آخرین تحولات لبنان/ از بی میلی سعد حریری برای تصدی نخست وزیری تا تغییر شیوه اعتراض معترضین

به گزارش راهبرد معاصر؛ اعتراض های مردمی در لبنان در حالی سومین هفته خود را سپری می کند که سعد حریری که پیشتر پذیرش سمت نخست وزیری را مشروط به ایجاد دولتی تکنوکرات نموده بود، در جدیدترین موضع گیری اش از عدم تمایل برای تصدی این سمت خبر داده است.

وی دلیل عدم تمایل به نخست وزیری مجدد را اینگونه عنوان کرده است که در شرایط کنونی تشکیل دولت وحدت ملی دیگر بی فایده است.

این در حالی است که حریری چهارشنبه هفته گذشته و یک روز پس از استعفا آمادگی خود را برای نخست وزیری مجدد مشروط به تشکیل دولت تکنوکرات اعلام کرد.

از سوی دیگر امروز ناآرامی های لبنان وارد سومین هفته خود شده است و از روز یکشنبه همزمان با خروج حامیان رئیس جمهور در مسیر منتهی به کاخ ریاست جمهوری "بعبدا" بار دیگر تظاهرات پس آنکه چند روز فروکش کرده بود، آغاز شد و در ادامه آن بار دیگر بیروت و برخی شهرهای دیگر شاهد مسدود شدن راههای ارتباطی بودند، اما ارتش در تلاش برای بازگشایی راهها است و امروز تمام راههای ارتباطی بیروت بازگشایی شده است .

در این میان سعد حریری و "جبران باسیل" وزیر خارجه دولت پیشبرد امور روز دوشنبه با یکدیگر دیدار کردند.

روزنامه الاخبار لبنان امروز چهارشنبه در مورد موضع تازه سعد حریری نوشت: سعد حریری ضمن تاکید بر اینکه برای بازگشت به نخست وزیری اصراری ندارد در عین حال گفت: در انتظار رایزنی و مشورت های بیشتر درنگ کرده است.

به نوشته الاخبار، منابع نزدیک به حریری اعلام کردند، احتمال گزینه تشکیل دولتی با حضور افراد متخصص و کارشناس بدون مشارکت وی قوت گرفته است و در این خصوص نام افرادی مانند "ریا حسن" وزیر کشور و "نواف سلام" قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری و سفیر پیشین لبنان در سازمان ملل متحد است.‎

روزنامه الجمهوریه نیز با اشاره به اینکه باسیل و حریری علاوه بر دیدار روز دوشنبه، یک بار دیگر شب گذشته نیز با یکدیگر دیدار کرده اند، نوشت: این دیدار در پی گفت وگوی حریری با "علی حسن خلیل" وزیر اقتصاد لبنان و نزدیک به "نبیه بری" رئیس پارلمان این کشور صورت گرفت

حسن خلیل در دیدار با حریری او را در جریان دیدگاه‌های حزب‌الله و جنبش امل در خصوص روند تشکیل دولت قرار داد.

حریری تاکید کرده است که در این مرحله تمایلی به نخست‌وزیری ندارد و این موضع خود را به باسیل، حزب‌الله و تمامی سران و شخصیت‌هایی سیاسی که با وی دیدار کرده‌اند، اطلاع داده و اعلام کرده است آماده پیشنهاد شخصیتی سیاسی مورد توافق همه برای نخست وزیری دولت متخصص (تکنوکرات) است؛ دولتی که هیچ وابستگی به احزاب و نیروهای سیاسی نداشته باشد. حریری در این خصوص چند نام و شخصیت سیاسی نیز پیشنهاد داده که برخی از آنها قابل بررسی هستند و برخی دیگر نیز رد شده اند.

این در حالی است که باسیل در دیدار با سعد حریری طرحی را ارئه کرد که شامل موارد زیر است:

--تشکیل دولت جدید بدون حضور سیاستمداران شناخته شده.

-نخست‌وزیر شخصی مورد قبول خود را پیشنهاد دهد تا با موافقت گروههای سیاسی روند تشکیل دولت آغاز شود.

-با توجه به اینکه در مرحله کنونی حضور یک تیم شایسته ضروری است از گروههای سیاسی انتظار می رود نام افراد شایسته و متخصص بویژه در زمینه اقتصادی را ارائه دهند.

-نظرخواهی از معترضان در خیابان‌ها به منظور اطلاع یافتن از نامزدهای مورد نظر آنان در دولت جدید.‎

هشدار رئیس پارلمان لبنان به خطرات تاخیر در تشکیل دولت

"نبیه بری" رئیس پارلمان لبنان نیز روز گذشته در ارزیابی اوضاع کنونی کشور، اولویت را با تشکیل هرچه سریع تر دولت جدید دانست و گفت، در شرایط کنونی تاخیر در تشکیل دولت جایز نیست زیرا اکنون کشور ظرفیت تاخیر را ندارد و هر چه بیشتر تشکیل دولت طول بکشد، خطرات نیز افزایش می یابد.

