رئیس‌جمهور باش!

به گزارش راهبرد معاصر، انتقاد اصلی که به حسن روحانی وارد می‌شود این است که وی موضوع مقابله با کرونا را جدی نگرفته و با تفویض اختیارات خود به وزیر بهداشت، عملا از نقش‌آفرینی در مدیریت بحران خودداری کرده است. البته روز گذشته حسن روحانی به این موضوع با توجه به گسترده شدن این انتقادات که به یکی از موضوعات رایج در شبکه‌های مجازی نیز تبدیل و به صفحه اینستاگرام روحانی نیز کشیده شده است، واکنش نشان داد. رئیس‌جمهور که روز گذشته در جلسه هیات دولت سخن می‌گفت درباره این انتقادات گفت: ما طبق مصوبه اخیر شورای عالی امنیت ملی که مربوط می‌شود به تاریخ هفدهم اسفند، مصوبات بسیار مهمی داشتیم و مقام معظم رهبری همه این مصوبات را تایید کردند که یک پشتوانه بسیار قوی و خوبی برای همه ما است.

وی ادامه داد: در این مصوبه آمده ستاد ملی هر چه تصویب می‌کند همانند مصوبات شورای عالی امنیت ملی است و این مصوبات برای تمام ارکان کشور، تمام دستگاه‌ها، نهادها، نیرو‌های مسلح، نیرو‌های دولتی و حتی نیرو‌های خصوصی دستگاه‌های خصوصی لازم الاجراست. وی در ادامه هم برای آنکه نقش خود را در مدیریت بحران کرونا نشان دهد، گفت شنبه هر هفته ریاست ستاد مقابله با کرونا بر عهده وی است: دوستان بدانند حداقل هفته‌ای یک جلسه ستاد با ریاست و مدیریت خود من تشکیل می‌شود؛ در هفته‌ای که الان رو به پایان است، شنبه جلسه گذاشته بودیم و هفته آینده هم جلسه داریم. در ایام تعطیلات عید هم باز جلسه خواهیم داشت. خود من جلسات را هفته‌ای یک بار می‌گذارم و اگر مشکلی داشتم معاون اول می‌گذارد و خود ستاد ملی [مبارزه با کرونا]به ریاست آقای دکتر نمکی به طور منظم در هفته هر چند بار لازم باشد جلسات گذاشته می‌شود.

روحانی در ادامه با اشاره به برخی انتقادات از خود اظهار کرد: این‌گونه تعبیر شده که رئیس‌جمهور و وزیر کشور مسؤولیتی ندارند و وزیر بهداشت و درمان گرفتار شده است و همه بار به دوش او است. البته وزیر بهداشت و درمان و همه همکاران ایشان بار سنگینی بر دوش دارند. روحانی با اشاره به نامه‌هایی که برای وی درباره قبول ریاست ستاد ملی مقابله با کرونا از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعتراض به نبود رئیس‌جمهور در این ستاد می‌شود، تصریح کرد: من هفته‌ای یک بار در این جلسات حضور می‌یابم. وی ادامه داد: بعضی‌ها فکر می‌کنند در مقابله با کرونا یک وزارتخانه به نام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درگیر است و گلایه می‌کنند که کل کشور و همه وزیران و مسؤولان باید بیایند. در این ستاد تمام دولت درگیر است. بخشی از دولت تلاش می‌کند زندگی عادی مردم بگذرد. زندگی عادی مردم یعنی برق، آب، گاز، بنزین و مسائل مالی و پولی و کالای اساسی. روحانی خاطرنشان کرد: دنبال این هستیم شرایطی باشد که مردم بتوانند البته با مراعات همه اصول و سختی‌های ویژه‌ای که وجود دارد زندگی کنند.

همه وزیران ما امروز درگیر هستند؛ تمام وزیران اقتصادی و مسؤولان ما درگیر این مساله هستند. از رئیس سازمان برنامه و بودجه گرفته برای اینکه اگر جایی نیاز به پول باشد تامین مالی کند تا سایر وزرا. وی در ادامه اظهار داشت: معاون اقتصادی رئیس‌جمهور جلسات لازم اقتصادی در این زمینه را مرتب برگزار می‌کند. وزرای اقتصادی و رئیس بانک مرکزی ما درگیر هستند برای تامین ریال و دلار برای اینکه چیز‌هایی مثل کالا‌های اساسی مردم و آنچه برای پزشکی لازم است و تمام بخش‌های تحقیقاتی و علمی ما درگیر هستند را خریداری کنیم. روحانی خاطرنشان کرد: معاونت فناوری ریاست‌جمهوری، وزارت علوم، وزارت دفاع و تمام بخش‌هایی که توان دارند باید در این زمینه کار کنند؛ کیت، ماسک و وسیله‌ای که مورد نیاز است. راجع به ریشه‌یابی و نحوه مقابله با این بیماری همه فعال هستند. یک نفر نیست که در دولت ما درگیر نباشد. وی گفت: امروز نیرو‌های مسلح ما همه پای کار هستند.

