آیا روسیه و اوکراین به مصالحه نزدیک شده اند؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ مناقشه میان اوکراین و روسیه که حالا جنگی تمام عیار شده در طول چند روز اخیر با اعلام آمادگی روس ها و طرف اوکراینی احتمال دستیابی به توافق میان طرفین را بیش از پیش کرده است. روس ها برای ادامه مذاکرات و دستیابی به توافق شروطی عنوان کرده اند من جمله اینکه اوکراین عضو ناتو نشود و حقوق شهروندان روس تبار را برای مکالمه و تدریس و تحصیل به زبان روسی به رسمیت بشناسد، نئونازی های درون اوکراین را برچیند و در جدال روسیه و آمریکا موضعی بی طرف اتخاذ کند. با میانجیگری ترکیه همزمان با ابراز خوش بینی مقامات روسی و همچنین اعلام آمادگی زلنسکی برای گفتگو با پوتین، گمانه زنی ها برای پذیرش شروط مطروحه میان طرفین بالا رفته است.

«رضا عابدی گناباد»، تحلیلگر مسائل بین الملل معتقد است این درگیری با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی قوی میان روسیه و اوکراین دیر یا زود به مصالحه منجر می شود. ادامه این گفتگو را می خوانید.

رضا عابدی گناباد با اشاره به احتمال توافق در پی مذاکرات میان اوکراین و روسیه و میانجیگیری ترکیه به راهبرد معاصر گفت: اگر بخواهیم به این مسئله از نقطه نظر واقع گرایانه در عرصه روابط بین الملل نگاه کنیم باید بگوییم احتمال توافق وجود دارد چرا که در این مناقشه، بیشترین آسیب را اوکراینی ها دیده اند.

اوکراین؛ قربانی کشمکش های ناتو با روسیه

عابدی گناباد در این باره گفت: به لحاظ مسائل اقتصادی، اجتماعی، سرمایه‌گذاری خارجی، آسیب های جانی و مالی بیشترین آسیب را اوکراین متحمل شده چرا که به محلی برای کشمکش میان روسیه و غرب مبدل شده است.

این کارشناس با تاکید بر اینکه تداوم این وضعیت و جنگ و درگیری به نفع اوکراین نخواهد بود، عنوان کرد: در داخل اوکراین هم شکاف های متعددی وجود دارد، شکاف های قومی و اختلافات داخلی؛ هر چند غربی ها سعی می کنند چنین مواردی از اوکراین مخابره نشود اما اینها واقعیت های اوکراین است.

عابدی ابراز کرد: از طرفی روسیه قطعا این حجم از تحریم هایی که با آن مواجه شده را تصور نمیکرده است؛ حالا ممکن است یک بخش زیادی را پیش بینی و تمهیداتی را سنجیده باشد اما قطعا اگر بحث درگیری و جنگ در اوکراین ادامه پیدا کند، روسیه باید هزینه زیادی بپردازد.

وی با تاکید به متضرر شدن روسیه با ادامه مناقشه و درگیری ها گفت: روسیه هم به لحاظ جانی و هم نظامی متحمل هزینه شده و از طرفی بحث تحریم ها سبب از بین رفتن اعتبار جهانی این کشور خواهد شد.

هدف غربی ها برای تبدیل اوکراین به باتلاق روسیه

این تحلیلگر سیاست بین الملل ابراز کرد: بالا گرفتن این درگیری ها با سیاستی که غربی ها دارند سبب تبدیل کردن اوکراین به باتلاق روسیه توسط غربی ها خواهد شد؛ همان سیاستی که در مورد افغانستان اعمال شد و شوروی را در این کشور زمین زدند، حالا همین سیاست را آمریکایی ها در مورد اوکراین در پیش گرفته اند، البته شاید اروپایی ها با توجه به اینکه اوکراین به لحاظ جغرافیایی در اروپا واقع شده و تبعات امنیتی آن متوجه اروپا خواهد بود، خیلی موافق چنین سیاستی نباشند.

وی ادامه داد: به نظر می رسد با توجه به اینکه حضور روس ها هم در اوکراین برایشان هزینه ساز است و هم هزینه های جاری و هم هزینه های حیثیتی و مالی از بحث تحریمها تا تحت تاثیر قراردادن قدرت نرم روسیه را بالا برده، در این شرایط و تبلیغات سنگین ضد روسی که بر علیه آنها در جهان انجام میشود، متمایل به ایجاد مصالحه با اوکراینند.

