تدوین درس هوش مصنوعی در دانشگاه آزاد

به گزارش راهبرد معاصر، کارگاه آموزشی نحوه تدریس دروس «ریاضی ۱» و «فیزیک ۱» با رویکرد هوش مصنوعی عصر روز گذشته با حضور محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمد علی‌اکبری معاون علوم، مهندسی و کشاورزی، دکتر توحید پوررستم رئیس واحد تهران مرکزی و جمعی از اعضای هیات علمی برگزیده واحدهای دانشگاهی سراسر کشور در واحد تهران مرکزی برگزار شد.

طهرانچی در این کارگاه با تسلیت سالروز شهادت امام جواد (ع) و با اشاره به لزوم تحول در دانشگاه، گفت: جریان آموزش، جریانی بسیار تحول‌گرا و ناظر بر آینده است. توقف در آموزش می‌تواند در عقب نگهداشت جامعه بسیار موثر باشد. شاید این روزها با کلیدواژه بی‌رغبتی جوانان به دانشگاه مواجه شده باشیم، اما واقعیت این است که فرکانس طبیعی جوانان تغییر کرده و دانشگاه در همان فرکانس سابق در حال ارسال امواج است، بدیهی است هرچی در این فرکانس می‌گوییم، برمی‌گردد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: طی این سال‌ها، علوم، پیشرفت فراوانی داشته و این پرسش مطرح می‌شود که مگر فیزیک در فیزیک کلاسیک متوقف مانده که دانشگاه‌های ما همچنان فیزیک کلاسیک را تدریس می‌کنند، چرا دانشگاه‌ها سطح مقطع دانشجویان مهندسی را در دریافت تکراری فیزیک کلاسیک مکانیک حبس کرده‌اند؟ در حالی‌که قبول داریم فیزیک مکانیک مربوط به ۳۰۰ سال پیش است و طی این سال‌ها اتفاقات فراوانی افتاده است و مهندسی که مبتنی بر فیزیک کلاسیک بود جای خود را به مهندسی بر کوانتوم داده است. آیا دانشجویان باید مسیر طولانی ۱۳۲ واحدی بخوانند تا به ۶ واحد کوانتوم برسند؟

وی تصریح کرد: آیا قبول داریم که در ریاضی از منطق ریاضی عبور کرده‌ایم و به سمت حرفه‌گری در ریاضی رفتیم و حرفه‌گری ریاضی ابتدا ماشین حساب و سپس نرم‌افزارها است و دیگر کسی جذر حساب نمی‌کند و انتگرال سه‌گانه نمی‌گیرد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه طی سال‌های اخیر فناوری و کامپیوتر، رشد فراوانی داشته، اما دروس دانشگاهی رشد نداشته‌اند، گفت: رویه فعلی باعث شده تا نیمسال اول و دوم رشته‌های مهندسی تبدیل به کلاس‌های کسل‌کننده و زائد دانشجویان شود. آیا یک مهندس خوب یا حتی علوم اجتماعی خوب به ذهن ریاضی نیازمند نیست؟ در قرآن کریم «هل یستوی الذین»‌های زیادی وجود دارد که بدهیات را در قالب مقایسه بیان می‌کند، اما آیا خداوند خواسته بدهیات را بگوید؟ خیر، بلکه اگر کسی نابرابری را نفهد، خبیث و طیب را تشخیص نمی‌دهد.

طهرانچی ادامه داد: تربیت دینی نیازمند تربیت منطقی است و تربیت منطقی از ریاضی است، اما آیا تربیت منطقی در حل کردن معادله دیفرانسیل است؟ خیر، سخت‌ترین معادلات را رایانه انجام می‌دهد، اگر دور از جوانان بمانیم، حذف خواهیم شد. حتی یک بررسی نمی‌کنیم که در دبیرستان به دانش‌آموزان چه می‌آموزند که دانشگاه آن را ادامه بدهد و تکرار نکند.

وی افزود: دانشگاه‌ها باید واقعیت هوش مصنوعی، ChatGPT و...را بپذیرند و فرکانس ارسال امواج‌شان را تغییر دهند، بنابراین تحول برای جوان ایرانی «شایدی» نیست که باید اتفاق بیافتد، بلکه «بایدی» است که توسط نظام آموزش عالی باید رقم بخورد. بسیاری فکر می‌کنند ناامیدی جوان به دلیل تورم و گرانی است، اما مسأله اصلی او این موضوعات نیست، مسأله او رضایتمندی از زندگی و آموزش است. لذت یادگرفتن از او گرفته شده است و باید روش را تغییر داد و طرحی نو درانداخت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر لزوم استمرار یادگیری اساتید، گفت: واقعیت این است که اگر یادگیری خود را ادامه ندهیم، یاددهی اتفاق نمی‌افتد. باید در کلاس‌های ریاضی و فیزیک، فکر کردن را به دانشجو یاد بدهیم. این درس‌ها مهندس را فکور تربیت می‌کند و شرط آن ایجاد علاقه یادگیری در دانشجو و استفاده از روش‌های جدید آموزش است.

