هنوز سهم دریاچه نشده را به دریاچه رهاسازی کند.

تجریشی با اشاره به جلسه پیگیری وضعیت دریاچه ارومیه که شنبه هفته جاری با حضور مخبر، معاون اول رییس جمهور برگزار شد، اظهار داشت: معاون اول رییس جمهوری به شدت پیگیر ماجرای عدم پرداخت حق آبه شدند چرا که خشک شدن دریاچه را مساوی با تبعات زیان بار زیست محیطی می‌دانند. ایشان برای پیگیری شرایط این دریاچه به دستگاه‌های متولی و اعضای کارگروه فرصت دو هفته‌ای دادند که اولا تمامی پروژه‌های نیمه تمام را تمام کنند، ثانیا وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو برنامه‌های خود را پیرامون این دریاچه ارائه کنند و ثالثا هیچ ارگانی برنامه‌های خود را تغییر ندهد. تمامی مصوبات برجاست و تاکید کردند که هیچ حرکت رو به گذشته قابل پذیرش نیست.

تجریشی در ادامه درباره سایر راه‌های احیای دریاچه ارومیه هم گفت: علاوه بر احداث سد کانی سیب، احداث تصفیه خانه تبریز که بزرگترین تصفیه خانه و تصفیه خانه ارومیه هم در مراحل پایانی است که با وجود خط انتقال آب، 800 میلیون متر مکعب به صورت دائمی سهم این دریاچه خواهد شد. در این صورت ما هر سال با چالش نبود آب مواجه نیستیم و آب به صورت دائمی برای دریاچه رهاسازی می‌شود.

او گفت: اگر مردم مطالبه گر نباشند، تضاد منافع انسان و منابع محیط زیستی کار را با مشکل مواجه می‌کند. حتما باید مدیریت آب از مزرعه تا مدیریت کلان مدنظر قرار بگیرد. پیش‌تر وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که با میزان کمتر آب هم نیاز خود را برطرف می‌کند. درصورتی که توافق ما با وزارت نیرو سهم آب 50-50 بود اما 90 درصد آب دریاچه ارومیه سهم بخش کشاورزی شد. اگر همین حالا مساله ارومیه حل نشود، فردا نمی‌توان مساله اصفهان را حل کرد. کشور با مشکل آب و معیشت مواجه است که نیاز به همکاری تمامی ارگان‌ها و دستگاه‌های مرتبط دارد.