درباره اختلال بیش فعالی چه می‌دانید؟
اختلال کم توجهی (ADHD) یک اختلال روان پزشکی است که کودکان، نوجوانان و بزرگسالان سراسر جهان را مبتلا کرده و مشخصه آن الگوی کاهش پایدار توجه و افزایش تکانشگری و بیش فعالی است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ ADHD حدود ۵ تا ۸ درصد کودکان سنین مدرسه را مبتلا می‌کند و ۶۰ تا ۸۵ درصد افرادی که در کودکی این تشخیص را دریافت می‌کنند، در نوجوانی واجد ملاک‌های اختلال هستند و در ۶۰ درصد افراد، علائم تا بزرگسالی ادامه دارد. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان دچار این اختلال اغلب تخریب قابل توجهی در کارکرد تحصیلی و نیز موقعیت‌های بین فردی و اجتماعی نشان می‌دهند. ADHD اغلب با اختلالات دیگری از جمله اختلالات یادگیری، اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی و اختلالات سلوک و مصرف مواد همراه است.
علائم باید خود را تا سن ۱۲ سالگی نشان دهد و می‌تواند به صورت‌های زیر باشد:
اغلب بی توجه
اغلب بیش فعال / تکانشی
ترکیبی
برای تائید تشخیص ADHD، تخریب ناشی از بی توجهی و یا بیش فعالی و تکانشگری، نیاز است دست کم در دو محیط مانند مدرسه و خانه بروز کند و با کارکرد تحصیلی یا اجتماعی متناسب رشدی فرد تداخل یابد.
سبب شناسی
یافته های موجود حاکی از آن است که علت‌های این اختلال، اغلب منشاء ژنتیک دارد و میزان توارث آن حدود ۷۵ درصد است. در برخی موارد عوامل موثر در بروز آن ممکن است شامل مواجهه با مواد سمی در دوره پیش از تولد، زود رس بودن، تهاجم مکانیکی پیش از تولد به دستگاه عصبی جنین باشد. افزودنی‌های غذاها، رنگ ها، مواد نگهدارنده و قند به عنوان عوامل احتمالی در رفتار بیش فعالی مطرح شده است. اما مطالعات این نظرات را تائید نکرده است.
نشانه‌ها
دست کم پنج تا ۶ مورد از علایم زیر، حدود ۶ ماه طول کشیده و شدت آن‌ها به حدی است که با سطح رشدی ناهماهنگ است و روی فعالیت‌های اجتماعی، شغلی/ تحصیلی فرد تاثیر مستقیم منفی گذاشته باشد.
بی توجهی:
اغلب قادر نیست به جزئیات توجه دقیق داشته باشد و در تکالیف تحصیلی – شغلی و یا سایر فعالیت‌ها خطا‌هایی ناشی از بی توجهی سر می‌زند، در حفظ توجه بر روی تکالیف، مثل حفظ تمرکز در حین مطالعه یا فعالیت‌های مربوط به بازی‌ها مشکل دارد.
اغلب به نظر می‌رسد گوش نمی‌دهد و قادر نیست تکالیف مدرسه، مسولیت‌ها یا وظایف شغلی اش را به پایان برساند.
اغلب در ساماندهی کارها و فعالیت هایش مشکل دارد؛ مثل بی نظمی در کارها، مشکل در نگهداری منظم وسایل و متعلقات خود.
اغلب از تکالیفی که نیازمند فعالیت ذهنی مستمر است دوری می‌کند. مثل کار‌های مدرسه و منزل
اغلب وسایل خود را گم می‌کند مثل مداد، کتاب و کیف پول
فراموشکاری در انجام کار‌های روزمره مثل پیغام رساندن و حواس پرتی با محرک‌های خارجی
علایم بیش فعالی و تکانشگری:
اغلب روی صندلی تکان می‌خورد با دست‌ها و پا‌های خود بازی می‌کند یا آن‌ها را تکان می‌دهد و صندلی را ترک می‌کند.
اغلب می‌دود یا از در و دیوار بالا می‌رود.
نمی‌تواند بی سر و صدا به بازی و سایر فعالیت‌های تفریحی بپردازد و به نظر می‌رسد یک موتور او را به حرکت وا می‌دارد.
اغلب زیاد حرف می‌زند و در وسط حرف دیگران یا فعالیت دیگران می‌پرد، قبل از پایان سوال جواب می‌دهد، وسط بازی یا کارها، اغلب قادر به انتظار کشیدن برای نوبت نیست، به عنان مثال توان انتظار در صف ندارد یا اجازه صحبت به دیگران نمی‌دهد.
توصیه‌های لازم برای والدین کودکان مبتلا به ADHD
جذابیت کارها را حفظ کنید: بسیاری از سرگرمی‌ها و مشاغل نیاز به تمرکز بالا دارد، بنابراین اگر کودکی از فعالیت‌های چالش برانگیز لذت می‌برد و می‌تواند هنگام انجام آن‌ها تمرکز کند، ارزش دارد که او را برای ادامه دادن آن کار تشویق کنیم.
