هشدار درباره کاهش گرایش به پزشکی

به گزارش راهبرد معاصر، ایرج فاضل، با بیان اینکه طی چند دهه اخیر (به جز دوران کرونا)، به طور مرتب هر سال کنگره علمی بزرگی برای همه جراحان کشور برگزار شده است، گفت: یکی از دلایل مهم تشکیل و تأسیس جامعه جراحان ایران، برعهده گرفتن آموزش جراحانی است که فارغ التحصیل شده و مشغول فعالیت در مراکز درمانی هستند.

وی افزود: دانش طب به طور پیوسته در حال پیشرفت و تغییرات جدید است و جراحان در مملکت باید مطابق علم روز دنیا آموزش ببینند.

فاضل گفت: این وظیفه بزرگ و مهم که از حدود ۴۰ سال قبل بر عهده جامعه جراحان بوده، به واسطه کنگره سالیانه و همایش‌های میان دوره‌ای متنوع در زمان‌های مختلف مورد توجه ویژه قرار گرفته است؛ بدین ترتیب طب کشور مطابق تحولات جدید و به روز دنیا پیشرفت کرده و رو به جلو حرکت می‌کند؛ این وظیفه بی نهایت مهم بر عهده انجمن‌های علمی در تخصص‌های جراحی و تخصص‌های طب داخلی قرار دارد.

رئیس جامعه جراحان ایران افزود: کنگره‌های سالیانه معمولاً در نیمه دوم اردیبهشت برگزار شده و بی نهایت مورد استقبال جراحان در رشته‌های مختلف قرار گرفته است؛ امسال نیز این کنگره به وظایف خود عمل کرده و با مشارکت ۱۶ رشته تخصصی جراحی، پرستاری و رشته‌های وابسته مطابق برنامه‌های متنوع علمی طی پنج روز از هفدهم تا بیست و یکم اردیبهشت ۱۴۰۳ در سالن‌های مختلف مرکز همایش‌های رازی برگزار خواهد شد.

انگیزه تأسیس جامعه جراحان ایران

فاضل با بیان اینکه ۴۰ سال از تأسیس جامعه جراحان ایران می‌گذرد، گفت: انگیزه اصلی برای تشکیل جامعه جراحان نیازی بود که در سال ۱۳۶۳ احساس شد؛ به دلیل تعدد مجروحان جنگی که با سلاح گرم آسیب دیده بودند، از آنجایی که درمان جراحت‌های ناشی از سلاح گرم با اسلحه سرد و چاقو تفاوت‌های فراوانی دارد، مجروحان جنگ نیاز به درمان‌های اختصاصی داشتند.

وی افزود: آن دوران جراحان مملکت با وجود اینکه از تکنیک‌های جراحی مطلع بودند ولی تجربه یا سابقه‌ای در مواجهه با مجروحیت‌های جنگی و آسیب‌های ناشی از تیر و ترکش تا پیش از جنگ تحمیلی نداشتند، بنابر این نیاز به آموزش وسیع و گسترده توسط جامعه جراحان ایران احساس شد و همین عامل مهمی برای تشکیل جامعه جراحان ایران و تداوم برگزاری کنگره‌هایی از سال ۱۳۶۳ تا کنون بوده است.

فاضل گفت: این موضوع ابتدا در بیمارستان طالقانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مطرح شد و اولین کنگره نیز در اصفهان، سپس در شیراز برگزار شد؛ بع جز یکی دو سال اخیر به دلیل اپیدمی کرونا، کنگره‌های علمی سالیانه به طور مرتب در تهران برگزار و به صورت میان دوره‌ای در یکی از استان‌های کشور برپا شده است.

رئیس جامعه جراحان ایران افزود: این وظیفه مهم بر عهده جامعه جراحان با شاخه‌های استانی خود بوده است که طی کنگره‌های متعدد و همایش‌های میان دوره‌ای و استانی در چهار دهه اخیر در ایران برگزار کرده است؛ بدین ترتیب وظیفه آموزش جراحان کشور از افتخارات چهل ساله جامعه جراحان در کشور است.

ناامنی شغلی اقتصادی سم مهلک برای پزشکی کشور

فاضل در پاسخ به این پرسش که چگونه در شرایط کنونی باید سیاستگذاری شود تا در آینده با کمبود نیروهای متخصص مواجه نشویم، گفت: تمایلی به منفی صحبت کردن ندارم ولی من اصلاً از وضع موجود و به خصوص برای آینده خوش بین نیستم. متأسفانه شرایطی به وجود آمده که مشوق‌ها برای گرایش به رشته‌های پزشکی به تدریج رنگ باخته در شرایطی که رشته پزشکی از رشته‌های برتر مورد انتخاب در کنکور بود. متأسفانه الان برعکس این موضوع رخ داده و با کمال تأسف باید نگران دو دهه آینده پزشکی مملکت بود و نگران آنچه بر سر پزشکی مملکت خواهد آمد.

