اقدامات اورژانسی هنگام مسمومیت با مونوکسید کربن

به گزارش راهبرد معاصر، شاهین شادنیا رییس بخش مسمومین بیمارستان لقمان حکیم در گفت وگو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به مخاطرات مسمومیت با مونوکسید کربن گفت: مونوکسیدکربن گازی بی رنگ، بی بو و فاقد اثرات تحریکی است بنابراین درصورتی که در محیطی تولید شود به هیچ عنوان متوجه وجود این گاز نمی شویم.

وی افزود: بسیاری افراد از مونوکسید کربن (co) به عنوان قاتل خاموش یاد می کنند زیرا هیچ اثر ظاهری از حضورش در محیط مشخص نمی شود.

مونوکسیدکربن چگونه تولید می‌شود؟
به گفته این استاد دانشگاه تمام وسایلی که پدیده احتراق در آنها رخ می‌دهد در صورت عدم وجود اکسیژن کافی می توانند باعث تولید گاز مونوکسید کربن شوند.

پیشگیری
وی بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز مسمومیت با این گاز را وجود جریان کافی هوا در محیط عنوان کرد و گفت: اگر در محیطی از وسیله گرمایشی استفاده می کنیم حتما باید جریان هوای کافی در آن فضا وجود داشته باشد.

شادنیا خاطرنشان کرد: جریان هوای کافی باعث خارج کردن گازهای سمی از محیط می شود. همچنین سبب وجود میزان مناسب اکسیژن در محیط و درنتیجه مانع تولید گاز مونوکسید کربن می شود.

وی روشن کردن گاز پیک نیکی در وسایل نقلیه سنگین یا در ساختمانهای نیمه کاره و استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در فضاهای بسیار کوچک را از جمله مواردی برشمرد که می‌توانند منجر به بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شود.

مکانیسم عمل مونوکسید کربن
شادنیا با اشاره به این که میل ترکیبی گاز مونوکسید کربن با هموگلوبین خون ۲۰۰ برابر بیشتر از اکسیژن است گفت: گاز مونوکسید کربن وقتی از طریق تنفس وارد ریه‌ها و سپس جریان خون می شود با اکسیژن برای اتصال به هموگلوبین رقابت می کند .

به گفته وی این گاز پس از اتصال به هموگلوبین، انتقال اکسیژن در بدن را مختل می کند و اکسیژن رسانی به سلول‌ها دچار اختلال می شود.

 مونوکسیدکربن به کدام اندام‌ها آسیب بیشتری می‌زند؟
شادنیا افزود: بافت‌هایی نظیر مغز و قلب که نیاز بیشتری به اکسیژن دارند در مسمومیت با مونوکسید کربن بیشترین آسیب را می بینند. بنابراین در مسمومیت با مونوکسید کربن بیشترین آسیب را در این دو ارگان مشاهده می کنیم.

علائم مسمومیت
شادنیا با اشاره به نشانه‌های مسمومیت با این گاز گفت: معمولا تظاهرات بالینی در فرد مصدوم با یکسری علایم غیراختصاصی نظیر تهوع و استفراغ شروع می شود و بیمار دچار خواب آلودگی و لتارژی یا بی قراری می‌شود.

به گفته وی فرد مسموم دچار درد و ضعف عضلانی می شود و درصورت تداوم تماس با گاز مذکور دچار کاهش سطح هوشیاری، کما، تشنج، ایست قلبی و درنهایت مرگ می شود.

رییس بخش مسمومان بیمارستان لقمان مشاهده علایمی شبیه به آنفلوانزا را یکی از نشانه‌هایی عنوان کرد که باید با مشاهده آن به وجود گاز مونوکسید کربن مشکوک شویم و گفت: بسیاری افراد می‌گویند زمانی که وارد منزل یا محل کار خود می‌شوند علایمی نظیر آنفلوانزا شامل بدن درد، کوفتگی و درد عضلانی را تجربه می‌کنند و زمانی که از آن محیط خارج می‌شوند این علایم رفع می‌شود.

به گفته وی وقتی چنین شرح حالی را می‌شنویم حتما باید به وجود گاز مونوکسید کربن در آن محیط مشکوک شویم.

اقدامات لازم در هنگام مسمومیت با مونوکسیدکربن
این استاد دانشگاه بهترین راهکار در هنگام مسمومیت با مونوکسید کربن را خارج کردن مصدوم از محیط حادثه برشمرد و افزود: بلافاصله باید بیمار را در هوای آزاد و در معرض اکسیژن قرار دهیم و سریعا فرد مصدوم را به اولین مرکز درمانی رساند.

شاهین شادنیا همچنین بر ضرورت باز کردن پنجره‌ها در محل حادثه تاکید کرد تا جریان هوا برقرار شده و از مسمومیت سایر افراد جلوگیری شود.

رییس بخش مسمومان بیمارستان لقمان با اشاره به درمان این مسمومان گفت: تجویز اکسیژن مهمترین درمان در این بیماران است. بنابراین پس از قرار دادن بیمار در هوای آزاد در اولین فرصت باید با اورژانس تماس گرفته و بیمار را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی رساند.

وی خاطرنشان کرد: به جز اکسیژن‌رسانی هیچ داروی اختصاصی برای درمان مسمومیت با مونوکسید کربن وجود ندارد. در بیمارستان نیز اکسیژن‌رسانی مهمترین اقدامی است که برای این افراد انجام می‌شود.

شاهین شادنیا در خاتمه سخنان خود از هموطنان خواست در صورت مشاهده مسمومیت با مونوکسید کربن، زمان را تلف نکرده و بلافاصله مصدوم را از محیط خارج کرده و به مرکز درمانی منتقل کنند./ فارس