پاسخ همتی به بلاتکلیفی ۴.۸میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰تومانی/ وام کروناییِ صندوق بین‌المللی پول پیش‌شرط ندارد/ برنامه بانک مرکزی برای چک‌های برگشتی چیست؟
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول نه پیش‌شرط دارد نه قانون می‌خواهد، به ابهامات گزارش تفریغ بودجه ۹۷ درباره بلاتکلیفی ۴.۸میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰تومانی پاسخ داد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ عبدالناصر همتی در گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح برنامه‌های حمایتی نظام بانکی برای کنترل آثار اقتصادی کرونا و سایر مباحث پولی و ارزی پرداخت و اظهار داشت: سود بانکی الآن ۱۸ درصد است، ولی خدمت رئیس جمهور و ستاد اقتصادی پیشنهاد دادم که برای حمایت از بنگاه‌های اقتصادی و تقویت طرف تقاضا باید به مردم وام بدهیم؛ ولی ۱۸ درصد زیاد بود و نمی‌توانستیم. بانک مرکزی پیشنهاد داد در این شرایط که سیستم بانکی مشکل دارد و نمی‌تواند نرخ را کم کند بخشی از ذخایر بانک مرکزی معادل ۲۵ هزار میلیارد تومان آزاد شود.
این ۲۵ هزار میلیارد تومان با ۵۰ هزار میلیارد تومان سیستم بانکی تلفیق شد و نرخ ۱۲ درصد به‌حساب آمد؛ بنابراین کاهش نرخ سود وام یک‌میلیونی به‌خاطر کمک بانک مرکزی با استفاده از ذخایر قانونی بود.
همتی درباره مشکل شرعی وام یک‌میلیونی گفت: قرار بود براساس مرابحه عام باشد که مشکل شرعی نداشت برخی این موضوع را با سؤال اشتباه مطرح کرده بودند که مراجع هم نظرشان را اعلام کردند.
وی بار مالی تقبل نرخ سود وام یک‌میلیونی از سوی دولت را ۲ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: از طرف دیگر بانک مرکزی امروز پیشنهاد افزایش مدت بازپرداخت به ۳۰ ماه را داد که مورد تصویب دولت نیز قرار گرفت. قسط این تسهیلات نیز ماهانه ۳۵ هزار تومان است.
* عذرخواهی همتی از مردم/ اگر دستمان باز بود بیشتر کمک می‌کردیم
رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن بیان "عذرخواهی می‌کنم از مردم که بیشتر از این نمی‌توانیم کمک کنیم اگر دستمان باز بود بیشتر کمک می‌کردیم" افزود: این وام دیگر نیاز به ثبت‌نام در سایت ندارد، وزارت رفاه به تمام افرادی که یارانه می‌گیرند، پیامک می‌دهد که "اگر مایل به دریافت هستید، از طریق پیامک اعلام کنید". به آقای رئیس جمهور هم قول دادیم که قبل از ماه رمضان این را عملیاتی کنیم؛ تمامی سرپرستان خانوار قبل از ماه رمضان این وام را دریافت خواهند کرد.
وی درباره وام یک تا دو میلیونی با سود ۴ درصد به ۴ میلیون قشر نیازمند که از سوی وزارت رفاه شناسایی می‌شود، گفت: خانوار‌های تک‌نفره یک میلیون؛ دو و سه نفره یک و نیم میلیون و بالای سه نفر نیز ۲ میلیون تومان می‌گیرند.
همتی درباره بخشنامه تسهیلات تولید تصریح کرد: این تسهیلات به‌ازای هر کارگری که تعدیل نشده باشد، پرداخت می‌شود که سود آن نیز ۱۲ درصد است؛ این تسهیلات نیز تا پایان اردیبهشت پرداخت خواهد شد.
رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر اینکه "عمده توجه ما به کسب‌وکار‌های کوچک و متوسط است و این تکیه اصلی ما خواهد بود"، گفت: به‌ازای هر کارگر سه میلیون تومان که برای سه ماه نیز ۹ میلیون تومان به هر کارگر تعلق می‌گیرد؛ اما برای مشاغلی که دولت تعطیلی آن‌ها را دریافت می‌کند، به‌ازای هر ده کارگر، ۱۸۰ میلیون تومان با نرخ ۱۲ درصد وام تعلق خواهد گرفت.
