یادداشت اختصاصی حنیف غفاری، كارشناس روابط بین‌الملل؛
پنهان‌سازی بازی فرامتنی غرب در مذاکرات وین
در تحلیل رفتار برجامی غرب باید بر روی مؤلفه‌های فرامتنی تمرکز ویژه کرد. یکی از مأموریت‌های محول شده به رسانه‌های غربی، پنهان‌سازی همین مؤلفه‌های فرامتنی و کتمان آنها از دید افکار عمومی دنیاست. در این معادله میان سیاستمداران و رسانه‌های غربی هم‌پوشانی مطلق و پیوسته وجود دارد.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ مقام‌های آمریکایی مدعی شده‌اند پاسخ‌های کارشناسی جمهوری اسلامی ایران به طرح برجام آنها سازنده نبوده و همین موضوع سرنوشت مذاکرات رفع تحریم‌ها را در هاله ای از ابهام قرار داده است. تروئیکای اروپایی نیز در این بازی هدفمند با مقام‌های کاخ سفید همراه شده‌اند و درصدد سلبی و غیرسازنده جلوه دادن مواضع برجام تهران هستند.
با این اوصاف، پاسخ جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر مواضع ثابت کشورمان در قبال مولفه‌هایی مانند ارائه تضمین‌های اعتباری لازم، مختومه شدن پرونده های مربوط به موارد ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قبل از اجرایی شدن مجدد برجام و رفع عملیاتی تحریم‌ها بوده است. در چنین شرایطی چگونه می توان رویکرد مقام‌های غربی را تفسیر کرد؟
مقام‌های غربی با لاپوشانی رویکرد فرامتنی، درصدد مقصرنمایی ایران و سلب مسئولیت از خود برآمده‌اند
در این زمینه دو نکته مهم وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:
نخست، اینکه بخش اعظمی از رویکرد برجام امروز غرب، بر مبنای فاکتورهای فرامتنی تعیین می شود. به عبارت دیگر، مواردی مانند اختلافات جاری میان کاخ سفید و کنگره بر سر نحوه بازگشت به توافق هسته ای و فراتر از آن، درخواست یئیر لاپید، نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس از مقام‌های آمریکایی در زمینه به تعویق انداختن بازگشت به برجام تا ماه نوامبر (پس از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره) در شکل گیری این مواضع نقش بسزایی داشته است.
این قاعده درباره اتحادیه اروپا نیز صادق است. فارغ از پیوستگی راهبردی و حتی تاکتیکی بازیگران اروپایی به واشنگتن در روند بازگشت به توافق هسته ای، در هفته های اخیر رایزنی های پیوسته ای میان مقام‌های رژیم صهیونیستی و اروپاییان بر سر نحوه تأمین انرژی مورد نیاز آنها در جریان جنگ اوکراین انجام شده است. هرچند این مذاکرات به نتیجه ای نرسیده، اما به اتلاف آشکار زمان به‌وسیله بازیگران غربی منجر شده است.
در تحلیل رفتار برجامی غرب باید بر روی مؤلفه‌های فرامتنی تمرکز ویژه کرد. یکی از مأموریت‌های محول شده به رسانه های غربی، پنهان‌سازی همین مؤلفه‌های فرامتنی و کتمان آنها از دید افکار عمومی دنیاست. در این معادله میان سیاستمداران و رسانه های غربی هم پوشانی مطلق و پیوسته وجود دارد.
دوم، اینکه مقام‌های غربی با لاپوشانی رویکرد فرامتنی، درصدد مقصرنمایی ایران و سلب مسئولیت از خود برآمده‌اند. بدیهی است در برابر بازی دروغین و هدفمند، لازم است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان هرچه سریع‌تر ابعاد بازی فرامتنی را برای افکار عمومی جهان و کشورمان تشریح کند.
سکوت در برابر این بازی صرفاً به تقویت منظومه غیرواقعی ترسیم شده از سوی واشنگتن و تروئیکای اروپایی منجر خواهد شد. به صورت هم‌زمان باید تثبیت خطوط قرمز را در مذاکرات وین در دستور کار قرار داد. به عبارت دیگر، پاسخ ایران به رویکرد برجامی اخیر آمریکا و متحدان اروپایی آن معطوف به هر دو جنبه متنی و فرامتنی خواهد بود؛ در این صورت واشنگتن و تروئیکای اروپایی قدرت مانور خود را در هر دو جنبه ماجرا از دست خواهند داد. هدایت و مدیریت این روند باید در هر سه عرصه دیپلماسی رسمی، پنهان و عمومی کشور مورد توجه قرار گیرد.