دستاورد سفر راهبردی آیت‌الله رئیسی به چین چیست؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آیت الله رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان صبح امروز (پج شنبه) پس از سفری سه‌روزه و ملاقات با همتای چینی‌ خود، نخست‌وزیر و رئیس کنگره ملی این کشور، امضای ۲۰ سند و تفاهمنامه، سخنرانی در دانشگاه پکن و دیدار با نمایندگان شرکت‌های چینی وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین روز سه‌شنبه در پکن با آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهورکشورمان دیدار کرد و با یکدیگر درباره گسترش مشارکت راهبردی جامع دوجانبه به توافق دست یافتند. تحلیلگران سیاسی بر این باورند، سفر سه روزه آیت الله رئیسی به چین اجرای توافقنامه ۲۵ ساله میان دو کشور را سرعت خواهد بخشید.

روزنامه گلوبال تایمز چین در تحلیل خود از سفر رئیس جمهور کشورمان به این کشور نوشت، چین همواره روابط خود را با ایران از منظر راهبردی می نگرد و به دنبال توسعه آن بوده است. این رسانه چینی عنوان کرد، هر چقدر شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای تغییر کند، چین بی‌وقفه همکاری دوستانه با ایران را توسعه خواهد داد و برای توسعه روابط با ایران تلاش خواهد کرد. چین از ایران در حفاظت از حاکمیت، تمامیت ارضی، عزت ملی مبارزه با یکجانبه گرایی، هژمونی و نیروهای خارجی که در امور داخلی این کشور مداخله و ثبات آن را تهدید می‌کنند، حمایت می‌کند. 

با توجه به اینکه دو کشور وارد چالش با غرب شده اند، نزدیکی روابط ایران و چین بسیار مهم تلقی می شود

جواد منصوری، سفیر سابق ایران در چین درباره دستاوردها و اهمیت سفر رئیس جمهور کشورمان به پکن به «راهبرد معاصر» گفت: سفر رئیس جمهور به چین بعد از یک دوره طولانی بود که سفر رسمی از ایران به چین انجام می شد و یکی از نقاط ضعف سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دوره های گذشته بوده است. متأسفانه دولت های گذشته به اهمیت روابط با چین واقف نبودند و به دلیل اینکه از طرف ایران به صورت عملی تمایلی برای گسترش روابط دیده نشد، چندان تلاشی در این زمینه نکردند. در این سفر هدف این بود جهشی در روابط دو کشور در همه ابعاد به وجود آید.

وی با بیان اینکه آیت الله رئیسی در سفر گذشته خود به روسیه فضای کاملاً جدیدی باز کرد و تصور می شود در رابطه با چین نیز چنین اتفاقی رخ دهد، افزود: در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فنی، همکاری های منطقه ای، انرژی و کشاورزی می توان دستاوردهای زیادی در تعامل با پکن داشت. این تعاملات باعث می شود صادرات ایران به چین، محصولات نفتی و معدنی افزایش یابد که برای موقعیت و اعتبار سیاسی و اقتصادی کشورمان مفید خواهد بود.

سفیر سابق ایران در چین درباره دستاوردهای این سفر عنوان کرد: تقریباً در 10 زمینه ازجمله مالی و بانکی، صنعتی، انرژی و محیط زیست 20 سند همکاری میان دو کشور امضا و توافقاتی نیز انجام شد. اگر در این زمینه ها طرف ایرانی جدیت و پیگیری داشته باشد، قطعاً می تواند سودمند باشد.

منصوری با تأکید بر اهمیت گسترش همکاری میان ایران و چین گفت: با توجه به اینکه دو کشور وارد چالش با غرب شده اند، نزدیکی روابط ایران و چین بسیار مهم تلقی می شود. در واقع جبهه مقابل غرب تقویت و زمینه های مبادلاتی و همکاری های میان دو طرف فراهم می شود. روند اجرای سند همکاری 25 ساله در بخش های مختلف سرعت می گیرد و تصور این است فضای جدیدی در روابط دو کشور شکل بگیرد.

