آخرین وضعیت پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی

به گزارش راهبرد معاصر، منوچهر مرادی سفیر جمهوری اسلامی ایران در اوکراین در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی «ناش» اوکراین به تشریح مناسبات تهران و کی‌یف، تحریم‌های آمریکا، شیوع کرونا،‌ پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی و موضوعات دیگر پرداخت.

• با مدیریت خوب و علی‌رغم تحریم‌ها توانستیم کرونا را مهار کنیم

سفیر ایران در این گفت‌وگو ضمن تبریک عید سعید فطر در پاسخ به سؤالی درباره روند مبارزه با بیماری کرونا در ایران و تاثیر آن بر اقتصاد ایران عنوان کرد: ویروس کرونا یک بلای جهانی است که تمام کشورهای دنیا را دربرگرفت و هر کدام از کشورها به تناسب آثار و صدمات، با این ویروس مواجه شدند. بعضی کشورها توانستند به موقع عمل کنند و بعضی کشورها دیرتر به مبارزه پرداختند و تلفات بیشتری متحمل شدند.

وی با بیان اینکه ایران از جمله کشورهایی بود که در موج اول مبارزه با کرونا قرار گفت، اظهار داشت: ما در مقیاسه با کشورهایی که از امکانات بهتری برخوردار بودند، با مشکلات بیشتر و با شرایط دشوارتری مواجه هستیم. مهمترین مشکل ما تحریم‌های ظالمانه رژیم آمریکا علیه مردم ایران بود که تاثیر بسزایی در مبارزه ما با کرونا داشت. کرونا غیر از بهداشت و سلامتی مردم، کسب و کارها و معیشت را هدف قرار داده است و تعداد زیادی از مردم دنیا را با مشکلات اقتصادی از جمله بیکاری مواجه ساخته است. خیلی از کشورها از منابع مالی بین‌المللی و از کمک دیگر کشورها برای مقابله با کرونا استفاده می‌کنند، در حالی که متاسفانه به دلیل تحریم‌های ظالمانه رژیم آمریکا و علی رغم درخواست جهانی برای برداشتن تحریم ها در این مقطع، آمریکا متاسفانه نه تنها هیچ اقدامی انجام نداد، بلکه برخی تحریم‌ها را هم اضافه کرد.

سفیر ایران خاطرنشان کرد: ما با چنین مشکل مضاعفی مواجه بودیم، ولی با مدیریت خوب دولت و با تشکیل ستاد ملی مبارزه با کرونا و با پایداری و پایبندی همه مردم ما و به ویژه مراکز دینی توانستیم ویروس کرونا و بیماری کووید-۱۹ را در کشور مهار کنیم به گونه‌ای که امروز شیب سرایت بیماری و شیب ابتلای بیماری منفی است. بسیاری از مراکز اقتصادی ما در حال باز شدن است. دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ما به مرور باز می‌شوند و این اخبار خوبی است.

مرادی به توان پزشکی و ایثار و فداکاری پزشکان ایرانی اشاره کرد و گفت: آنها جانانه پای کار ایستادند و توانستند با دست خالی و دانش و همت خود بر کرونا غلبه کنند. البته ما در روزهای اول غافلگیر شدیم و تلفات و شمار مبتلایان ما افزایش پیدا کرد، ولی امروز می‌توانم اعلام کنم که خوشبختانه جمهوری اسلامی یکی از کشورهای موفق در مبارزه با کرونا بوده و ایران در حال ساخت کیت‌های تشخیص بیماری و در حال تهیه واکسن مبارزه با کرونا است.

این دیپلمات ایرانی یادآور شد: این‌ها همه نتیجه دستاوردهایی است که ما این سال‌ها با اتکا به خود و مردم و دانشمندان خودمان کسب کرده‌ایم. در شرایطی که کشور ما سال‌هاست تحت تحریم قرار دارد و این تحریم‌ها متاسفانه در یکی دو سال اخیر به شدت افزایش پیدا کرده، اما به هر میزان که ما تحت فشار بودیم اتکا به مردم و داشته‌ها و ظرفیت‌های ملی افزایش پیدا کرده و از این بابت بسیار خوشحال هستیم.

سفیر ایران در کی‌یف در پاسخ به این سؤال که چگونه ایران در وضعیت شیوع کرونا و افزایش تحریم‌ها توانست اقتصاد خود و ساختار اقتصادی را حفظ کند؟ و تحریم‌ها  چه تاثیری بر اقتصاد ایران گذاشته و در حال حاضر در این وضعیت روابط بین آمریکا و ایران چگونه است؟ عنوان کرد: دولت آمریکا بعد از خروج از توافق هسته‌ای در هشتم می ۲۰۱۸ با اعمال سیاست فشار حداکثری بر ملت ایران تحریم‌های زیادی علیه ما وضع کرد. در دوره مبارزه با کرونا علاوه بر تروریسم اقتصادی که قبلا بود به اعتقاد ما تروریسم پزشکی و درمانی نیز به جنایات آمریکا علیه ملت ایران اضافه شد. در پاسخ به سوال اول گفتم که متاسفانه به رغم درخواست بسیاری از شخصیت‌های معتبر جهــانی و بسیاری از سازمان‌های معتبر بین‌المللی برای لغو تحریم‌ها در دوره مبارزه ایران با کرونا، دولت آمریکا به به هیچ عنوان به خواست جهانیان عنایتی و توجهی نداشت. اما این باعث نشد که ما دست روی دست بگذاریم و سلامت و امنیت مردم خود را فدای تحریم‌ها یا فشار حداکثری آمریکا کنیم.

