مجازات تکدی گری چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ فرزانه مروستی در جمع خبرنگاران در خصوص اقدامات استانداری تهران در برخورد با موضوع تکدی گری گفت: دو گروه در گیر آسیب تکدی گری هستند متکدیان و کودکان خیابانی، کودکان خیابانی درگیر فعالیتی هستند که ما آن را تکدی گری پنهان یا شبه تکدی گری می نامیم.

وی با بیان اینکه قوانین و مقررات موجود در این خصوص شامل آیین نامه ی ساماندهی کودکان خیابانی مصوب هیئت وزیران سال۱۳۸۴ و آئین نامه ساماندهی متکدیان مصوب ۱۳۷۸ شورای عالی اداری است، گفت: این قوانین به عنوان اسناد بالادستی تکلیف استانداری را در برخورد با این پدیده مشخص کرده است.

مروستی با اشاره به اینکه در این اسناد استانداران به عنوان رئیس کار گروه اجتماعی و فرهنگی استان و فرمانداران به عنوان رئیس این کارگروه ها در سطح شهرستان ها هماهنگ کننده و ناظر بر حسن اجرای آئین نامه توسط دستگاهها هستند، گفت: هر چند باید بدانیم مقابله با تکدی گری علی رغم وجود قوانین بازدارنده، با محدودیت ها و مشکلاتی هم روبرو است از جمله کمبودهای زیرساختی مانند فضای اردوگاهی علی رغم جمعیت بالای درگیر با این پدیده یا عدم تناسب مجازات با جرم.

به گفته مروستی، اگرچه در قانون مجازات اسلامی تکدی گری جرم محسوب می شود و درحال حاضر متکدیان جمع آوری شده با دستور قضایی در سامانسراهای شهرداری نگهداری می شود. اما به نظر می رسد این مجازات نتوانسته است بازدارنده باشد و افراد متکدی گاهی برای چندمین بار به این مراکز ارجاع داده می شوند از طرفی ظرفیت نگهداری این مراکز هم محدود است.

وی تاکید کرد: قانون گذار مجازات تکدی گری را 3 ماه تا یک سال حبس و استرداد کلیه اموال جمع آوری شده از این راه، پیش بینی نموده اما امیدواریم رویکردهای جدید نظیر مجازات های جایگزین حبس بتواند ما را وارد اقدام اثربخشی در مقابله با این پدیده نماید. رویکردهای قضایی نوین در کشور ما ضمن جلوگیری از اتلاف منابع مالی و معنوی کشور از طریق درگیر نمودن مجرم در فعالیت های اجتماعی اثربخش از وی فردی متعهد نسبت به جامعه و پاسخگو نسبت به اقدام مجرمانه خود خواهد ساخت‌ که امیدواریم با کمک و مساعدت دستگاه قضایی از این رویکرد در برخورد با پدیده تکدی گری بهره ببریم.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استان تهران در بخش دیگری از صحبت های خود درباره رقمی که روزانه در سطح استان تهران مردم به متکدیان کمک می کنند و درامد انها گفت: واقعا در این خصوص نمی توان رقم دقیقی را اعلام و یا تایید کرد برخی از متکدیان حرفه ای که شرایط ترحم برانگیزی دارند درآمد بیشتری هم کسب می نمایند.معمولا سالخوردگان، زنان، کودکان و افرادی که دارای نقص جسمی هستند نسبت به مردان جوان و میانسال درآمدشان بیشتر است. از سوی دیگر متکدیانی که از شیوه های حرفه ای استفاده می کنند مثلا به بهانه خرید دارو یا در راه ماندگی در طول روز مبالغ زیادی را به جیب می زنند اما آنچه مسلم است گردش مالی بسیار بالای پدیده تکدی گری است.

وی افزود: هرگاه پدیده هایی از این دست در جامعه افزایش می یابد باید بدانیم اقتصاد پر رونقی در آن وجود دارد لذا افزایش کودکان خیابانی و متکدیان بزرگسال ما را باید نسبت به سوداگران این پدیده هوشیار سازد.

