چرا واکسن برکت سعودی‌ها را نگران می‌کند؟
به گزارش راهبرد معاصر، تزریق واکسن مورد تأیید سعودی‌ها برای حج تمتع، یکی از موضوعاتی است که پس از موافقت عربستان برای تشرف زائران خارجی به سرزمین وحی، مورد توجه قرار گرفت و حتی مخاطبان فارس من نیز خواستار پیگیری دیپلماتیک برای قرارگیری این واکسن در بین واکسن‌های مورد پذیرش سعودی‌ها بودند.
نبود واکسن ایرانی کرونا در لیست واکسن‌های مورد تأیید عربستان برای ایام حج تمتع
عربستان اعلام کرد که ۱۰ نوع واکسن را برای زائران حج تمتع ۱۴۴۳ مورد پذیرش قرار می‌دهد که این واکسن‌ها مورد تأیید سازمان بهداشتی جهانی هستند. در این بین واکسن‌های آسترازنکا، سینوفارم و اسپوتنیک در سبد واکسیناسیون کشورمان بود و با توجه به اینکه برخی از ایرانیان واکسن‌های تولید ملی را تزریق کرده بودند، نبودن واکسن‌های ایرانی به ویژه برکت که اثرگذاری بالایی داشته است، در لیست واکسن‌های مورد تأیید برای تشرف به حج تمتع مورد انتقاد قرار گرفت.
بر همین اساس، مسؤولان کشورمان طی مذاکراتی با طرف سعودی خواستار پذیرش زائرانی شدند که واکسن برکت تزریق کرده بودند؛ اما سعودی‌ها این امر را نپذیرفتند و از همه زائران خواستند تا فقط از بین واکسن‌های مورد تأیید تزریق کنند.
زائرانی که واکسن ایرانی تزریق کرده بودند، واکسن سینوفارم زدند
با این روند، زائران کشورمان که واکسن‌های مورد تأیید عربستان قرار داشت، تزریق کرده بودند، مجبور شدند حداقل ۲ دُز واکسن سینوفارم بزنند. این امر در حالی است که بر اساس گزارش‌های مسؤولان وزارت بهداشت کشورمان، واکسن برکت که از پلتفرم‌های واکسن‌های ویروس کشته شده و مشابه واکسن سینوفارم، سینوواک و بهارات است، یکی از اثربخش‌ترین واکسن‌ها برای جلوگیری از شیوع کرونا به شمار می‌رود.
اثربخشی واکسن برکت در مقایسه با ۳ واکسن مطرح خارجی
حتی نتایج بررسی درباره مقایسه اثربخشی واکسن‌ها در ایران توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نشان داد که تاثیر واکسن برکت در «پیشگیری از ابتلا» با ۸۷.۱ درصد اثربخشی، بیشتر از دیگر واکسن‌ها بوده است. این عدد برای سینوفارم ۷۹.۹ درصد، برای آسترازنکا ۸۴.۴ درصد و برای اسپوتنیک ۷۴.۷ درصد است. در «پیشگیری از بستری» نیز اثربخشی برکت ۸۶.۴ درصد، آسترازنکا ۸۱.۵ درصد، سینوفارم ۷۱.۹ درصد و اسپوتنیک ۶۷.۵ درصد و در «پیشگیری از مرگ ناشی از کرونا»، اثربخشی برکت ۹۸.۳ درصد، اسپوتنیک ۱۰۰ درصد، آسترازنکا ۹۱.۸ درصد و و سینوفارم ۸۶.۱ درصد اعلام شده است.
آمریکا در صدر مبتلایان به کرونا/ چرا فایزر اثر نداشت؟
در اثربخشی واکسن کرونا همین بس که پس از تزریق واکسن‌های ایرانی، روند شیوع کرونا در کشور کُند و اکنون به حداقل رسیده و در ۱۲ خردادماه تعداد فوتی‌های ناشی از کرونا به صفر رسید. همین حالا هم فقط ۷۲ نفر در شبانه‌روز گذشته به این ویروس مبتلا شده‌اند. این امر در حالی است که کرونا همچنان در بسیاری از کشورهای مدعی، همچون آمریکا، فرانسه و آلمان، روزانه صدها قربانی می‌گیرد. حتی واکسن فایزر و مدرنا که واکسن آمریکایی است و بسیاری مدعی هستند با تزریق یک دُز از آن از کرونا در امان خواهند ماند، تاکنون نتوانسته حتی کشوری مثل آمریکا را نیز از شیوع کرونا مصون بدارد.
وقتی تحریم‌ها هم مانع رشد علمی دانشمندان کشور نمی‌شود
اما جالب اینجاست که نه تنها سازمان بهداشت جهانی بلکه سایر نهادها هم حاضر نیستند تا به تأثیرگذاری مطلوب واکسن برکت اذعان کنند. با این وجود، محققان ایرانی توانسته‌اند در کنار تحریم‌ها واکسن کرونا را تولید و بیش از ۱۴ میلیون دُز از آن را تحویل وزارت بهداشت دهند. همچنین مراحل ثبت تزریق اضطراری آن در حال انجام است که به گفته مسؤولان، ثبت آن در سازمان بهداشت جهانی نیاز به زمان دارد. البته ثبت جهانی واکسن، فرآیند پیچیده‌ای دارد و واکسن برکت، نخستین واکسن ایرانی در غرب آسیا به شمار می‌رود که در این فرآیند قرار گرفته است.