وی ادامه داد: به هر حال دولت با استفاده از سیاست‌های اقتصادی سنجیده و استفاده از صندوق‌های ارزی که از سال‌های قبل در اختیار داشتیم و برای چنین مواقعی دولت و حاکمیت جمهوری اسلامی ایران تدابیری اندیشیده بودند که بتوانیم از این منابع مالی استفاده کنیم، توانستیم به افراد آسیب دیده و کسب و کارهایی که در جریان شیوع کرونا آسیب دیده بودند کمک کنیم و خوشبختانه نتیجه قابل قبولی هم داشته‌ایم.

 مرادی گفت: ما در مقابله با تحریم چه اقتصادی و چه پزشکی معتقدیم با تکیه بر ظرفیت‌های ملی و توانمندی‌های علمی، فنی و تکنولوژیک ایرانی همواره در برابر خطراتی که ظرف ۴۰ سال گذشته رژیم آمریکا علیه ایران ایجاد کرده و تحریم‌هایی که علیه ما داشته موفق عمل کرده‌ایم و از این به بعد نیز به همین شکل خواهد بود. برای همه آشکار است که تحریم‌ها و فشار حداکثری یا هر اسم دیگر و هر ظلمی‌که علیه ملت ایران اعمال می‌کنند، عملا هیچ نتیجه‌ای نداشته و تشدید و ادامه تحریم‌ها نیز بیانگر این است که این تحریم‌ها تاکنون هیچ اثری نداشته است.

• ملت ایران تحت فشار، زیر بار هیچ مذاکره‌ای نخواهد رفت

سفیر ایران در کی‌یف افزود: قصد دولت آمریکا این است که ملت ایران را تحت فشار قرار دهد و ملت بر دولت و حکومت ایران فشار بیاورند تا ایران پای میز مذاکره با دولت آمریکا برود. طبیعی است که هیچگاه ملت ایران که یک ملت ریشه دار و دارای تمدن چند هزار ساله است، تحت فشار زیر بار هیچ مذاکره‌ای نخواهد رفت. امیدواریم مسئولان آمریکایی سر عقل بیایند و دست از فشار و تهدید و قلدری بردارند، زیرا این شیوه هیچگاه تاثیری در اراده و قدرت ملت ایران برای محافظت از خود و منافع آن ایجاد نخواهد کرد.

• همه دنیا مخالف اقدامات یکجانبه و ظالمانه آمریکاست

این دیپلمات ایرانی درباره تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران و همچنین آینده برجام نیز بیان کرد: دنیا به مخالفان و موافقان اقدامات آمریکا تقسیم نشده است. تقریبا تمام دنیا مخالف اقدامات یکجانبه، غیر قانونی و ظالمانه آمریکا است. معدود محافلی در خود آمریکا از جمله برخی مسئولان آمریکایی که اشاره نمی‌کنم حامی این رویکرد هستند. در جامعه آمریکا حتی اکثریت توافق هسته‌ای را یک توافق خوب و بازی برد- برد برای طرفین می‌دانند. شما در آمریکا می‌بینید که بسیاری همچنان اعتقاد دارند که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای یک اشتباه استراتژیک بود.

وی اضافه کرد: توافق هسته‌ای حاصل تلاش و خرد جمعی و آینده نگری تقریبا همه کشورهای دنیا بود. گرچه ما با ۶ قدرت بین‌المللی مذاکره می‌کردیم، اما همه دنیا از توافق هسته‌ای ایران حمایت کردند و این توافق توانست به یکی از مهمترین مسائل بین‌المللی یعنی برنامه هسته‌ای ایران به شیوه مسالمت آمیز و مرضی الطرفین پاسخ دهد و آن را حل کند. توافق هسته‌ای توانست خاورمیانه را با ثبات و آرام کند. توافق هسته‌ای توانست سایه جنگ را از سر منطقه بردارد. همه این‌ها دستاوردهای توافق هسته‌ای بود، ولی متاسفانه دولت جدید آمریکا و دولت ترامپ بدون توجه به این دستاوردها و صرفا چون این توافق در دوره اوباما صورت گرفته بود، از آن خارج شد.

منوچهر مرادی افزود: این خروج مخالف اصل توافق، مخالف تصمیمات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و از همه مهمتر زیر پا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد بود. شاید در تاریخ دنیا اولین باری باشد که یک عضو دائم شورای امنیت نه تنها یک قطعنامه را زیر پا می‌گذارد و نقض می‌کند بلکه کشورهای دیگر را هم به خاطر عمل به این قطعنامه تحریم می‌کند و تحت فشار قرار می‌دهد و این پدیده عجیبی است که امروز شاهد آن هستیم.

