برنامه وزارت بهداشت ایران برای کنترل دیابت نوع ۲
معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، با اشاره به شیوع بالای دیابت در کشور گفت: با اصلاح شیوه زندگی، تا حدود زیادی می‌توان از ابتلا به دیابت نوع ۲ پیشگیری کرد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ علیرضا مهدوی، در حاشیه مراسم افتتاح اتوبوس دیابت در شهر تبریز، اظهار داشت: به طور کلی هر چقدر که سن افراد بالا برود احتمال ابتلاء به دیابت نوع ۲ نیز افزایش می‌یابد، اما عمده سن ابتلاء به دیابت نوع ۲ در کشور حدود ۴۰ تا ۶۰ سال است. از آنجایی که جمعیت این گروه سنی بیشتر است و اگر اقدامات درمانی پایدار لازم را انجام ندهند، می‌تواند بر بهره‌وری و حتی طول زندگی افراد اثر بگذارد.
وی افزود: ما یک برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت در وزارت بهداشت داریم. قبلاً هر سه سال یکبار برنامه غربالگری جمعیتی داشتیم که افراد بالای ۳۰ سال و افراد دارای فاکتور‌های خطر را شناسایی می‌کردیم و اگر فردی مبتلا به دیابت بود مراقبت‌های ماهانه توسط بهورز‌ها برای او آغاز می‌شد و هر سه ماه یکبار هم توسط پزشک ویزیت می‌شد.
مهدوی گفت: تا کنون بیش از سه میلیون نفر در سامانه پرونده‌های الکترونیکی کشور ثبت‌نام شدند و حدود یک میلیون نفر هم خدمات مراقبت را دریافت می‌کنند.
وی اظهار کرد: برنامه‌ای که ما برای غربالگری داریم مربوط به دیابت نوع ۲ است که افراد بالای ۳۰ سال را بررسی می‌کنیم و یک دستورالعمل جهانی است.
مهدوی ادامه داد: به طور کلی دیابت نوع ۲ تا حد زیادی قابل پیشگیری است. به طور کلی آن چیزی که باعث افزایش شیوع دیابت می‌شود کم‌تحرکی، شهرنشینی و زندگی صنعتی است و اغلب این سبک زندگی منجر به افزایش وزن می‌شود که با ابتلاء بیماری دیابت ارتباط تنگاتنگی دارد.
وی افزود: یکی از اهداف مهم سازمان جهانی بهداشت جلوگیری از شیوع چاقی است. اگر فرد مبتلا به چاقی یا اضافه وزن ۵ تا ۷ درصد از وزن خود را کاهش دهد وضعیت متابولیک او به وضوح بهبود می‌یابد. افرادی هم که فعالیت بدنی منظم دارند قند خونشان بهتر تنظیم شده و کاهش خواهد یافت و اگر داروی کاهنده قند خون مصرف می‌کنند میزان داروی کمتری احتیاج خواهند داشت.
معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت در پایان گفت: کم کردن وزن بدن با اصلاح رژیم غذایی و مصرف میوه و سبزیجات بیشتر و کم کردن میزان مصرف چربی و نمک و قند‌های ساده می‌تواند در درمان و کنترل دیابت مؤثر باشد و از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند.
در ادامه، شهرام دبیری رئیس شورای اسلامی شهر تبریز، با قدردانی از فعالیت‌های اداره کل سلامت شهرداری تبریز اظهار کرد: فعالیت‌های اداره کل سلامت عمدتاً با هدف فرهنگ‌سازی و آموزش و درنهایت، ارتقای سطح سلامت شهروندان شکل می‌گیرد.
وی ادامه داد: ورزش و تغذیه سالم، از عوامل اصلی تأثیرگذار بر سلامت شهروندان بوده و تلاش ما باید در جهتی باشد که این دو محور اصلی در زندگی شهروندان جایگاه خود را پیدا کند.
دبیری در خصوص دیابت و عوارض آن نیز تصریح کرد: دیابت و عوارض جدی آن با درگیر کردن تمام ارگان‌های بدن، سلامت انسان را با خطر مواجه می‌کند و در شرایط فعلی که شیوع آن نیز نسبت به قبل افزایش یافته، باید برنامه‌های اجرایی بیشتری را در راستای کنترل، غربالگری و درمان آن و درنهایت تضمین سلامت شهروندان انجام دهیم.
