ایران و روسیه روی ریل پیشرفت روابط اقتصادی

به گزارش راهبرد معاصر؛ اتحادیه اروپا به ویژه پنج کشور انگلستان، ایتالیا، فرانسه، هلند و آلمان به تازگی اعلام کردند به دلیل حمله روسیه به اوکراین قصد تحریم روس‌ها را دارند. طبق آمارهای رسمی، روسیه در سال گذشته میلادی بیش از ۶۰ میلیارد دلار کالا از کشورهای اروپایی وارد کرد که به تفکیک شامل ۱۱۹ میلیون دلار لبنیات، بیش از ۶ میلیارد دلار مواد دارویی، بیش از ۲ میلیارد دلار تجهیزات پزشکی، بیش از ۴ میلیارد دلار مواد شیمیایی و پلاستیک، ۷۹۸ میلیون دلار مواد شوینده و بیش از ۲ میلیارد دلار محصولات آرایشی و بهداشتی می‌شود.  

اکنون و با توجه به اعمال تحریم از سوی غرب علیه روسیه زمینه های همگرایی و روابط اقتصادی با مسکو فراهم شده و فرصت مناسبی برای کشورمان است تا این کالاها را برای روسیه تأمین کند و شاهد جهش صادراتی در کشور باشیم.

 
جلیل جلالی‌فر، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و روسیه درباره افزایش تعاملات ایران و روسیه به ویژه در حوزه اقتصادی پس از سفر آیت الله رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به مسکو به «راهبرد معاصر» گفت: بلافاصله بعد از سفر آیت الله رئیسی به روسیه در اقدامی بی‌سابقه روس‌ها به ما فاینانس دادند و در ادامه، دو شرکت روسی پیگیر پروژه راه آهن شمال کشور شدند. ایران ظرفیت‌های تولیدی بسیار بالایی دارد و باید فرصت‌هایی ایجاد شود تا بتوانیم از آنها بهره ببریم.

 
وی با بیان اینکه روس‌ها خواهان واردات کالاهای ایرانی هستند گفت: سیل تقاضا از سوی روسیه برای واردات کالاهای ایرانی در ماه‌های اخیر آغاز شده است؛ به گونه ای که در حوزه‌هایی مانند مصالح ساختمانی، یراق آلات، دکوراسیون، دستگیره، قفل و... به شدت خواهان واردات کالا از ایران هستند. در کنار این اقلام، کالاهای کشاورزی ایران نیز مورد توجه روس‌هاست. در سال ۲۰۲۱ روسیه ۲۵ میلیارد دلار مواد غذایی وارد کرد و در روزهای اخیر تماس‌های زیادی از سوی مسئولان روسیه انجام شد و خواهان این بودند که برایشان مواد غذایی صادر کنیم.

بلافاصله بعد از سفر آیت الله رئیسی به روسیه در اقدامی بی‌سابقه روس‌ها به ما فاینانس دادند و در ادامه، دو شرکت روسی پیگیر پروژه راه آهن شمال کشور شدند

عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و روسیه ادامه داد: در حوزه محصولات پلیمری، پلاستیکی، مواد دارویی و مشتقات پتروشیمی خیلی از کالاهای مورد استفاده در روسیه از اروپا تأمین می‌شد که اکنون آن‌ها خواهان تأمین این کالاها از ایران هستند. به عقیده من سال جاری صادرات به روسیه از سوی بسیاری از کارخانجات افزایش خواهد یافت و چند شیفته کار می‌کنند. با وجود افزایش تولید، تأثیر افزایش ۵۷ درصدی مزد کارگران و واحدهای تولیدی کمتر حس می‌شود و بسیاری از دلالان و وارد کنندگان تلاش می‌کنند با موج «روسیه هراسی» جلوی افزایش تولید در کشور را بگیرند.

 
جلالی‌فر با انتقاد از برخی سنگ‌‌اندازی‌های مدیران دولتی در مسیر صادرات افزود: متأسفانه با وجود تلاش‌های مجموعه سازمان توسعه تجارت، شرکت‌های داخلی همکاری لازم را انجام نمی‌دهند؛ به عنوان نمونه بلافاصله بعد از خروج مک دونالد آمریکایی از روسیه، برند‌های ترکیه بازار مسکو را گرفته‌اند. روس‌ها با وجود همراهی دولت ترکیه با اوکراین مجبورند برای تأمین کالاهای مورد نظر خود از آنکارا کالا وارد کنند و مشکلات لجستیکی اجازه حضور بیشتر ایران در بازار روسیه را نمی‌دهد. شرکت راه‌آهن حاضر نیست برای تشویق صادرات به روسیه کرایه حمل بار را کاهش دهد و در زمینه سازمان بنادر مشکل مشابه وجود دارد.