* از ابتدا در پی تفاهم و  مصالحه بودیم

سفیر ایران در اوکراین با ذکر این نکته که ما از ابتدا در پی تفاهم و  مصالحه بودیم، اظهار داشت: چه در دوره مذاکرات و چه بعد از آن ایران تمامی تعهدات خود را در قبال توافق هسته‌ای انجام داد و انتظار داشتیم در قبال تعهداتی که انجام دادیم از مزایای برجام به موقع استفاده کنیم. متاسفانه قبل از آقای ترامپ و به ویژه بعد از آن که آمریکا از توافق خارج شد، هیچگاه بر اساس توافق از مزایای برجام بهره‌مند نشدیم. حتی پس از خروج آمریکا به احترام جامعه بین‌المللی و به خصوص کشورهای اروپایی که از ما خواستند از برجام خارج نشویم، ما تا یک سال خارج نشدیم و هیچ اقدامی نکردیم و همه تعهداتمان را هم مطابق گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام دادیم. ولی پس از آن که کشورهای اروپایی از عهده تعهدات خود که بعد از خروج آمریکا به ما داده بودند، برنیامدند، اگر اشتباه نکنم ۱۱ تعهد داده بودند که امتیازات و درخواست‌های ایران را برآورده کنند، ولی هیچکدام متاسفانه تا امروز انجام نشده، ما هم تصمیم گرفتیم تعهدات خود را در برجام به تدریج و گام به گام کاهش دهیم و تا امروز این کار را انجام داده‌ایم.

وی افزود: همواره هم اعلام کرده‌ایم اگر آمریکا به برجام برگردد و تعهدات خود را انجام دهد و تحریم‌ها را به طور کامل بردارد، آمادگی داریم گام‌هایی که برداشتیم را برگردانیم و تعهدات خود را انجام دهیم. من اعتقاد دارم که شکست توافق هسته‌ای چند پیامد منفی در دنیا و در منطقه ما، به خصوص منطقه پر آشوب خاورمیانه خواهد داشت. مهمترین پیامد منفی آن در عرصه جهانی این است که چند جانبه گرایی از بین خواهد رفت. این که یک کشور بتواند با قلدری اراده خود را بر دیگران تحمیل کند، جا خواهد افتاد. در بقیه موضوعات هم شما می‌بینید آمریکا فقط از برجام خارج نشد، بلکه خیلی از قراردادهای معتبر بین‌المللی را از بین برد. در اوج بحران کرونا سازمان بهداشت جهانی را تحریم کرد و این سازمان را که وظیفه‌اش مبارزه با این بیماری  بود از منابع مالی محروم کرد. لذا این شیوه نباید جا بیافتد که یک کشور بتواند برای تمام دنیا تصمیم بگیرد.

*از بین رفتن برجام موجب بی‌ثباتی در خاورمیانه شده و خطر جنگ را افزایش می‌دهد

مرادی گفت: برداشت ما این است که به هر حال از بین رفتن برجام که امروز در دست آمریکا و کشورهای اروپایی است، پیامدهای زیادی خواهد داشت و موجب بی ثباتی در خاورمیانه خواهد شد. خطر جنگ را در خاورمیانه افزایش خواهد داد، خطر اشاعه هسته‌ای را افزایش خواهد داد و آثار و تبعاتی را در مبارزه با تروریسم و بسیاری از عرصه‌ها بر جای خواهد گذاشت.

وی اضافه کرد: البته ما به تحریم‌ها عادت کرده‌ایم، ولی مایل نیستیم که همیشه تحریم باشیم. اگر ناچار باشیم از خودمان دفاع می‌کنیم. در واقع به هر تهدید آمریکا همانطور که در مقابله با ترور سردار شهیدمان سردار سلیمانی نشان دادیم، پاسخ خواهیم داد و در این مورد تردید نخواهیم کرد.

*آمریکا در زیرپا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ موفق نخواهد شد

سفیر ایران در کی‌یف همچنین گفت: در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ تقریبا همه حقوقدانان، همه مراکز معتبر بین‌المللی، همه سیاستمداران عاقل دنیا اعتقاد دارند آمریکا از قطعنامه ۲۲۳۱ خارج شده، هیچ حقی ندارد که درخواست تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را بکند. باور داریم که کشورهای آزاد و کشورهایی که برای آن‌ها حقوق و توافقات بین الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت  اهمیت دارد، اجازه نخواهند داد آمریکا به هدفی که دارد یعنی زیرپا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ و تمدید تحریم تسلیحاتی ایران برسد. پیش بینی ما این است آمریکا در این تلاش یعنی زیرپا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ موفق نخواهد شد و در واقع قطعنامه و لغو تحریم‌ها همچنان بر جای خود باقی خواهد ماند.

