به گزارش راهبرد معاصر؛ ویروس کرونا که که شروعش از شهر ووهان چین بود و به سرعت در حال گسترش در تمامی کشورهای جهان می باشد و ترس و وحشتی را در میان مردم به وجود آورده است تا کنون منجر به مرگ بیش از 2000 نفر در جهان شده است که همین موضوع سازمان بهداشت جهانی را بر آن داشته است تا برای پیشگیری از انتشار بیشتر و همچنین تلفات سنگین تر این ویروس در جهان تمام تلاش خود را برای درمان قطعی برای کرونا ویروس به کار گیرد.
کرونا ویروس که از دسامبر ۲۰۱۹ در چین آغاز شد و منجر به یک همه گیری گسترده شده است. با بیش از ۷۶۰۰۰ هزار مبتلا از ۲۸ کشور جهان. در حالی که داروهای مختلف در کارآزماییهای بالینی وارد شده اند، ساخت واکسن هنوز در مراحل توسعه اولیه قرار دارند.
تخمین زده میشود که واکسن ویروس کرونا نزدیک به یک سال طول بکشد تا آماده ورود به بازار دارویی شود. از زمان شیوع و گسترش سریع ویروس کرونای جدید یا COVID-۱۹ تلاشها برای ساخت واکسن و درمان موثر ادامه داشته است. اما با این وجود، کماکان داروی قطعی و واکسن موثر در پیشگیری افراد سالم تهیه نشده است.
به دلایل بسیاری ساخت واکسن برای یک بیماری ویروسی مانند COVID-۱۹ چالش برانگیز است. تعداد بسیار زیادی از ویروسها بر خلاف سلولهای بدن انسان و حیوانات که حاوی DNA میباشد، از قطعات ژنتیکی به نام RNA تشکیل شده اند. به دلیل تک رشتهای بودن RNA، قابلیت شکستن اتصالهای مولکولی، ترکیب و ساخته شدن قطعات جدید ژنتیکی در ویروسها افزایش چشمگیری پیدا میکند که میتواند محققان را در تولید واکسن جدید علیه بیماری ناکام بگذارد.
این موضوع به ویژه زمانی خود را بیشتر نشان میدهد که ویروس مربوطه مانند بیماری COVID-۱۹ یا بسیاری از ویروسهای آنفولانزا به تازگی در جامعه بروز کرده باشد. علاوه بر قابلیت ویروسها در تولید مواد ژنتیکی جدید، ویروسها همچنین قادرند این مواد ژنتیکی تازه تولید شده را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و ویروسهای به مراتب پیچیدهتر و خطرناک تری را تولید کنند.
یک مثال خوب برای این موضوع، ویروسهای مختلف آنفولانزای خوکی و پرندگان هستند که در سالهای گذشته باعث اپیدمیهایی در برخی از مناطق و حتی جهان شده اند. حتی اگر میزان جهش ویروسها را در نظر نگیریم، تولید واکسن به طور کلی مدت زمان طولانی و در برخی موارد سالها طول میکشد. کوتاهترین بازه زمانی برای تولید یک واکسن بر اساس نظر اکثر کارشناسان، حدود یک سال است.
به این دلیل که طبق پروتکول مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، تولید واکسن باید شش مرحله از جمله مرحله بالینی را طی کند. موارد فوق از جمله مهمترین موانع برای تولید واکسن مناسب به جهت پیشگیری از ابتلا به COVID-۱۹ به شمار میرود.
کشف واکسن برای درمان ویروس کرونا به معنای ریشهکن کردن این بیماری نیست، در واقع روشها و آزمایشهای بالینی هر موسسه تحقیقاتی با دیگری متفاوت است و تا درمانی قطعی برای این ویروس کشف شود، زمان زیادی مانده است.
ادعای ساخت واکسن و درمان کرونا توسط معاون وزیر علوم و فناوری چین به این معناست که در ابتدا باید تحقیقات انجام شده بر روی گونههای خاصی از حیوانات انجام شود، بعد از به دست آوردن نتایج مثبت از آزمایش بر روی گونههای جانوری، محققین بررسیها و آزمایشهای خود را بر روی انسان شروع میکنند.
بعد از شیوع ویروس کرونا در بسیاری از کشورهای دنیا، محققین و دانشمندان شروع به مطالعه و بررسی راههای درمان این بیماری کردند. برخی از محققین بریتانیایی و آمریکایی اظهار داشتهاند که تحقیقاتی مبنی بر کشف واکسن کرونا انجام دادهاند که نتایج مثبتی داشته است. برخی از محققین نیز ادعا کردهاند؛ از آنجا که در مراحل ساخت واکسن از ویروس زنده کرونا استفاده نمیشود این مسئله ممکن است با مشکلاتی روبهرو شود و فرایند ساخت این واکسن را طولانیتر کند.
