مزایای محدود ریاض در عادی‌سازی روابط با تل‌آویو

به گزارش راهبرد معاصر، پس از بازگشت «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا از عربستان سعودی با مقامات سعودی در جده بر سر عادی‌سازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا بدون اشاره به جزئیاتی اعلام کرد که احتمالا توافقی در کار باشد.

هرچند که خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی درباره سفر اخیر سالیوان به عربستان سعودی با هدف متقاعدکردن ریاض برای عادی‌سازی با تل‌آویو نوشت: «تاکنون تلاش‌های کاخ‌سفید به موفقیت خاصی منجر نشده‌ است».

«تساحی هنگبی» مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی نیز روز گذشته بر خلاف وزیر خارجه این رژیم که از نزدیک شدن به توافق با عربستان سخن گفته بود، تصریح کرد: «هنوز راه زیادی تا عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی مانده است».

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش به این موضوع هشدار داد: «عادی‌سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی به صلح و ثبات در منطقه آسیب می زند».

وبگاه شبکه المیادین با اشاره به این هشدار ایران و با انتشار یادداشتی در این خصوص نوشت که برخی رسانه‌ها و نیز «مارتین ایندیک» سفیر سابق آمریکا در فلسطین اشغالی، گزارش می‌‌دهند که عربستان سعودی برای موافقت با عادی‌سازی روابط با تل‌آویو، شروط «گزافی» گذاشته است؛ از جمله امضای توافق‌نامه امنیتی بین آمریکا و عربستان سعودی. توافقی که آمریکا طی آن، تضمین‌های امنیتی مشابه ماده پنجم دفاع مشترک ناتو به اعضای آن، به ریاض بدهد. همچنین واشنگتن ملزم به همکاری در توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی مستقل عربستان سعودی شود و قراردادهای تسلیحاتی که دولت بایدن لغو کرده، از جمله فروش جنگنده‌های اف_۳۵، احیا شود.

نویسنده در ادامه تحلیل می‌کند: «بی‌تردید عادی‌سازی میان عربستان سعودی و "اسرائیل" دارای "مزایا و فواید محدودی" برای عربستان سعودی خواهد بود. همان‌طور که فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، پیش‌تر به آن اذعان کرده بود. اما در مقابل هم برای "اسرائیل" و هم برای دولت بایدن مزایای زیادی خواهد داشت».

مزایای عادی‌سازی روابط برای رژیم صهیونیستی

الف) توافقنامه‌ عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی پس از آن پررنگ‌تر شد که اسرائیل احساس کرد که خود متضرر اصلی نزدیکی سعودی - ایرانی است به همین دلیل به عنوان ترمزی برای این نزدیکی، عادی‌سازی روابط با ریاض را در اولویت خود قرار داد.

ب) بنیامین نتانیاهو، پس از موفقیت در انتخابات اخیر در رژیم صهیونیستی وعده داد که در سیاست خارجی خود به دنبال دستیابی به دو هدف خواهد بود؛ یکی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای! و دیگری تحقق عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی.

به این ترتیب، پس از فشارهای شدید داخلی علیه نتانیاهو، عادی سازی روابط با عربستان سعودی یکی از بزرگترین دستاوردهایی خواهد بود که او به آن افتخار خواهد کرد، زیرا حضور «اسرائیل» در منطقه را قابل قبول‌تر خواهد کرد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز می‌تواند از این دستاورد علیه مخالفان و دشمنان داخلی‌اش استفاده کند و برای تسهیل شروط جناح راست افراطی در کابینه‌اش به آن استناد کند.

ج) پس از مخالفت‌های بین‌المللی و فشارهای آمریکایی بر نتانیاهو به دلیل گسترش شهرک‌سازی و تعدی‌های مستمر علیه فلسسطینی‌ها که همپیمانان راست افراطی او در کابینه بر آن اصرار می‌ورزند، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی می‌تواند بر متحدانش در کابینه برای به تاخیر انداختن اجرای پروژه الحاق کرانه باختری و شهرک‌سازی گسترده‌ای که به آن وعده داده، فشار آورد و آن‌ها را متقاعد کند که عادی‌سازی روابط با عربستان، ارزش پرداخت این هزینه را دارد.

