بازی برد-برد دیپلماسی ایران در قاره سیاه

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ روابط ایران و آفریقا که در دولت گذشته به‌دلیل سیاست‌های غرب گرایانه فریز شده بود، در دولت سیزدهم و با سیاست عزتمندانه به ریل اصلی خود بازگشت و ایران اکنون به دنبال توسعه روابط اقتصادی در این قاره است.

آیت‌الله رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان در 23 ماه گذشته بیش از 12 سفر به کشورهای دوست از چین تا آمریکای لاتین داشته داشته و با پیگیری عضویت در شانگهای و بریکس به رودررویی با تحریم‌ها رفته است. 

آفریقا سالانه ۱۳ قلم محصول نفتی به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار وارد می‌کند، محصولاتی که ایران تولیدکننده آنهاست. 1.5 میلیون بشکه از ظرفیت پالایشی آفریقا غیرفعال است که می‌توان با صدور خدمات فنی-مهندسی به مقصد صادرات نفت ایران تبدیل شود. همچنین تجارت ۴ میلیارد دلاری با آفریقا دور از دسترس نیست. 

توسعه ارتباطات ایران با آفریقا در بخش اقتصادی و تجاری مهم و این قاره دریای ثروت است

ابوالفضل ظهره وند، کارشناس مسائل سیاسی درباره اهمیت سفر آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به چند کشور آفریقایی در راستای توسعه ارتباطات فرا منطقه‌ای به «راهبرد معاصر» گفت: تردیدی وجود ندارد توسعه ارتباطات با کشورهای آفریقایی از ابعاد مختلف برای ایران مهم و راهبردی است. از جنبه گفتمانی و فرهنگ انقلاب اسلامی ارتباط با کشورهای آفریقایی بهترین بستر برای انتقال مواضع فکری و سیاسی ایران به مردم مظلوم قاره آفریقاست.

وی افزود: سند این مدعا را که مردم مظلوم آفریقا به شنیدن و دنبال کردن گفتمان ناب انقلاب اسلامی نیاز دارند، می توان در تعداد پیروان و رهروان مسلمان در نیجریه جست که با پیروی از شیخ زکزاکی در این مسیر وارد شدند، به گونه ای که امروز نیجریه میلیون ها شیعه دارد.

کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: با وجود اینکه رژیم صهیونیستی و کابینه افراطی این رژیم تلاش می‌کند با افکار اسلامی و اسلام آوردن مردم نیجریه مقابله کند، اما سرکوب ها جواب نداده و دین اسلام و مذهب تشیع در این کشور با اقبال عمومی مواجه شده است. رویکرد مردم نیجریه به اسلام و مذهب تشیع نشان داد انقلاب اسلامی گفتمانی است که بهترین بستر را برای رشد در افریقا دارد. 

ظهره وند گفت: اگر از این بستر به خوبی استفاده کنیم، در مؤلفه های مختلف مانند موضوعات ژئوپلیتیکی و سایر سیاست ها برای پیشبرد اهداف خود می توان از اتحاد ایران و آفریقا بهره مند شد.

کارشناس سیاست خارجی با بیان مزایای توسعه ارتباطات اقتصادی با قاره سیاه تصریح کرد: توسعه ارتباطات ایران با آفریقا در بخش اقتصادی و تجاری مهم و این قاره دریای ثروت است. نیمی از منابع مهم معدنی دنیا در آفریقا قرار دارد، به عنوان نمونه 96 درصد الماس، 90 درصد کرون، 85 درصد پلاتین، 55 درصد منگنز، 50 درصد فسفات و 65 درصد طلا در این سرزمین وجود دارد؛ به طوری که چند دهه جنگ در آفریقا بر سر استخراج الماس همچنان پایان نیافته است. 

وی افزود: آفریقا ظرفیت های اقتصادی و ثروت عظیمی دارد که آمریکا و اروپا به‌ويژه دو کشور استعمارگر فرانسه و انگلیس همچنان به دنبال چنگ انداختن و تقسیم آفریقا میان خود هستند.

ظهره وند معتقد است: جمهوری اسلامی ایران در موضوعات مختلف آفریقا باید به خوبی نقش ایفا کند و به دنبال تحکیم روابط باشد، زیرا از آخرین سفر رئیس جمهور کشورمان به آفريقا بیش از 10 سال می گذرد و تاکنون سفری در رده مقام‌های بلند پایه نداشته ایم، موضوعی که آن را می توان به خطاهای عمدی دولت گذشته نسبت داد.

جمهوری اسلامی ایران در موضوعات مختلف آفریقا باید به خوبی نقش ایفا کند و به دنبال تحکیم روابط باشد

وی تصریح کرد: دولت گذشته به عمد توجهی به توسعه ارتباطات با آمریکای لاتین و آفریقا نداشت، در حالی که ایران در این دو حوزه کلیدی می توانست برای حفظ منافع خود و منافع مردم آمریکا به خوبی ایفای نقش کند.

ظهره وند معتقد است: مردم آفریقا می توانند از ظرفیت نخبگانی ایران برای حل موضوعات و چالش های خود بهره مند شوند، ضمن اینکه بخشی از نیازهای ایران از آفریقا قابل تأمین است تا بخشی از فشارهای مرتبط با تحریم ها کاسته شود. 

وی توضیح داد: آفریقا بازار بسیار خوبی برای کالای ایرانی است، صادرات کالای ایرانی به آفریقا در افزایش ارزآوری بسیار مؤثر است، به همین دلیل اعزام تیم های تجاری و بازرگانی به همراه رئیس جمهور به آفریقا گام بلندی برای استفاده از ظرفیت های مختلف تجاری و اقتصادی میان ایران و آفریقاست.  

ظهره وند تصریح کرد: آفریقایی ها به شدت عاشق گفتمان عدالت محورانه انقلاب اسلامی ایران هستند. اگر با این ظرفیت در آفریقا حضور داشته باشیم، قطعاً به کاهش هزینه های امنیتی منجر می شود، زیرا آفریقا سرزمین منکوب شده استعمار است. باید در آفریقا نقش مهم‌تری ایفا کنیم و به دنبال بازی برد برد به نفع خود و مردم قاره سیاه باشیم.