سازمان بهداشت جهانی با در نظر گرفتن بودجه قابل توجهی برای تحقیق و تولید واکسن در راستای درمان کرونا حمایت خود را از موسسات بهداشتی، دانشمندان و محققان اعلام کرده، بر همین اساس برخی از دانشمندان استرالیایی و آمریکایی تحقیقات وسیعی را در این زمینه آغاز کردهاند.
محققین تلاش میکنند تا از بیخطر بودن واکسن، اطمینان حاصل کنند تا در آینده برای تولید انبوه مؤثر واقع شود. برخی از دانشمندان اذعان داشتهاند که نکته مهم در تولید واکسن کرونا، اطمینان از صحت تستهای انجام شده است که میتوان با استناد به آنها شروع به ساخت و تولید واکسن کرد.
سون یانرونگ از مرکز ملی رشد بیوتکنولوژی در چین اذعان میدارد که داروی “کلروکین فسفات” میتواند در درمان بیماری کرونا مفید باشد. این شواهد از مطالعات و بررسیهای انجام شده در چند مرحله در افراد مبتلا به ویروس در چین بدست آمده است. بیش از ۱۰ بیمارستان از دو استان Guangdong و Hunan در چین در این تحقیقات شرکت داشته اند. این مرکز اعلام داشته است که داروی کلروکین تاثیر درمانی قطعی و اثر بخشی قابل قبولی از خود نشان داده است.
یکی از مواردی که در زمینه تلاش برای مهار و درمان ویروس کرونا انجام شده، آزمایش بر روی دارویی برای جلوگیری از ابتلا به ایدز است. محققان چینی امید دارند از این دارو بتوانند در درمان ویروس کرونا نیز استفاده کنند. یکی دیگر از تحقیقات جالب در این زمینه استفاده از خون افرادی است که توانستهاند از این بیماری نجات پیدا کنند، چند تن از بیماران مبتلا به کرونا نسبت به این روش علائم مثبتی نشان دادهاند.
همچنین «کلروکین فسفات» دارویی که برای بیماران مبتلا به مالاریا کاربرد دارد بر روی برخی از افراد، آزمایش شده و نتیجه استفاده از این دارو در حال بررسی است.
شرکتهای دارویی بسیاری در جهان بر روی تولید واکسنی برای ریشهکن کردن ویروس کرونا کار میکنند، دولتها و سازمان بهداشت جهانی نیز از هیچ حمایت و کمک مالی در این خصوص دریغ نخواهند کرد. یکی از شرکتهای دارویی بزرگ که در حال تحقیق و بررسی است؛ شرکت «نوواکس» است که در زمینه تولید واکسن ابولا فعالیت داشته است.
کلروکین یک داروی مهم در درمان بیماری مالاریا است که علاوه بر آن در بسیاری از بیماریهای عفونی دیگر نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف کلروکین در بیماران مبتلا به ویروس علائم بیماری را در CT-scan ریهها کاهش داده است. علاوه بر آن تب و دوره بهبودی بیماران نیز در پی مصرف کلروکین کاهش چشمگیری داشته است. مصرف دارو منجر به افزایش درصد تست منفی اسید نوکلئیک ویروس کرونا در افراد شده است.
در بیش از ۱۰۰ نفر شرکت کننده در این تحقیقات، عوارض جانبی جدی از این دارو دیده نشده است.
علاوه بر کلروکین، دو داروی دیگر به نامهای favipiravir (یک داروی ضد آنفولانزا) و remdesivir (داروی ضد ویروسی) نیز در بهبود علائم ویروس کرونا موثر است. بررسیهای بالینی بیشتر برای favipiravir و remdesivir کماکان در دستور کار محققان در چین میباشد. ژاپن نیز از جمله کشورهای شرکت کننده در تحقیقات برای یافتن داروی کارامد برای درمان ویروس کرونا به شمار میرود. مطالعات در حال حاضر به بررسی تاثیر داروی ضد ویروس HIV در مقابله با ویروس کرونا میپردازند. گزارشها از چین حاکی از آن است که وزارت بهداشت چین داروی favilavir را برای درمان بیماری COVID-۱۹ تایید کرده است.