عابدی افزود: دو کشور روسیه و اوکراین بالاخره پیشینه قومیتی و تاریخی مشترکی دارند و اوکراین برای روسیه همانند مشهد و تبریز و دیگر شهرهای ایران برای ما ایرانی هاست و در واقع هویت مشترکی وجود دارد که برای این دوکشور قابل تصور است و هم نژادی، هم مذهبی و پیشینه های تاریخی قطعا فشار افکار عمومی هم در روسیه و هم اوکراین این است که این درگیری به سمت مصالحه‌ای پیش برود که منافع دو کشور هم تامین شود.

خلف وعده غربی ها در برابر اوکراین

وی به خلف وعده غربی ها در برابر اوکراین اشاره کرد و گفت: به نظر میرسد آقای زلنسکی و اوکراینی ها هم متوجه این مسئله شده اند که وعده های غربی ها عملیاتی نشده و اوکراین می بایست یک وضعیت بی طرفی را در معادلات میان غرب و شرق بپذیرد و نباید این وسط قربانی شده و هزینه رقابت های میان روسیه و غربی ها را بپردازد.

عابدی تاکید کرد: زلنسکی و دیگر عقلای اوکراینی دارند کم کم متوجه این مهم میشوند که در این نبرد استراتژیک و رقابت ژئوپلیتیک میان روسیه و غرب نباید قربانی شوند و در واقع سیاست های رویا پردازانه و آرمانگرایانه و لیبرالیستی که به سمت غربی ها داشتند همچنین سیاست های ضد روسی که سبب شد، گروه های نئو نازی و تند گرا و ملی گرا عده زیادی از روس تبارها را در شرق اوکراین بکشند، غلط است.

سیاست بی طرفی میان شرق و غرب

این تحلیلگر سیاست بین الملل ابراز کرد: این سیاست های غلط اوکراین سبب تحریک روسیه شده و اوکراین باید از این مجادلات و درگیری های میان شرق و غرب فاصله بگیرد و به نوعی به سمت بی طرفی برود مانند سیاست هایی که فنلاند و سوئد در مجادلات و درگیری های شوروی سابق و آمریکا اتخاذ کرده بودند.

عابدی گفت: قطعا باید دو کشور در مذاکراتشان و شروطی که گذاشته اند نرمش هایی داشته باشند چرا که هرچه این بحث فرسایشی تر شود به ضرر روس ها و اوکراینی ها است چرا که غربی ها به ویژه امریکایی به دنبال این هستند که این درگیری هارا تبدیل به باتلاقی برای روس ها کنند.

پروسه لیبی سازی اوکراین

وی تاکید کرد: واقعیت جنگ اوکراین امروز جنگی نیابتی است و طرفین دارند نیروهای مزدور را از کشورهای مختلف سازماندهی و وارد جنگ اوکراین میکنند اما اینها همه تبعات دارد، پروسه سوریه سازی و لیبی سازی اوکراین دارد توسط ایالات متحده پیش می رود و این نه به مصلحت اوکراین و نه به مصلحت روسیه و نه کشورهای اروپایی است و باید هر چه سریعتر توافقی صورت بگیرد.
این تحلیلگر ادامه داد: به نظر می رسد دیر یا زود این مذاکرات به نتیجه می رسد چرا که مواردی که این دو ملت روسیه و اوکراین را به هم پیوند می دهد پیشینه هویتی، تاریخی و فرهنگی قوی است.

شکل گیری شبه جنگ سرد

وی تاکید کرد: واقعیت هایی که در این مدت روس ها و اوکراینی ها با آن مواجه شده اند آنها را دیر یا زود به سمت توافق سوق می دهد اما باید دقت داشت که حتی اگر این درگیری به توافق صلحی منجر شود قطعا تبعات بلند مدت و تنش هایی که بین روسیه و غرب به وجود امد و مقصر اصلی اش هم آمریکا بود، باز هم ادامه خواهد داشت.

عابدی با تاکید بر اینکه معادلات و تنش هایی که میان روسیه و غرب ایجاد شده همچنان ادامه می یابد، گفت: چه بسا ما شاهد شکل گیری یک شبه جنگ سرد باشیم در واقع این تخاصم ها حتما ادامه می یابد و قطعا روابط روسیه و غرب دیگر مانند سابق نخواهد بود و این تنش ها و اختلافات در سطح وسیع ادامه خواهد داشت.

در اینکه ممکن است این داستان دیر یا زود به توافق صلحی منجر شود شکی نیست ولی قطعا این بحران تاثیرات عمیقی بر معادلات ژئوپلتیکی و ادامه رقابت ها میان روسیه و غرب خواهد گذاشت و در واقع تاثیر این بحران در آینده عمیق خواهد بود و به این راحتی این شکاف میان ایالات متحده و روسیه از بین نخواهد رفت.