رئیس جامعه جراحان ایران افزود: اگر برای جلوگیری از این رخداد ناگوار فکر و اقدامی نکنیم، متأسفانه در آینده نزدیک مثل اوایل انقلاب شاید مجبور به استخدام پزشک از کشورهای دیگر باشیم.

فاضل گفت: الان در برخی رشته‌های مهم و حیاتی مثل جراحی عروق، جراحی کودکان، حتی یک داوطلب برای تحصیل نداریم. انگیزه‌ای نیز برای ورود به رشته‌های پر زحمت و طولانی مدت وجود ندارد، ولی برعکس در رشته‌هایی مانند جراحی پلاستیک و امثال آن داوطلبان فراوانی وجود دارد؛ این شرایط را "ما" به وجود آوردیم و متأسفانه گرفتار عواقب آن خواهیم شد.

رئیس جامعه جراحان ایران با بیان اینکه باید شرایط تشویق کننده باشد تا انگیزه کافی با امکانات تشویقی برای ورود پزشکان به رشته‌های تخصصی پُر زحمت و طولانی مدت برقرار شود، افزود: باید برای افرادی که بخش عمده‌ای از عمر خود را صرف تحصیل یک دوره تخصصی دشوار و طولانی می‌کنند، انگیزه‌های قوی ایجاد کرد؛ وقتی وضعیت معیشتی و زندگی نسل فعلی پزشکان مطلوب باشد این یک انگیزه خوب و اثرگذار برای جذب و ماندگاری پزشکان جوان خواهد بود. باید سیاستگذاری ها طوری برنامه ریزی شود تا جامعه از این بابت صدمه نبیند.

فاضل با اشاره به اینکه جامعه جراحان ایران طی ۴۰ سال گذشته شخصیت‌های متعددی همراه خود داشته ولی متأسفانه برخی از این عزیزان اکنون در میان ما نیستند، افزود: این بدان معنا است که پیوسته از طرف بهترین جراحان کشور حمایت می شده و نسل بزرگی از بهترین جراحان کشور را همراه داشته است و اکنون نیز بهره مند از حضور و همراهی بسیاری از این بزرگواران است؛ درود بر همه پزشکان بی مانند و تکرار نشدنی کشور.

رئیس اسبق فرهنگستان علوم پزشکی ایران گفت: بسیاری از این عزیزان را در فرهنگستان علوم پزشکی از بدو تأسیس به عنوان عضو پیوسته به همکاری گرفتیم و این عزیزان در اداره جامعه جراحان نیز همراه ما بودند.

رئیس کل اسبق سازمان نظام پزشکی ایران، ناامنی شغلی و اقتصادی را سم مهلک برای پزشکی کشور دانست و تاکید کرد: اگر شرایط مساعد و مطلوب باشد، جایگاه پزشکی کشور مجدد اوج خواهد گرفت.

وی گفت: انجمن‌های مختلف جراحی کشور و شاخه‌های استانی سال‌ها است که تشکیل شده و هر انجمن نماینده‌ای در هیأت مدیره جامعه جراحان دارد و امور نیز بخوبی اداره می‌شود.

جراحی فاخرترین هنر است

فاضل با بیان این نکته که جراحی فاخرترین هنر محسوب می‌شود، افزود: عالم با مغز خود، هنرمند با قلب خود و جراح با مغز، قلب و دستان خود، خدمت می‌کند؛ جراحی رشته بسیار مهم در میان رشته‌های پزشکی است که تحولات بسیار ارزشمندی نیز داشته و خواهد داشت.

وی با اشاره به این نکته که جراحی امروز هیچ شباهتی به جراحی ۱۰ سال قبل ندارد و جراحی در دهه آینده نیز شباهتی به جراحی امروز نخواهد داشت، ادامه داد: جراحی به افرادی نیاز دارد که همه عمر خود را صرف این رشته کنند؛ یعنی نیمه اول عمر را به آموختن و نیمه دوم را به درمان و طبابت صرف کنند. شاید هنرمندترین هنرمندها، همین همکاران جراح ما هستند که "هنر جراحی" را برای درمان و نجات بیماران مورد استفاده قرار می‌دهند.

فاضل در پایان گفت: توصیه من برای جراحان جوان این است که با فکر و اندیشه کافی وارد این رشته شوند و بدانند که تخصص جراحی یعنی زحمت، بیداری و بی خوابی، مسئولیت در لحظات حساس و نجات بخش؛ ولی در عین حال بیماران قدر شناس، فراوان هستند و زندگی را برای پزشک معالج خود شیرین می‌کنند./ مهر