• خاورمیانه خانه ما و متعلق به ما و کشورهای این حوزه است

 منوچهر مرادی در خصوص وضعیت بحرانی خاورمیانه و شیوع جدید ویروس کرونا در همه جهان از جمله این منطقه و چشم‌انداز آن عنوان کرد: خاورمیانه از آن کشورهای خاورمیانه است. خاورمیانه خانه ماست و متعلق به ما و کشورهای این حوزه است، لذا برای ما حضور کشورهای خارج از منطقه و کشورهایی که چند هزار کیلومتر دورتر هستند در این منطقه جای سؤال دارد و مسئله این است که هدف از حضور آنها در این منطقه چیست؟

وی اضافه کرد: ایران امروز با بسیاری از کشورهای خاورمیانه رابطه بسیار نزدیک و خوبی دارد. در حوزه خلیج فارس رابطه بسیار نزدیکی با قطر، عمان، کویت و عراق داریم. ۲ کشور هستند که رابطه خوبی با آنها نداریم. به طور طبیعی معلوم است و البته مشکل از ناحیه ما نیست. آن‌ها در پی دشمنی با ما هستند تا اینکه ما بخواهیم با کشوری دشمنی کنیم.

*ایران به دنبال تنش در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس نیست/اگر جنگی رخ دهد از خودمان دفاع می‌کنیم

سفیر ایران در کی‌یف با ذکر این نکته که ایران همواره به دنبال ثبات، امنیت و آرامش منطقه خاورمیانه بوده است، اظهار داشت: وزیر خارجه ما بارها آمادگی خود را برای مذاکره با همسایگان ما از جمله کشورهایی که با ما تخاصم دارند اعلام کردند. ما چند ماه پیش یک طرح ابتکاری را تحت عنوان امنیت در خلیج فارس (صلح هرمز) برای کشورهای منطقه ارائه کردیم که البته با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. این نشان می‌دهد ما به دنبال تنش نیستیم. جمهوری اسلامی ایران به دنبال تنش در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس نیست.

وی ادامه داد: از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران امنیت یک مقوله فراگیر است، یعنی یا امنیت برای همه هست یا امنیت برای هیچکس نیست. این برای ما قابل قبول نیست که ایران در ناامنی باشد، اما بقیه کشورها امن باشند. طرح‌هایی هم که دادیم بر این مبناست که امنیت را برای همه می‌خواهیم.

منوچهر مرادی در ادامه این گفت‌وگو با تاکید بر اینکه ایران در مبارزه با عوامل بی ثباتی در منطقه بسیار جدی است، عنوان کرد: ما از پیشگامان مبارزه با تروریسم هستیم. تروریسم بلایی است که در خاورمیانه بر ثبات، امنیت و آرامش ما تاثیر بسزایی گذاشته است. ایران در مقابله با تروریسم بهای سنگینی را پرداخته است. شهدای زیادی را تقدیم کردیم، هزینه‌های زیادی پرداخت کردیم و همانطور که شما گفتید ما شهید بزرگ سردار قاسم سلیمانی را در مبارزه با تروریسم از دست دادیم. وی قهرمان مبارزه با داعش و گروه‌های افراطی و جنگ طلب بود که متاسفانه توسط تروریست‌های آمریکایی شهید شد.

وی افزود: امروز می‌دانید که داعش مجدد در حال بازسازی خود است و اخبار و تحولاتی که وجود دارد نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها کاملا از داعش و حیات مجدد آن حمایت می‌کنند.  تحرکات داعش در منطقه در مرزهای سوریه و عراق کاملا روشن است و برای ما جای سؤال است. رویکرد جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه رویکردی صلح طلبانه است و دنبال جنگ نیستیم، ولی اگر جنگی علیه ما صورت بگیرد، قطعا از خودمان در نهایت شدت دفاع خواهیم کرد.

* اقدامات و نقشه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در نهایت نقش بر آب خواهد شد

وی در ارزیابی حملات رژیم صهیونیستی علیه سوریه و یا نوار غزه و همچنین طرح معامله قرن عنوان کرد: نکته مهمی‌که باید به آن توجه کرد، نقش مخرب رژیم صهیونیستی در مسائل منطقه خاورمیانه است. اساسا موجودیت رژیم صهیونیستی بر جنگ، خشونت، کشتار، تجاوز و نژادپرستی استوار است. این بار هم با ترفندی جدیدی تحت عنوان معامله قرن جلو آمده‌اند، برای اینکه بخشی دیگر از سرزمین‌های فلسطین را تصرف کرده و سلطه نحس خود را بر منطقه گسترش دهند.

منوچهر مرادی ادامه داد: رژیم اسرائیل و حامی آن یعنی دولت آمریکا، به دنبال جنگ، تفرقه و دشمنی بین کشورهای منطقه هستند. ما دنبال صلح، همزیستی و دوستی هستیم. آخرین جمعه ماه مبارک رمضان از همان سال‌های ابتدای انقلاب اسلامی‌توسط امام خمینی (ره) به عنوان روز قدس نامگذاری شده است. در این روز مردم مسلمان دنیا تظاهرات خواهند کرد و اعتراض خود را به رژیم صهیونیستی نشان خواهند داد.