شرکت فرانسوی «سانوفی» یکی از بزرگترین شرکتهای دارویی در جهان است که به محض شیوع ویروس کرونا در ووهان چین آزمایشها و تحقیقات علمی خود را در این زمینه آغاز کرد. شرکت سانوفی در گذشته نیز روی بیماریهای سارس و آنفولانزا نیز تحقیقاتی انجام داده است، در حال حاضر نیز تلاشهای محققین این شرکت ادامه دارد، سانوفی اظهار امیدواری کرده است که تا حدود یک سال و نیم دیگر بتواند، آزمایشهای لازم را روی افراد انجام دهد.
اگر تمام موارد علمی و پزشکی در مسیری موفقیتآمیز ادامه داشته باشند آزمایشهای اولیه برای ایجاد ایمنی در بدن و توانایی واکسن در برابر تحریک ناشی از پاسخ ایمنی انجام میشود و بعد از آن آزمایشها وارد فاز دوم میشود و به مرحله اثبات عملکرد واکسن میرسد که در واقع میتواند، عفونتهای ایجاد شده توسط ویروس را از بین ببرد.
شستن دست و صورت
یکی از مهمترین راهها برای محافظت از خود در برابر ویروس کرونا؛ شست و شوی دست است تا خطر عفونت به حداقل میزان ممکن برسد. ابتدا دستهای خود را با آب گرم مرطوب کنید و بعد به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه با مایع دستشویی شستوشو دهید، اگر در موقعیتی هستید که دسترسی به آب و مایع دستشویی ندارید از محلولها و ژلهای ضدعفونی استفاده کنید؛ توجه داشته باشید که این محصولات باید حداقل حاوی ۶۰ درصد الکل باشند.
عدم لمس صورت
تا زمانی که از پاک بودن دستهای خود اطمینان حاصل نکردهاید از تماس مستقیم با چشم، بینی و دهان خود خودداری کنید. متأسفانه ویروس کرونا تا مدت زمان مشخصی بر روی سطوح مختلف باقی میماند، به همین دلیل توصیه میشود از محصولات ضدعفونی کننده و دستمال مرطوب برای پاک کردن سطوح استفاده کنید.
ضد عفونی کردن سطوح
پیشخوان آشپزخانه، شیرهای آب، میز و هر سطحی که در طول روز دستهای شما آنها را بیشتر از حد معمول لمس میکنند، از مواردی هستند که باید ضدعفونی شوند. بعد از ضدعفونی کردن اطمینان حاصل کنید که سطح مورد نظر حدود ۱۰ دقیقه مرطوب باقی بماند تا ویروس از بین برود.
نظافت وسایل پر کاربرد
تلفن همراه نیز یکی از وسایلی است که در معرض آلودگیهای مختلفی قرار دارد، برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا و همچنین انواع آلودگی تلفن همراه خود را با مواد و محصولاتی مخصوص ضدعفونی کنید.
استفاده از وسایل ایمنی
استفاده از دستکشهای یکبار مصرف و ماسک نیز برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا توصیه میشود؛ در حال حاضر، پزشکان استفاده از ماسکهای N۹۵ را برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس مؤثر دانستهاند. البته باید به این نکته توجه کرد یک ماسک نباید برای مدت زمان طولانی مورد استفاده قرار بگیرد و مرتب باید تعویض شود.
نظافت لباس و پوشاک
شستن لباس با آب گرم نیز روش مناسبی برای ضدعفونی است؛ بعد از شسته شدن لباسها، خشک کردن آنها نیز اهمیت قابل توجهی دارد. لباسها باید با درجه حرارت بالایی خشک شوند و اگر این امکان وجود ندارد؛ قرار دادن لباس در معرض نور مستقیم خورشید، بهترین روش برای خشک کردن لباس است.
ضدعفونی صحیح میوهها
شستوشوی صحیح میوهها و سبزیجات نیز یکی از موارد مهم در این زمینه است. برای این کار باید از محصولات ضدعفونی کننده مخصوص مواد خوراکی استفاده شود.
در حال حاضر تمام دانشمندان تلاش میکنند کاری را به سرانجام برسانند که در گذشته کاملا غیرقابل تصور بود؛ به طور کلی ساخت واکسن برای ویروسی جدید مانند درمان کرونا کاری مشکل است و احتیاج به زمان بیشتری دارد، اما فناوریهای جدید ژنتیکی و روشهای موجود این امکان را به محققین میدهد تا نسبت به نتیجه مثبت، خوشبین باشند.
واکسنها یکی از بهترین ابزار علمی برای جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی هستند. امید است تا در آینده نزدیک با ساخت و تولید واکسن ویروس کرونا، آرامش و امنیت خاطر در سراسر جهان برقرار شود.