وبگاه عبری «واللا»، پیش‌تر، فاش کرده بود که «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا به «الی کوهن» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، ضمن هشدار درباره تشدید تنش در کرانه باختری گفته است که تقویت یا گسترش توافق‌های عادی‌سازی از جمله عادی‌سازی با عربستان سعودی «در زمانی که حیاط خلوت اسرائیل در آتش است، برای واشنگتن بسیار دشوارتر و شاید غیرممکن باشد».

د) پس از آن‌که بایدن اعلام کرد که توافق عادی‌سازی بین عربستان سعودی و «اسرائیل» به زودی حاصل خواهد شد، نتانیاهو به سرعت از پروژه خط ریلی با هدف پیوند «اسرائیل» به عربستان سعودی و شبه جزیره عربی سخن به میان آورد.

به باور نویسنده، عادی‌سازی با عربستان سعودی، آرزوی دیرینه اسرائیلی‌ها را محقق می‌سازد. در سال ۲۰۱۹، بلافاصله پس از امضای توافقنامه آبراهام، «یسرائیل کاتز» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی اعلام کرد که به امارات متحده عربی پروژه «قطار شکوفایی اقتصادی» را پیشنهاد داده است. ابتکاری که عربستان سعودی، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تا اردن را به هم متصل می‌کند و به شبکه راه آهن اسرائیل و بندر حیفا در دریای مدیترانه می‌رسد و به راه‌اندازی مسیرهای تجاری منطقه‌ای کوتاه تر، ارزان تر و ایمن‌تر برای حمایت از اقتصاد این کشورها منجر می‌شود.

مزایای عادی‌سازی روابط برای دولت بایدن

الف) دولت بایدن به دستاوردهایی نیاز دارد که بتواند از آن، برای سرمایه‌گذاری در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی، سرمایه‌گذاری کند. با در نظر گرفتن این موضوع که سال ۲۰۲۴ انتخابات ریاست جمهوری و کنگره آمریکا برگزار خواهد شد و طی آن، صاحبان تمام ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان از جمله ۳۴ کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی مجلس سنا، انتخاب خواهند شد.

در چنین فضایی، کاملا مشخص است که هر دستاوردی که دولت آمریکا برای «اسرائیل» کسب کند،حزب دموکرات می‌تواند بر روی آن برای انتخابات کنگره و مجلس سنا و نیز تجدید انتخاب بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، سرمایه‌گذاری کند.

ب) دولت بایدن تلاش دارد؛ توانایی چین برای نفوذ در منطقه را کاهش دهد. نگرانی آمریکا در مورد نفوذ چین در خاورمیانه پس از حمایت این کشور از توافق عربستان و ایران در مارس سال جاری تشدید شده است. لذا، عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل امکان گسترش طرح I۲U۲ موسوم به ابتکار «مشارکت برای آینده» را می‌دهد.

این ابتکار که شامل هند، رژیم صهیونیستی، امارات متحده و ایالات متحده آمریکا است، در اکتبر ۲۰۲۱ اعلام شد و هدف آن، اتصال جنوب آسیا به خاورمیانه و ایالات متحده به روش‌هایی برای تقویت فناوری‌های اقتصادی، دیپلماتیک و توسعه است. ایالات متحده می خواهد که این ابتکار، چارچوبی برای مقابله با نفوذ فزاینده چین از طریق روش‌هایی مشابه پروژه‌های توسعه‌ چین باشد.

در چنین فضایی، آمریکا به دنبال گنجاندن عربستان به عنوان یک کشور دارای ظرفیت‌های اقتصادی فراوان، در این ابتکار است تا آن را از چین دور کند و این امر بدون عادی‌سازی روابط عربستان و «اسرائیل» محقق نمی‌شود.

مزایای عادی‌سازی روابط برای عربستان سعودی

نویسنده تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد سود عربستان از توافق عادی‌سازی در مقایسه با منافع رژیم صهیونیستی از آن، محدود است، زیرا تهدید امنیتی که پادشاهی سعودی از آن نگران بود، پس از اتخاذ سیاست باز در منطقه و توافق اخیربا ایران کاهش یافته است. لذا، معاملات تسلیحاتی و توافقنامه امنیتی در مقایسه با دوره‌های متوالی پیشین از نظر امنیتی مردود است و چندان کارایی ندارد.

نویسنده در خاتمه نوشت: تنها سود حقیقی عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی می‌تواند، برخوردار شدن از یک برنامه‌ هسته‌ای صلح‌آمیز مستقل باشد. برنامه‌ای که عربستان در آن، مجاز به داشتند فناوری هسته‌ای شود البته اگر آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها این شرط را بپذیرند./ فارس