3 راهکار بهینه‌سازی عملکرد صندوق های بازنشستگی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در ماه‌های گذشته گزارش‌های پراکنده‌ای از وضعیت صندوق‌های بازنشستگی منتشر شده که نگرانی‌هایی را برای افراد فعال در حوزه کار ایجاد کرده است. برخی می پرسند، آیا زمانی که افراد به سن بازنشستگی می‌رسند با چالش دریافت مستمری مواجه خواهند شد یا خیر؟

این وضعیت سبب شده است تا اصلاحات ساختاری صندوق‌ها در برنامه هفتم توسعه در کنار موضوعاتی نظیر آب، امنیت غذایی و بهداشت به‌عنوان موضوع ‌اساسی مورد توجه قرار بگیرد.

 
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار درباره نحوه کارکرد فعالیت صندوق های بازنشستگی به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: این صندوق‌ها معمولاً در ابتدا شرایط بسیار خوبی دارند، زیرا پرداختی ها به صندوق های بازنشستگی به شکلی است که با میزان خدماتی که ارائه می کنند تناسب ندارد، در واقع دوران طلایی صندوق های بازنشستگی سال‌های اول فعالیتشان است که در همه صندوق‌های بیمه ای نیز صدق می کند. به مرور که شرایط تغییر می کند و خدمات گیرندگان باید بتوانند پس اندازی که در حوزه خدمات بیمه انجام دادند، از صندوق‌ها بگیرند.

در حال حاضر صندوق های بازنشستگی از موفق ترین نهادهای غیردولتی در ایران است، زیرا خدمات بزرگی به جمعیت کثیری از مردم ارائه می کند

وی با بیان اینکه تناسب نداشتن میزان ورودی و خروجی از صندوق‌های بازنشستگی زنگ هشدار را برای متولیان امر به صدا درآورده است، افزود: درباره صندوق تأمین اجتماعی شاهد فرایندی 70 ساله در کشور هستیم؛ به عنوان نمونه در شرایط ایده آل چیزی حدود 13 نفر به صندوق تأمین اجتماعی بیمه پرداخت می کردند و یک نفر خدمات دریافت می کرد، اما وضعیت موجود نگرانی هایی ایجاد کرده و این عدد چهار به دو شده است، یعنی  چهار نفر به صندوق بیمه پرداخت می کنند و دو نفر خدمات می گیرند.

کارشناس بازار کار عنوان کرد: با وجود این شرایط در حال حاضر صندوق تأمین اجتماعی از موفق ترین نهادهای غیردولتی در ایران است، زیرا خدمات بزرگی به جمعیت کثیری از مردم ارائه می کند.

 
حاج اسماعیلی سوءمدیریت و نداشتن دانش فنی نیروی انسانی را از مشکلات صندوق‌های تأمین اجتماعی برشمرد و گفت: باید به نگرانی‌ها و مشکلاتی که پیش روی صندوق تأمین اجتماعی است به دقت پرداخته شود. معمولاً به دلیل اینکه صندوق تحت پوشش مدیریت دولت است، افراد سیاسی به صندوق‌های تأمین اجتماعی ورود پیدا می‌کنند.

 
این فعال حوزه کارگری با ارائه سه راهکار برای برون رفت صندوق‌ بازنشستگی از شرایط موجود عنوان کرد : برای بهبود عملکرد صندوق ها باید این صندوق ها از وجود افراد غیر فنی پاک‌سازی، به لحاظ اداری مدیریت هزینه درست انجام و بدهی برخی نهادها به صندوق ها وصول شود.

حاجی اسماعیلی گفت: صندوق های بازنشستگی در مرحله بعد باید وارد اصلاحات ساختاری نظیر سن و شغل شود. یکی از اولویت‌ها در حوزه اصلاح ساختار این است که بخش مالی سازمان تأمین اجتماعی به فناوری های نوین مجهز شود.

وی افزود: پرداختی و دریافتی‌هایی که در این سازمان انجام می شود، مهم است و روش های سنتی باعث شده برخی نهادها به این سازمان بدهکار شوند و به مرور سازمان تأمین اجتماعی در زمینه تأمین اعتبار لازم دچار مشکل منابع شود. در حال حاضر بنگاه های بسیار زیادی با سازمان تأمین اجتماعی ارتباط دارند که باید از این ظرفیت به خوبی برای افزایش اعتبارات استفاده شود.

 
این فعال حوزه کارگری تصریح کرد: سازمان برای اینکه بتواند محاسبه دقیقی در امور بیمه انجام دهد، باید در ساختار کارشناسی و فنی با فناوری جدید امورات خود را انجام دهد. بخشی زیادی از منابع سازمان تأمین اجتماعی در مسیر دخل و خرج و داد و ستدهای مالی نشت پیدا می کند که این جزو اولویت ها در حوزه اصلاح ساختار است.

در حال حاضر بنگاه های بسیار زیادی با سازمان تأمین اجتماعی ارتباط دارند که باید از این ظرفیت به خوبی برای افزایش اعتبارات استفاده شود

این کارشناس بازار کار تشکیل شورای عالی سازمان تأمین اجتماعی را از ابزار‌های نظارتی بر این صندوق دانست و گفت: مدیریت سازمان تأمین اجتماعی عملاً دولتی به شمار می رود و افرادی که از دولت وارد آن می‌شوند، تخصص لازم مدیریتی در حوزه اجرا ندارند. بنابراین باید شورای عالی تأمین اجتماعی احیا و در قانون این سازمان بازنگری شود.

 
حاجی اسماعیلی تصریح کرد: دولت باید در سازمان تأمین اجتماعی به عنوان سرمایه گذار حضور داشته باشد. صندوق های بیمه ای به دلیل اینکه خسارت ها و خدمات گسترده‌ای در کشور انجام می دهند، با امنیت عمومی و ملی کشور در ارتباط هستند و در زمینه خدمات رسانی که تکلیف نظام است، نقش اساسی دارند، بنابراین وظیفه حکم می کند بتوان به تأمین منابع اعتباری سازمان تأمین اجتماعی کمک کرد.

 
وی در زمینه اصلاحات سن، سابقه و میانگین حقوق گفت: باید در این زمینه سراغ مشاغل سخت و زیان آور رفت که به صورت گسترده سازمان تأمین اجتماعی تأمین منابع مالی خسارت های آن را برعهده دارد. در حال حاضر برآورد می شود نزدیک به یک هزار شغل سخت و زیان آور در دنیا تعریف شده که این نسبت به مشاغل ایران که حدود 4 هزار و 500 مورد است، زیاد به نظر می آید.

این فعال حوزه کارگری عنوان کرد: اگر اصلاحات ساختاری و بازنگری مشاغل انجام شود، می توان به سراغ اصلاح سن رفت. عمدتاً میانگین سن بازنشستگی در کشورهای دنیا  65 سال است، اما در ایران به زیر 50 سال رسیده و این نقص بسیار بزرگی است.

وی افزود: باید در برنامه هفتم توسعه در دوره پنج ساله میانگین سن را سه تا هفت سال افزایش داد که این موضوع به فعالیت نیروی انسانی در چرخه تولید کمک و در عین حال بازسازی ساختار اجتماعی کشور را تسهیل می‌کند.