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان موفقیت طرح های اجرایی در حوزه ساماندهی متکدیان در استان تهران گفت: در کشور قوانین خوبی در این حوزه وجود دارد هرچند که گاهی ضعف اجرا مانع دستیابی به هدف می شود غیر از این لازم است گاهی قوانین موجود هم بر اساس شرایط جامعه به روز گردند؛ موضوعات اجتماعی سیال هستند به گونه ای که شکل و نوع آن هر روز با روز قبل متفاوت است لذا ایین نامه ها هم می باید مدام اصلاح و متناسب وضعیت جامعه باشد.

وی افزود: مبارزه با تکدی گری یک کار گروهی است که اگر بخشهای دولتی، غیردولتی با هم همکاری و همفکری نمایند قطعا محقق شده و هرکدام از بخش ها عقب نشینی کنند این معضل حل نخواهد شد. در حل معضل تکدی گری از شهرداری و نیروی انتظامی که جمع اوری را به عهده دارد تا دستگاه قضایی که حکم می دهد و تا سازمان مردم نهاد و رسانه ها که فرهنگ سازی می نمایند تا مردم برخورد مناسب در مقابله با این پدیده داشته باشند هریک حلقه هایی هستند که هرکدام نباشند کار به سرانجام نمی رسد. انچه مد نظر است تحت عنوان ساماندهی متکدیان از جمع اوری تا نگهداری و توانمندسازی یک فرایند است که نقش مردم به عنوان حلقه اصلی غیرقابل انکار است.

مروستی درباره ریشه های تکدی گری در تهران و مطالعات این حوزه گفت: در حوزه تکدی گری مقالات بسیاری نوشته شده است. و کارهای بسیار خوبی در دفتر امور اجتماعی انجام شده است؛ ایین نامه ساماندهی متکدیان نیز دست آوردی است که بر اساس جمع اوری نظرات و مطالعات کاربردی در سال های مختلف، در سال ۱۳۷۸ تدوین و تصویب شد. درحال حاضر مطالعات تطبیقی بسیاری نیز در این حوزه صورت گرفته است. آخرین و شاید بتوان گفت جامع ترین دستورالعمل در برخورد با آسیب دیدگان اجتماعی از جمله متکدیان و کودکان خیابانی دستورالعمل راه اندازی مجتمع فوریت های خدمات اجتماعی شهر تهران مصوب شورای اجتماعی کشور در سال ۱۳۹۳ است که بر گرفته از تحقیقات و مطالعات کاربردی در این حوزه است.

وی درباره نقش فرهنگسازی در مقابله با این پدیده گفت: نگاه مردم تبریز به تکدی گری به عنوان یک عمل هنجارشکنانه و ضد اجتماعی و عملکرد قوی موسسه مردمی سرای مستمندان، برای سالهای طولانی تبریز را به شهر بدون گدا بدل کرد.

اختر: وی ادامه داد: مسئولیت پذیری اجتماعی بحث فرهنگی دیگری است که از گرایش افراد به گدایی و سربار جامعه بودن جلوگیری می کند. شاید بتوان گفت از صفات بارز فرد متکدی حداقل مسئولیت پذیری فرد نسبت به خود و جامعه است. قطعا بحث های فرهنگی با کمک رسانه ها به پیش می رود و تغییر نگاه شهروندان در مواجهه با متکدیان نیازمند کمک رسانه ها است باید شهروندان متوجه شوند که در مواجهه با متکدیان دلسوزی نیاز نیست تا به تدریج این معضل رفع گردد.

وی تصریح کرد: بخش دیگر تشدید کننده این معضل تنش های سیاسی و امنیتی در خاورمیانه است که موجب مهاجرت از مرزهای شرقی به سمت کشور ما شده است؛ ایران اسلامی به عنوان کشوری ارام فضای خوبی است برای حضور مهاجرینی که شغل تکدی گری منبع کسب درآمدبرای خود و فرزندانشان برگزیده اند و لازم است جرم بودن این عمل به آنها تفهیم گردد.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استان تهران درباره جمعیت و تعداد متکدیان در سطح استان تهران نیز گفت: امار دقیقی از این افراد نداریم و سالانه در قالب طرح های جمع اوری اماری بین دو تا سه هزار نفر در مراکز نگهداری می شود در حقیقت امار متکدیان که جزء جمعیت های پنهان محسوب می شوند از دقت لازم برخوردار نیست و چون هنوز ثبت اطلاعات بایومتریک صورت نمی پذیرد. نمی توان با جسارت در مورد صحت این اطلاعات سخن گفت.