 
جلالی فر درباره حجم مبادلات تجاری ایران با روسیه گفت: حجم مبادلات ما در سال 2010 حدود 650 میلیون دلار و از این رقم چیزی حدود 245 میلیون دلار سهم صادرات ایران به روسیه بود، اما از سال 2021 مبادلات تجاری ما به 4 میلیارد دلار رسید که یک میلیارد سهم صادرات به روسیه است.

 
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و روسیه با برشمردن موانع گفت: موانع فراوانی در تجارت با روسیه داریم که یکی از آنها لجستیک و حمل نقل برای صادرات کالاست و باید فکر اساسی در این زمینه شود. ضعف ناوگان دریایی به شدت احساس می شود و نیازمند خرید 50 کشتی هستیم. در زمینه ریلی نیز باید اقدامات جدی انجام شود، لذا باید از مسیر ترکمنستان اقداماتی برای ترانزیت کالا به صورت زمینی به روسیه انجام داد که در دولت سیزدهم توجه ویژه ای به آن شد و قصوری که در مسیر ریلی رشت به آستارا انجام شد، باید به طور جهادی حل شود.

 
 جلالی فر تصریح کرد: روسیه در سال 2021 حدود 294 میلیارد دلار از کل کشورهای جهان واردات داشته است و این نشان می دهد بازاری 145میلیون نفری پیش روی ما قرار دارد. بخشی از این 294 میلیارد دلار می‌تواند سهم ما باشد و به آن‌جا کالا صادر کنیم، البته موضوع فقط تولید نیست، بلکه باید  زنجیره تأمین داشته باشیم که در این زنجیره بحث لجستیک مطرح می شود. در حوزه لجستیک ضعف های بسیاری وجود دارد که به علت کوتاهی‌های دولت گذشته برای توسعه و تکمیل زیرساخت های حمل و نقلی به وجود آمده و باعث شده است نتوانیم از فرصت های بزرگی که در کشورهای اطرافمان وجود دارد، استفاده کنیم.

 
این فعال اقتصادی با انتقاد از دولتهای یازدهم و دوازدهم به دلیل تکمیل نکردن کریدور شمال به جنوب گفت: سال‌هاست صحبت از کریدور شمال به جنوب می کنیم، اما کاری در این زمینه انجام نداده‌ایم. مسیری که می‌توانست در سال حدود 14 الی 15 میلیون تن کالا جابه جا کند، مورد بی‌توجهی قرار گرفت. خوشبختانه در دولت سیزدهم این موضوع با همت معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه انجام شد و در حال اقدام است.

موانع فراوانی در تجارت با روسیه داریم که یکی از آنها لجستیک و حمل نقل برای صادرات کالاست و باید فکر اساسی در این زمینه شود

 
جلالی‌فر با تأکید بر ضرورت تکمیل خط ریلی رشت به آستارا عنوان کرد: نباید برای سرمایه‌گذاری در حوزه ریلی به ویژه ریل رشت به آستارا منتظر کشور‌های دیگر باشیم. برآورد تکمیل این طرح ۱ میلیارد یوروست که با ۲۰۰ میلیون یورو دولت می‌تواند ساخت آن را شروع کند. این پروژه حیاتی است و درآمد ارزی خوبی برای کشور دارد. هند هم اکنون حدود ۱۳ میلیارد دلار با روسیه مبادله دارد که اگر این کالا‌ها را از مسیر ایران بیاوریم، درآمد عالی برای ایران ایجاد می‌شود. فرصت‌های بزرگی در مقابل ما وجود دارد که نتوانسته‌ایم از آن‌ها استفاده کنیم.  اگر دولت بر موضوع تولید مبتنی بر صادرات متمرکز شود، بحث اشتغال و معیشت و درآمد عمومی متحول می‌شود و مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد.

 
وی تصریح کرد: با توجه به تحریم‌های روسیه، فرصت‌های زیادی برای ما ایجاد شده است. البته کشورهایی نظیر چین، ترکیه و هند وارد میدان شده‌اند. باید ستاد فرماندهی اقتصاد که در کشور تشکیل شده است، انسجام سازمان‌های دیگر را فراهم کند تا بتوانیم در روسیه حضور فعال داشته باشیم.

جلالی فر بخشی از حضور نداشتن کشورمان در بازار روسیه را مربوط به کوتاهی‌های دولت قبل به خاطر توجه نکردن به زیرساخت‌های حمل و نقلی و لجستیکی خواند و گفت:  دولت گذشته توسعه همگرایی سیاسی را بر اقتصادی ترجیح می‌داد. در بدنه مدیریت‌های سازمان‌های دولتی ضعف‌هایی وجود دارد که دولت سیزدهم باید به این موضوع توجه کند.