سپاه و ارتش و بسیج همه پای کار هستند. هرجا که نیاز به بیمارستان است نیرو‌های مسلح اعلام آمادگی کردند و گفتند ما ۱۰ هزار تخت برای نقاهتگاه داریم و ۳۵۰۰ تخت درمانی هم آماده داریم. روحانی هر چند اقدامات یا وظایف وزارتخانه‌های دولت را لیست کرد، اما این اظهارات توجیهی برای عدم نقش‌آفرینی مستقیم روحانی در مدیریت بحران نیست. طبیعی است روحانی به عنوان رئیس کابینه، قدرت بیشتری برای هماهنگی و هم‌افزا کردن وزارتخانه‌ها دارد. تقلیل این نقش به وزارت بهداشت که وزیر آن بیش از همه وزارتخانه‌ها درگیر کار‌های اجرایی در حوزه درمان، پیشگیری، هماهنگی بیمارستان‌ها، ارسال تجهیزات پزشکی، تامین نیروی انسانی پزشکی مورد نیاز و... است، عملا سبب اخلال در مدیریت این بحران می‌شود. وظیفه ذاتی رئیس کابینه ایجاد هماهنگی میان وزارتخانه‌ها در شرایط معمول اداره کشور و بویژه شرایط بحرانی است. هنگام بروز بحران، طبیعتا نقش‌آفرینی رئیس کابینه بیشتر شده و حضور مستقیم او در میدان، در هماهنگی میان بخش‌ها، بالا بردن روحیه، حل مشکلات و... تاثیرگذار و راهگشاست. به بیان دیگر رئیس‌جمهور در زمان بحران باید مدت زمان حضورش در ستاد بحران یا در جمع مقامات و مسؤولان دولتی بیشتر از گذشته باشد نه آنکه یکی از انتقادات از روحانی در شرایط فعلی حضور کمرنگ او در محل کارش باشد. تجربه مدیریت بحران کرونا در سایر کشور‌ها نیز نشان می‌دهد روسای دولت با تمام توان کابینه خود به میدان آمده و فرماندهی عملیات مقابله با کرونا را بر عهده گرفته‌اند. علاوه بر این رئیس‌جمهور همچنان موضع خود را نسبت به شیوع این ویروس مشخص نکرده است.

در روز‌های آغازین بحران که زمان طلایی برای مدیریت و کنترل بیماری است، ناهماهنگی میان بخش‌های مختلف دولت صدای وزیر بهداشت را درآورد و در نامه‌های سرگشاده نسبت به وجود ناهماهنگی‌ها در تامین ملزومات اولیه درمان و پیشگیری اعتراض کرد. در همان روز‌ها رئیس دولت در اظهاراتی خواستار برخورد عادی مردم با موضوع کرونا شد و گفت از روز «شنبه» همه چیز عادی می‌شود. رئیس‌جمهور ۶ اسفند گفته بود: «تعداد مراجعه‌کنندگان در بسیاری از شهر‌هایی که در روز‌های پیش زیاد بوده بشدت کاهش پیدا کرده است. تعداد افرادی که از بیمارستان مرخص می‌شوند و تست آن‌ها مثبت بوده و دوران درمان خود را گذرانده‌اند هم افزایش پیدا کرده است که این دو خبر برای جامعه ما بسیار امیدوار‌کننده است... هر جایی که ستاد از شنبه لازم دید اگر مدرسه، دبیرستان، دانشگاهی و محل اجتماعی یا مورد خاصی را تشخیص داد، خودش اعلام می‌کند، بنابراین از روز شنبه همه روال‌ها به صورت عادی خواهد بود.