* برنامه بانک مرکزی برای چک‌های برگشتی چیست؟
این عضو کابینه دولت دوازدهم درباره چک‌های برگشتی نیز این‌طور توضیح داد: ما نمی‌توانستیم به بانک‌ها بگوییم که چک‌ها را برگشت نزنید؛ تنها کاری که می‌توانستیم انجام دهیم کاهش آثار جانبی برگشت چک‌ها بوده است؛ افرادی که به هم چک داده‌اند در این ایام کرونا مراعات هم را بکنند.
وی درباره تنفس سه‌ماهه عدم محرومیت دارندگان چک‌های برگشتی از خدمات بانکی گفت: شب عید این بخشنامه ابلاغ شد و به تعطیلات نوروزی خورد، اما قبل از آن به مدیران بانک‌ها ابلاغ کرده بودیم؛ گفته بودیم تا ۳ ماه محروم نمی‌شوند و اگر فردی ۳۱ اردیبهشت هم چکش برگشت بخورد تا سه ماه از خدمات بانکی محروم نمی‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه "ذخایر بسیار زیادی داریم که به‌خاطر تحریم‌ها نمی‌توانیم از آن بهره‌مند شویم"، ادامه داد: ما با یک میلیارد دو میلیاردی که از برخی نهاد‌ها وام می‌گیریم که نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم؛ ولی از هرجایی که بتوانیم منابع به‌دست بیاوریم استفاده می‌کنیم. بخشنامه‌ای دیروز به بانک‌ها کردیم و خواستیم که سایر اولویت‌های تسهیلاتی را کنار بگذارند و منابع خود را تجهیز کنند که طرح‌های حمایتی را سریعتر انجام دهیم.
* اثر تورمی کرونا چقدر است؟
وی درباره اثر تورمی تسهیلات ۷۵ هزار میلیارد تومانی طرح حمایتی کرونا و تورم سال ۹۹ گفت: برنامه‌هایی داریم برای کنترل نقدینگی که فعلاً اعلام آن‌ها نیاز نیست؛ ما برنامه‌هایمان کنترل تورم و رشد نقدینگی و بهبود رشد اقتصادی است؛ امیدواریم تورم را در همین حدود ۲۲ــ۲۰ درصد کنترل کنیم.
رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه "سعی می‌کنیم که نرخ رشد نقدینگی را از ۲۳ تا ۲۴ درصد بیشتر نشود"، ادامه داد: ما خیلی امیدواریم که تورم ایران در ۲۲ درصد باقی بماند؛ این با احتساب رکود نیست. به‌نظر من پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول در رابطه با اقتصاد ایران بی‌ربط بود. ما کار را مدیریت می‌کنیم و هم نقدینگی را تحت کنترل داریم؛ هم‌اکنون نرخ سود بین‌بانکی به ۱۶.۵ درصد رسیده است و نرخ سود بین‌بانکی سیگنال مهمی برای تورم و سود بانکی است؛ بنابراین نمی‌شود که نرخ سود بین‌بانکی کاهش یابد، ولی تورم بالا رود.
همتی گفت: ما از دی ماه نرخ سود بین‌بانکی را به ۱۷.۵ درصد رسانده بودیم که اکنون، چون عملیات بازار باز شروع شده است، آثار خود را به‌جای گذاشته است. این سیستم جدیدی است که البته در دنیا پیاده‌سازی شده است؛ بنابراین برنامه داریم که این نرخ تورم و نقدینگی را کنترل کنیم؛ البته اکنون بازار سرمایه نیز جذب خوبی دارد و از بانک‌ها بهتر است و اشکالی هم ندارد. هدف ما هم این بوده که تأمین مالی از طریق بازار سرمایه به ۵۰ درصد برسد که اکنون البته ۱۵ درصد است، ولی وزارت اقتصاد و رفاه به‌دنبال افزایش عرضه‌های اولیه هستند که ما هم به‌عنوان مسئول پولی و بانکی کشور از این رشد بازار سرمایه استقبال می‌کنیم.
این عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به اینکه صادرات از خرداد و تیر دوباره راه می‌افتد و این مشکلات کمتر می‌شود، تصریح کرد: در اوج تعطیلی و قرنطینه اول سال یک میلیارد دلار در سامانه نیما ارز عرضه شده که نشان می‌دهد سیستم کار می‌کند.
وی درباره رشد اقتصادی گفت: در سال ۹۸ رشد با نفت اقتصادی کمی بیشتر در فصل اول و دوم منفی شد، ولی فصل سوم ۱.۳ درصد مثبت شد؛ صنعت و کشاورزی ۹ ماهه مثبت شده بود؛ ولی با نفت منفی ۶.۷ در ۹ ماه شده بودیم که بیانگر بهبود رشد بود بنابراین پیش‌بینی این بود که اگر کرونا نبود تا پایان سال حتماً رشد غیرنفتی و با نفت خیلی بهتر می‌شد. در سال ۹۹ مطمئن هستیم بخش‌های غیرنفتی همین روال را ادامه پیدا می‌کند و الآن فرصت طلایی برای بهبود رشد با نفت اقتصادی است؛ پیش‌بینی همکاران من در بدترین حالت از منفی ۱.۵ درصد بیشتر نیست و این پیش‌بینی‌های ۶ و ۷ درصد منفی اصلاً درست نیست و اشتباه است و اطلاعات‌شان دقیق نیست.
* توضیحات رئیس‌کل درباره درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول/ این وام پیش‌شرط ندارد/ اگر نیاز به قانون بود مجوز می‌گیریم
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره درخواست وام ایران از صندوق بین‌المللی پول گفت: ما از تمام فرایند‌های قانونی اطلاع داریم؛ این تسهیلات فقط برای کروناست و هیچ شرطی ندارد و بلافاصله باید پرداخت شود و تنها ضمانت برای مدت بازپرداخت است ضمن اینکه این حق ماست و پول ما در این صندوق است و ۶۰ سال است که از این صندوق هیچ وامی نگرفته‌ایم.
همتی با بیان اینکه "الآن اگر از این حقمان استفاده نکنیم کی باید استفاده کنیم؟ "، تصریح کرد: حتی اگر وام را هم ندهند هیچ اتفاقی نمی‌افتد جز اینکه ماهیت خودشان برای جهان روشن می‌شود؛ ضمن اینکه برخی گفته بودند قانون می‌خواهد درحالی که این فاینانس است و نیاز به قانون ندارد چراکه پیش‌بینی شده، ولی اگر قطعی شد و نیاز به مجوز بود اشکالی ندارد از مجلس مصوبه می‌گیریم.
وی اضافه کرد: الآن، چون اجلاس بهاره است فعالیت را دو هفته متوقف کرده‌اند؛ طبق اطلاعی که دارم الآن این درخواست در حال رفتن به برد است و اگر بعد از ۲ هفته برود در برد حق رأی اروپایی‌ها بیشتر از آمریکاست و دراینجا دیگر اروپا بهانه‌ای برای تحریم ندارد و می‌تواند حسن‌نیت خود را ثابت کند. ما اعلام کرده‌ایم این وام را برای واردات کالا و دارو می‌خواهیم.
* میلیارد‌ها دلار از ذخایرمان در دنیا غصب شده که حتماً آن‌ها را پس می‌گیریم
این عضو کابینه دولت دوازدهم درباره رفع توقیف ۱.۶ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده بانک مرکزی گفت: میلیارد‌ها دلار از این ذخایر در دنیا داریم که ما دنبال آن هستیم؛ همه این دارایی‌هایی را که غصب شده است پس می‌گیریم. منابعی را که برای مردم لازم است تأمین می‌کنیم و داریم. در تمام بانک‌های دنیا منابع ارزی داریم که برخی تند و برخی کند با ما همراهی می‌کنند.
همتی افزود: آمریکا دو میلیارد دلار از ما خورده است که ۱.۶ میلیارد دلار نیز باقی مانده است که بر این اساس تلاش گسترده‌ای شد که دو حکم آمریکا را لغو کردیم. اگر هم به ما بدهند ما باید فشار بیاوریم موضوع انتقال آن را هم حل کنیم چراکه این ذخایر دلاری است.
