چگونه «وحدت مواضع» از التهابات ارزی میکاهد؟
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی از توافق تازه با شرکتهای بزرگ پتروشیمی و فولادی برای افزایش عرضه ارز خبر داد و اعلام کرد، عملیات تأمین ارز کشور بدون وقفه در حال انجام است؛ اقدامی که با هدف کنترل التهابات اخیر و تثبیت نرخ در بازار دوم دنبال میشود.
فعال بودن عوامل بنیادی اثرگذار بر نرخ ارز در اقتصاد را نمی توان تنها عامل اصلی افزایش نرخ ارز و تکانه های بالای قیمتی هفته های گذشته عنوان کرد
علاوه بر این، چندی پیش چند محموله طلا معادل ۵ هزار پالت وارد کشور شد. این محموله بزرگ که از آن بهعنوان یکی از مهمترین نقلوانتقالات فلزات گرانبها در سالهای اخیر یاد میشود، میتواند نقش مهمی در تقویت ذخایر ارزی و پشتوانه پول ملی ایفا کند. کارشناسان معتقدند، ورود این حجم از طلا علاوه بر اثرات مستقیم بر بازار داخلی و کاهش التهابات ارزی، میتواند در مدیریت نقدینگی و افزایش اعتماد عمومی نسبت به ثبات اقتصادی کشور مؤثر باشد.
هرچند جزئیات دقیق درباره مبدأ محموله، نحوه انتقال و چگونگی استفاده از آن در چرخه اقتصادی منتشر نشده است، اما برخی گمانهزنیها نشان می دهد بخشی از طلا برای پشتیبانی از بازار ارز و بخشی دیگر بهعنوان ذخیره راهبردی در بانک مرکزی نگهداری خواهد شد.
کامران ندری، کارشناس پولی و بانکی درباره افزایش نرخ ارز و اثرات آن بر روندی که هفته های اخیر بازار را ملتهب کرده است، به «راهبرد معاصر» گفت: با توجه به فعال بودن عوامل بنیادین اثرگذار بر نرخ ارز در بازار مانند رشد بالای نقدینگی، افزایش نرخ ارز تا حدی قابل توجیه است. علاوه بر این، در تورم بالا نمی توان انتظار داشت نرخ ارز ثابت بماند مگر اینکه بانک مرکزی قدرت تزریق لازم ارز را به بازار داشته باشد تا از نرخ کنونی بازار دفاع کند.
وی افزود: فعال بودن عوامل بنیادی اثرگذار بر نرخ ارز در اقتصاد را نمی توان تنها عامل اصلی افزایش نرخ ارز و تکانه های بالای قیمتی هفته های گذشته عنوان کرد، زیرا حرکت نرخ ارز از حد معمول خود بیشتر بوده است.
کارشناس پولی و بانکی عنوان کرد: اگر نرخ ارز ماهیانه یک تا دو درصد به صورت معمول رشد دارد و قابل توجیه است، اما دو سه هفته اخیر افزایش یکی دو درصدی نرخ ارز به صورت روزانه اتفاق افتاد؛ موضوعی که نشان می دهد وضعیت بازار ارز عادی نیست یا سوء مدیریت بر بازار حاکم است.
ندری با انتقاد از اظهارات ضد و نقیض مسئولان درباره نرخ ارز و عوامل اثرگذار بر آن گفت: مواضع بیان شده از سوی مسئولان بسیار ضد و نقیض است. به عنوان نمونه، بانک مرکزی تأکید می کند اتفاق خاصی در بازار ارز رخ نداده است، در حالی که رئیس مجلس شورای اسلامی از کاهش بهای نفت جهانی و کاهش منابع ارزی حاصل از صادرات کشور می گوید. با وجود این، آنچنان که عنوان شد بهای جهانی نفت کاهش نیافته است.
وی تصریح کرد: پیام های ضد و نقیض درباره ارز چون با واقعیت ها همخوانی ندارد، فضای روانی را در اقتصاد متشنج می کند. انتظار می رود به جز بانک مرکزی سایر مقام ها درباره نرخ ارز اظهارنظر نکنند، زیرا پیام های مرتبط با بازار ارز و حواشی آن باید از مرکز واحدی به مردم منتقل شود، اما متأسفانه بانک مرکزی در رابطه با نرخ ارز شفافیت لازم ندارد و ارتباط گیری آن با مردم بسیار ضعیف است.
وقتی نرخ ارز مدام در حال افزایش است اما بانک مرکزی تأکید دارد وضعیت عادی است، مردم به بانک مرکزی و سیاست و مدیریتش بی اعتماد می شوند
عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی تأکید کرد: هفته های اخیر شاهد بی عملی، ارائه و اجرا نشدن سیاست درستی از سوی بانک مرکزی برای کاهش التهاب و فروکش کردن تشنج در بازار ارز بودیم. ظاهراً دست بانک مرکزی بسته است و انعکاس چنین موضوعی به جامعه به معنای تسلط و کنترل نداشتن بر بازار است که وجهه خوبی ندارد. انتظار می رود بانک مرکزی برنامه های مناسبی برای مدیریت بازار ارز داشته باشد و از تمام ابزارهای خود برای تحقق آن استفاده کند.
ندری گفت: مردم باید مطمئن شوند دست بانک مرکزی بسته نیست، اما هنگامی که بانک مرکزی در قامت تماشاچی حاضر می شود نه سیاست گذار و به بیان اینکه در بازار ارز اتفاق خاصی نیفتاده است اکتفا می کند، مردم به بانک مرکزی اعتماد نمی کنند؛ بنابراین تشنج در بازار ارز افزایش می یابد.
کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: متأسفانه کم عملی بانک مرکزی موجب افزایش نرخ ارز در هفته های اخیر شده است، در حالی که پیش تر در چنین مواقعی بانک مرکزی با تزریق ارز یا به وسیله نرخ بهره اقدامی برای مدیریت بازار ارز انجام می داد، اما این روزها خبری از مدیریت بانک مرکزی در بازار ارز نیست.
وی افزود: در حالی که در تحریم به سر می بریم، مسئولان باید از بیان هرگونه اخبار ضد و نقیض پرهیز کنند و «وحدت مواضع» داشته باشند. نباید درباره موضوع مهمی مانند ارز چندین صدا شنیده شود، زیرا اوضاع را وخیم تر می کند.
ندری معتقد است: وقتی نرخ ارز مدام در حال افزایش است اما بانک مرکزی تأکید دارد وضعیت عادی است، مردم به بانک مرکزی و سیاست و مدیریتش بی اعتماد می شوند. متأسفانه شواهد نشان می دهند عملکرد بانک مرکزی در زمینه ارز و جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی قابل دفاع نیست، بنابراین انتظار می رود بانک مرکزی نقش فعال و مؤثرتری برای بهبود وضعیت بازار ارز، بازگشت اعتماد به مردم و رفع التهاب از بازار ایفا کند.