بری در خصوص مبارزه با فساد نیز گفت، پیشنهادهایی مبنی بر تصویب قوانین مهم برای پایان دادن به روند محرمانه بودن اطلاعات حساب‌های بانکی و بازگرداندن اموال به غارت رفته ارائه شده است.

رئیس پارلمان لبنان در خصوص اخبار مربوط به تشکیل دولت جدید متشکل از ۲۴ وزیر گفت: هرچه در خصوص شکل دولت جدید گفته می شود، بی اساس است.

تغییر در رویکرد معترضان؛ از بستن خیابان‌ها به تحصن مقابل نهادهای دولتی و خصوصی

نیروهای امنیتی لبنان برای بازگشایی مسیرهای مسدود شده توسط تظاهرکنندگان در مناطق مختلف تلاش می‌کنند، ارتش این کشور نیز خیابان‌های بیروت و مسیر پل جل الدیب در دو جهت را باز کرد. خیابان یک طرفه خلده نیز باز شد.

معترضان لبنانی امروز مقابل موسسه‌هایی چون بانک مرکزی و دو شرکت تلفن همراه و برق تجمع کردند و این موسسه‌ها مجبور شدند تعطیل کنند.

تجمع‌های معترضان لبنانی در مقابل برخی از بانک‌ها در مناطق مختلف این کشور انجام شد و معترضان سیاست‌های بانکی که منجر به کاهش ارزش لیره این کشور شده را محکوم کردند.

تمامی خیابان‌ها در بیروت و بیشتر مناطق لبنان باز شده‌اند و معترضان لبنانی روز سه‌شنبه توافق کردند مسیرها را مسدود نکنند.

شهر صیدا در جنوب لبنان نیز شاهد تظاهرات دانش‌آموزان مدارس به سوی بانک مرکزی بود.

تعدادی از تظاهرکنندگان در میان تدابیر امنیتی و حضور نیروهای ارتش تحصنی را مقابل کاخ دادگستری بیروت در راستای مطالبه فعال سازی دستگاه قضا و مواخذه فاسدان برگزار کردند.

تظاهرکنندگانی نیز مقابل وزارت دارایی در طرابلس در میان استقرار نیروهای امنیتی تجمع کردند. معترضان همچنین مقابل "دانشگاه العزم" و شرکت برق قادیشا در بندر تجمع کردند و تمام کارمندان را از ساختمان آن بیرون کردند.

ارتش لبنان پس از گفت‌وگو با تظاهرکنندگانی که عامدانه خیابان ذوق مصبح در شمال بیروت را مسدود کرده بودند، موفق شد این مسیر را باز کند.

سعد حریری، نخست وزیر دولت موقت و جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان برای اولین بار از زمان آغاز اعتراضات مردمی در این کشور با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند که برای چهار ساعت ادامه داشت.باسیل تشکیل مجلس سنا، اجرای سیاست غیرتمرکز و تاسیس دولتی مدنی در لبنان را خواستار شد.

یک مسؤول وزارت خارجه آمریکا از کابینه لبنان خواست به حقوق تظاهرکنندگان احترام گذاشته و از جان آنها حفاظت کند.

او گفت: از ارتش لبنان انتظار داریم به حمایت خود از تظاهرکنندگان در برابر خشونت‌ها ادامه دهد.

وی افزود: تظاهرات غیر فرقه‌ای در لبنان نشان‌دهنده رشد در توافق ملی برای حمایت از اصلاحات در این کشور است.

در شبکه‌های اجتماعی لبنان فایل صوتی راهبه منی وازن، مدیر مدرسه راهبه‌ها در این کشور منتشر شد که در آن دانش‌آموزان را تهدید می‌کند در صورتی که در هر گونه تظاهرات و با فعالیت اعتراضی شرکت کنند، اخراج شده و از مدارک رسمی محروم می‌شوند.

راهبه وازن در این فایل صوتی که موجی از خشم و محکومیت را به دنبال داشت، می‌گوید: هر دانش‌آموز پسر یا دختری که در تظاهرات شرکت کند، به معنای روز آخرش در مدرسه خواهد بود، خوب فکر کنید و متوجه باشید که در چه مدرسه‌ای درس می‌خوانید و از چه مدرسه‌ای هستید. برای بار آخر به شما می‌گویم این تفکرات را فراموش کنید در غیر این صورت عواقب بسیار بدی برای شما خواهد بود.

تهدیدات راهبه وازن، موجب شد که اکرم شهیب، وزیر آموزش و پرورش لبنان با انتشار بیانیه‌ای تاکید کند، قابل قبول نیست موسسه‌های آموزشی هر گونه زورگویی و اجباری علیه دانش‌آموزان داشته باشند که می‌خواهند در تظاهرات و جنبش‌های مردمی فعلی شرکت کنند.

همچنین شهیب از مرکز آموزش عالی در این وزارتخانه خواست درباره این فایل صوتی و دیگر اتفاقات مشابه تحقیق کند.