*سرنوشت ۴.۸ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۹۷ چه شد؟
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره بلاتکلیفی ۴.۸ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۹۷ گفت: البته آن زمان من نبودم، ولی این ۴.۸ آن‌طور نبود که دوستان گزارش دادند؛ در سال ۹۷ حدود ۳۰ میلیارد دلار ارز بانکی تأمین مالی شد که ۲۰ــ۱۹ میلیارد ارز ۴۲۰۰ تومانی بود و بعد از ماه ششم سیاست‌های ارزی تغییر کرد؛ این ارز‌ها خیلی‌هایشان برای واردات رفت؛ این گزارش ۱۲ آذر ۹۸ تهیه شده که این ۴.۸ الآن به ۳ میلیارد رسیده است که به‌معنای گم شدن نیست بلکه دلایلی دارد که اعلام شده از جمله عدم ورود کالاها، محاسبات گمرکی و... است.
همتی ادامه داد: از این ۳ میلیارد دلار ۱.۵ میلیارد دلار که به‌نظر ما واردکننده به تعهد خود عمل نکرده است اسامی‌شان را به سازمان تعزیرات داده‌ایم و چند صد میلیون دلار به مسئله کیفری رسیده و عاملان آن در زندان هستند؛ این‌طوری نیست که ۴.۸ میلیارد ناپدید شده و رفته باشد بلکه همه چیز مشخص است و حساب و کتاب دارد.
وی درباره واگذاری اموال مازاد بانک‌ها و گزارش‌هایی مبنی بر اینکه فقط ۴۰ درصد از اموال واگذار شده، گفت: من این اعداد را قبول ندارم؛ نمی‌گویم همه را واگذار کرده‌اند، ولی عمده واگذار شده است. البته برخی را نتوانستند بفروشند و بعضاً املاک تملیکی هم به آن اضافه شده است. بانک مرکزی هر روز پیگیر این موضوع است و سال گذشته روند واگذاری بانک‌ها خیلی خوب بوده است.
* ۲ سال است با بازار ارز زندگی می‌کنم/ برای ارز برنامه داریم
همتی با اشاره به ورود قیمت ارز در کانال ۱۵ هزار تومان حتی در کانال‌های دلالی تصریح کرد: ۲ سال است داریم با بازار زندگی می‌کنیم، اردیبهشت ۹۸ قیمت ارز ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان بود که به کانال ۱۱ هزار تومان کاهش یافت، ولی قیمت بنزین و کرونا باعث افزایش شد الآن قیمت رسمی صرافی‌ها حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ است بنابراین نسبت به سال قبل تغییری نکرده است. بازار ارز تحت کنترل است و ممکن است نوساناتی به‌خاطر جو‌هایی که در بازار ایجاد می‌کنند، شدت یابد. هیچ وقت نگفتم کسی ارز نخرد بلکه گفتم ریسک‌ها را مورد توجه قرار دهید؛ برای بازار ارز برنامه داریم که اعلام نمی‌کنیم و در عمل مردم عزیز مشاهده خواهند کرد.
رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص سودمرکب اظهار داشت: الآن تمدید کردیم؛ قرار است بانک‌ها سامانه‌ای را طراحی کنند و مردم نگران نباشند ما مصوبه مجمع تشخیص را انجام می‌دهیم. از امسال امهال‌ها نیز تماماً برمبنای شرعی است که قبلاً هم همین‌طور بوده، ولی از ۹۹ دیگر امهال عیب و نقصی از نظر علما هم نخواهد داشت.
وی درباره تنفس وام‌های قرض‌الحسنه نیز گفت: برخی بانک‌ها سیستم اتوماتیک دارند و به این شکل از حساب‌ها کسر شده و روش در برخی بانک‌ها به این شکل است. این بانک‌ها عذرخواهی کردند و ما نیز سامانه‌ای گذاشتیم و تاکنون ۴۰ هزار نفر اعلام کردند که قسط قرض‌الحسنه از آن‌ها گرفته شده است. از کل ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار مورد وام قرض‌الحسنه، ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار مورد کسر نشده و برای ۴۰ هزار نفر هم که اعلام کردند نیز بررسی می‌کنیم. از بانک‌ها ممنونم که علاوه بر اینکه اقساط تسهیلات را قرار شد دریافت نکنند، ۵۰ هزار میلیارد تومان هم برای تسهیلات می‌خواهند بیاورند.
منبع: تسنیم