وی افزود: ما اعتقاد داریم که روند تحولات به سمتی خواهد رفت که مردم فلسطین بر سرنوشت خودشان حاکم خواهند شد و اجازه نخواهند داد که توطئه آمریکا و رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن تحقق پیدا کند و طرح‌ها و اقدامات آن‌ها از جمله انتقال پایتخت اسرائیل به قدس، ضمیمه سازی بلندی‌های جولان به خاک اسرائیل و همین طور الحاق بخش‌های باقیمانده از کرانه باختری را به دولت اسرائیل عملیاتی کنند. رژیم اسرائیل در پی برقراری رژیم آپارتاید است که شهروندان فلسطینی شهروند درجه دو خواهند بود. اعتقاد داریم آینده از آن ملت مظلوم فلسطین و کشورهای مستقل منطقه است و اقدامات و نقشه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در نهایت نقش بر آب خواهد شد.

سفیر ایران در کی‌یف ادامه داد: رویکرد ما در قبال مسئله فلسطین بسیار روشن است. رهبر جمهوری اسلامی ایران یک طرحی را سال‌ها قبل اعلام کردند مبنی بر این که یک رفراندوم در کل سرزمین فلسطین با حضور ساکنان مسلمان، مسیحی و یهودی و آوارگانی که به اجبار طی دهه‌های گذشته توسط حاکمان صهیونیستی آواره شدند، برگزار شود، هر آنچه که آنها انتخاب کردند، هر حاکمیتی را که آنها انتخاب کردند برای ما قابل قبول است. این طرح سال‌ها قبل ارائه  شده و جمهوری اسلامی همچنان بر این طرح اعتقاد دارد.

وی گفت: اعتقاد داریم تروریسم افراطی، ابزار تسلط رژیم صهیونیستی و سیاست‌های تجاوزکارانه آن است.

اگر با تروریسم مقابله کنیم به ارتباط نزدیک ملت‌ها و دوستی و ثبات در منطقه کمک خواهد کرد.

این دیپلمات ایرانی خاطرنشان کرد: نکته دیگر آن است که بایستی به مقررات و قوانین بین‌المللی در منطقه احترام گذاشته شود. متاسفانه از زمانی که دولت جدید آمریکا روی کار آمده است به هیچ یک از مقررات و قوانین بین‌المللی در منطقه احترام گذاشته نشده و همه توافقات زیر پا گذاشته شده است. من گفتم  قدس مطابق با همه قوانین و مقررات بین‌المللی و مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت یک سرزمین اشغالی است. انتقال پایتخت از سوی آمریکا به عنوان عضو دائم شورای امنیت در واقع دهن کجی به همه مقررات و قواعد بین‌المللی می‌باشد. الحاق جولان به رژیم صهیونیستی خلاف قوانین بین المللی است. الحاق کرانه باختری که امروز نقشه آن در حال تهیه است، نیز مخالف قواعد بین‌المللی می‌باشد، لذا اعتقاد داریم که تا این مسائل وجود دارد، تا  زمانی که دخالت آمریکا وجود دارد، تا زمانی که خوی تجاوزکارانه وجود دارد و جنگ طلبی رژیم صهیونیستی وجود دارد، منطقه خاورمیانه همچنان درگیر تنش آشوب و جنگ خواهد بود و این چیزی نیست که ما می‌خواهیم.

وی افزود: ما می‌خواهیم که منطقه با حل ریشه‌ای مسائل در آرامش باشد، اگر مسائل حل نشوند همچنان دور باطلی از جنگ درگیری و تنش را در منطقه خواهیم داشت و امیدواریم که به هر حال حکومت‌های منطقه، حکومت‌های مسلمان منطقه درست عمل کنند، خردمندانه عمل کنند و با حمایت از آرمان فلسطین اجازه ندهند که این ملت مظلوم در تاریخ محو بشود و در سیاست‌های تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و حامی اصلی آن یعنی رژیم آمریکا هضم شود.

*هیچ نقطه تاریکی در رابطه ۲ کشور وجود ندارد

سفیر ایران در کی‌یف در ارزیابی از روابط دوجانبه ایران با اوکراین هم خاطرنشان کرد: انتخاب رویکرد سیاست خارجی هر کشوری در اختیار مقامات آن کشور از جمله رئیس جمهور و وزیر امور خارجه آن است. ما به انتخاب اوکراین در سیاست خارجی همواره احترام گذاشته ایم و تلاش داشته‌ایم روابط دوجانبه ۲ کشور را مبتنی بر رویکرد و منافع دو کشور تنظیم کنیم. البته من در مبارزات انتخابات جناب آقای زلنسکی به خاطر دارم که ایشان توجه خود را به لزوم گسترش روابط با کشورهای شرقی معطوف داشتند. ایشان در اظهارات خود و در مناسبت‌هایی که وجود داشت، بر این نکته تاکید کردند که اوکراین بنا دارد که ضمن حفظ و تقویت روابط با کشورهای غربی، ارتباط با کشورهای شرق را هم توسعه بدهد. ایشان در این مدت که رئیس جمهور بوده‌اند سفرهایی را به کشورهای آسیایی داشتند و این بسیار مهم و مطلوب است. برای ما مهم این است که بتوانیم از ظرفیت‌های ۲ کشور به خوبی استفاده کنیم.