در پی واکنش‌ها به این فایل صوتی، مدرسه یاد شده اعلام کرد که مخالف هیچ‌گونه فعالیت و اعتراضی در خیابان‌ها با هدف پایان دادن به فساد در این کشور نیست و این پیام صوتی برای آن دسته از دانش‌آموزان بود که قصد شرکت در تظاهرات از مدرسه و بدون اطلاع خانواده‌هایشان را داشتند.

در این راستا دانش‌آموزان مدارس غیر دولتی راهنمایی ورودی‌های مدرسه خود مسدود کردند و در حمایت از تظاهرکنندگان اجازه ورود به مدرسه و شروع درس را ندادند.

تاکید رئیس جمهور لبنان بر مبارزه با فساد در این کشور

نهاد ریاست جمهوری لبنان با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که میشل عون، رئیس‌ جمهور این کشور در دیدار با «ساروج کومارجاه» رئیس منطقه‌ای بانک جهانی در امور غرب آسیا و شمال آفریقا در کاخ ریاست جمهوری بعبدا در بیروت تاکید کرده است: همه مقامات درگیر فساد پاسخگو خواهند بود. در امر مبارزه با فساد مصمم هستیم.

وی ضمن اشاره به تظاهرات معترضین لبنانی که سبب استعفای حکومت نیز شده، گفته است: دولت آینده لبنان شامل وزیرانی با مهارت و شایسته و به دور از شبهه فساد خواهد بود. مقامات فاسد دولتی نمی توانند از تحقیقات و حسابرسی فرار کنند.

عون در این دیدار همچنین از بانک جهانی برای حمایت از لبنان تشکر کرده است.

«ساروج کومارجاه» رئیس منطقه‌ای بانک جهانی در امور غرب آسیا و شمال آفریقا نیز ضمن ارزیابی اعتراضات مردمی به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی لبنان تایید کرد که پشتیبانی بانک جهانی از این کشور ادامه خواهد یافت.

دیدار مجدد حریری و جبران باسیل

حریری و باسیل روز دوشنبه نیز با یکدیگر دیدار کردند و گرچه منابع خبری نتایج دیدار این دو را مثبت ارزیابی نکردند، اما در شرایط کنونی صرف دیدار و گفت وگوی آنان اقدامی مثبت به شمار می آید.

روز گذشته برخی منابع لبنانی از دیدار مجدد حریری و جبران باسیل رهبر جریان "آزاد ملی" در سه شنبه شب خبر دادند که در صورت صحت این اخبار، ملاقات امشب این دو، سومین دیدار بین آنان از روز دوشنبه تاکنون به شمار می آید.

در همین ارتباط خبرگزاری رویترز نیز به نقل از یکی منبع نزدیک به حریری اعلام کرد، دیدار او با باسیل مثبت بوده و دیدگاه های مربوط به برون رفت از بحران اقتصادی کشور و پاسخگویی به مطالبات مردم مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

رویترز دیدار امشب باسیل و حریری را دومین دیدار بین این دو در دو روز اخیر دانست و به نقل از منبع مزبور اعلام کرد: تماس بین نخست وزیر و وزیر خارجه دولت پیشبرد امور در روزهای آینده نیز ادامه خواهد یافت و هدف از آن رایزنی در مورد بهترین راه ممکن برای مقابله با مشکلات اقتصادی و مالی کشور است.

روزنامه الجمهوریه نیز در ارزیابی دیدار امشب بین حریری و باسیل نوشت: چه بسا این دیدارها که مرحله مقدماتی روند بررسی تشکیل کابینه است، زمینه را برای دیدارهای مستقیم بین گروههای مختلف که تماس بین آنان از زمان استعفای حریری قطع شده است، فراهم کند.

به نظر می رسد بین حریری و باسیل در خصوص اینکه شخصی به جز حریری ریاست دولت آینده را بر عهده داشته باشد، تقریبا توافق حاصل شده است، به این شرط که حریری این فرد را انتخاب کند و دولت جدید نیز از تمام وزیران که موجب نارضایتی شده اند، خالی باشد.

تظاهرات لبنانی ها در اعتراض به مشکلات معیشتی و اقتصادی و نیز اعمال مالیات بر واتساپ 25 مهر ماه (17 اکتبر) آغاز شد و به سرعت از بیروت به سایر شهرها از جمله طرابلس در شمال و صور، صیدا ونبطیه در جنوب امتداد یافت؛ این تظاهرات در اواسط هفته دوم فروکش کرد اما در هجدهمین روز بار دیگر از سر گرفته شد و با مسدود کردن مجدد راههای ارتباطی همراه بود.

حریری در هفته دوم تظاهرات مردمی استعفای خود را تقدیم رئیس جمهور کرد و یک روز پس از آن ضمن اعلام آمادگی برای نخست وزیری مجدد، آن را به تشکیل دولت تکنوکرات مشروط کرد.