اگر مورد خاص و شرایط ویژه را ستاد ملی به آن‌ها اعلام می‌کند اجتهاد در برابر نص نباید داشته باشیم، همه موظف هستند از ستاد اطاعت کنند». البته «خود را کنارکشیدن» و موضوعات را کم اهمیت جلوه دادن یکی از خصلت‌های مدیریتی حسن روحانی است؛ خصیصه‌ای که ۴ ماه پیش و در ماجرای گرانی بنزین شاهد آن بودیم. حسن روحانی در آن ماجرا نیز گفت تمام اختیارات را به وزیر کشور واگذار کرده است و حتی به وزیر کشور گفته که به وی نگوید چه زمانی قرار است طرح گران کردن بنزین به اجرا درآید و خودش هم مانند سایر مردم روز جمعه متوجه گرانی بنزین شده است! با این حال روحانی که در حال حاضر عدم محبوبیتش در تاریخ جمهوری اسلامی به عنوان یک رئیس‌جمهور بی‌سابقه است، می‌تواند با نقش‌آفرینی و مدیریت این بحران بخشی از وجهه خود را ترمیم کند. *** آقای روحانی نه فقط شنبه بلکه هر روز تشکیل جلسه دهید در حالی که حسن روحانی تمام نقش خود را در مدیریت بحران کرونا محدود به حضور در جلسه شنبه‌ها کرده است، رئیس قوه‌قضائیه در جلسه ستاد مقابله با کرونا در استان تهران حاضر شد.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در این جلسه گفت: اختیاراتی که شورای عالی امنیت ملی با تنفیذ رهبر حکیم انقلاب برای مدیریت و کنترل بیماری کرونا به مسؤولان اجرایی داده اتمام‌حجت است. اختیارات لازم داده شده، همه دستگاه‌ها باید به کمک دستگاه بهداشت و درمان کشور بشتابند. در صورت نیاز، جلسه ستاد مقابله با کرونا در عالی‌ترین سطح باید هر روز برگزار شود نه هفته‌ای یک بار. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه دوست داشتم در بیمارستان‌های محل بستری بیماران مبتلا به کرونا حاضر می‌شدم و ضمن عیادت از بیماران به پزشکان و پرستاران فداکار کشور از نزدیک خداقوت می‌گفتم، افزود: با برخی از مدیران این بیمارستان‌ها در استان‌های تهران، قم و گیلان تلفنی گفتگو کردم و ضمن خداقوت به این عزیزان از آن‌ها خواستم سلام من را به کادر درمانی خود ابلاغ کنند. رئیس قوه‌قضائیه همچنین در حاشیه جلسه ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران در جمع خبرنگاران اظهار کرد: از ستاد‌های مبارزه با کرونا در سراسر کشور بویژه ستاد مبارزه با کرونا در استان تهران صمیمانه به دلیل اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی تشکر می‌کنم. وی با تاکید بر اینکه سطح مداخلات ستاد‌های مبارزه با کرونا باید پذیرفته شود که بتوانند در سطح ادارات، سازمان‌ها و زندگی مردم اقدامات بهداشتی انجام دهند، افزود: پیشگیری‌ها می‌تواند آمار تلفات را در کشور کاهش دهد و این موضوع حتما به نفع مردم است که به تصمیمات ستاد‌های مبارزه با کرونا عمل کنند. آیت‌الله رئیسی ادامه داد: ستاد‌های مبارزه با کرونا باید از ظرفیت‌های موجود در کشور که ظرفیت کمی نیست، نهایت استفاده را جهت انجام این ماموریت خطیر که برای حفظ سلامت مردم است، ببرند و همه دستگاه‌ها باید در کشور خود را موظف بدانند که ستاد‌های مبارزه با کرونا را در انجام این وظیفه خطیر یاری کنند. رئیس قوه‌قضائیه در ادامه اظهاراتش صراحتا از رئیس‌جمهور خواست خود ریاست ستاد مبارزه با کرونا را بر عهده بگیرد: «ستاد مبارزه با کرونا در سطح عالی‌ترین مسؤولان کشور است؛ یعنی اینکه این ستاد، عالی است و باید علی‌القاعده به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل جلسه دهد و اجرا شدن مصوبات پیگیری شود...

در واقع مصوبات ستاد مبارزه با کرونا برای همه دستگاه‌ها لازم‌الاجراست و پیگیری این قضیه به نفع همه در کشور است، چرا که زمان شیوع بیماری در کشور را کاهش می‌دهد و محدود می‌کند و سلامت را در کشور تضمین می‌کند». آیت‌الله رئیسی در ادامه افزود: خواسته بنده این است که این جلسات نه فقط هفته‌ای یک بار، بلکه اگر لازم شد روزی یک بار تشکیل شود تا این امر دچار توقف نشود و هر مشکل لجستیک و پشتیبانی که عزیزان ما در وزارت بهداشت و درمان دارند، باید مورد پیگیری قرار گیرد./ وطن