مرادی ادامه داد: من از ابتدای ورودم به اوکراین روی چند نکته همواره تاکید کرده‌ام. ما به انتخاب اوکراین در سیاست خارجی احترام می‌گذاریم، اوکراین را یک کشور مستقل می‌دانیم که می‌تواند تشخیص بدهد که منافعش در کدام منطقه تامین خواهد شد. اوکراین برای جمهوری اسلامی ایران یک کشور مهم و رابطه و توسعه روابط یک اولویت است. اعتقاد داریم که اقتصاد ۲ کشور یک اقتصاد مکمل است، یعنی بسیاری از نیازهای ما می‌تواند از اوکراین تامین شود، زیرا اوکراین یک کشور صنعتی وکشاورزی است و ظرفیت‌های بسیار خوبی برای ما دارد. همین طور ما می‌توانیم بسیاری از نیازهای اوکراین را برآورده کنیم. حتی در شرایط تحریم هم من پیشنهاداتی دادم که در واقع تجارت و روابط ما نه تنها متوقف شود، بلکه توسعه نیز یابد. به هر حال ما در مذاکره بودیم و در تلاش هستیم که بتوانیم این روند را ادامه بدهیم.

سفیر ایران در اوکراین ادامه داد: نگاه ما به روابط با اوکراین نگاهی مثبت است و اعتقاد داریم که اگر اوکراین در پی منافع ملی خود می‌باشد، رابطه با ایران باید برای این کشور یک رابطه مهم و حائز اهمیت باشد. ما هیچ نیت سویی نسبت به اوکراین نداریم و هیچ نقطه تاریکی در رابطه ۲ کشور وجود ندارد. از ابتدای استقلال اوکراین تلاش کردیم که با این کشور یک ارتباط نزدیک برقرار کنیم، جز اولین کشورهایی بودیم که استقلال اوکراین را به رسمیت شناختیم و جز اولین کشورهایی بودیم که سفارتخانه خود را در این جا ایجاد کردیم و از آن زمان ما پر تلاش و با انرژی در زمان همه سفرای خود، حفظ ارتباط و گسترش تعامل در همه حوزه‌ها را با اوکراین پیگیری کرده‌ایم.

منوچهر مرادی عنوان کرد: ۲ کشور در سطح سیاسی طی این سال‌ها همواره ارتباط خوبی داشته و رفت و آمدهای بسیار سطح بالایی از جمله در سطح رئیس جمهور داشته ایم. در بعد اقتصادی حجم رابطه گرچه تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا متاسفانه با کاهش مواجه شده است، اما همواره رقم قابل ملاحظه‌ای بوده و این برای ما قابل توجه است.

*حلقه‌های وصل زیادی با یکدیگر داریم و نباید اجازه بدهیم که این حلقه‌های اتصال گسسته شوند

وی افزود: در بعد فرهنگی مردم اوکراین علاقه بسیار زیادی به تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران دارند و سفارت هم تلاش کرده است که از این ظرفیت خوب استفاده کند و برنامه‌های متنوعی همیشه در سطح عامه مردم اوکراین داشته‌ایم. همواره  تلاش کردیم با جامعه اوکراین و با نخبگان اوکراینی ارتباط داشته باشیم و تصور می‌کنم که در این تلاش به اندازه زیادی موفق بوده‌ایم. تعداد زیادی دانشجوی ایرانی در اینجا حضور دارند که خود این‌ها می‌توانند نمایندگان خوبی برای اوکراین بوده و معرف فرهنگ و جامعه اوکراین باشند.

سفیر ایران در کی‌یف ادامه داد: ما حلقه‌های وصل زیادی با یکدیگر داریم و نباید اجازه بدهیم که این حلقه‌های اتصال گسسته شوند. تلاش مسئولان جمهوری اسلامی ایران و سفارت جمهوری اسلامی ایران و من این است که بتوانیم این رشته‌های پیوند را هر چه بیشتر محکم تر کنیم و اجازه ندهیم که تحت تاثیر عنصر ثالث که شما اشاره کردید، این رشته‌ها نازک تر شده و خدای ناکرده بریده شود.

وی در عین حال یادآور شد: البته امروز همه کشورها رابطه شان متاثر از عناصر ثالث است. ارتباط کشورها خیلی به هم تنیده و فاکتورهای متعددی در این روابط تاثیر گذار هستند، ولی من تصور می‌کنم که اگر ایران و اوکراین نه بر اساس مواضع سیاسی، بلکه بر اساس منافع ملی و نیازهای دو ملت عمل کنند، رابطه ۲ کشور گسترش خواهد یافت.