رمی جمرات در حج تمتع ۱۴۴۲ که حدود ۶۰ هزار ساکن عربستان در آن شرکت کردند
این در حالی است که تحریم علمی ایران مزید بر علت شد و تأیید واکسن برکت در ابعاد بین‌المللی را با چالش مواجه کرده است. محمدرضا تقویان، عضو هیأت مدیره شفافارمد با بیان اینکه تمام مراحل تولید واکسن، از مطالعات حیوانی تا آخرین مرحله تولید و تزریق عمومی را به اطلاع سازمان جهانی بهداشت رسانده‌ایم، گفته است که متخصصان سازمان جهانی بهداشت از ما سوالاتی پرسیدند تا مطمئن شوند کیفیت واکسن برکت، مورد تایید و استانداردهای لازم است.
۶۵۰۰ زائر ایرانی واکسن برکت زده بودند
با این وجود، عربستان به عنوان یک کشور اسلامی می‌توانست با پذیرش واکسن برکت آن را به عنوان افتخار جهان اسلام معرفی کند، اما دولت سعودی نه تنها واکسن ایرانی برکت را نپذیرفت، بلکه حتی زائرانی که این واکسن را تزریق کرده بودند، مجبور به تزریق ۲ دُز واکسن مورد تأیید خود کرد و موجب نگرانی زائران برای تزریق ۲ دُز آن هم در زمان محدود شد. بر همین اساس، ۶ هزار و ۵۰۰ زائر ایرانی (۶ درصد از سهمیه حج کشورمان) که واکسن برکت زده بودند، ۲ دُز واکسن سینوفارم را زدند تا بتوانند عازم سرزمین وحی شوند.
وضعیت حرمین شریفین پس از شیوع کرونا
با شیوع کرونا، سعودی‌ها درهای مسجدالنبی و مسجدالحرام را بستند و پس از مدتی با اعتراض مسلمانان، با اعمال محدودیت‌هایی همچون رعایت فاصله و استفاده از ماسک امکان تشرف به حرمین شریفین برای افراد ساکن عربستان میسر شد.
بعد از آن هم با تولید واکسن کرونا با مجوز مصرف اضطراری از سوی سازمان بهداشت جهانی، روند واکسیناسیون در کشورهای مختلف آغاز شد و عربستان هم که بر اساس روابطی که با آمریکا داشت، در مرحله نخست واکسن فایزر را وارد کرد و مسؤولان این کشور از این نوع واکسن تزریق کردند و به مرور با فراگیری واکسیناسیون عمومی، سعودی‌ها هم ورود به مسجدالحرام و مسجدالنبی را منوط به تزریق واکسن کرونا کرده و حتی پس از تصمیم عربستان برای برقراری سفر زائران خارجی به این کشور و برگزاری عمره مفرده برای کشورهای مختلف، زائران خارجی که قصد تشرف به سرزمین وحی را داشتند، باید حداقل ۲ دُز واکسن کرونا مورد تأیید سعودی‌ها می‌زدند و حتی سه تا هفت روز هم قرنطینه می‌شدند تا سلامتی آنها احراز می‌شد.
فشار جهانی برای پذیرش زائرانی که واکسن سینوفارم زده بودند
عربستان در مرحله نخست برای ورود به زائران خارجی به این کشور، شرط تزریق واکسن‌های فایزر، آسترازنکا، مدرنا و جانسون و جانسون را مطرح کرد که بسیاری از این واکسن‌ها در کشورهای مختلف تزریق نشده بود. بر همین اساس، کشورهای اسلامی نسبت به این تصمیم عربستان اعتراض کرده و وزارت بهداشت این کشور اعلام کرد که در صورتی زائران ۲ دُز واکسن سینوواک یا سینوفارم هم زده باشند، می‌توانند حداقل یک دُز از واکسن‌های مورد تأیید را تزریق کرده و عازم عربستان شوند. واکسن سینوفارم یکی از واکسن‌هایی است که بیشترین فراگیری را داشته و در بیش از ۱۴۰ کشور جهان تزریق شده است.
حج تمتع سال ۱۴۴۱ که فقط با حضور ۱۰ هزار ساکن عربستان برگزار شد
اما باز هم زائران کشورهای مختلف نسبت به این تصمیم اعتراض کردند تا اینکه در نهایت عربستان واکسن‌های اسپوتنیک و سینوفارم را در لیست واکسن‌های مورد تأیید قرار داد.
اندونزی، هند و پاکستان بیشترین سهمیه را در حج تمتع سال جاری دارند که مردم این کشورها به ترتیب واکسن‌های مدرنا، آسترازنکا و فایزر را تزریق کرده‌اند./فارس