وی گفت: یعنی دانشجویان ما با تلفن همراهشان به کلاس بیایند، با تلفن همراه یاد بگیرند و با آن امتحان بدهند، چون امروز این وسیله و اتصال به اینترنت جزئی از زندگی مردم شده است. ما در کلاس به سوالات دانشجویان پاسخ نمی‌دهیم و آموزش‌مان برای آنها کافی نیست که مجبور می‌شوند به تلفن همراه خود مراجعه کنند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: برای مواجهه با تحولات، در ابتدا باید تحولات در فناوری را به مشروعیت بشناسیم و باور کنیم دنیای پیرامون ما تغییر کرده است و بعد با القای پرسش، تحریک یادگیری و روش‌مند کردن یاددهی از مقام استاد ممتحن به همراه ارزش‌آفرین تبدیل شویم. اگر دانشگاه‌ها بر قواعد فعلی و سابق خود بمانند، شاهد عدم استقبال جوانان از تحصیل در دانشگاه حتی در آموزش رایگان خواهیم بود و دانشگاه‌ها تعطیل خواهند شد.

طهرانچی خطاب به اعضای هیأت علمی شرکت‌کننده در کارگاه آموزشی نحوه تدریس دروس «ریاضی ۱» و «فیزیک ۱» با رویکرد هوش مصنوعی، گفت: شما پیشگامان تغییر و تحول در نظام آموزش‌عالی هستید و اعلام آمادگی کردید که در این تغییر ریل بتوانید اثرگذار باشید. ما باید به زودی فیزیک پایه ۱ و ریاضی ۱، فیزیک ۲ و ریاضی ۲ را برای دانشجویان مهندسی، علوم پایه و دیگر علوم مبتنی بر تحولات روز آموزش بدهیم. یادتان باشد که فیزیکدانان و ریاضی‌دان‌ها بیش از ۱۰۰ سال است که پیشگامان تحول در جامعه هستند و به همین دلیل تحول در آموزش را از این دو درس شروع کردیم.

وی ادامه داد: به زودی برده‌داری مدرن شکل خود را پیدا خواهد کرد و شمال و جنوب شکل جدید پیدا می‌کند؛ کسانی‌که بر هوش مصنوعی باشند برده نخواهند شد، اما کسانی که هوش مصنوعی بر آنها باشد و مصرف کننده هوش مصنوعی باشند، از فکر جدا شده و به یک جسم و برده تبدیل خواهند شد. وقتی کسی فکر نکند، بعد از مدتی از قدرت فکر کردن خالی می‌شود. فکر هم روش دارد، فکر هم سازمان فکری می‌خواهد؛ فیزیک و ریاضی قدرت تفکر و سازمان تفکر می‌سازد.

وی افزود: در فصل اول گزارش بنیاد ملی علوم آمریکا NSF آمده است که آموزش ریاضی در مدرسه، آموزش علوم و کامپیوتر در مدرسه، تناسب معلم ریاضی مدرسه نسبت به تخصصش را ارزیابی می‌کنند، چون کسی که تربیت ریاضی نشده باشد، نمی‌تواند منطقی تربیت داشته شود و ذهن منطقی و حل مسأله کارکردگرا خود را به دیگران منتقل کند.

طهرانچی گفت: می‌خواهیم انسان متفکر تربیت کنیم و راه آن برگشت به خویشتن، تلاش و سبک‌های نو است. تشکر خود را به علاقمندان این سرزمین که می‌خواهند ارزش و لذت یادگرفتن را در دانشجویان زنده کنید، ابراز می‌کنم.

علی‌اکبری نیز در ابتدای این مراسم، گفت: پس از طرح موضوع استفاده از هوش مصنوعی در تدریس از سوی دکتر طهرانچی، جلسات منظم درباره نحوه پیاده‌سازی و عملیاتی‌سازی این طرح برگزار شد. دلیل اینکه تدریس با استفاده هوش مصنوعی را از درس ریاضی و فیزیک یک آغاز کردیم این است که این دروس اولین گام آموزش دانشجویان در دانشگاه است.

معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: با توانمندی که در این دو گروه وجود داشت، توانستیم ۵۰ درصد سرفصل درس فیزیک و تا ۴۰ درصد سرفصل درس ریاضی را تغییر دهیم‌. این دروس از نیمسال تحصیلی آینده به صورت اختیاری ارائه می‌شود.

وی با اشاره به بارگذاری برنامه علمی هوش مصنوعی در سامانه پژوهشیار، گفت: پیش‌بینی ما این است که تا سال آینده دانشسرای هوش مصنوعی و به موازات آن دانشکده امنیت غذایی راه‌اندازی شود و گروه‌ها و دانشجویان بهم متصل شوند. همچنین فرآیند درس کارآموزی مقطع کارشناسی در حوزه هوش مصنوعی نیز تدوین شده است. علاوه بر این اقدامات، فیلم آموزش پایتون را آماده کردیم تا دانشجویان علاقه‌مند بتوانند از این دروه استفاده کنند./ فارس