مرادی ادامه داد: قبلا یادآور شدم که ما دانشجویان زیادی داریم و هنگام شیوع ویروس کرونا تلاش زیادی کردیم تا بخشی از دانشجویان که متقاضی بودند را به ایران بازگردانیم که اخیرا موفق شدیم که تعدادی از دانشجویان و ایرانیان مقیم را با یک پرواز به ایران و تعدادی از اوکراینی‌هایی که در ایران هستند را به اوکراین بازگردانیم. آن‌ها با پروازی که از ایران آمد به اوکراین بازگشتند. البته این پرواز مستقیم نبود، از طریق خاک ارمنستان بود، ولی به هر حال تحول مثبتی بود و من می‌خواهم که از این تریبون و از طریق این دوربین، از مسئولان اوکراینی که برای این کار بشردوستانه و دوستانه به ما کمک کردند تا این دانشجویان به دامن خانواده‌هایشان برگردند، تشکر کنم.

*آمادگی برای ارسال کمک‌ها و تجهیزات مقابله با کرونا

وی با بیان اینکه در بحث مبارزه با ویروس کرونا، جمهوری اسلامی ایران تجارب بسیار ارزشمندی  کسب کرده است و در تولید برخی تجهیزات به خودکفایی رسیده و در حال صدور هستیم به گونه‌ای که اخیرا برخی تجهیزات پزشکی را به کشورهای آلمان و ترکیه صادر کردیم، اظهار داشت: در مذاکره تلفنی اخیر وزاری خارجه ۲ کشور، آقای دکتر ظریف آمادگی ایران برای ارسال برخی کمک‌ها، تجهیزات و همچنین تبادل تجارب با اوکراین را اعلام داشت، لذا به سهم خود آمادگی هر گونه همکاری در حوزه‌های مختلف پزشکی، درمانی را داریم.

مرادی گفت: در مجموع، سطح روابط را مثبت ارزیابی می‌کنیم، هرچند به اعتقاد من ظرفیت ها خیلی بیشتر از وضعیتی هست که ما امروز داریم و اگر تلاش کنیم و به یکدیگر کمک کنیم، می‌توانیم از این ظرفیت‌ها در جهت خدمت به منافع دو ملت استفاده کنیم.

• سقوط هواپیمای اوکراینی و اقدامات انجام شده

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به تاثیرگذاری سانحه سقوط هواپیمای مائو، آخرین تحولات مربوط به پی­گیری این موضوع چیست؟ عنوان کرد: این حادثه یک تراژدی بود و هنوز بسیاری در ایران از حادثه متاثر هستند زیرا یک فاجعه و باعث کشته شدن افراد بسیاری شد. شهروندان ایرانی که در این حادثه کشته شدند از نخبگان و دانشجویان برتر ما بودند. خیلی برای ما تلخ بود. می‌خواهم از این تریبون استفاده کنم و مجدد مراتب تسلیت خودم را به خانواده‌های تمامی‌کشته شدگان به خصوص خانواده جانباختگان اوکراینی ابراز کنم و از خداوند برای آن‌ها صبر و بردباری مسئلت دارم.

سفیر ایران در کی‌یف ادامه داد: حادثه سقوط هواپیمای مائو دارای سه جنبه سیاسی، فنی و حقوقی است. در بعد سیاسی که منظور من ارتباطات بین مقامات سیاسی ۲ کشور می‌باشد، از همان روز اول ارتباط نزدیکی بین مقامات سیاسی ما برقرار شد. ۲ بار روسای جمهور تلفنی با یکدیگر صحبت کردند و آقای روحانی دستور دادند و برخی خواسته‌های آقای زلنسکی بلافاصله اجرا شد که مهم ترین آن تحویل به موقع اجساد کشته شدگان اوکراینی بود. با وجود آنکه پروسه شناسایی اجساد بسیار دشوار بود و اجساد متلاشی شده بودند و باید DNA  گرفته می‌شد، این کار به موقع انجام شد، زیرا آقای زلنسکی رئیس جمهور وعده‌ای به مردم داده بودند.

وی افزود: علاوه بر این، وزرای خارجه چند بار درباره ابعاد مختلف این موضوع با هم گفت‌وگو داشتند. در حاشیه نشست امنیت مونیخ وزرای خارجه ایران و اوکراین با یکدیگر گفت‌وگو کردنند. وزرای خارجه ما در جلسه پنج جانبه کشورهای درگیر در حادثه نیز گفت‌وگو داشتند. وزیر راه ما به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور برای عرض تسلیت و توضیح و تشریح برخی موضوعات به اوکراین سفر کرد و ملاقات بسیار خوبی با آقای زلنسکی، وزرای خارجه و وزیر زیرساخت اوکراین داشت. دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین سفری به ایران داشتند و با همتای خود ملاقات کردند. این ۲ چند تماس تلفنی دیگر هم انجام دادند. در آخرین مورد هم وزرای خارجه ما در حدود یک هفته پیش مکالمه تلفنی طولانی انجام داده و ابعاد مختلف این حادثه را  مورد بررسی و مشورت قرار دادند. لذا  از روز اول حادثه تا به امروز ارتباط بین مسئولان و مقامات ما و تصمیم گیرندگان ما و اوکراین همواره برقرار بوده است.