سفیر سابق ایران در چین درباره جایگاه چین در سیاست خارجی کشورمان تصریح کرد: چین به عنوان کشور بزرگ عضو شورای امنیت دارای حق وتوست که اهمیت بسیار زیادی دارد. بزرگترین کشور علمی، صنعتی و اقتصادی دنیاست و احتمال دارد در آینده نه چندان دور به عنوان قدرت نخست دنیا مطرح شود؛ بنابراین باید بتوان از هم اکنون روابط خود را با چین گسترش داد و از موقعیت این کشور برای تقویت مناسبات خود استفاده کرد. چین نیز تمایل دارد با ایران در غرب آسیا همکاری های مناسبی انجام دهد.

منصوری یادآور شد: هرچند ممکن است چین با برخی کشورهای منطقه به دلیل داشتن نفت یا دیگر دلایل همکاری کند، ولی هیچکدام از کشورهای غرب آسیا ظرفیتی معادل کشورمان ندارند. دولت چین به این موضوع واقف است و معمولاً پکن نگرانی ای درباره ایران دارد و آن این است که اگر اروپا به ایران چراغ سبز نشان دهد، ایران به سمت غرب تمایل پیدا کند. بنابراین باید بتوان به چین برای همکاری های بلندمدت و باثبات اطمینان داد که این خود ظرفیت های زیادی از نظر اقتصادی، تجاری و مالی برایمان خواهد داشت.

وی درباره نقش گسترش همکاری های دو کشور در خنثی کردن تحریم ها گفت: با توجه به اینکه چین اعتقادی به تحریم های یکجانبه غرب ندارد و در شرایط کنونی نیز از سوی غرب تهدید و حتی تحریم می شود، طبعاً برای خنثی کردن اثر اقدامات غرب  به همکاری با ایران توجه دارد. علاوه بر این، ایران دارای ظرفیت های بالایی از نظر منطقه ای، سیاسی و انرژی و همکاری دو کشور در چهار دهه گذشته سودمند بوده است.

هرچند ممکن است چین با برخی کشورهای منطقه به دلیل داشتن نفت یا دیگر دلایل همکاری کند، ولی هیچکدام از کشورهای غرب آسیا ظرفیتی معادل کشورمان ندارند

دیپلمات سابق جمهوری اسلامی در زمینه سند همکاری های 25 ساله میان دو کشور عنوان کرد: این سند بندهای مختلف و هر بند اجزایی دارد. در این سفر به قالب بندهای این توافقنامه توجه شده و طبق آن سندهای دیگری تنظیم شده است و به تدریج اجرایی می شود. این سند توافق چارچوب همکاری های میان دو کشور است و می تواند حتی خارج از این سند اگر توافقی وجود داشته باشد، به اجرا درآید. موضوع تعیین کننده جدیت دو طرف برای عملیاتی کردن برنامه های مورد توافق است که طبعاً متناسب با منافع ملی دو کشور باشد، مشروط بر اینکه زمینه های فزوده شده بر سند مذکور مورد توافق دو طرف باشد.

منصوری درباره پیام های سفر آیت الله رئیسی به چین در برهه کنونی گفت: این سفر نشان دهنده جدیت دولت سیزدهم در توسعه روابط خارجی به ویژه با کشورهایی است که می توانند تأثیرات گسترده ای در زمینه های مختلف داشته باشند. علاوه بر این، پاسخی به تهدیداتی است که علیه جمهوری اسلامی مطرح می شود که به نوعی ایران در مقابله با تهدیدات تنها نیست و به نوعی پشتیبانی از چین در برابر تهدیداتی است که علیه آن مطرح می شود.

وی افزود: با تقویت پیمان شانگهای که ایران و چین هر دو عضو آن هستند، می توان قدرت جدید درآسیا شکل داد. با عضویت ایران در سازمان همکاری های «بریکس» به تدریج می توان به سمت حذف دلار و همکاری های همه جانبه اعضا با یکدیگر و خنثی کردن تحریم ها پیش رفت و با حمایت چندجانبه بتوان نوعی بازدارندگی و اقتدار ملی در برابر غرب به دست آورد.

سفیر سابق ایران در چین گفت: در صورتی که در روابط با چین موفقیت هایی کسب کنیم، می تواند در راستای حل برخی موضوعات داخلی کشور و تقویت روابط با برخی کشورها که با چین روابط دارند، مؤثر باشد.