وی خاطرنشان کرد: شورا و شهرداری بر اجرای برنامه‌های سلامت‌محور تاکید دارند.
افزایش آمار مبتلایان به دیابت
اکبر علی عسگرزاده فوق تخصص غدد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: طبق آمار‌های به دست آمده شیوع بیماری دیابت همانطور که در جهان بالاست در شهر‌های ایران نیز رو به افزایش است، طبق آمار‌های به دست آمده شیوع بیماری دیابت در ایران، حداقل ۱۰ درصد است و احتمال می‌رود که آمار‌ها بیشتر از این هم باشد.
وی عنوان کرد: این افزایش آمار مبتلایان به دیابت زنگ خطری است که باید مسئولان به آن توجه ویژه‌ای کنند. با آگاهی دادن درباره روش‌های پیشگیری از دیابت و روش‌های اصلاح شیوه زندگی به وسیله رسانه‌های جمعی و آموزش‌های همگانی مردم را به تغییر شیوه زندگی سوق دهند.
این فوق تخصص غدد بیان کرد: یکی از اهداف پیشگیری از بیماری، افزایش آگاهی همگانی است. برنامه‌هایی مانند اتوبوس دیابت می‌تواند نمونه‌ای خوب از اقداماتی در جهت افزایش آگاهی مردم باشد. قطعاً افتتاح اتوبوس دیابت به تنهایی نمی‌تواند ما را هدف نهایی برساند، ولی برای شروع، نماد و نشانه خوبی جهت قدم گذاشتن در این راه خواهد بود.
عسگرزاده اظهار کرد: آموزش اصلاح شیوه زندگی در همه ارگان‌ها و سطوح جامعه باید فراگیر باشد و باید در رسانه‌های جمعی این برنامه‌ها به صورت مکرر بیان شوند تا نتیجه نهایی یعنی تغییر شیوه زندگی نامناسب به سمت شیوه زندگی مناسب و پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های غیر واگیر مانند دیابت اتفاق بیافتد.
وی مطرح کرد: طبق آمار به دست آمده مشخص شده است که حدود ۹ درصد اهالی شهر تبریز به دیابت مبتلا هستند، ولی مطمئن هستیم میزان مبتلایان به بیماری دیابت بیشتر از این آمار است. برخی از ابتلای خود به دیابت خبری ندارد و یکی از اهداف افتتاح اتوبوس دیابت، اطلاع افراد از بیماری خویش توسط انجام غربالگری است. افزایش آگاهی آحاد جامعه از بیماری‌ها و راه‌های پیشگیری از آن قطعاً با افزایش اطلاع‌رسانی‌های مناسب و رسانه‌های جمعی رقم خواهد خورد.
محمدحسین حسن‌زاده مدیرکل سلامت و امور اجتماعی شهرداری تبریز گفت: در شرایط شیوع کرونا به دلیل ملاحظاتی که برای جامعه و به ویژه بیماران دیابتی داشتیم، برنامه افتتاح اتوبوس دیابت را در تبریز به تعویق انداختیم و اکنون دوباره قصد شروع مجدد همکاری را داریم و مقرر شده حدود ۱۲ هزار نفر از شهروندان در قالب اتوبوس دیابت، شناسایی و غربالگری شوند. البته سعی می‌کنیم غربالگری را تا ۳۰ هزار نفر هم برسانیم و تلاش ما بر این است که این همکاری را در سال‌های دیگر نیز ادامه دهیم.
وی توضیح داد: هدف از افتتاح اتوبوس دیابت، افزایش آگاهی مردم از موضوع دیابت و آموزش همشهریان ما درباره دیابت نوع یک و ۲ و حتی آگاهی در زمینه ابتلاء به اضافه وزن و چاقی است که می‌تواند زمینه‌ساز ابتلاء به دیابت شود. همچنین این برنامه به اطلاع‌رسانی صحیح با آشنایی با نحوه درمان افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا از استرس و نگرانی آن‌ها درباره عواقب این بیماری که ممکن است زندگی و طول عمر آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، جلوگیری شود.
حسن زاده افزود: علاوه بر اتوبوس دیابت، ۱۷ خانه سلامت در مناطق مختلف شهر تبریز داریم که آموزش‌های لازم را در زمینه دیابت به مردم ارائه می‌دهند. امیدوارم این برنامه مشترک ادامه یابد. / مشرق