تمجید و تشویق کنید: رفتار خوب باید با تشویق تقویت شود. همانطور که برای کودکان مبتلا به ADHD یاد گرفتن رفتار‌های غیرقابل قبول مهم است، به همان اندازه مهم است که با تشویق به آن‌ها بگوییم چه رفتار‌هایی قابل قبول است.
ساختار و نظم فراهم کنید: ارائه نظم با ایجاد یک برنامه روزانه می‌تواند حواس پرتی‌های ناگهانی را محدود کند. دانستن اینکه چه چیزی در انتظار است، می‌تواند برای کودکان مبتلا به ADHD آرام بخش باشد. همچنین می‌تواند راه خوبی برای ورود مسوولیت به زندگی کودک باشد.
ورزش کردن را تشویق کنید: والدین می‌توانند با تهیه اسباب بازی‌هایی مانند توپ و یا طناب بازی، آموزش دوچرخه سواری به کودک یا ثبت نام او در یک ورزش گروهی، فعالیت بدنی را تشویق کنند. این کار می‌تواند به کودک مبتلا به ADHD کمک کند انرژی بیش از حدش را مصرف کند و عادت‌های سالم برای آینده ایجاد کند.
بهداشت خواب را رعایت کنید: خواب با کیفیت خوب می‌تواند به تنظیم سطح انرژی در روز بعد کمک کند و استرس و خلق و خوی را بهبود بخشد. والدین می‌توانند ساعت‌های منظم خواب را در برنامه روزانه بگنجانند.
کارها را به کار‌های کوچک تقسیم کنید: اگر از کودک خواسته شده که اتاق خود را تمیز کند، تقسیم این کار به وظایف کوچک‌تر مانند مرتب کردن تخت خواب، قرار دادن اسباب بازی‌های روی زمین در داخل کمد یا جمع کردن لباس ها، مفید است.
عوامل حواس پرتی‌ها را به کمترین میزان برسانید: آرام نگه داشتن محیط اطراف بسته به علاقه کودک، خاموش کردن رادیو یا تلویزیون و کنار گذاشتن اسباب بازی‌ها در زمان مطالعه.
توضیح دلایل انجام کارها با زبانی روشن و مثبت: توضیح دلیل درخواست انجام کاری از کودک باید محترمانه باشد. توضیح دلایل انجام یک کار می‌تواند نگرانی و سردرگمی کودک مبتلا به ADHD را برطرف کند. هنگام توضیح باید از جملات مثبت و شفافی استفاده کنید.
زمان انتظار تعیین کنید: وقتی کودک ایده‌ای دارد به او بگوئید وقت آن را دارد که مناسب بودن آن را مورد بررسی قرار دهد. قبل از صحبت کردن یا عمل کردن چند ثانیه صبر کند. این کار تمرین زیادی را می‌طلبد، اما ارزش آن را دارد و می‌تواند به کودک یک مزیت واقعی در زندگی اجتماعی بدهد.
از به کار بردن زبان منفی خودداری کنید: کودک مبتلا به ADHD ممکن است احساس کند که دیگران از او بیزار هستند یا اینکه همیشه کار‌های اشتباهی انجام می‌دهد. تقویت این موضوع با زبان منفی می‌تواند آسیب زا باشد و رفتار‌های مخل را بدتر کند. بازخورد مثبت می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس کودک کمک کند.
یادگیری اهمیت ندادن به چیز‌های کوچک: این کار می‌تواند در طولانی مدت استرس را کاهش دهد و به پدر یا مادر کمک کند تا رفتار‌های مهم‌تر را مهار کنند. اگر والدینی به هر مشکلی توجه کنند، هر روز برای همه استرس زا و ناخوشایند خواهد بود.
استراحت کنید: صرف وقت کل روز بر روی هر کودکی می‌تواند طاقت فرسا باشد. هر زمان می‌توانید استراحت کنید. هرچه والدین انرژی بیشتری داشته باشند، بهتر می‌توانند از پس استرس برآیند.
آرامش خود را حفظ کنید: حفظ آرامش امکان حل مسئله و برقراری ارتباط بهتر را ایجاد می‌کند. روش‌های زیادی برای حفظ آرامش وجود دارد مثل پیاده روی، یوگا و مدیتیشن که والدین می‌توانند استفاده کنند.
به یاد داشته باشید که همه کودکان رفتار‌های نادرستی دارند: به راحتی می‌توان تصور کرد که همه رفتار‌های دارای مشکل ناشی از ADHD است، اما همه کودکان گاهی اوقات رفتار‌های بدی دارند. یاد بگیرید که کدام رفتار‌ها به مدیریت نیاز دارند و کدام یک از موارد طبیعی رشد هستند.
کمک تخصصی پیدا کنید: یک درمانگر ADHD علاوه بر رفتار‌های کودک می‌تواند به استرس والدین نیز کمک کند. علاوه بر کمک‌های تخصصی، اطلاعات سایر والدین در شرایط مشابه می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. / بهداشت نیوز