کالابرگ الکترونیک، ضامن حداقل معاش خانوار ایرانی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت خواستار اجرای کامل قانون توزیع کالابرگ الکترونیک شد و بر تأمین ارز کالاهای اساسی و ارائه آن با قیمت مناسب به مصرف‌کنندگان اصلی تأکید کرد. طبق قانون بودجه ۱۴۰۳، دولت موظف است ۳۱۵ هزار میلیارد تومان از منابع هدفمندسازی یارانه‌ ها را برای این طرح اختصاص دهد و آن را برای ۱۹ میلیون خانوار ایرانی اجرا کند.

در مرحله قبلی اجرای طرح، بیش از ۱۵۱ میلیون بسته غذایی شامل ۱۱ قلم کالای اساسی به وسیله ۲۱۱ هزار فروشگاه به مردم عرضه شد. سوابق نشان می‌دهد این طرح از دهه ۱۳۶۰ تاکنون در دوره‌های مختلف اجرا شده و نقش مهمی در تثبیت قیمت‌ها، کاهش انحراف منابع یارانه‌ای و حفظ امنیت غذایی داشته و در شرایط تورمی برای حمایت از اقشار کم‌درآمد، حفظ قدرت خرید و کاهش فشار اقتصادی ضروری است. این طرح با شفافیت در تخصیص منابع و جلوگیری از تخلفات، به بهبود معیشت مردم و افزایش اعتماد عمومی کمک می‌کند.

تجربه چند سال تورم بالای ۴۰ درصدی سبب شد رئیس جمهور شهید، آیت الله رئیسی به راه حل کالابرگ توجه کند؛ یعنی به صورت محدود موضوع کوپن سابق و کالابرگ امروز مطرح شد

رحمان سعادت، کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه تأمین حداقل ضروریات زندگی با تورم شدید بالای ۴۰ درصد و دلار بالای ۸۰ هزار تومن به ویژه در زمستان کار آسانی نیست و با حقوق کارمندی و کارگری امکان تأمین حداقل معاش دشوار است، به «راهبرد معاصر» گفت: اجرای کامل قانون توزیع کالابرگ الکترونیک می تواند راهگشا باشد. این موضوع جدید نیست و تقریبا جوانان و میان سالان و کسانی که دوران جنگ را به یاد دارند، به خوبی می دانند کوپن یا کالا برگ یکی از اوراق بهادار مردم به شمار می رفت و  کالا برگ ها نقش حیاتی در اقتصاد خانواده ها داشتند.

وی افزود: بسیاری ار خانوارها با همان ساختار یارانه ای توانستند روزهای سخت دفاع مقدس را پشت سر بگذارند. گرچه آن سازوکار مشکلاتی ایجاد کرد، ولی حداقل های زندگی را به ویژه در زمینه نیازهای پروتینی تضمین می کرد.

کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: به نظر می آید ساختار قیمت ها گرچه در تخصیص بهینه منابع خوب عمل می کنند، اما  در توزیع درآمد ساختار قیمت ها به نفع دهک های بالای درآمدی است، دهک های پایین در نظام قیمتی نمی توانند سهم لازم داشته باشند، با پدیده فقر نسبی مواجه می شوند و وقتی قیمت ها به صورت نجومی افزایش می یابد، صدای فقر مطلق نیز به گوش می رسد.

سعادت گفت: تجربه چند سال تورم بالای ۴۰ درصدی سبب شد رئیس جمهور شهید، آیت الله رئیسی به راه حل کالابرگ توجه کند؛ یعنی به صورت محدود موضوع کوپن سابق و کالابرگ امروز مطرح شد. دولت سیزدهم بعد تجربه «جراحی اقتصادی» که اردیبهشت ۱۴۰۱ و به دنبال افزایش شدید قیمت کالاها رخ داد، به دنبال ترمیم سفره های آسیب دیده مردم بود.

وی افزود: در آن سال بعد از ماه مبارک رمضان ارز ۴ هزار و 200 تومانی از عرصه اقتصادی حذف شد، سفره های مردم به شدت آسیب دید و تنها راه حل توزیع کالا برگ بود. با این تفاوت که بعد از 30 سال اتمام جنگ ساختارهای تجارت الکترونیک در کشور فراهم شده بود و دولت می توانست سازوکار کالابرگ الکترونیک را به وسیله فروشگاه در اختیار اقشار آسیب پذیر قرار دهد.

با توجه به اینکه بیشتر مردم یارای مقابله با تورم‌ را ندارند، پیشنهاد می شود چتر برنامه کالابرگ بزرگ و وسیع در نظر گرفته شود

کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: این طرح اجرایی شد و سال ۱۴۰۲ مردم از کالابرگ الکترونیک بهره مند شدند. با شهادت رئیس دولت سیزدهم در سانحه هوایی این برنامه به محاق رفت. دلایلی همچون اشکالات فنی، نبود بودجه لازم و اعتقاد نداشتن برخی مدیران و اقتصاددانان سبب شد کالابرگ فقط در حد حرف و حدیث باقی بماند و جزو قوانین متروک قرار گیرد‌.

سعادت گفت: جراحی اقتصادی دولت چهاردهم و حذف دلار نیمایی و رسیدن به دلار توافقی سبب شد قیمت دلار مرز ۷۰ و سپس ۸۰ هزار تومان را رد کند و ممکن است از مرز ۹۰ و  ۱۰۰ هزار نیز عبور کند. این یعنی تورمی نجومی که به سفره ها رحم نخواهد کرد. در چنین شرایطی دولت‌ می تواند در کنار مردم باشد و ابزار در دسترس و مطمئن کالابرگ الکترونیک است.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه بیشتر مردم یارای مقابله با تورم‌ را ندارند، پیشنهاد می شود چتر برنامه کالابرگ بزرگ و وسیع در نظر گرفته شود و هفت دهک پایین از سایه آن بهره‌مند شوند. با توجه به دستور جدید رئیس جمهور مبنی بر راه اندازی سازوکار کالابرگ به مدیران اقتصادی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، باید به سرعت این طرح عملیاتی شود. در آستانه ماه مبارک رمضان و عید نوروز کالابرگ الکترونیک طرح مؤثری برای کاهش فشار اقتصادی بر اقشار آسیب پذیر خواهد بود.