این دیپلمات ایرانی ادامه داد: در بخش فنی نیز از همان روز نخست، شاید شب اول یا دوم بود که  هیأت ۴۰ نفری اوکراین با دریافت ویزا به ایران عزیمت کردند و با دستان باز تحقیقات خود را انجام دادند. آزادانه از تمامی اماکن مورد نظر بازدید کردند و از بقایای هواپیما نمونه برداری کردند و تحقیقات وسیعی را انجام دادند. هیأت فنی ما نیز سفری به اوکراین داشت. در اینجا مذاکرات خوبی  انجام شد و از آزمایشگاه‌های اوکراینی دیدن کردند و با مسئولان اوکراینی دیدار کردند. برداشت های مفیدی از این سفر حاصل شد. علاوه بر این، در سازمان ایکائو جلسات فنی برگزار شد و هنوز هم ادامه دارد. البته وضعیت شیوع بیماری کرونا بر این پروسه و ارتباطات ما تاثیر گذاشته و یک مقدار روند کند شده است، ولی هیچگاه این ارتباط متوقف نشده است. به هر حال به صورت تماس تلفنی، ویدیو کنفرانس و نیز ملاقات حضوری این ارتباطات انجام می‌شود.

*حدود ۱۰۰ صفحه مسئولان ۲ طرف با یکدیگر مکاتبه داشته‌اند

منوچهر مرادی عنوان کرد: در بعد حقوقی این حادثه نیز باید گفت از همان روز نخست، ارتباط بین دادستانی اوکراین و قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران و دادستان کل جمهوری اسلامی ایران به شکل مکاتبات مستمر و حتی گاهی روزانه برقرار بوده است. ما اخیرا بررسی کردیم، مشاهده شد حدود ۱۰۰ صفحه مسئولان ۲ طرف با یکدیگر مکاتبه داشته‌اند. سؤالاتی مطرح شده است و این پروسه در حال انجام است و قطع نشده است. دستگاه‌های قضایی ۲ کشور و دادستان‌ها در حال بررسی موضوع هستند. بر اساس اطلاعات دادستانی ایران برخی افراد در این باره دستگیر شدند و در حال بازجویی هستند. دادستانی نظامی ایران فعالانه موضوع را پیگیری می‌کند. به محض اینکه نتایج روشنی کسب شود حتما طرف اوکراینی در جریان قرار خواهد گرفت. علاوه بر تمامی ارتباطات فوق، سفرای ۲ کشور یعنی من و همتای اوکراینی آقای بوردلیاک در تهران به طور مستمر با وزارتخانه‌های امور خارجه و مسئولان ذیربط در تماس هستیم.

وی گفت: به هر حال، این پرونده قطعا راکد و بایگانی شده نیست و کار در حال انجام است. ماهیت و طبیعت این پرونده‌ها نیز زمان بر است. این گفته من نیست و چند مسئول اوکراینی نیز در همان ابتدا اعلام کرده‌اند، چنین پرونده‌هایی طولانی مدت خواهد بود. همچنان که در موارد مشابه در حوادث و سوانح هوایی دیگر هم هیچگاه این مسائل به یکباره حل نشده است. لازم است ابعاد مختلف از جمله نحوه و میزان پرداخت غرامت، در خصوص نحوه و محل تحویل جعبه‌های سیاه هر کدام به طور مجزا نیاز به مذاکره و رایزنی و مشورت وجود دارد.

*مدالیته‌ای که ایران به اوکراین در قضیه سقوط هواپیما پیشنهاد داده است

مرادی اضافه کرد: بر این اساس، ما برخی پیشنهادات را به طرف اوکراینی ارائه کرده‌ایم. در واقع ما نوعی مدالیته را به طرف اوکراینی پیشنهاد کرده‌ایم تا مراحل حل و فصل موضوع را با همکاری یکدیگر پیش ببریم. در انتظار پاسخ طرف اوکراینی هستیم. امیدواریم بعد از آنکه ما توانستیم این پیشنهادات و این مدالیته را نهایی کنیم، روند اجرای مفاد این مدالیته در اولین فرصت آغاز شود. هر چند باید اشاره شود، شرایط شیوع ویروس کرونا در جهان و توقف پروازهای بین المللی یک مقدار کار را دشوارتر کرده است، ولی در همین شرایط هم در صورتی که پاسخ طرف اوکراینی به پیشنهادات خود را هر چه سریع‌تر دریافت کنیم، امیدوارم بتوانیم مراحل اجرایی را پیگیری کرده و ادامه دهیم.

سفیر ایران در پایان این گفت‌وگو بار دیگر گفت: ما مردم اوکراین را مردم دوست و همراه خود می‌دانیم. من نزدیک ۲ سال است جز دوستی و محبت از مردم اوکراین چیزی ندیدم. برای مردم اوکراین آرزوی بهترین‌ها را دارم. امیدوارم هر روز شاهد تحولات بهتر، رفاه، صلح و دوستی و آرامش در این کشور باشیم و این کشور بتواند با توجه به ظرفیت‌های وسیع و شایستگی خود، عضو برجسته‌ای در نظام بین الملل باشد و این خواست مردم ایران و سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین است./ فارس