وی افزود: یکی از برنامه هایی که سازمان اجتماعی کشور در ثبت اطلاعات متکدیان در دستور کار دارد سامانه جامع اسیب دیدگان اجتماعی است به شکلی که افرادی که وارد مرکز نگهداری می شوند مشخصات انها به همراه اسکن قرنیه چشم و اثر انگشت ثبت می شود این کار برای معتادان متجاهر انجام می شده و مقرر شده برای متکدیان نیز انجام شود؛ در حال حاضر کارها نهایی شده و تا هفته های اینده مراکز استان تهران هم مجهز به این سامانه خواهند شد.

وی تاکید کرد: با استقرار و به کار گیری این سامانه کل اطلاعات درکشور از متکدیان در سامانه ثبت خواهد شد و ذخیره می شود در حقیقت 31 استان به سامانه متصل می شوند و فردی که یکبار در مرکز نگهداری وارد می شود اطلاعات فرد ثبت می شود. در این شرایط اگر فردی از تکدی گری در استانی ناامید شود و به استان دیگری مهاجرت کند استان مقصد متوجه می شود که فرد متکدی سابقه دار است.

وی درباره اتباع خارجی که اقدام به تکدی گری می کنند نیز گفت: در حال حاضر در حوزه اتباع بزرگسال مرد تکدی گری بسیار کم است چرا که قوانین طرد انها بسیار جدی است. این کار جرم است و به محض اینکه مرد غیر ایرانی به خاطر ارتکاب به این جرم دستگیر شود از کشور طرد خواهد شد اما درباره کودکان و زنان بی سرپرست بر اساس تعهدات ما به کنوانسیونهای بین المللی محدودیت هایی وجود دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر 86 درصد متکدیان در حوزه کودکان از اتباع خارجی هستند انچه که باید مدنظر قرار گیرد این است که مردان و زنان غیر ایرانی نه به صورت مستقیم بلکه هدایتگر این کودکان محسوب می شوند به طوریکه که معمولا فرد بزرگسالی 4 الی 5 بچه را سر چهارراه به گدایی وادار می کند البته تکلیف قانون در برخورد با این قبیل افراد مشخص است بزرگسالی که کودکی را به گدایی وادار کند برابر قانون 3ماه تا 1 سال حبس دارد و قطعا برای بزرگسال غیرایرانی که مرتکب چنین جرمی شود بحث طرداز کشور حتما اجرا خواهد شد.

وی تاکید کرد: برای کودکان خارجی تنها که بدون سرپرست به کشور وارد شده اند پیگیری هایی از طریق سفارت افغانستان انجام می شود و تعیین تکلیف خواهند شد و با همکاری سفارت زمینه بازگشت انها به کشور و خانواده شان فراهم خواهد گردید.

مروستی درباره نحوه برخورد با مافیا تکدی گری در استان تهران نیز گفت: اطلاعاتی توسط شهرداری و نیروی انتظامی از افرادی که صبح ها کودکان و حتی بزرگسالان به سر چهارراه ها می اورند و شبها نیز جمع اوری می کنند دسته بندی شده است لذا در حال پیگیری های قضایی و انتظامی برای برخورد با این افراد هستیم سال گذشته نیز چند نمونه برخورد با این افراد انجام شد.

وی با تاکید بر اینکه برخی مخالف وجود باند و مافیا در این حوزه هستند افزود: حتما گروه های سازماندهی شده وجود دارند که از کودکان و زنان برای تکدی گری سرچهارراه ها استفاده می کنند. قطعا اعتقاد داریم این مدل کار کردن بچه ها سازماندهی شده است به شکلی که یک بزرگسال مدیریت و سازماندهی کودکان را انجام می دهد و حتی مسیر و جای انها را مشخص می کند.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استان تهران خطاب به همه شهروندان گفت: شهروندان باید بدانند دلسوزی در مورد متکدیان جایز نیست اگر در این فضا می خواهید به بچه ها کمک کنید و به دنبال کمک و صیانت از حقوق انها هستید به هیچ عنوان کمک مالی به انها نکنید این افراد هر روز محتاج تر می شوند و هیچ مشکلی از انها حل نخواهد شد تا زمانی که ما کمک می کنیم و پول می دهیم بزرگسال می فهمد این منبع درامد خوبی است و این کودکان وادار به تکدی گری در معابر می شوند.

منبع: برنا