ظرفیت ۲۰میلیارددلاری بازار جدید ارزی/ فروشِ کوتاژ شفاف می‌شود؟
بازار ارز اشخاص که وعده آن از سوی بانک مرکزی مطرح شده است، ظرفیت عرضه ارز حداقل به‌میزان ۲۰میلیارد دلار را خواهد داشت.
به گزارش راهبرد معاصر؛ به‌تازگی معاونت ارزی بانک مرکزی از واردات کالا از محل صادرات خود به‌میزان 17 میلیارد دلار در سال گذشته خبر داده است.
مجموعه واردات کشور از سه محل ارز 28500تومانی مخصوص کالاهای اساسی، ارز نیمایی با نرخ 40 هزار تومان در مرکز مبادله و همچنین واردات از محل صادرات خود و غیر صورت می‌گیرد. برای واردات از محل ارز نیمایی و واردات از محل صادرات غیر فعال اقتصادی در صف تخصیص 2 الی 3 ماهه قرار می‌گیرد اما تشریفات ارزی رویه واردات از محل صادرات خود ظرف کمتر از 2 هفته عملیاتی می‌شود.
فرزین: عرضه ارز با نرخ نیمایی به 100 شرکت بزرگ صادرکننده محدود شد
همچنین در روزهای اخیر، محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی با اعلام اینکه "برای حل مشکل بازگشت ارز حاصل از صادرات بنگاه‌های کوچک و بخش کشاورزی، امسال سامانه‌های ارزی را توسعه می‌دهیم و این بخش‌ها را از سامانه نیما خارج می‌کنیم."، گفت: ارز این بخش را به چارچوب ارز توافقی می‌آوریم و برای آن یک بازار درست می‌کنیم، فقط صد شرکت بزرگ در سامانه نیما می‌آیند و بقیه در سامانه جدید براساس نرخ توافقی ارز را مبادله می‌کنند. این نرخ توافقی باعث می‌شود مسائل صادرکنندگان کوچک حل شود.
پیشتر این گمانه‌زنی مطرح شد که احتمالاً 100 شرکت مدنظر رئیس‌کل بانک مرکزی که همچنان موظف به عرضه ارز با نرخ دلار 40هزارتومانی هستند همان صد شرکت برتر صادرکننده‌ای هستند که به‌تازگی توسط گمرک اسامی آنها منتشر شده است.
ظرفیت 20میلیارددلاری بازار جدید ارزی
اگر نگاهی به جداول مرتبط با صادرات سال 1402 داشته باشیم، مشخص می‌شود که در سال قبل 100 صادرکننده برتر حدود 29 میلیارد دلار صادرات داشته‌اند و کل صادرات کشور نیز حدود 50 میلیارد دلار بوده است.
بر این اساس به‌نظر می‌رسد در بازار جدید ارز اشخاص، ظرفیت عرضه حداقل 20 میلیارد دلار ارز با نرخ توافقی نزدیک به بازار غیررسمی وجود داشته باشد.
بر این مبنا در سال جاری همچنان حدود 30 میلیارد دلار با نرخ نیمایی عرضه ارز صورت خواهد گرفت.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که سال قبل حدود 17 میلیارد دلار واردات از محل ارز اشخاص با اولویت واردات از محل صادرات خود به مدد رانت عدم معطلی در صف تخصیص صورت گرفته است.
به این ترتیب یک براورد اولیه نشان می‌دهد احتمالا امسال 10 درصد به ظرفیت بازار ارز اشخاص که قرار است به شکل متشکل فعالیت کند، اضافه خواهد شد.
زیان مصرف کننده و صادرکننده با واردات میلیاردها دلار کالا با رویه رانتی صادرات خود
نکته دیگری که در اینجا باید به آن توجه داشت موضوع واردات از محل ارز اشخاص است، واردات از این محل به دو شیوه واردات از محل صادرات خود و غیر صورت می‌گیرد.
به عنوان مثال یکی از موضوعات چالش برانگیز این رویه واردات صدها میلیون دلار آیفون 13 رفرش و ریپک از طریق این رویه رانتی بود که متاسفانه اقدامی برای اصلاح آنها صورت نگرفت.
الزام کوتاژ فروشی شفاف و حذف رانت صادرات خود
حالا به نظر می‌رسد با متشکل شدن بازار ارز اشخاص رویه واردات از طریق صادرات غیر یا کوتاژ فروشی در در سازوکارهای شفاف، عمق بیشتری پیدا کند.
چرا که یکی از مشکلات صادرکنندگان این بود که در حوزه تخصصی واردات تجربه کافی نداشته و آسیبهای جدی به مصرف کننده و فعال اقتصادی از محل تجارت مرتبط با این حوزه در سال گذشته تحمیل شد./ تسنیم